Hiện nay, công tác truy thu thuế hộ kinh doanh đang được cơ quan thuế triển khai mạnh mẽ nhằm đảm bảo minh bạch hóa nghĩa vụ tài chính trong hoạt động kinh doanh cá thể. Theo số liệu mới nhất từ Tổng cục Thuế, chỉ trong 6 tháng đầu năm, hàng chục nghìn trường hợp hộ kinh doanh cá thể đã bị rà soát và xử lý truy thu thuế, tập trung chủ yếu ở các lĩnh vực dịch vụ – thương mại – sản xuất nhỏ lẻ.

Luật Thiên Mã – đơn vị tư vấn pháp lý chuyên sâu trong lĩnh vực thuế – xin gửi đến Quý hộ kinh doanh cái nhìn rõ ràng và cập nhật nhất về quy định truy thu thuế hộ kinh doanh, quy trình xử lý, và các rủi ro pháp lý đi kèm. Bài viết sẽ giúp bạn hiểu đúng – làm đúng và phòng tránh bị truy thu ngoài ý muốn.

>>> Đừng để rắc rối pháp lý làm bạn kiệt sức, hao tiền và mất cơ hội! Đặt lịch tư vấn với Luật sư ngay hôm nay – chỉ một phí nhỏ, luật sư uy tín giúp bạn xử lý nhanh gọn. Hoàn phí khi dùng thuê luật sư trọn gói sau tư vấn. Thanh toán gấp để tư vấn pháp lý tránh thiệt hại thêm!

Đặt lịch tư vấn

TRUY THU THUẾ HỘ KINH DOANH LÀ GÌ?

Truy thu thuế là biện pháp được cơ quan thuế áp dụng khi phát hiện hộ kinh doanh chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế hoặc có sai phạm trong quá trình kê khai và nộp thuế. Đây là một quy trình quan trọng nhằm đảm bảo sự công bằng và minh bạch trong quản lý tài chính nhà nước.

• Khái niệm: Truy thu thuế là việc cơ quan thuế yêu cầu hộ kinh doanh nộp bổ sung số thuế còn thiếu do kê khai sai hoặc chưa thực hiện đúng nghĩa vụ thuế theo quy định.
• Nguyên nhân bị truy thu thuế: Hộ kinh doanh có thể bị truy thu thuế do nhiều nguyên nhân khác nhau, chẳng hạn như kê khai doanh thu thấp hơn thực tế, không xuất hóa đơn khi bán hàng, không nộp thuế theo đúng thời hạn hoặc vi phạm các quy định liên quan đến thuế.
• Hệ quả khi bị truy thu thuế: Khi bị cơ quan thuế phát hiện sai phạm, ngoài số tiền thuế bị truy thu, hộ kinh doanh còn có thể bị phạt chậm nộp hoặc chịu các mức xử phạt hành chính khác theo quy định của pháp luật.

Việc hiểu rõ về truy thu thuế không chỉ giúp hộ kinh doanh chủ động phòng tránh các sai sót mà còn giúp đảm bảo quyền lợi trong quá trình thực hiện nghĩa vụ tài chính với nhà nước.

NHỮNG TRƯỜNG HỢP NÀO BỊ TRUY THU THUẾ HỘ KINH DOANH?

Theo Luật Quản lý thuế năm 2019, truy thu thuế là việc người nộp thuế không bị xử phạt do đã hết thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính nhưng vẫn phải nộp đủ số tiền thuế còn thiếu. Dù không còn bị xử phạt, nghĩa vụ nộp đủ phần thuế đã kê khai sai, nợ đọng hoặc hưởng ưu đãi không đúng vẫn được pháp luật xác lập rõ ràng.

Căn cứ Luật Quản lý thuế 2019 và Nghị định 125/2020/NĐ-CP, cơ quan thuế sẽ tiến hành truy thu trong các trường hợp sau:

Số tiền thuế nộp thiếu;

Số tiền thuế được miễn, giảm, hoàn cao hơn mức quy định;

Số tiền thuế trốn;

Các khoản tiền chậm nộp thuế theo thời gian quy định.

Hành vi khai sai dẫn đến nghĩa vụ truy thu

Theo khoản 1, Điều 142 Luật Quản lý thuế 2019, người nộp thuế có thể bị truy thu trong các trường hợp khai sai sau đây:

Khai sai căn cứ tính thuế hoặc số tiền thuế được khấu trừ hoặc xác định sai trường hợp được miễn, giảm, hoàn thuế dẫn đến thiếu số tiền thuế phải nộp hoặc tăng số tiền thuế được miễn, giảm, hoàn nhưng các nghiệp vụ kinh tế đã được phản ánh đầy đủ trên hệ thống sổ kế toán, trên các hóa đơn, chứng từ hợp pháp;

Người nộp thuế đã lập hồ sơ xác định giá thị trường hoặc đã lập tờ khai giao dịch liên kết nhưng cơ quan quản lý thuế, cơ quan có thẩm quyền khi thanh tra, kiểm tra kết luận số liệu thanh tra, kiểm tra khác với số liệu đã khai của người nộp thuế dẫn đến thiếu số tiền thuế phải nộp hoặc tăng số tiền thuế được miễn, giảm, hoàn;

Sử dụng hóa đơn, chứng từ không hợp pháp, sử dụng không hợp pháp hóa đơn để hạch toán giá trị hàng hóa, dịch vụ mua vào làm giảm số tiền thuế phải nộp hoặc làm tăng số tiền thuế được miễn, giảm, hoàn nhưng người mua hàng hóa, dịch vụ sử dụng hóa đơn, chứng từ không hợp pháp chứng minh được lỗi vi phạm sử dụng hóa đơn không hợp pháp thuộc về bên bán hàng.

Các trường hợp phải nộp tiền chậm nộp

Khoản 1, Điều 59 Luật Quản lý thuế 2019 xác định các trường hợp phải nộp tiền chậm nộp như sau:

Người nộp thuế chậm nộp so với thời hạn quy định, thời hạn gia hạn hoặc theo thông báo của cơ quan thuế;

Người nộp thuế tự khai bổ sung làm tăng nghĩa vụ thuế hoặc bị phát hiện khai thiếu trong quá trình thanh tra, kiểm tra;

Khai bổ sung làm giảm số thuế đã được hoàn, hoặc cơ quan chức năng phát hiện hoàn sai, thì phải nộp tiền chậm nộp tính từ ngày nhận khoản hoàn sai;

Trường hợp được cho phép nộp dần tiền thuế nợ theo phương án đã được chấp thuận;

Bị truy thu thuế do kê khai sai, trốn thuế hoặc nộp thiếu;

Trường hợp khai sai làm tăng số thuế được miễn, giảm, hoàn;

Các đơn vị ủy nhiệm thu chậm nộp vào ngân sách nhà nước số tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt thì phải nộp tiền chậm nộp tương ứng số tiền chậm chuyển.

NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT KHI BỊ TRUY THU THUẾ HỘ KINH DOANH? CÁCH PHÒNG TRÁNH BỊ TRUY THU THUẾ HỘ KINH DOANH

Những điều cần biết khi bị truy thu thuế hộ kinh doanh

Khi nhận được thông báo truy thu từ cơ quan thuế, hộ kinh doanh cần nắm rõ một số nội dung quan trọng sau đây để bảo vệ quyền lợi hợp pháp và xử lý tình huống đúng quy trình pháp luật:

1. Quy định pháp lý làm căn cứ truy thu

Việc truy thu thuế được thực hiện theo Luật Quản lý thuế 2019, Nghị định 126/2020/NĐ-CP và các văn bản hướng dẫn liên quan. Trong đó, cơ quan thuế có quyền ra quyết định truy thu nếu phát hiện hộ kinh doanh kê khai không đúng thực tế hoặc trốn thuế.

2. Thời hiệu truy thu

• Trường hợp khai sai, khai thiếu không có dấu hiệu trốn thuế: thời hiệu truy thu là 05 năm.
• Trường hợp gian lận, trốn thuế có chủ đích: thời hiệu truy thu là 10 năm kể từ ngày phát hiện hành vi.
• Trường hợp không đăng ký kinh doanh mà vẫn hoạt động: có thể bị truy thu không giới hạn thời gian.

3. Quyền lợi của hộ kinh doanh khi bị truy thu

• Có quyền giải trình, cung cấp chứng cứ, chứng từ kế toán để bảo vệ mình.
• Có quyền khiếu nại hoặc khởi kiện hành chính nếu cho rằng quyết định truy thu là sai.
• Có thể được xem xét miễn giảm tiền chậm nộp trong một số trường hợp bất khả kháng như thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh.

4. Trách nhiệm tài chính khi bị truy thu

Ngoài số tiền thuế bị truy thu, hộ kinh doanh có thể bị:

• Phạt từ 10% – 300% số tiền trốn thuế tùy mức độ vi phạm.
• Tính lãi chậm nộp 0,03%/ngày trên tổng số tiền thuế còn nợ.
• Bị đình chỉ hoạt động nếu không hợp tác với cơ quan thuế.

Cách phòng tránh bị truy thu thuế hộ kinh doanh

Phòng tránh truy thu không chỉ là tuân thủ pháp luật, mà còn là cách duy trì sự ổn định lâu dài trong kinh doanh. Hộ kinh doanh nên lưu ý các biện pháp sau:

1. Kê khai thuế trung thực, đúng thời hạn

• Không được giấu doanh thu, kê khai thấp để giảm thuế.
• Kê khai và nộp đầy đủ thuế GTGT, TNCN, thuế môn bài theo lịch của cơ quan thuế.

2. Lưu trữ đầy đủ chứng từ, hóa đơn

• Ghi chép sổ sách kế toán, bảng kê thu – chi rõ ràng.
• Lưu giữ hóa đơn đầu vào – đầu ra đầy đủ để chứng minh tính hợp pháp doanh thu.

3. Cập nhật thay đổi kịp thời

• Nếu có thay đổi ngành nghề, địa chỉ, quy mô kinh doanh, cần thông báo với cơ quan thuế.
• Trong trường hợp tạm ngừng kinh doanh, cần đăng ký ngừng hoạt động để tránh phát sinh thuế và truy thu.

4. Rà soát định kỳ tình trạng thuế

• Kiểm tra thường xuyên mã số thuế, nghĩa vụ thuế trên tracuunnt.gdt.gov.vn.
• Chủ động đối chiếu số liệu kê khai và số liệu thực tế để điều chỉnh sớm nếu có sai lệch.

5. Tư vấn thuế định kỳ với chuyên gia

• Nên hợp tác với đơn vị kế toán – pháp lý chuyên nghiệp để được cảnh báo rủi ro.
• Trường hợp bị mời làm việc, nên có luật sư hoặc đại diện hợp pháp đi cùng để đảm bảo quyền lợi.

CÁC CÂU HỎI THƯỜNG GẶP

1. Truy thu thuế hộ kinh doanh có áp dụng cho cả hộ đã ngừng hoạt động không?

Có. Dù hộ kinh doanh đã ngừng hoạt động, nếu cơ quan thuế xác định có hành vi trốn thuế, kê khai sai trước đó, vẫn có thể ra quyết định truy thu trong thời hiệu pháp luật quy định.

2. Hộ kinh doanh cá thể không đăng ký mã số thuế có bị truy thu không?

Có. Theo quy định truy thu thuế hộ kinh doanh, trường hợp hoạt động kinh doanh nhưng không đăng ký mã số thuế sẽ bị xem là hành vi vi phạm, có thể bị truy thu toàn bộ số thuế chưa nộp từ thời điểm phát sinh doanh thu.

3. Có thể hoãn nộp tiền truy thu không? Nếu không nộp đúng hạn có bị cưỡng chế?

Không. Sau khi có quyết định truy thu, người nộp thuế phải hoàn thành trong thời hạn quy định. Nếu không nộp đúng hạn, có thể bị cưỡng chế thi hành bằng các biện pháp như phong tỏa tài khoản, khấu trừ ngân hàng, thu giữ tài sản,…

4. Cơ quan thuế căn cứ vào đâu để truy thu thuế hộ kinh doanh?

Dựa trên: hóa đơn bán hàng, đối chiếu doanh thu thực tế, phản ánh của bên thứ ba, kiểm tra tại trụ sở kinh doanh hoặc thông tin từ ngân hàng và nhà cung cấp dịch vụ. Tất cả đều được xử lý theo pháp luật quy định truy thu thuế hộ kinh doanh.

5. Khi nào nên nhờ luật sư hỗ trợ xử lý truy thu thuế?

Ngay khi nhận thông báo làm việc hoặc quyết định truy thu. Luật sư có thể giúp rà soát sai sót, lập hồ sơ giải trình, làm đơn khiếu nại hoặc đại diện làm việc với cơ quan thuế. Đây là cách tốt nhất để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của hộ kinh doanh.

Truy thu thuế hộ kinh doanh là một rủi ro pháp lý lớn nếu chủ hộ không nắm rõ quy định và không kiểm soát dữ liệu kế toán – khai thuế. Việc chuẩn bị kỹ hồ sơ và phối hợp tốt với cơ quan thuế sẽ giúp hạn chế thiệt hại về tài chính và uy tín.

Liên hệ Luật Thiên Mã ngay hôm nay để được tư vấn và đại diện xử lý truy thu thuế một cách hợp pháp, hiệu quả.

>>> Liên hệ ngay để được hỗ trợ pháp lý tận tâm và chuyên nghiệp từ các luật sư, giúp bạn an tâm hơn trong mọi quyết định!

Đặt lịch tư vấn