Hối lộ không chỉ là “một khoản chi để được việc” như cách nói quen thuộc, mà là hành vi tiếp tay cho tham nhũng, làm xói mòn đạo đức công vụ và phá vỡ nguyên tắc công bằng trong xã hội.

Trong đó, hành vi đưa hối lộ – dù xuất phát từ áp lực, lợi ích hay thỏa thuận – đều là vi phạm pháp luật hình sự nghiêm trọng, bị xử lý nghiêm minh theo quy định hiện hành.

Bài viết dưới đây được biên soạn bởi luật sư của Luật Thiên Mã sẽ giúp bạn hiểu rõ thế nào là tội đưa hối lộ, các yếu tố cấu thành tội phạm – tội đưa hối lộ, khung hình phạt và những lưu ý pháp lý quan trọng theo Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) và Luật Phòng, chống tham nhũng 2018.

Nếu bạn đang cần tư vấn chuyên sâu để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình, đừng ngần ngại đặt lịch tư vấn tại Luật Thiên Mã – nơi hội tụ đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm và tận tâm.

>>> Đặt lịch tư vấn với luật sư hình sự, bào chưa kinh nghiệm của chúng tôi và trải nghiệm dịch vụ pháp lý về vụ án hối lộ – tội đưa hối lộ uy tín, nơi mọi vấn đề của bạn sẽ được giải quyết hiệu quả và nhanh chóng!

  Đặt lịch tư vấn

Tội đưa hối lộ là gì?

1.1. Khái niệm pháp lý

Tội đưa hối lộ được quy định tại điều 364 Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017. Theo quy định này, người nào cố ý đưa tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất hay phi vật chất cho người có chức vụ, quyền hạn nhằm mục đích để người đó thực hiện hoặc không thực hiện một công việc vì lợi ích hoặc theo yêu cầu của người đưa hối lộ, thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Hành vi đưa hối lộ có thể xảy ra trong nhiều lĩnh vực như quản lý hành chính, đấu thầu, xin cấp phép, xét xử, tuyển dụng, bổ nhiệm, v.v. Mục đích của hành vi thường là đạt được lợi ích cá nhân, lợi ích nhóm hoặc né tránh nghĩa vụ pháp lý.

1.2. Ý nghĩa của việc phòng, chống hối lộ

• Phòng, chống hành vi hối lộ là một phần quan trọng trong công tác phòng, chống tham nhũng. Nó giúp bảo đảm tính minh bạch, công bằng và liêm chính trong hoạt động của bộ máy nhà nước, cũng như trong các giao dịch dân sự, kinh tế.
• Đồng thời, việc đấu tranh với hành vi đưa hối lộ góp phần xây dựng môi trường pháp lý lành mạnh, tạo niềm tin cho người dân và doanh nghiệp vào sự công bằng của pháp luật và chính sách quản lý công.
• Về lâu dài, chống hối lộ còn giúp nâng cao năng lực quản trị quốc gia, tăng hiệu quả đầu tư công, cải thiện chỉ số minh bạch và thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững.

1.3. Số liệu thực tế mới nhất

Theo báo cáo của Thanh tra Chính phủ và Bộ Công an, trong năm 2024, toàn quốc đã phát hiện và xử lý gần 230 vụ việc liên quan đến hành vi đưa và nhận hối lộ, trong đó:

• Hơn 110 vụ việc có dấu hiệu đưa hối lộ rõ ràng đã được khởi tố hình sự.
• Các lĩnh vực thường xuyên xảy ra vi phạm gồm: đấu thầu y tế, cấp phép xây dựng, tuyển dụng công chức và giải quyết khiếu nại tố cáo.
• Tổng giá trị tiền và tài sản đưa hối lộ bị thu giữ, kê biên trong năm 2024 ước tính lên tới trên 70 tỷ đồng.

Các số liệu trên cho thấy hành vi đưa hối lộ vẫn còn diễn biến phức tạp, đòi hỏi tiếp tục tăng cường các biện pháp giám sát, xử lý nghiêm minh và minh bạch hóa quy trình quản lý nhà nước.

>>> Đặt lịch tư vấn với luật sư hình sự, bào chưa kinh nghiệm của chúng tôi và trải nghiệm dịch vụ pháp lý về vụ án hối lộ – tội đưa hối lộ uy tín, nơi mọi vấn đề của bạn sẽ được giải quyết hiệu quả và nhanh chóng!

  Đặt lịch tư vấn

Dấu hiệu pháp lý của Tội đưa hối lộ

1. Khách thể của tội phạm

Tội đưa hối lộ xâm phạm trực tiếp đến:

• Sự liêm chính, minh bạch và hoạt động đúng đắn của bộ máy Nhà nước, tổ chức Đảng, tổ chức chính trị – xã hội, tổ chức kinh tế;
• Uy tín và danh dự của các cơ quan, tổ chức, đơn vị công lập hoặc có chức năng công quyền;
• Nguyên tắc công bằng trong giải quyết công việc công và trật tự quản lý hành chính – pháp luật.

Hành vi đưa hối lộ làm tha hóa đội ngũ cán bộ, công chức, gây suy giảm niềm tin của xã hội đối với pháp luật và công lý, đồng thời khuyến khích sự tùy tiện trong thực thi công vụ.

2. Mặt khách quan của tội phạm

Hành vi khách quan là hành vi đưa hối lộ – tức là đưa hoặc hứa sẽ đưa một lợi ích vật chất hoặc phi vật chất cho người có chức vụ, quyền hạn, với mục đích nhờ họ làm hoặc không làm một việc vì lợi ích hoặc theo yêu cầu của người đưa hối lộ.

Cụ thể, hành vi có thể là:

• Đưa tiền, tài sản, hiện vật, lợi ích kinh tế khác như cổ phần, quyền sử dụng đất, hợp đồng, phương tiện…;
• Cung cấp dịch vụ, đặc quyền, cơ hội thăng tiến, quan hệ cá nhân, du lịch, nghỉ dưỡng…;
• Hứa hẹn hoặc cam kết trao lợi ích trong tương lai, nếu người có chức vụ làm hoặc không làm một việc theo ý mình.

Điều kiện để cấu thành tội phạm:

• Người được đưa phải là người có chức vụ, quyền hạn (theo định nghĩa tại Điều 352 BLHS);
• Phải có mục đích lợi dụng quyền lực hoặc chức năng công vụ của người nhận để đạt được lợi ích riêng;
• Có thể là hành vi đã hoàn thành (đã đưa) hoặc mới dừng ở việc hứa hẹn, thỏa thuận đưa hối lộ.

Lưu ý: Nếu việc đưa hối lộ không vì mục đích vụ lợi (như bị ép buộc, đe dọa, hoặc để thoát thân…) thì người đưa hối lộ có thể không bị truy cứu nếu tự nguyện khai báo trước khi bị phát giác, theo quy định tại khoản 6 Điều 364 BLHS.

3. Chủ thể của tội phạm

Chủ thể của tội đưa hối lộ là:

• Người đủ 16 tuổi trở lên, có năng lực trách nhiệm hình sự;
• Có thể là cá nhân, người đại diện pháp nhân thương mại, người điều hành tổ chức, doanh nghiệp;
• Có thể là người Việt Nam hoặc người nước ngoài, nếu hành vi diễn ra tại Việt Nam hoặc có yếu tố liên quan đến lợi ích của Nhà nước Việt Nam.

Trong nhiều trường hợp, hành vi đưa hối lộ do một pháp nhân thương mại thực hiện cũng có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại Điều 76 BLHS.

4. Mặt chủ quan của tội phạm

Tội đưa hối lộ luôn được thực hiện với lỗi cố ý trực tiếp.

• Người phạm tội biết rõ hành vi đưa tài sản, lợi ích cho người có chức vụ là trái pháp luật, nhưng vẫn thực hiện để đạt được lợi ích cá nhân hoặc lợi ích cho tổ chức, người khác;
• Mục đích là để người có thẩm quyền thực hiện hoặc không thực hiện hành vi trong thi hành công vụ (như phê duyệt dự án, không xử phạt, lách quy định, bổ nhiệm…).

>>> Đặt lịch tư vấn với luật sư hình sự, bào chưa kinh nghiệm của chúng tôi và trải nghiệm dịch vụ pháp lý về vụ án hối lộ – tội đưa hối lộ uy tín, nơi mọi vấn đề của bạn sẽ được giải quyết hiệu quả và nhanh chóng!

  Đặt lịch tư vấn

Mức xử phạt Tội đưa hối lộ

(Theo Điều 364 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017)

Tội đưa hối lộ là hành vi đưa tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất, phi vật chất khác cho người có chức vụ, quyền hạn nhằm mục đích vụ lợi hoặc để họ làm hoặc không làm một việc vì lợi ích hoặc theo yêu cầu của người đưa hối lộ. Đây là hành vi nghiêm trọng xâm phạm đến sự liêm chính của bộ máy nhà nước và các cơ quan tổ chức, gây mất công bằng, cản trở sự phát triển lành mạnh của xã hội.

1. Mức hình phạt chính cho tội đưa hối lộ

Theo khoản 1 đến khoản 4 Điều 364, người nào đưa hối lộ sẽ bị xử phạt theo các mức sau:

Khoản 1:

Người nào trực tiếp hoặc qua trung gian đưa hối lộ từ 2 triệu đồng trở lên, hoặc dưới 2 triệu đồng nhưng gây hậu quả nghiêm trọng hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị:

• Phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.

Khoản 2:

Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau, thì bị:

• Phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:

Gồm các trường hợp:

• Có tổ chức;
• Dùng thủ đoạn xảo quyệt;
• Của hối lộ là tài sản có giá trị từ 100 triệu đồng đến dưới 500 triệu đồng;
• Phạm tội 02 lần trở lên;
• Đưa hối lộ cho nhiều người;
• Tái phạm nguy hiểm.

Khoản 3:

Của hối lộ có giá trị từ 500 triệu đồng trở lên, hoặc phạm tội gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội, thì bị:

• Phạt tù từ 07 năm đến 12 năm.

Khoản 4:

Người xúi giục hoặc ép buộc người khác đưa hối lộ cũng bị áp dụng khung hình phạt tương ứng với các khoản trên tùy theo tính chất, mức độ vi phạm.

2. Hình phạt bổ sung với các bị cáo trong tội đưa hối lộ

Ngoài hình phạt chính, người phạm tội còn có thể bị:

• Phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 50 triệu đồng;
• Cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm;
• Tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

3. Miễn trách nhiệm hình sự cho các trường hợp đặc biệt với tội đưa hối lộ

Người đưa hối lộ có thể được miễn trách nhiệm hình sự nếu thuộc một trong các trường hợp sau (theo khoản 6 Điều 364):

• Bị ép buộc đưa hối lộ mà chủ động khai báo trước khi bị phát giác;
• Chủ động khai báo, tích cực hợp tác với cơ quan chức năng để phát hiện, điều tra, xử lý người nhận hối lộ.

4. Ý nghĩa pháp lý và thực tiễn

Quy định tại Điều 364 không chỉ thể hiện quan điểm kiên quyết đấu tranh chống tham nhũng mà còn khuyến khích người dân tố giác hành vi tiêu cực trong bộ máy nhà nước. Bên cạnh việc xử lý nghiêm khắc người đưa hối lộ, Bộ luật Hình sự cũng mở ra cơ chế khoan hồng cho người tự giác khai báo, góp phần thúc đẩy sự minh bạch trong quản lý công

>>> Đặt lịch tư vấn với luật sư hình sự, bào chưa kinh nghiệm của chúng tôi và trải nghiệm dịch vụ pháp lý về vụ án hối lộ – tội đưa hối lộ uy tín, nơi mọi vấn đề của bạn sẽ được giải quyết hiệu quả và nhanh chóng!

  Đặt lịch tư vấn

Hậu quả của tội đưa hối lộ

1. Nhận hối lộ và đưa hối lộ làm xói mòn đạo đức công vụ và sự liêm chính của hệ thống quản lý

Hành vi đưa hối lộ phá vỡ nguyên tắc công bằng và minh bạch trong hoạt động của cơ quan, tổ chức, làm sai lệch quyết định hành chính, tư pháp hoặc hoạt động công vụ. Khi một người vì mục đích cá nhân mà dùng tiền, tài sản hay lợi ích vật chất để tác động đến người có chức vụ, quyền hạn, thì sẽ khiến đạo đức nghề nghiệp bị tha hóa, người thực thi công vụ dễ bị “mua chuộc” và đánh mất sự liêm chính.

2. Tôi đưa hối lộ làm suy yếu hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước

Khi hối lộ trở thành phương tiện để đạt được lợi ích, nhiều cá nhân và doanh nghiệp sẽ chọn “mua đường tắt” thay vì tuân thủ quy định pháp luật. Điều này làm giảm hiệu quả của hệ thống quản lý nhà nước, gây méo mó chính sách, tạo ra sự bất công trong tiếp cận nguồn lực và cơ hội kinh doanh.

Ví dụ: một doanh nghiệp đưa hối lộ để trúng thầu trái pháp luật có thể dẫn đến dự án kém chất lượng, gây thiệt hại cho ngân sách và người dân.

3. Tội đưa hối lộ gây bất bình trong xã hội và làm mất niềm tin vào công lý

Hành vi đưa hối lộ, đặc biệt khi được phát hiện trong các vụ án hình sự, xét xử, cấp phép đầu tư hay tuyển dụng công chức, thường gây làn sóng phẫn nộ trong dư luận.

Người dân mất niềm tin vào công bằng xã hội, dẫn đến suy giảm tinh thần thượng tôn pháp luật, thúc đẩy tâm lý “muốn tồn tại phải hối lộ”, tạo thành một vòng luẩn quẩn tiêu cực.

4. Hậu quả pháp lý nghiêm trọng khi xảy ra các vụ án liên quan tới tội đưa hối lộ

Theo Điều 364 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), người nào đưa hối lộ có thể bị xử lý như sau:

• Phạt tù từ 6 tháng đến 20 năm, hoặc
• Phạt tù chung thân nếu của hối lộ có giá trị đặc biệt lớn (từ 1 tỷ đồng trở lên), hoặc nhằm mục đích trốn tránh trách nhiệm hình sự, che giấu tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.

Trong một số trường hợp, người đưa hối lộ có thể được miễn trách nhiệm hình sự nếu chủ động khai báo trước khi bị phát hiện, đồng thời tích cực hợp tác với cơ quan điều tra.

Ngoài hình phạt chính, người phạm tội còn có thể bị:

• Tịch thu tài sản,
• Cấm đảm nhiệm chức vụ, hành nghề nhất định từ 1 đến 5 năm.

5. Ví dụ thực tế các vụ án về tội đưa hôi slooj

Năm 2023, vụ án liên quan đến việc đưa hối lộ cho cán bộ cấp cao trong lĩnh vực đăng kiểm và cấp phép giao thông tại TP. Hồ Chí Minh đã khiến hàng chục cá nhân bị truy tố. Người đưa hối lộ không chỉ mất một khoản tiền lớn mà còn bị truy cứu trách nhiệm hình sự, ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín cá nhân và hoạt động kinh doanh.

>>> Đặt lịch tư vấn với luật sư hình sự, bào chưa kinh nghiệm của chúng tôi và trải nghiệm dịch vụ pháp lý về vụ án hối lộ – tội đưa hối lộ uy tín, nơi mọi vấn đề của bạn sẽ được giải quyết hiệu quả và nhanh chóng!

  Đặt lịch tư vấn

Giải pháp phòng ngừa và hỗ trợ pháp lý của Luật Thiên Mã về tội đưa hối lộ

Tội đưa hối lộ là hành vi nghiêm trọng xâm phạm hoạt động đúng đắn của các cơ quan, tổ chức, làm suy giảm niềm tin vào bộ máy công quyền và môi trường kinh doanh lành mạnh. Theo Điều 364 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), người có hành vi hối lộ (tiền, tài sản, lợi ích vật chất hoặc phi vật chất) để đạt mục đích không chính đáng có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự, với mức án cao nhất lên đến 20 năm tù hoặc tù chung thân nếu số tiền hoặc tài sản hối lộ đặc biệt lớn.

Trước thực tế nhiều cá nhân, doanh nghiệp vô tình vi phạm hoặc bị kéo vào hành vi hối lộ qua trung gian, Luật Thiên Mã đưa ra các giải pháp phòng ngừa và hỗ trợ pháp lý kịp thời, hiệu quả.

1. Nhận diện hành vi đưa hối lộ theo pháp luật hình sự

Theo Điều 364 BLHS, người nào trực tiếp hoặc qua trung gian đưa cho cán bộ, công chức, viên chức hoặc người có chức vụ quyền hạn tiền, tài sản, lợi ích… nhằm mục đích vụ lợi đều có thể bị xử lý hình sự.

Một số hành vi phổ biến có thể cấu thành tội đưa hối lộ gồm:

• Đưa tiền hoặc tài sản để được ưu tiên trong tuyển dụng, đấu thầu, cấp phép, thanh tra, giải quyết thủ tục hành chính…
• Tặng quà có giá trị lớn ngoài quy định trong các dịp lễ, Tết với động cơ vụ lợi.
• Đưa lợi ích gián tiếp như: chi trả chi phí du lịch, học hành, việc làm cho người thân của người có chức vụ.
• Đưa hối lộ thông qua trung gian (môi giới), kể cả khi chưa đạt được mục đích.

Tùy mức độ và giá trị hối lộ, người phạm tội có thể bị:

• Phạt cải tạo không giam giữ, tù từ 6 tháng đến 20 năm hoặc tù chung thân.
• Tịch thu tài sản, cấm đảm nhiệm chức vụ, hành nghề nhất định.
• Nếu tự nguyện khai báo trước khi bị phát hiện, có thể được miễn trách nhiệm hình sự.

2. Giải pháp phòng ngừa rủi ro từ Luật Thiên Mã

Luật Thiên Mã cung cấp dịch vụ tư vấn pháp lý và quản trị rủi ro nhằm ngăn ngừa hành vi đưa hối lộ trong doanh nghiệp, tổ chức và hoạt động nghề nghiệp cá nhân:

• Tư vấn, thiết lập hệ thống kiểm soát nội bộ và cơ chế minh bạch hóa trong quan hệ với cơ quan nhà nước, đặc biệt trong thủ tục hành chính, kiểm tra thuế, đấu thầu, cấp phép…
• Soạn thảo quy tắc đạo đức nghề nghiệp và bộ quy tắc ứng xử (Code of Conduct) cho nhân viên, phòng chống hành vi hối lộ và tham nhũng.
• Tư vấn hành vi tặng quà, chi phí tiếp khách, hỗ trợ tài chính… có hợp pháp hay vi phạm pháp luật hình sự.
• Đào tạo nhận diện ranh giới pháp lý giữa chi phí hợp lệ và hành vi đưa hối lộ trá hình cho các phòng ban: pháp chế, nhân sự, tài chính, đối ngoại…

3. Hỗ trợ pháp lý khi bị điều tra, khởi tố về tội đưa hối lộ

Khi khách hàng là cá nhân hoặc doanh nghiệp rơi vào vòng điều tra, truy tố hoặc bị lôi kéo vào vụ án hình sự đưa – nhận hối lộ, Luật Thiên Mã cung cấp dịch vụ bảo vệ toàn diện:

• Luật sư hình sự trực tiếp làm việc với cơ quan điều tra, viện kiểm sát và tòa án, bảo vệ quyền lợi người bị tố cáo, bị can, bị cáo.
• Phân tích bối cảnh, hành vi và chứng cứ để xác định có đủ yếu tố cấu thành tội hay không, đặc biệt trong các tình huống: bị ép buộc, không biết rõ mục đích sử dụng khoản tiền đưa ra, hoặc chưa gây hậu quả.
• Tư vấn phương án khai báo, khắc phục hậu quả và xin miễn trách nhiệm hình sự theo Khoản 6 Điều 364 BLHS, nếu khách hàng tự nguyện khai báo trước khi bị phát hiện.
• Đại diện pháp lý trong các vụ án phức tạp có yếu tố trung gian, quốc tế hoặc truyền thông nhạy cảm, bảo vệ hình ảnh và lợi ích lâu dài cho khách hàng.

4. Cam kết từ Luật Thiên Mã

• Luật sư có kinh nghiệm trong các vụ án hình sự kinh tế – chức vụ – tham nhũng, từng tham gia nhiều vụ việc lớn trên cả nước.
• Hiểu rõ bối cảnh doanh nghiệp, hành chính và chính sách kiểm soát tham nhũng của Nhà nước.
• Bảo mật tuyệt đối thông tin khách hàng, xử lý khủng hoảng truyền thông và hậu quả pháp lý kéo dài.
• Hỗ trợ song song cả giải pháp ngắn hạn (giảm nhẹ hình phạt) và dài hạn (quản trị tuân thủ), giúp khách hàng xây dựng môi trường hoạt động minh bạch, an toàn.

>>> Đặt lịch tư vấn với luật sư hình sự, bào chưa kinh nghiệm của chúng tôi và trải nghiệm dịch vụ pháp lý về vụ án hối lộ – tội đưa hối lộ uy tín, nơi mọi vấn đề của bạn sẽ được giải quyết hiệu quả và nhanh chóng!

  Đặt lịch tư vấn

Tội đưa hối lộ gây ra hậu quả nghiêm trọng, làm suy giảm niềm tin vào sự minh bạch và công bằng của xã hội. Việc nắm rõ quy định pháp luật, dấu hiệu nhận biết và mức xử phạt là cần thiết để phòng ngừa rủi ro.

Nếu bạn cần hỗ trợ pháp lý, Luật Thiên Mã luôn sẵn sàng đồng hành về các vụ án liên quan tới tội đưa hối lộ. Hãy đặt lịch tư vấn tại Luật Thiên Mã để được các luật sư giàu kinh nghiệm giải đáp và bảo vệ quyền lợi của bạn!