Tranh chấp đất đai lối đi chung là gì? Tranh chấp lối đi chung có phải là tranh chấp đất đai? Tranh chấp đất đai lối đi chung, cơ quan nào có thẩm quyền giải quyết. Trình tự, thủ tục giải quyết tranh chấp đất đai lối đi chung?
Để giải đáp những câu hỏi trên, mời bạn đọc cùng theo dõi bài viết dưới đây của Luật Thiên Mã, mọi thắc mắc hãy đặt lịch để được giải đáp ngay!
>>> Vấn đề pháp lý kéo dài khiến bạn mất việc, tốn tiền và kiệt sức? Đặt lịch tư vấn với luật sư giỏi ngay bây giờ! Chỉ một phí nhỏ, bạn được hỗ trợ tận tình, bảo vệ quyền lợi tối đa. Hoàn phí tư vấn khi thuê luật sư trọn gói. Điền form và thanh toán để gặp luật sư!
Tranh chấp đất đai lối đi chung là gì?
Tranh chấp hay mâu thuẫn về một vấn đề giữa các bên với nhau là một điều không còn xa lạ, những tranh chấp về dân sự về đất đai ngày càng nhiều do xã hội ngày càng phát triển dẫn đến giá trị về đất đai hoặc tài sản tranh chấp cao lên dẫn đến việc xung đột lợi ích giữa các bên. Việc tranh chấp về đất đai là một việc khá phổ biến vì hiện nay đất đai luôn được xem là loại tài sản có giá trị lớn, như câu “tất đất tất vàng” một mâu thuẫn nhỏ về phân chia hay sử dụng đất đai không hợp lý cũng sẽ dẫn đến tranh chấp, và khi những tranh chấp diễn ra đến đỉnh điểm sẽ rất khó tránh khỏi việc can thiệp đến pháp luật để giải quyết.
Theo Bộ luật đất đai. khái niệm của việc tranh chấp đất đai được xem là “ tranh chấp về quyền, nghĩa vụ của người sử dụng đất đai giữa hai hoặc nhiều bên trong quan hệ về đất đai”. Từ đó có thể hiểu đất đai lối đi chung là phần đất được cắt ra để các chủ sử dụng đất có thể có sử dụng nó làm đường đi thông ra đường giao thông công cộng, vậy tranh chấp đất đai lối đi chung được xem là vấn đề tranh chấp về đất đai xoay quanh về quyền và nghĩa vụ của các bên sở hữu của phần đất lối đi chung này.
Hiện nay pháp luật Việt Nam chưa có quy định cụ thể về phần lối đi chung vì thế những tranh chấp do mâu thuẫn về mở lối đi chung hay mâu thuẫn do lấn, chiếm đất giữa các chủ sử dụng đất liền kề, gọi chung là tranh chấp đất đai lối đi chung thường được xem xét và giải quyết theo hai trường hợp là tranh chấp về dân sự hoặc tranh chấp về đất đai.
Tranh chấp lối đi chung có phải là tranh chấp đất đai?
Anh Kha hiện đang ở tại TP Bạc liêu có câu hỏi như sau:
“Anh hiện đang sở hữu một mảnh đất, liền kề với mảnh đất của anh là đất của anh Trung, cả hai trước đó có thỏa thuận về việc sử dụng một phần đất với diện tích là 1m2 để làm lối đi từ mặt lộ thông ra đất của anh Trung, tuy nhiên sau nhiều năm, do anh Trung sử dụng mảnh đất của mình để xây khu sinh thái và do hoạt động kinh tế nên đã có hành vi lấn chiếm thêm diện tích lối đi chung để làm đường cho khách tham quan. Anh Kha muốn xin ý kiến từ luật sư để tìm cách giải quyết.”
Luật sư trả lời:
Chào anh Kha, lời đầu tiên hân hạnh cảm ơn anh đã tin tưởng và thông tin đến chúng tôi vấn đề cùng thắc mắc mà anh đang gặp phải, được đồng hành cùng anh giải quyết vấn đề liên quan đến pháp lý này là một điều vinh dự. Dựa trên thông tin mà anh chia sẻ, sau khi tìm hiểu và nghiên cứu chúng tôi xin đưa ra những ý kiến về pháp lý về vấn đề này như sau: Việc anh và anh Trung sở hữu hai phần đất liền kề nhau, nhưng xảy ra tranh chấp do anh Trung cố ý lấn chiếm thêm diện tích dùng làm lối đi chung được xem là một trường hợp về tranh chấp đất đai. Căn cứ Khoản 24 Điều 3 Luật Đất đai hiện hành (sửa đổi và bổ sung 2018) và Khoản 2 Điều 3 Nghị quyết 04/2017/NQ-HĐTP, tranh chấp về lối đi do hành vi lấn, chiếm giữa những người sử dụng đất liền được xác định là tranh chấp đất đai. Từ việc xác định đây thuộc về một vụ việc tranh chấp đất đai nên anh có thể dựa trên cơ sở về tranh chấp đất đai để giải quyết trường hợp của mình.
Tuy nhiên tranh chấp đất đai lối đi chung thường xảy ra trong hai trường hợp:
Trường hợp tranh chấp về quyền mở lối đi chung. Đối với trường hợp này có thể hiểu như sau, đây là trường hợp chủ đất phía trong không có đường đi hoặc không đủ đường đi thông ra đường giao thông công cộng thì có quyền yêu cầu chủ đất phía ngoài dành cho mình một lối đi hợp lý trên diện tích phần đất của họ, diện tích và chiều dài của lối đi sẽ được thỏa thuận giữa các bên, theo đó việc này được quy định trên hai bộ luật liên quan gồm Bộ luật dân sự tại Khoản 1 Điều 254 Bộ luật dân sự 2015 và Bộ luật đất đai tại Khoản 1 Điều 171 Bộ luật đất đai hiện hành (sửa đổi bổ sung 2018). Trong trường hợp này nếu giữa các bên có tranh chấp xảy ra thì có quyền yêu cầu Tòa án hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết và việc tranh chấp xảy ra đối với hai chủ bất động sản thuộc về tranh chấp dân sự.
Trường hợp tranh chấp về lối đi chung do hành vi lấn chiếm giữa những người sở hữu quyền sử dụng đất liền kề, đây được xem là một tranh chấp về đất đai do dựa trên quy định về tranh chấp đất đai theo Bộ luật đất đai cụ thể tại Khoản 24 Điều 3 Bộ luật đất đai hiện hành (sửa đổi bổ sung 2018) và theo Nghị quyết 04/2017/NQ-HĐTP xác định việc tranh chấp do xảy ra hành vi lấn chiếm giữa các bên có quyền sử dụng đất được xem là tranh chấp đất đai.
Như vậy tùy theo từng trường hợp mà có thể xác định việc tranh chấp lối đi chung có phải là tranh chấp đất đai hay không, xác định xem có phải là tranh chấp đất đai giúp người gặp vấn đề xác định được hướng giải quyết hợp lý đúng theo pháp luật.
>>> Nhanh tay đặt lịch tư vấn với luật sư tư vấn tranh chấp đất đai lối đi chung của chúng tôi để được giải đáp mọi thắc mắc pháp lý, đảm bảo quyền lợi và sự an tâm cho bạn!
Quy định về lối đi chung.
Theo thuật ngữ về pháp lý của Luật pháp Việt Nam không có khái niệm rõ nêu về lối đi chung tuy nhiên có dẫn chứng cho việc này với thuật ngữ là “lối đi qua”. Quyền về lối đi qua được quy định tại Bộ luật dân sự theo Điều 254 Bộ luật dân sự 2015 như sau: “ Chủ sở hữu có bất động sản bị vây bọc bởi các bất động sản của chủ sở hữu khác mà không có hoặc không đủ lối đi ra đường công cộng thì có quyền yêu cầu chủ sở hữu bất động sản vây bọc bất động sản của mình dành một lối đi hợp lý trên phần đất của họ”.
Như vậy có thể thấy quy định về lối đi chung thực chất là áp dụng quyền đối với lối đi qua mà hình thành, từ những quyền phát sinh đối với các chủ sở hữu cần lối đi chung thì cũng sẽ phát sinh thêm nghĩa vụ đối ứng. Thực tế việc áp dụng về quy định của lối đi chung diễn ra khi chủ sở hữu bất động sản không có lối đi riêng thông ra đường công cộng và việc phải thông qua đất của người khác là biện pháp cuối cùng để có thể có lối đi ra đường công cộng thì mới phát sinh quyền yêu cầu mở lối đi thông qua đất của họ và yêu cầu này cần phải được chấp thuận.
Trong trường hợp yêu cầu mở lối đi chung nhưng vẫn còn có cách giải quyết khác để đi ra đường công cộng thì yêu cầu mở lối đi chung sẽ không có cơ sở để được chấp nhận, dù cho cách đó có phải thông qua nhiều ngõ hay đường vòng nhiều tới đâu thì vẫn không có cơ sở để chấp thuận cho việc mở lối đi chung.
Từ đó luật giải quyết tranh chấp lối đi chung hay giải quyết mở lối đi chung cũng quy định về quyền và nghĩa vụ của hai bên gồm chủ sở hữu bất động sản yêu cầu mở lối đi chung và chủ sở hữu được yêu cầu mở lối đi chung. Theo đó chủ sở hữu hưởng lợi từ việc mở lối đi chung trên đất của người khác phải đền bù cho người kia trừ trường hợp hai bên có thỏa thuận không đền bù hoặc thỏa thuận khác. Điều này được xem là một trong những đặc trưng của Luật dân sự vì dựa trên cơ sở bình đẳng thỏa thuận và tự do giao kết giữa các bên.
Tranh chấp đất đai lối đi chung, cơ quan nào có thẩm quyền giải quyết
Anh Tuấn hiện đang sinh sống tại Tp Hồ chí minh có câu hỏi như sau:
“anh và gia đình anh Minh đang tranh chấp về lấn chiếm lối đi chung của mảnh đất dưới quê, hiện nay anh muốn khởi kiện việc này theo vụ việc tranh chấp đất đai thì nên nộp đơn đến cơ quan nào để giải quyết.”
Luật sư trả lời:
Thân chào anh Tuấn, nhận được câu hỏi của anh về thẩm quyền giải quyết cho vụ việc tranh chấp đất đai đối với phần đất của mình, đội ngũ tư vấn chúng tôi hân hạnh được thông tin đến anh như sau: Sau khi tìm hiểu và phân tích vấn đề mà anh đang gặp phải nhận thấy vấn đề này thuộc về phạm vi tranh chấp đất đai theo quy định về tranh chấp đất đai của Bộ luật đất đai 2024.
Từ đó để giải quyết vấn đề này cần sự can thiệp của cơ quan có thẩm quyền liên quan đến giải quyết tranh chấp đất đai theo quy định tại Điều 203 của Bộ luật đất đai: Vụ việc về tranh chấp đất đai đã được hòa giải theo vụ việc tranh chấp đất đai tại UBND cấp xã mà không thành thì có quyền dựa theo quy định tại Khoản 1, Khoản 2 điều này để tiếp tục giải quyết tranh chấp. Theo đó vụ việc có đầy đủ giấy tờ về chứng nhận quyền sử dụng đất thì do Tòa án giải quyết, trường hợp không có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì nộp đơn yêu cầu UBND cấp có thẩm quyền giải quyết.
Tranh chấp đất đai lối đi chung xoay quanh việc mở lối đi chung và lấn chiếm lối đi chung, dựa theo tình tiết của vụ việc sẽ có những hướng giải quyết khác nhau, theo đó nếu giải quyết vụ việc liên quan đến tranh chấp đất đai sẽ do cơ quan có thẩm quyền nơi có đất giải quyết nếu hòa giải không thành, nếu dựa trên tranh chấp về dân sự sẽ do Tòa án cấp có thẩm quyền nơi có đất giải quyết trường hợp tranh chấp thuộc về tranh chấp dân sự.
>>> Chỉ một cuộc hẹn với luật sư, mọi vấn đề pháp lý sẽ được giải quyết triệt để, tiết kiệm thời gian và chi phí cho bạn!
Trình tự, thủ tục giải quyết tranh chấp đất đai lối đi chung.
Chị Vân sống tại huyện Đông Hải gặp phải vấn đề như sau:
“Chị và chủ sở hữu đất liền kề với đất của chị là anh Hoàng đang có tranh chấp về diện tích lối đi chung, chị có sở cho rằng anh Hoàng đang cố tình lấn chiếm thêm phần diện tích lối đi chung của chị. Để giải quyết vụ tranh chấp này chị cần phải làm theo trình tự thủ tục như thế nào, mong được sự tư vấn từ luật sư.
Luật sư trả lời:
Thân chào chị Vân, nhận được câu hỏi của chị chúng tôi vô cùng hân hạnh vì chị đã tin tưởng và gửi thắc mắc cùng vấn đề mà chị đang gặp phải đến chúng tôi. Sau khi tìm hiểu về thông tin chị cung cấp chúng tôi xin gửi đến chị phần tư vấn sau đây: Dựa trên thông tin chị kể lại và xác nhận, việc tranh chấp giữa chị và anh Hoàng ở lối đi chung thuộc trường hợp tranh chấp về đất đai, vì vậy dựa trên các quy định về giải quyết tranh chấp đất đai theo quy định của Bộ luật đất đai thì xin thông tin đến chị các bước giải quyết như sau:
Bước 1: Hòa giải cơ sở
Theo luật quy định việc giải quyết tranh chấp đất đai các vụ việc phải được hòa giải tại UBND cấp xã, việc hòa giải được tiến hành khi có đầy đủ các bên tranh chấp, trường hợp 1 trong hai bên vắng mặt đến lần thứ 2 thì xem như hòa giải không thành. Nếu hòa giải thành thì căn cứ theo đơn đề nghị giải quyết tranh chấp, mẫu đơn xác nhận lối đi chung và biên bản hòa giải để thực hiện. Nếu hòa giải không thành thì sẽ lập thành biên bản để làm căn cứ dẫn đến khởi kiện sau này.
Bước 2:
Dựa trên việc hòa giải thành hoặc không thành mà lựa chọn cách giải quyết bước tiếp theo theo Điều 203 Bộ luật đất đai là nộp đơn khởi kiện lên tòa án hoặc yêu cầu UBND cấp cao hơn giải quyết.
Đối với tranh chấp lối đi chung có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc các giấy tờ tương đương quy định tại Điều 100 của luật này thì các bên khởi kiện lên Tòa án nhân dân cấp Huyện nơi có lối đi chung xảy ra tranh chấp. Hồ sơ gồm, giấy chứng nhận lối đi chung, đơn thưa kiện, biên bản hòa giải không thành.
Đối với tranh chấp lối đi chung không có các loại giấy tờ được nêu ở Điều 100 luật này và không có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì có thể chọn nộp đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp lên UBND cấp huyện, trường hợp không giải quyết được có thể nộp lên UBND cấp cao hơn tại nơi có lối đi chung để giải quyết đến cùng.
Trên cơ bản thì việc tranh chấp lối đi chung được giải quyết dựa trên những thủ tục và trình tự liên quan đến luật đất đai, trong trường hợp việc tranh chấp này liên quan đến quyền mở lối đi chung của luật dân sự thì sẽ dựa trên trình tự thủ tục của Bộ luật dân sự để giải quyết.
>>> Liên hệ ngay để được hỗ trợ pháp lý tận tâm và chuyên nghiệp từ các luật sư, giúp bạn an tâm hơn trong mọi quyết định!
