Những điều cần biết về quyền sử dụng đất của hợp tác xã
Hợp tác xã loại hình kinh doanh tập thể khá phổ biến ở nước ta. Hiện nay Đảng và nhà nước đang dành nhiều chính sách ưu đãi, khuyến khích người dân thành lập và tham gia các hợp tác xã (HTX). Vậy quyền sử dụng đất của hợp tác xã khi hoạt động cho đến lúc giải thể được xác lập như thế nào? Câu hỏi sẽ được giải đáp trong bài viết sau.
Cơ sở pháp lý về quyền sử dụng đất của hợp tác xã
- Luật đất đai 2013;
- Nghị định 43/2013/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Đất đai 2013 (Nghị định 43/2013/NĐ-CP);
- Nghị định 01/2017/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật đất đai (Nghị định 01/2017/NĐ-CP);
- Thông tư 10/2018/TT-BTC sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 76/2014/TT-BTC ngày 16 tháng 6 năm 2014 Bộ Tài chính hướng dẫn một số điều của Nghị định số 45/2014/NĐ-CP ngày 15 tháng 5 năm 2014 của chính phủ quy định về thu tiền sử dụng đất;
- Luật đầu tư 2014;
- Nghị định 118/2015/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Đầu tư 2014 (Nghị định 118/2015/NĐ-CP);
- Luật hợp tác xã 2012;
- Nghị định 193/2013/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Hợp tác xã (Nghị định 193/2017/NĐ-CP);
- Nghị định 107/2017/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 193/2013/NĐ-CP ngày 21 tháng 11 năm 2013 của chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Hợp tác xã;
- Nghị định số 140/2016/NĐ-CP về lệ phí trước bạ (Nghị định số 140/2016/NĐ-CP);
- Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp 2008 (Luật thuế TNDN);
- Nghị định 218/2013/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật thuế TNDN (Nghị định 218/2013/NĐ-CP).
Thông tin về quyền sử dụng đất của hợp tác xã
Đặc điểm riêng về QSDĐ của HTX
có thể thực hiện các giao dịch đối với tài sản không chia này như các tổ chức kinh tế khác. tại Khoản 27 Điều 3 Luật Đất đai quy định HTX là tổ chức kinh tế. Vì vậy việc giao đất cho HTX được thực hiện như giao đất cho tổ chức kinh tế. Về tài sản của HTX có 2 loại đó là: tài sản thông thường và tài sản không chia.
Theo quy định tại Khoản 4 Điều 4 Luật Hợp tác xã “Tài sản không chia là một bộ phận tài sản của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã không được chia cho thành viên, hợp tác xã thành viên khi chấm dứt tư cách thành viên, tư cách hợp tác xã thành viên hoặc khi hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã chấm dứt hoạt động”.
Theo điểm a khoản 2 Điều 48 Luật hợp tác xã thì “Quyền sử dụng đất (QSDĐ)do Nhà nước giao đất là tài sản không chia của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã”.
Nhìn vào khái niệm tài sản không chia có thể thấy Luật chỉ hạn chế về quyền lợi của thành viên đối với QSDĐ khi chấm dứt tư cách thành viên. Tuy nhiên lại không đề cập đến các hạn chế về quyền của HTX đối với QSDĐ này kể cả quyền giao dịch. Do đó, có thể hiểu HTX nếu đáp ứng đầy đủ các điều kiện về giao dịch đối với QSDĐ thì vẫn
Đất đai của HTX thuộc tài sản không chia
HTX có quyền chuyển nhượng quyền sử dụng đất hay không?
HTX hoàn toàn có quyền chuyển nhượng quyền sử dụng đất. Tùy từng trường hợp mà pháp luật quy định và hướng dẫn thực hiện cụ thể.
Đối với dự án đầu tư được nhà nước giao đất, cho thuê đất
Việc thanh lý QSDĐ khi chấm dự án được quy định như sau: “Trong trường hợp chấm dứt dự án nhà đầu tư tự thanh lý dự án đầu tư theo quy định của pháp luật về thanh lý tài sản khi dự án đầu tư chấm dứt hoạt động.”
Ngoài ra điểm b Khoản 5 Điều 41 Nghị định 118/2015/NĐ-CP quy định “Đối với dự án đầu tư được nhà nước giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất thì quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất được thực hiện theo quy định của pháp luật về đất đai.”
Đối với trường hợp HTX được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất thì sau khi chấm dứt dự án nhà nước sẽ thu hồi theo quy định của pháp luật về đầu tư, được hướng dẫn tại Khoản 14 Điều 2 Nghị định 01/2017/NĐ-CP.
Đất do nhà nước cho thuê và có thu tiền sẽ bị thu hồi khi HTX giải thể
Các trường hợp Nhà nước thu hồi đất theo quy định tại khoản 1 Điều 64 và khoản 1 Điều 65 của Luật đất đai thì xử lý thu hồi đất như sau:
– Kể từ ngày dự án đầu tư bị chấm dứt hoạt động theo quy định của pháp luật về đầu tư, HTX được tiếp tục sử dụng đất 24 tháng;
– Sau 24 tháng kể từ ngày dự án đầu tư bị chấm dứt hoạt động theo quy định, HTX được thực hiện chuyển quyền sử dụng đất, bán tài sản hợp pháp gắn liền với đất cho nhà đầu tư khác theo quy định của pháp luật;
– Sau 24 tháng kể từ ngày dự án đầu tư bị chấm dứt hoạt động theo quy định, HTX không thực hiện được việc chuyển quyền sử dụng đất, bán tài sản hợp pháp của mình gắn liền với đất cho nhà đầu tư khác thì Nhà nước thu hồi đất theo quy định tại điểm i khoản 1 Điều 64 của Luật đất đai.
Do đó, trong trường hợp HTX được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất
có quyền chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho nhà đầu tư khác trong thời hạn 24 tháng kể từ ngày dự án đầu tư bị chấm dứt hoạt động. Ngược lại, nếu ngoài thời hạn nói trên mà HTX vẫn chưa chuyển nhượng được quyền sử dụng đất thì sẽ bị thu hồi đất.
Đất đai thuộc quyền sở hữu của HTX, không thuê của nhà nước
Theo quy định tại Điều 188 Luật đất đai, HTX được quyền chuyển nhượng QSDĐ là tài sản do HTX mua sắm và thỏa mãn các điều kiện sau đây:
- Có Giấy chứng nhận, ngoại trừ các trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 186 và trường hợp nhận thừa kế quy định tại khoản 1 Điều 168 của Luật này;
- Đất sạch không kiện tụng, tranh chấp;
- Quyền sử dụng đất không bị kê biên để bảo đảm thi hành án;
- Trong thời hạn sử dụng đất.
Đất đai thuộc quyền sở hữu của HTX được xử lý theo Điều lệ
Như vậy, đất do thành viên góp quyền sử dụng vào hợp tác xã thì Nhà nước không thu hồi đất. HTX là chủ sở hữu, sử dụng, quản lý QSDĐ đó và xử lý (bán, cho thuê, tặng,..) theo điều lệ của hợp tác xã, nghị quyết của đại hội thành viên.
Bài viết trên đây chúng tôi vừa chia sẻ thông tin hữu ích về quyền sử dụng đất của hợp tác xã. Bạn vẫn còn thắc mắc cần tư vấn thêm đừng ngần ngại liên hệ chúng tôi. Với kinh nghiệm lâu năm trong nghề, chuyên môn, nghiệp vụ cao chúng tôi tự tin sẽ giải đáp tường tận và cùng bạn gỡ rối mọi vấn đề liên quan đến pháp luật.
