Tranh chấp đất đai bằng giấy viết tay là dạng tranh chấp phổ biến tại nhiều địa phương, đặc biệt với các giao dịch mua bán đất trước năm 2008 khi chưa bắt buộc công chứng, hoặc đất chưa có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ).
Theo thống kê của TAND Tối cao và Bộ Tài nguyên & Môi trường, trong giai đoạn 2022–2024, có hơn 21.000 vụ tranh chấp đất có giấy viết tay được tòa án thụ lý, chiếm khoảng 30% tổng số tranh chấp đất đai dân sự, tập trung nhiều ở TP.HCM, Bình Dương, Đồng Nai, Hà Nội, và các tỉnh có tốc độ đô thị hóa nhanh.
Các dạng tranh chấp thường gặp gồm:
Mua bán đất bằng giấy viết tay không sang tên
Người bán chết, người thừa kế không công nhận
Người bán đồng sở hữu nhưng chỉ một người ký giấy viết tay
Đất tặng cho miệng, không có hồ sơ đo đạc hoặc bản đồ kèm theo
Dự báo từ 2025 đến năm 2030, số vụ tranh chấp đất bằng giấy viết tay tiếp tục tăng 10–12% mỗi năm, do nhiều giao dịch cũ dần phát sinh hậu quả pháp lý, nhất là khi đất tăng giá, có quy hoạch hoặc khi xảy ra chia thừa kế giữa các thế hệ. Trong nhiều trường hợp, người mua giữ giấy viết tay nhưng không đủ điều kiện được cấp sổ đỏ, hoặc bên còn lại phủ nhận việc mua bán – tặng cho, dẫn đến tranh chấp kéo dài và khó thi hành án.
👉 Luật Thiên Mã cung cấp dịch vụ tư vấn và giải quyết tranh chấp đất có giấy viết tay, gồm:
✅ Tư vấn đánh giá hiệu lực giấy viết tay theo luật đất đai và luật dân sự
✅ Soạn đơn khởi kiện yêu cầu công nhận hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất
✅ Hỗ trợ thu thập chứng cứ: nhân chứng, xác nhận của chính quyền địa phương, bản đồ, hồ sơ kê khai thuế
✅ Đại diện tố tụng và thi hành bản án (nếu có)
(Lưu ý: Mọi hồ sơ đều được đánh giá trước khả năng thắng kiện, chi phí minh bạch theo từng giai đoạn xử lý.)
>>> Đặt lịch tư vấn với luật sư của chúng tôi và trải nghiệm dịch vụ pháp lý uy tín, nơi mọi vấn đề của bạn sẽ được giải quyết hiệu quả và nhanh chóng!
Hợp đồng mua bán đất đai bằng giấy viết tay có giá trị pháp lý không?
Về cơ bản, hợp đồng mua bán đất đai bằng giấy viết tay là một giao dịch dân sự. Và để một giao dịch dân sự có giá trị pháp lý thì phải đảm bảo được 04 điều kiện sau theo Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015:
- Chủ thể có năng lực pháp luật dân sự, năng lực hành vi dân sự phù hợp với giao dịch dân sự được xác lập;
- Chủ thể tham gia giao dịch dân sự hoàn toàn tự nguyện;
- Mục đích và nội dung của giao dịch dân sự không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội.
- Hình thức của giao dịch dân sự là điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự trong trường hợp luật có quy định.
Trừ các điều kiện (1), (2), (3) là các điều kiện đương nhiên mà hợp đồng mua bán đất đai bằng giấy viết tay nêu trên cần đáp ứng. Ở đây, chúng tôi chỉ phân tích rõ về điều kiện hình thức của giao dịch dân sự mà hợp đồng mua bán đất đai bằng giấy viết tay phải đáp ứng, tức điều kiện số (4).
Theo đó, khoản 3 Điều 167 Luật Đất đai năm 2013 quy định về hình thức hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất rằng các hợp đồng hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất phải được công chứng hoặc chứng thực. Vậy, trong trường hợp này, giấy viết tay là hợp đồng mua bán, chuyển nhượng quyền sử dụng đất của các bên chỉ phát sinh giá trị pháp lý khi được công chứng, chứng thực.
Ngoài vấn đề về hình thức hợp đồng nêu trên, các bạn khi thực hiện giao dịch hợp đồng chuyển nhượng bất động sản cũng cần lưu ý rằng quyền sử dụng đất để được coi là đủ điều kiện để giao dịch theo Điều 188 Luật Đất đai 2013 thì phải đáp ứng đủ:
- Có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (trừ trường hợp tại khoản 3 Điều 186 và trường hợp nhận thừa kế);
- Đất không có tranh chấp;
- Quyền sử dụng đất không bị kê biên để bảo đảm thi hành án;
- Trong thời hạn sử dụng đất.
- Các điều kiện theo quy định tại các điều 189, 190, 191, 192, 193 và 194 của Luật này. …
Tóm lại, trả lời cho câu hỏi hợp đồng mua bán đất đai bằng giấy viết tay có giá trị pháp lý không, hợp đồng này có và chỉ có khi giấy viết tay này được công chứng, chứng thực, cũng như đáp ứng các điều kiện khác về quyền sử dụng đất được phép giao dịch như đã đề cập ở trên.
>>> Chỉ một cuộc hẹn với luật sư chuyên tư vấn giải quyết tranh chấp đất đai, mọi vấn đề pháp lý sẽ được giải quyết triệt để, tiết kiệm thời gian và chi phí cho bạn!
Căn cứ để giải quyết tranh chấp đất đai bằng giấy viết tay
Khi phát sinh tranh chấp đất đai bằng giấy viết tay, bạn đọc có thể tham khảo một số căn cứ pháp luật Việt Nam để giải quyết tranh chấp như:
- Điều 167 Luật đất đai 2013;
- Điều 129 Bộ luật Dân sự 2015;
- Phần II Nghị quyết 02/2004/NQ-HĐTP về việc Hướng dẫn áp dụng pháp luật trong các vụ án dân sự, hôn nhân gia đình quy định về cách giải quyết tranh chấp liên quan đến hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất phát sinh trong từng mốc thời gian và trường hợp đặc biệt khác.
- …
Tranh chấp đất đai bằng giấy viết tay giải quyết thế nào
Cách giải quyết tranh chấp đất đai bằng giấy viết tay có sự khác biệt giữa các tranh chấp đất đai bằng giấy viết tay xác lập trước ngày 01/7/1980 mà đến ngày 15/10/1993 mới phát sinh tranh chấp và tranh chấp đất đai bằng giấy viết tay được xác lập từ ngày 01/7/1980 đến trước ngày 15/10/1993.
- Với tranh chấp đất đai bằng giấy viết tay xác lập trước ngày 01/7/1980 mà đến ngày 15/10/1993 mới phát sinh tranh chấp:
Điều 2.1 của Nghị quyết 02/2004/NQ-HĐTP liệt kê một số trường hợp và hướng giải quyết như sau:
“a) Trường hợp nội dung và hình thức của hợp đồng phù hợp với quy định của pháp luật tại thời điểm giao kết hợp đồng.
a.1) Nếu bên nhận chuyển nhượng đã nhận đất thì Toà án công nhận hợp đồng, buộc các bên phải thực hiện nghĩa vụ theo hợp đồng và phải làm thủ tục chuyển quyền sử dụng đất. Nếu bên nhận đất chưa trả đủ tiền cho bên có đất thì buộc họ phải trả cho bên chuyển nhượng số tiền còn thiếu theo giá đất thực tế trên thị trường tại thời điểm xét xử sơ thẩm.
…
- b) Trường hợp nội dung của hợp đồng phù hợp với quy định của pháp luật nhưng hình thức của hợp đồng không phù hợp với quy định của pháp luật tại thời điểm giao kết hợp đồng.”
- Với tranh chấp đất đai bằng giấy viết tay được xác lập từ ngày 01/7/1980 đến trước ngày 15/10/1993:
Điều 2.2 của Nghị quyết 02/2004/NQ-HĐTP hướng dẫn một số trường hợp:
Thời kỳ này đặc biệt nghiêm cấm việc mua, bán phát canh thu tô chuyển nhượng đất đai dưới mọi hình thức; do đó, khi có tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất, Toà án giải quyết như sau:
“a) Về nguyên tắc chung hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất đai được xác lập trong thời điểm từ ngày 01/7/1980 đến trước ngày 15/10/1993 là hợp đồng trái pháp luật; do đó, nếu có tranh chấp mà hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất chưa được thực hiện thì Toà án hủy hợp đồng vì hợp đồng bị vô hiệu. Việc giải quyết hậu quả của hợp đồng vô hiệu được thực hiện theo hướng dẫn tại tiểu mục 2.3 mục 2 này.
- b) Nếu hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất đã được thực hiện thì Toà án công nhận hợp đồng trong các trường hợp sau đây:
b.1) Bên nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất đã được Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đất đai;
…”
>>> Hãy để các luật sư của chúng tôi đồng hành cùng bạn trong mọi vấn đề pháp luật, mang lại sự an tâm và bảo vệ quyền lợi tối đa!
Thủ tục giải quyết tranh chấp đất đai bằng giấy viết tay
Để giải quyết tranh chấp đất đai bằng giấy viết tay, các bạn có thể sử dụng các cách sau:
Giải quyết tranh chấp đất đai bằng thủ tục hành chính
Giải quyết tranh chấp bằng thủ tục hành chính, các bạn có thể gửi đơn yêu cầu tại các cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết tranh chấp mua bán đất đai bằng giấy viết tay gồm Ủy ban nhân dân cấp huyện, cấp tỉnh và Bộ Tài nguyên và Môi trường.
- Nộp đơn yêu cầu tại Ủy ban nhân dân cấp huyện, cấp tỉnh:
Theo Điều 89 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP, ngày 15/5/2014, người có yêu cầu giải quyết tranh chấp mua bán đất đai bằng giấy viết tay có thể nộp đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp đất đai và các hồ sơ cần thiết tại Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền. Sau đó, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền đó sẽ là người có trách nhiệm giao đơn yêu cầu, hồ sơ cho các cơ quan tham mưu giải quyết.
Tiếp đến, các cơ quan tham mưu sẽ tiến hành một số nhiệm vụ như thẩm tra, xác minh vụ việc, tổ chức hòa giải giữa các bên tranh chấp, tổ chức cuộc họp các ban, ngành có liên quan để tư vấn giải quyết tranh chấp đất đai (nếu cần thiết) và hoàn chỉnh hồ sơ và trình Chủ tịch Ủy ban nhân dân cùng cấp. Từ đó, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cùng cấp có cơ sở để đưa ra Quyết định giải quyết tranh chấp hoặc Quyết định công nhận hòa giải thành và gửi cho các bên tranh chấp, các bên có liên quan.
- Nộp đơn tại Bộ Tài nguyên và Môi trường.
Theo Điều 90 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP, ngày 15/5/2014, khi người có yêu cầu giải quyết tranh chấp mua bán đất đai bằng giấy viết tay có thể nộp đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp đất đai và các hồ sơ cần thiết tại Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm phân công đơn vị có chức năng tham mưu giải quyết.
Các đơn vị được phân công tiến hành các nghiệp vụ như thu thập, nghiên cứu hồ sơ; tổ chức hòa giải giữa các bên tranh chấp; trường hợp cần thiết trình Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường quyết định thành lập đoàn công tác để tiến hành thẩm tra, xác minh vụ việc tại địa phương; hoàn chỉnh hồ sơ trình Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường và Bộ trưởng sẽ ban hành Quyết định giải quyết tranh chấp đất đai.
Giải quyết tranh chấp đất đai thông qua Tòa án
Một cách khác có thể được áp dụng và khá phổ biến để giải quyết tranh chấp đất đai bằng giấy viết tay đó là khởi kiện tại Tòa án nhân dân.
Các bên trong tranh chấp có thể làm đơn khởi kiện và chuẩn bị các tài liệu, chứng cứ liên quan chứng minh cho yêu cầu khởi kiện của mình và nộp tại Tòa án có thẩm quyền.
Sau khi được Tòa án xem xét và thụ lý, các bên sẽ được Tòa án triệu tập để tiến hành công tác công khai chứng cứ, hòa giải. Nếu tại phiên hòa giải mà các bên đạt được sự thỏa thuận giải quyết tranh chấp, Tòa án sẽ ban hành Quyết định công nhận sự thỏa thuận. Nếu không, Tòa án sẽ tiếp tục đưa vụ án ra xét xử và sẽ ban hành bản án hoặc các quyết định đình chỉ, tạm đình chỉ.
Khi một bản án được ban hành, các bên trong tranh chấp buộc phải tuân thủ và thi hành. Nếu không tự giác thi hành có thể bị áp dụng các biện pháp cưỡng chế thi hành án.
Đồng thời, nếu một trong các bên tranh chấp, các bên liên quan không đồng ý với hướng giải quyết mà Tòa đưa ra, họ có thể gửi đơn kháng cáo đến Tòa khi bản án sơ thẩm chưa có hiệu lực hay Viện kiểm sát cùng cấp có kháng nghị đối với bản án sơ thẩm khi phát hiện ra căn cứ kháng nghị trong thời hạn bản án sơ thẩm chưa có hiệu lực.
Vậy, Luật Thiên Mã đã cung cấp cho các bạn 02 cách để có thể giải quyết tranh chấp mua bán đất đai bằng giấy viết tay, đó là giải quyết bằng thủ tục hành chính và giải quyết qua Tòa án. Mỗi cách đều có các ưu và nhược điểm riêng, các bạn hãy tùy vào điều kiện tài chính, thời gian,… của mình để chọn ra cách giải quyết phù hợp nhất!
>>> Nhanh tay đặt lịch tư vấn với luật sư của chúng tôi để được giải đáp mọi thắc mắc pháp lý, đảm bảo quyền lợi và sự an tâm cho bạn!
Mức án phí phải nộp khi giải quyết tranh chấp đất đai mua bán bằng giấy viết tay
Trước khi tính án phí phải nộp, các bạn cần xác định yêu cầu khởi kiện của mình có về tiền, tài sản tính được bằng tiền hay không.
Điều 7 của Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14 quy định về mức án phí đối với tranh chấp mua bán đất đai bằng giấy viết tay như sau:
- Đối với yêu cầu khởi kiện không liên quan đến tiền hay tài sản định giá được bằng tiền, chỉ xem xét đến quyền sở hữu đất, đây là một vụ án tranh chấp đất đai không có giá ngạch. Các bên trong vụ án chỉ cần nộp án phí dân sự sơ thẩm là 300.000 đồng.
- Đối với yêu cầu khởi kiện có liên quan đến việc bồi thường, chia,… tiền hay tài sản định giá được bằng tiền, đây là vụ án tranh chấp đất đai có giá ngạch. Khi đó, mức án phí cần đóng xác định dựa trên giá trị của quyền sử dụng đất tính bằng tiền. Tùy từng mốc giá trị mà sẽ có mức án phí dân sự sơ thẩm tương ứng, các bạn có thể tham khảo chi tiết tại Mục 1.3 của Danh mục Án phí, lệ phí Tòa án được ban hành kèm theo Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14.
Dịch vụ Luật sư tư vấn giải quyết tranh chấp đất đai bằng giấy viết tay tại Luật Thiên Mã
Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc hay câu hỏi nào về vấn đề giải quyết tranh chấp đất đai bằng giấy viết tay, các bạn có thể tham khảo dịch vụ Luật sư tư vấn tại Luật Thiên Mã. Tại đây, đội ngũ các chuyên gia của chúng tôi sẽ đưa ra hướng giải quyết thỏa đáng và phù hợp nhất với vấn đề của khách hàng.
Một số vấn đề về tranh chấp đất đai mà chúng tôi thường xuyên tư vấn cho khách hàng như:
- Giá trị pháp lý của hợp đồng mua bán đất đai bằng giấy viết tay;
- Thủ tục khởi kiện tại Tòa từ khâu chuẩn bị đơn khởi kiện cho đến khi Tòa ra bản án, quyết định;
- Tòa án có thẩm quyết giải quyết tranh chấp đất đai;
- Đưa ra các hướng giúp khách hàng hòa giải mà vẫn đảm bảo được quyền lợi;…
>>> Thanh toán phí tư vấn hôm nay để nhận được giải pháp pháp lý tối ưu từ luật sư, bảo vệ quyền lợi của bạn một cách tốt nhất!
Kết luận từ luật sư tư vấn Luật Thiên Mã
Tranh chấp đất đai bằng giấy viết tay là dạng tranh chấp rất phổ biến tại Việt Nam, đặc biệt ở những giao dịch xảy ra trước khi pháp luật quy định bắt buộc công chứng, chứng thực hợp đồng mua bán đất. Mặc dù không có sổ đỏ hoặc chưa được công nhận hợp pháp, nhưng trong một số trường hợp, giấy viết tay vẫn có thể là căn cứ pháp lý quan trọng nếu được chứng minh là có thật, có đầy đủ chữ ký, người làm chứng, và quá trình sử dụng thực tế rõ ràng.
Để bảo vệ quyền lợi chính đáng, bạn nên có sự hỗ trợ từ luật sư đất đai để đánh giá tính pháp lý, thu thập chứng cứ và lựa chọn phương án hòa giải, khởi kiện phù hợp.
Luật Thiên Mã cung cấp dịch vụ luật sư giải quyết tranh chấp đất bằng giấy viết tay, từ tư vấn, thương lượng đến tranh tụng tại tòa – đảm bảo quyền lợi của bạn được bảo vệ đúng quy định pháp luật.
👉 Đặt lịch tư vấn với Luật sư đất đai tại Luật Thiên Mã ngay hôm nay.
📞 Gọi ngay hotline 0977.523.155 để được tư vấn cụ thể và hỗ trợ tận tâm!
