Thời hạn điều tra vụ án hình sự rất quan trọng bởi vì chúng ngăn ngừa nguy cơ điều tra không đầy đủ hoặc vi phạm nhân quyền có thể xảy ra trong quá trình điều tra dài hạn. Vậy thời hạn điều tra các vụ án hình sự là bao lâu?
Trong bài viết này, chúng tôi sẽ mang đến một cái nhìn tổng quan về thời hạn điều tra vụ án hình sự, từ khái niệm đến thời gian điều tra vụ án hình sự. Nếu có bất kỳ thắc mắc hay câu hỏi nào muốn đặt ra cho Luật Thiên Mã, quý bạn đọc có thể liên hệ với chúng tôi qua số điện thoại 1900 6174 để được giải đáp!
>>>Luật sư giải đáp miễn phí về thời hạn điều tra vụ án hình sự. Gọi ngay 1900.6174
Tìm hiểu về điều tra, vụ án hình sự
Điều tra
Hoạt động điều tra trong lĩnh vực tố tụng hình sự là quá trình mà người và cơ quan có thẩm quyền thực hiện để xác định một cách khách quan, toàn diện và đầy đủ sự thật của vụ án, tạo nền tảng cho quyết định về việc truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc không truy cứu.
Giai đoạn điều tra vụ án hình sự bắt đầu từ thời điểm cơ quan có thẩm quyền ra quyết định khởi tố vụ án. Quá trình này kéo dài cho đến khi Cơ quan điều tra kết thúc bằng việc lập bản kết luận điều tra. Quyết định cuối cùng có thể đề nghị truy tố các bị can liên quan hoặc quyết định đình chỉ vụ án. Các bước chính của giai đoạn này được xác định bởi quy định cụ thể của pháp luật và tiếp theo quy trình tố tụng hình sự.
Hoạt động điều tra tập trung vào nghi phạm và hành vi phạm tội, đồng thời xác định và đánh giá thiệt hại mà tội phạm đã gây ra. Đối tượng cụ thể của hoạt động này bao gồm người phạm tội, những hành vi liên quan đến vụ án, và các tình tiết khác có thể ảnh hưởng đến quá trình giải quyết vụ án. Các công tác điều tra đều được thực hiện một cách toàn diện và chi tiết để đảm bảo khách quan và chính xác trong quá trình tìm hiểu sự thật của vụ án.
Hoạt động điều tra vụ án hình sự được thực hiện thông qua một loạt các biện pháp điều tra cụ thể, tuân theo trình tự và thủ tục quy định bởi pháp luật. Các biện pháp này bao gồm việc thực hiện hỏi cung bị can, thu thập lời khai của những người tham gia tố tụng khác, thực hiện đối chất, nhận dạng, tiến hành khám xét, thu giữ vật chứng và tài liệu, thực hiện khám nghiệm hiện trường, khám nghiệm tử thi, xem xét dấu vết trên thân thể, tiến hành thực nghiệm điều tra, và thực hiện các đề xuất trưng cầu giám định.
Tất cả những bước này được thực hiện một cách cẩn thận để đảm bảo sự khách quan và chính xác trong quá trình tìm kiếm và xác định sự thật của vụ án.
Vụ án hình sự
Vụ án hình sự là sự vi phạm pháp luật có đủ dấu hiệu nhận biết là hành vi phạm tội đã được quy định trong Bộ luật Hình sự. Cơ quan có thẩm quyền, dựa trên dấu hiệu cụ thể, có thể ra lệnh khởi tố vụ án về hình sự để tiến hành các công đoạn điều tra, truy tố, và xét xử theo quy trình và thủ tục quy định tại Bộ luật Tố tụng hình sự. Điều này bao gồm việc tuân thủ các quy định và quy trình hợp pháp nhằm đảm bảo tính công bằng và chính xác trong quá trình xử lý vụ án.
Khác với vụ án dân sự, trong vụ án hình sự, các quan hệ pháp luật bị xâm phạm liên quan chặt chẽ đến chủ quyền quốc gia, an ninh đất nước, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, quyền con người, và quyền công dân. Các quy định của pháp luật hình sự được áp dụng để bảo vệ và giữ gìn tính chất quan trọng của những quan hệ này.
Điều này bao gồm các biện pháp pháp lý chặt chẽ nhằm đảm bảo rằng quá trình xử lý vụ án hình sự được thực hiện theo đúng quy định và nhằm mục đích bảo vệ tối đa cho các giá trị quốc gia và quyền lợi cá nhân.
Điều tra vụ án hình sự là gì?
Điều tra vụ án hình sự là việc xác định những người phạm tội, người thực hiện hành vi phạm tội cũng như các yếu tố khác liên quan đến vụ án; lập hồ sơ vụ án, đề nghị tòa án truy tố bị can hoặc ra quyết định khác về vụ án; xác định các yếu tố và cơ sở gây ra các hành vi phạm tội và yêu cầu các cơ quan và tổ chức liên quan thực hiện các biện pháp ngăn ngừa và khắc phục.
Điều tra vụ án hình sự là một giai đoạn quan trọng trong tố tụng hình sự góp phần tăng cường pháp chế và bảo vệ các quyền và tự do của công dân trong giai đoạn trước khi bị khởi tố bởi Viện kiểm sát và xét xử của Tòa án, thực hiện tốt nguyên tắc không tránh khỏi trách nhiệm trong thực tiễn áp dụng pháp luật tố tụng hình sự, tránh bỏ lọt tội phạm.
Vai trò, ý nghĩa:
– Điều tra vụ án hình sự là nhiệm vụ quan trọng trong hoạt động tư pháp hình sự của cơ quan có thẩm quyền. Chức năng này đặt ra trước mục tiêu chứng minh trực tiếp hành vi phạm tội và xác định người có liên quan trong quá trình thực hiện tội phạm, dựa trên việc thu thập và xác minh các chứng cứ.
– Đồng thời, đây cũng là một trong những phương tiện cơ bản để bảo đảm nguyên tắc không tránh khỏi trách nhiệm trong việc áp dụng pháp luật tố tụng hình sự, nhằm ngăn chặn bỏ lọt tội phạm và đảm bảo tính công bằng trong quá trình xử lý hình sự.
– Ngoài ra, hoạt động điều tra vụ án hình sự còn đóng góp tích cực vào việc loại trừ một khía cạnh tiêu cực trong quá trình tư pháp hình sự. Điều này thể hiện qua việc ngăn chặn kịp thời khởi tố bị can một cách không cẩn thận và không chính xác. Việc này giúp tránh được những hậu quả tiêu cực có thể xuất phát từ quyết định khởi tố. Cụ thể, những hậu quả này có thể bao gồm truy tố của Viện kiểm sát không minh bạch và công bằng, cũng như quá trình xét xử của Tòa án không có căn cứ và vi phạm quy định pháp luật, dẫn đến việc buộc tội những người vô tội.
Như vậy, điều tra vụ án hình sự là một phần quan trọng trong hoạt động tư pháp hình sự của cơ quan có thẩm quyền đối với mọi hành vi phạm tội nhằm trực tiếp chứng minh hành vi phạm tội và người có lỗi trong việc thực hiện tội phạm thông qua các chứng cứ đã thu thập được.
>>>Luật sư giải đáp miễn phí về thời hạn điều tra vụ án hình sự. Gọi ngay 1900.6174
Thời hạn điều tra vụ án hình sự là bao lâu ?
Đối với các tội không phải là các tội xâm phạm an ninh quốc gia
- Tội phạm ít nghiêm trọng: tổng thời gian điều tra tối đa 04 tháng, thời hạn thông thường tối đa 02 tháng
- Tội phạm nghiêm trọng: tổng thời gian điều tra tối đa 08 tháng, thời hạn thông thường tối đa 03 tháng.
- Tội phạm rất nghiêm trọng: tổng thời gian điều tra tối đa 12 tháng, thời hạn thông thường tối đa 04 tháng
- Tội phạm đặc biệt nghiêm trọng: tổng thời gian điều tra tối đa 20 tháng, thời hạn thông thường tối đa 04 tháng
Đối với các tội xâm phạm an ninh quốc gia
- Tội phạm nghiêm trọng: tổng thời gian điều tra tối đa 08 tháng, thời hạn thông thường tối đa 03 tháng
- Tội phạm rất nghiêm trọng: tổng thời gian điều tra tối đa 12 tháng, thời hạn thông thường tối đa 04 tháng.
- Tội phạm đặc biệt nghiêm trọng: tổng thời gian điều tra tối đa 24 tháng, thời hạn thông thường tối đa 04 tháng.
Như vậy, thời hạn điều tra các vụ án hình sự không quá 20 tháng, mức thời gian điều tra sẽ phụ thuộc vào loại tội phạm và mức độ phạm tội.
>>>Luật sư giải đáp miễn phí về thời hạn điều tra các vụ án hình sự là bao lâu? Gọi ngay 1900.6174
Gia hạn thời gian điều tra vụ án hình sự
Đối với các tội không phải là các tội xâm phạm an ninh quốc gia
- Tội phạm ít nghiêm trọng: gia hạn lần 1 tối đa 02 tháng.
- Tội phạm nghiêm trọng: gia hạn lần 1 tối đa 03 tháng và gia hạn lần 2 tối đa 02 tháng.
- Tội phạm rất nghiêm trọng: gia hạn lần 1, lần 2 tối đa 04 tháng.
- Tội phạm đặc biệt nghiêm trọng: gia hạn lần 1, lần 2, lần 3, lần 4 tối đa 04 tháng.
Đối với các tội xâm phạm an ninh quốc gia
- Tội phạm nghiêm trọng: gia hạn lần 1 tối đa 03 tháng và gia hạn lần 2 tối đa 02 tháng.
- Tội phạm rất nghiêm trọng: gia hạn lần 1, lần 2 tối đa 04 tháng.
- Tội phạm đặc biệt nghiêm trọng: gia hạn lần 1, lần 2, lần 3, lần 4 và lần 5 tối đa 04 tháng.
Như vậy, thời hạn gia hạn điều tra các vụ án hình sự không quá 04 tháng, mức thời gian gia hạn sẽ phụ thuộc vào loại tội phạm và mức độ phạm tội.
>>>Luật sư giải đáp miễn phí về gia hạn thời gian điều tra các vụ án hình sự. Gọi ngay 1900.6174
Thời hạn tạm giam để điều tra
Theo Điều 173 Bộ luật tố tụng hình sự 2015, thời hạn tạm giam để điều tra là thời gian do pháp luật quy định để tạm giam bị can trước khi xét xử để phục vụ cho việc điều tra vụ án, cụ thể:
- Tội phạm ít nghiêm trọng: tối đa 02 tháng, gia hạn lần 1 tối đa 01 tháng.
- Tội phạm nghiêm trọng: tối đa 03 tháng, gia hạn lần 1 tối đa 02 tháng.
- Tội phạm rất nghiêm trọng: tối đa 04 tháng, gia hạn lần 1 tối đa 03 tháng.
- Tội phạm đặc biệt nghiêm trọng: tối đa 04 tháng, gia hạn lần 02 lần mỗi lần tối đa 04 tháng.
Như vậy, Cơ quan điều tra phải đưa ra quyết định và có văn bản đề nghị Viện kiểm sát gia hạn thời hạn tạm giam trước khi xét xử trong trường hợp vụ án có nhiều tình tiết phức tạp, cần thời gian điều tra dài hơn hoặc không có lý do để sửa đổi hoặc hủy bỏ biện pháp tạm giam trước 10 ngày trước khi hết thời hạn tạm giam và trước khi xét xử.
>>>Luật sư giải đáp miễn phí về thời hạn tạm giam để điều tra. Gọi ngay 1900.6174
Thời hạn phục hồi điều tra
Căn cứ quy định tại Khoản 1 Điều 174 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015, thời hạn phục hồi điều tra là thời hạn luật định để tiếp tục điều tra vụ án đã được mở lại điều tra, cụ thể:
- Tội phạm ít nghiêm trọng: tối đa 02 tháng, gia hạn lần 1 tối đa 01 tháng.
- Tội phạm nghiêm trọng: tối đa 02 tháng, gia hạn lần 1 tối đa 02 tháng.
- Tội phạm rất nghiêm trọng: tối đa 03 tháng, gia hạn lần 1 tối đa 02 tháng.
- Tội phạm đặc biệt nghiêm trọng: tối đa 03 tháng, gia hạn lần 1 tối đa 03 tháng.
Như vậy, các trường hợp đã bị tạm đình chỉ hoặc đình chỉ điều tra mà có lý do để rút lại quyết định, Cơ quan điều tra ra quyết định phục hồi điều tra để tiếp tục điều tra nếu chưa hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự, thời hạn phục hồi điều tra không quá 03 tháng và sẽ phụ thuộc vào mức độ phạm tội.
>>>Luật sư giải đáp miễn phí về thời hạn phục hồi điều tra. Gọi ngay 1900.6174
Thời hạn điều tra bổ sung vụ án hình sự là bao nhiêu ngày?
Căn cứ quy định tại Khoản 2 Điều 174 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, thời hạn điều tra bổ sung là khoảng thời gian mà một vụ án có thể được điều tra thêm theo yêu cầu của Viện kiểm sát hoặc Toà án cấp sơ thẩm; bắt đầu từ ngày Cơ quan điều tra nhận lại hồ sơ điều tra, cụ thể:
- Đối với vụ án được Viện kiểm sát trả hồ sơ để điều tra bổ sung: tối đa 02 tháng.
- Đối với Kiểm sát viên quyết định truy tố nhưng Tòa án trả tự do để điều tra bổ sung: tối đa 01 tháng.
Thời gian điều tra bổ sung tính từ ngày Cơ quan điều tra nhận được hồ sơ, yêu cầu điều tra; Viện kiểm sát chỉ có thể trả lại hồ sơ để điều tra bổ sung tối đa 02 lần, Thẩm phán Chủ tọa phiên tòa và Hội đồng xét xử chỉ được trả hồ sơ một lần.
Như vậy, các trường hợp được yêu cầu điều tra thêm sẽ có thêm thời gian điều tra bổ sung không quá 02 tháng và sẽ phụ thuộc vào cơ quan có thẩm quyền.
>>>Luật sư giải đáp miễn phí về thời hạn điều tra bổ sung vụ án hình sự. Gọi ngay 1900.6174
Thời hạn điều tra lại
Thời hạn điều tra lại là khoảng thời gian được quy định bởi pháp luật để thực hiện quá trình điều tra lại vụ án theo quyết định của Hội đồng xét xử phúc thẩm, Hội đồng giám đốc thẩm, hoặc hội đồng tái thẩm.
Điều tra lại này được tiến hành trong các tình huống khi vụ án đã được đưa ra xét xử, nhưng Tòa án cấp phúc thẩm đã quyết định hủy bản án sơ thẩm, hoặc hội đồng giám đốc thẩm, hội đồng tái thẩm đã hủy bản án hoặc quyết định có hiệu lực pháp luật bị kháng nghị và cần phải được điều tra lại.
Trong quá trình điều tra lại, thời hạn điều tra và gia hạn điều tra sẽ được áp dụng theo quy trình chung, được quy định tại Điều 172 của Bộ luật Tố tụng hình sự. Thời hạn điều tra lại được tính từ thời điểm cơ quan điều tra nhận được hồ sơ và yêu cầu điều tra lại từ các cơ quan có thẩm quyền.
Như vậy, điều tra lại xảy ra khi một vụ án đã được đưa ra xét xử những bản án sơ thẩm đã bị tòa án cấp phúc thẩm, hội đồng giám đốc thẩm, hội đồng tái thẩm hoặc quyết định pháp lý đã bị kháng nghị để điều tra lại.
>>>Xem thêm: Giám định là gì? Quy định về giám định trong tố tụng hình sự
Cơ quan nào có thẩm quyền gia hạn thời hạn điều tra vụ án hình sự?
Dựa vào quy định tại Điều 163 của Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015, thẩm quyền điều tra thuộc về các cơ quan điều tra chuyên trách xử lý tội phạm, còn được biết đến là cơ quan tiến hành tố tụng. Cụ thể, những cơ quan này bao gồm:
- Công an nhân dân:
- Cơ quan An ninh điều tra (cấp Trung ương và cấp tỉnh).
- Cơ quan Cảnh sát điều tra (cấp Trung ương, cấp tỉnh và cấp huyện).
- Quân đội nhân dân:
- Cơ quan điều tra quân sự (Bộ Quốc phòng, Bộ Tổng tham mưu, Tổng cục, Quân khu, Quân đoàn, Quân chủng, Binh chủng, Binh đoàn, Bộ Tư lệnh Bộ đội biên phòng và Cơ quan điều tra hình sự khu vực).
- Cơ quan điều tra an ninh quân đội (Bộ Quốc phòng, ở Quân khu, Quân chủng, Bộ tư lệnh Bộ đội biên phòng).
- Viện kiểm sát nhân dân tối cao:
- Cục điều tra thuộc Viện kiểm sát nhân dân tối cao.
- Phòng điều tra thuộc Viện kiểm sát quân sự Trung ương.
Như vậy, khi tiến hành gia hạn điều tra vụ án hình sự, cơ quan có thẩm quyền gia hạn bao gồm Công an nhân dân, Quân đội nhân dân và Viện Kiểm sát nhân dân tối cao.
>>>Xem thêm: DANH SÁCH 14 luật sư VĨNH PHÚC uy tín, nổi tiếng nhất hiện nay
Trên đây là những thông tin và tư vấn chính xác và chi tiết đến từ Luật Thiên Mã về thời hạn điều tra vụ án hình sự. Nếu bạn đang tìm kiếm thông tin và muốn được hỗ trợ ngay lập tức, bạn đọc có thể gọi ngay đến số hotline 1900 6174 để nhận được hỗ trợ nhanh chóng.
Chúng tôi đã cung cấp thông tin pháp lý rất hữu ích về các quy định mới nhất trong bài viết trên để giúp quý bạn đọc hiểu rõ hơn về thời hạn điều tra vụ án hình sự. Trong suốt cuộc sống của bạn, bạn có thể liên hệ với chúng tôi qua đường dây nóng 1900 6174 nếu bạn cần sự hỗ trợ và hỗ trợ pháp lý toàn diện liên quan đến các dịch vụ tư vấn.
Các chuyên gia giàu kinh nghiệm của Luật Thiên Mã luôn sẵn sàng giải đáp mọi thắc mắc của bạn và hỗ trợ các bạn nhanh chóng và tận tình!
