Trong bối cảnh thị trường ngày càng mở rộng, nhiều cá nhân, tổ chức tiến hành hoạt động kinh doanh mà không tuân thủ đúng quy định pháp luật. Theo báo cáo mới nhất của Bộ Công an, chỉ trong 6 tháng đầu năm, đã có hàng trăm vụ vi phạm về kinh doanh trái phép bị xử lý, liên quan đến nhiều lĩnh vực như tài chính, bất động sản, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng…
Hành vi này không chỉ ảnh hưởng đến môi trường đầu tư mà còn có thể bị xử lý hình sự nếu đủ dấu hiệu cấu thành tội phạm.
Bài viết do Luật Thiên Mã – đơn vị tư vấn pháp lý có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực hình sự và kinh doanh – thực hiện, cung cấp cho bạn những hiểu biết đầy đủ và chính xác về pháp luật hình sự quy định kinh doanh trái phép, các dấu hiệu nhận diện, chế tài xử lý và các biện pháp phòng ngừa.
>>> Đặt lịch tư vấn với luật sư của chúng tôi và trải nghiệm dịch vụ pháp lý uy tín, nơi mọi vấn đề của bạn sẽ được giải quyết hiệu quả và nhanh chóng!
KINH DOANH TRÁI PHÉP LÀ GÌ? NHỮNG BIỂU HIỆN PHỔ BIẾN CẦN LƯU Ý
Kinh doanh trái phép được hiểu là hành vi kinh doanh phải đăng ký kinh doanh nhưng lại không có giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh hoặc thực hiện hoạt động kinh doanh không đúng với những nội dung đã đăng ký với cơ quan nhà nước hoặc kinh doanh không có giấy phép riêng trong các trường hợp yêu cầu phải có giấy phép.
Những trường hợp không phải đăng ký kinh doanh là những hoạt động được quy định tại Nghị định số 39/2007/NĐ-CP của Chính phủ quy định về hoạt động thương mại một cách độc lập, thường xuyên không phải đăng ký kinh doanh. Các hoạt động đó bao gồm;: buôn bán rong, bán vặt, bán quà vặt, buôn bán chuyến, thực hiện các dịch vụ thiết yếu nhỏ lẻ, các hoạt động này có hoặc không có địa điểm hoạt động cố định.
Khi chủ thể kinh doanh thực hiện các hoạt động kinh doanh không thuộc các trường hợp trên thì bắt buộc phải tiến hành đăng ký kinh doanh theo quy định và chỉ được thực hiện hoạt động kinh doanh trên thực tế sau khi được cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh. Do đó mà hành vi kinh doanh trái phép là hành vi vi phạm và sẽ bị xử phạt theo quy định pháp luật.
Các biểu hiện phổ biến của hành vi kinh doanh trái phép:
Kinh doanh không có đăng ký (hoặc không có giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp/hộ kinh doanh): Nhiều cá nhân mở cửa hàng, cơ sở sản xuất, kinh doanh online nhưng không tiến hành đăng ký với cơ quan có thẩm quyền.
Kinh doanh ngành nghề có điều kiện nhưng không đáp ứng đủ điều kiện:
Ví dụ: kinh doanh karaoke, dịch vụ bảo vệ, thực phẩm chức năng… nhưng không có giấy phép đủ điều kiện, không đạt chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm.
Kinh doanh sai phạm phạm vi ngành nghề đã đăng ký: Doanh nghiệp đăng ký một ngành nghề cụ thể nhưng lại hoạt động thực tế trong lĩnh vực khác mà không đăng ký bổ sung ngành nghề.
Kinh doanh hàng hóa, dịch vụ bị cấm theo quy định của pháp luật: Buôn bán chất cấm, vũ khí, động vật quý hiếm, văn hóa phẩm đồi trụy… là những hành vi nghiêm cấm theo quy định pháp luật.
Không thực hiện nghĩa vụ thuế hoặc báo cáo tài chính, hóa đơn chứng từ: Trốn thuế, lập hóa đơn khống, không kê khai doanh thu là các hành vi vi phạm đi kèm thường gặp trong hoạt động kinh doanh trái phép.
>>> Đặt lịch tư vấn với luật sư hình sự giỏi của chúng tôi và trải nghiệm dịch vụ pháp lý uy tín, nơi mọi vấn đề về liên quan tới kinh doanh trái phép, được phép của bạn sẽ được tư vấn giải quyết hiệu quả và nhanh chóng!
MỨC HÌNH PHẠT ĐỐI VỚI HÀNH VI KINH DOANH TRÁI PHÉP
Hành vi kinh doanh trái phép là hành vi vi phạm trật tự quản lý kinh tế – xã hội của nhà nước, không đảm bảo được sự cạnh tranh công bằng cũng như xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, cơ quan, tổ chức khi tham gia vào hoạt động kinh doanh của chủ thể đó.
Tùy thuộc vào các hành vi, mức độ vi phạm khi kinh doanh trái phép thì có các hình thức và mức độ xử phạt khác nhau. Theo quy định hiện hành thì các hành vi vi phạm có thể bị xử phạt một trong hai hình thức, đó là xử phạt vi phạm hành chính và bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
- Xử phạt vi phạm hành chính
Hành vi kinh doanh trái phép sẽ bị phạt theo quy định của pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính như sau:
Đối với hành vi kinh doanh không có giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh: phạt tiền từ 5.000.000 VNĐ đến 10.000.000 VNĐ.
Đối với hành vi tiếp tục hoạt động kinh doanh mà đã bị đình chỉ hoặc thu hồi giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh: phạt tiền từ 10.000.000 VNĐ đến 15.000.000 VNĐ.
Đối với các hành vi vi phạm theo giấy phép kinh doanh:
– Hành vi tự viết, tự sửa chữa, tẩy xóa các nội dung ghi trong giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh: phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 500.000 VNĐ đến 1.000.000 VNĐ.
– Hành vi sử dụng giấy phép kinh doanh không đúng đối tượng, địa điểm, ngành nghề kinh doanh hoặc sử dụng giấy phép của thương nhân khác để kinh doanh thì bị phạt tiền từ 5.000.000 VNĐ đến 10.000.000 VNĐ. Ngoài ra thì hành vi này còn bị áp dụng hình thức xử phạt bổ sung là tước quyền sử dụng giấy phép kinh doanh hàng hóa, dịch vụ hạn chế từ 01 tháng đến 03 tháng khi có hành vi tái phạm.
– Hành vi kinh doanh không có giấy phép kinh doanh đối với mặt hàng, dịch vụ hạn chế kinh doanh hoặc sử dụng giấy phép hết hiệu lực thì bị phạt từ 10.000.000 VNĐ đến 20.000.000 VNĐ.
– Hành vi tiếp tục kinh doanh khi đã bị đình chỉ, thu hồi giấy phép kinh doanh hàng hóa, dịch vụ hạn chế thì bị phạt từ 20.000.000 VNĐ đến 30.000.000 VNĐ.
Hành vi kinh doanh trái phép khi thuộc một trong các trường hợp trên thì sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính.
Hoạt động kinh doanh trong nhiều trường hợp không những cần có giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh mà còn cần có giấy phép hoạt động nên nếu vi phạm một trong hai loại giấy tờ này thì chủ thể kinh doanh cũng sẽ bị xử phạt.
- Truy cứu trách nhiệm hình sự
Theo quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 thì Tội kinh doanh trái phép được các nhà làm luật bãi bỏ để phù hợp với nguyên tắc đảm bảo quyền tự do kinh doanh được ghi nhận trong văn bản pháp lý cao nhất của đất nước – Hiến pháp năm 2013.
Bộ luật Hình sự 1999 có quy định về Tội kinh doanh trái phép với các khung hình phạt khác nhau nên khi hết hiệu lực thì tội này sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự nữa.
Tuy nhiên nếu hành vi vi phạm xảy ra trước 0 giờ 00 ngày 01 tháng 07 năm 2016, khi Bộ luật Hình sự năm 2015 có hiệu lực mà vụ án hình sự vẫn đang trong các giai đoạn của tố tụng hình sự thì áp dụng hiệu lực hồi tố, có nghĩa là vẫn áp dụng các quy định của Bộ luật cũ để tiến hành xử lý vụ án đó.
Còn các hành vi xảy ra sau thời gian đó thì sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự mà chỉ bị xử phạt vi phạm hành chính.
>>> Đặt lịch tư vấn với luật sư của chúng tôi và trải nghiệm dịch vụ pháp lý uy tín, nơi mọi vấn đề của bạn sẽ được giải quyết hiệu quả và nhanh chóng!
HƯỚNG DẪN XỬ LÝ VÀ KHẮC PHỤC KHI BỊ XỬ LÝ VỀ HÀNH VI KINH DOANH TRÁI PHÉP
Khi bị cơ quan chức năng xử lý vì hành vi kinh doanh trái phép, cá nhân hoặc tổ chức cần chủ động thực hiện các bước sau để giảm nhẹ hậu quả và khắc phục vi phạm:
- Bình tĩnh tiếp nhận biên bản vi phạm và yêu cầu từ cơ quan chức năng: Tuyệt đối không tẩu tán tài sản, không chống đối người thi hành công vụ.
- Xác minh lại thông tin vi phạm: Đọc kỹ nội dung trong biên bản, đối chiếu với hoạt động kinh doanh thực tế để xác định rõ hành vi vi phạm cụ thể.
- Tạm dừng ngay hoạt động kinh doanh vi phạm: Đây là bước quan trọng để không làm tăng mức độ xử phạt hoặc phát sinh tình tiết tăng nặng.
- Liên hệ luật sư hoặc đơn vị pháp lý uy tín để được tư vấn: Hãy liên hệ Luật Thiên Mã để được hướng dẫn đầy đủ về trình tự nộp phạt, làm đơn khiếu nại (nếu cần) và cách khắc phục hiệu quả.
- Thực hiện nghĩa vụ nộp phạt đúng thời hạn: Tránh phát sinh thêm lãi chậm nộp hoặc bị cưỡng chế thi hành.
- Thực hiện đăng ký kinh doanh hợp pháp (nếu tiếp tục hoạt động): Lập hồ sơ đăng ký kinh doanh hoặc bổ sung ngành nghề theo đúng quy định.
- Đáp ứng các điều kiện pháp lý cần thiết: Bao gồm giấy phép con, giấy chứng nhận đủ điều kiện, phòng cháy chữa cháy, an toàn thực phẩm… tùy vào ngành nghề.
- Lưu trữ đầy đủ hồ sơ, hóa đơn, sổ sách kế toán: Giúp chứng minh sự minh bạch, hợp pháp khi bị thanh tra trong tương lai.
CÁC CÂU HỎI THƯỜNG GẶP VỀ HÀNH VI KINH DOANH TRÁI PHÉP
- Bán hàng online không đăng ký kinh doanh có bị coi là kinh doanh trái phép không?
Có thể. Nếu hoạt động bán hàng online có doanh thu thường xuyên, ổn định và có tính chất thương mại, nhưng không đăng ký kinh doanh, bạn có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu hình sự nếu tái phạm và gây hậu quả nghiêm trọng.
- Kinh doanh ngành nghề có điều kiện nhưng không đủ điều kiện có bị xử lý hình sự không?
Có. Đây là một biểu hiện của hành vi kinh doanh trái phép. Nếu gây hậu quả lớn hoặc bị xử phạt nhiều lần mà tiếp tục vi phạm, có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
- Chỉ kinh doanh nhỏ lẻ, không hóa đơn có bị coi là vi phạm không?
Tùy trường hợp. Nếu hoạt động mang tính cá nhân, không thường xuyên thì có thể chỉ bị nhắc nhở hoặc xử phạt hành chính. Tuy nhiên, nếu có tính chất kinh doanh rõ rệt, vi phạm vẫn bị xử lý theo quy định pháp luật.
- Tội kinh doanh trái phép có được hưởng án treo không?
Có thể, nếu người phạm tội có nhân thân tốt, phạm tội lần đầu, có tình tiết giảm nhẹ đáng kể và mức hình phạt dưới 3 năm tù giam thì có thể được xem xét cho hưởng án treo.
- Tổ chức hoạt động đa cấp không giấy phép có bị xử lý hình sự không?
Có. Đây là hành vi kinh doanh trái phép, thậm chí có thể bị xử lý theo tội danh khác như “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” nếu có dấu hiệu gian dối trong huy động vốn hoặc cam kết lợi nhuận không thực tế.
Hành vi kinh doanh trái phép không chỉ ảnh hưởng đến uy tín doanh nghiệp mà còn tiềm ẩn rủi ro lớn về pháp lý. Việc hiểu đúng quy định pháp luật hình sự về kinh doanh trái phép, nhận diện hành vi vi phạm và chủ động tư vấn kịp thời là chìa khóa để hạn chế thiệt hại và bảo vệ quyền lợi hợp pháp.
>>> Thanh toán ngay hôm nay để nhận được sự hỗ trợ pháp lý chuyên nghiệp từ đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm, giúp bạn vượt qua mọi thách thức pháp luật!
