Tình trạng đua xe trái phép đang gia tăng đáng báo động, đặc biệt tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Bình Dương. Theo số liệu từ Bộ Công an, chỉ trong quý I năm 2025, cả nước đã ghi nhận trên 300 vụ đua xe trái phép, tăng 28% so với cùng kỳ năm 2024. Những hành vi này không chỉ vi phạm pháp luật mà còn đe dọa nghiêm trọng đến an toàn giao thông và tính mạng người dân.
Bài viết dưới đây do đội ngũ luật sư Luật Thiên Mã thực hiện, nhằm phân tích cụ thể dấu hiệu pháp lý, yếu tố cấu thành và khung hình phạt của tội đua xe trái phép theo quy định hiện hành.
Nếu bạn đang tìm kiếm giải pháp pháp lý khi bản thân hoặc người thân liên quan đến hành vi đua xe trái phép, hãy đặt lịch tư vấn trực tiếp cùng Luật Thiên Mã để được hỗ trợ kịp thời và chính xác nhất!
>>> Cơ hội thoát khỏi vòng xoáy mất tiền, mất sức và trì hoãn vì pháp lý! Đặt lịch tư vấn với Luật sư hôm nay – chỉ một phí nhỏ, bạn được luật sư hàng đầu hỗ trợ, bảo vệ lợi ích tối đa. Thanh toán ngay để thay đổi tình thế!
TỘI ĐUA XE TRÁI PHÉP LÀ GÌ?
Hiện nay, chưa có một định nghĩa thống nhất trong khái niệm về tội “Đua xe trái phép”. Tuy nhiên, dưới góc độ khoa học luật hình sự Việt Nam, khái niệm tội phạm này có thể được định nghĩa như sau: tội “Đua xe trái phép” là hành vi của hai người trở lên điều khiển xe ô tô, xe máy hoặc các loại xe khác có gắn động cơ chạy thi trên đường bộ, do người không lâm vào tình trạng không có năng lực trách nhiệm hình sự và đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự thực hiện, gây thiệt hại đến tính mạng, sức khỏe, tài sản của người khác hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này, đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm.
Như vậy, hành vi đua xe trái phép là sự ganh đua tốc độ của từ 02 bên trở lên trên đường bộ một cách trái phép. Đua tốc độ chủ yếu thực tế là đua nhanh, nhưng việc đua chậm vẫn bị coi là tội phạm nếu có đủ dấu hiệu theo quy định.
Phương tiện đua là ô tô, xe máy, phương tiện có gắn động cơ khác. Việc đua các loại phương tiện thô sơ như xe trâu, xe ngựa… thì không coi là tội “Đua xe trái phép” nhưng có thể bị xử lí về tội khác. Tội phạm hoàn thành khi thuộc một trong các trường hợp: đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi quy định tại điều này hoặc Điều 265 của Bộ luật này hoặc đã bị kết án về một trong các tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm…
CÁC YẾU TỐ CẤU THÀNH TỘI ĐUA XE TRÁI PHÉP
Chủ thể của tội “Đua xe trái phép”
Chủ thể của này là người không lâm vào tình trạng không có năng lực trách nhiệm hình sự và đạt độ tuổi theo quy định, cụ thể: đối với người đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về tội “Đua xe trái phép” theo các khoản 1, 2, 3, 4, Điều 266, Bộ luật Hình sự năm 2015; còn đối với người đủ 14 tuổi đến 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự khi phạm tội thuộc các khoản 3, 4, Điều 266 của Bộ luật Hình sự năm 2015.
Khách thể tội “Đua xe trái phép”
Hành vi đua xe trái phép xâm phạm đến khách thể là an toàn công cộng trật tự công cộng, ảnh hưởng đến an toàn trật tự xã hội. Đối tượng tác động chính là các phương tiện giao thông đường bộ (xe gắn máy, ô tô, các loại xe động cơ khác…).
Mặt chủ quan tội “Đua xe trái phép”
Người thực hiện hành vi phạm tội này với lỗi cố ý (trực tiếp hoặc gián tiếp). Chủ thể biết được hành vi của mình là trái pháp luật nhưng vẫn thực hiện, mong muốn hậu quả xảy ra hoặc không mong muốn nhưng chấp nhận hậu quả nếu xảy ra.
Mặt khách quan tội “Đua xe trái phép”
– Về hành vi khách quan: hành vi khách quan của tội phạm này là hành vi đua xe. Người đua xe trái phép có thể thực hiện một trong các hành vi như: chuẩn bị, tập kết phương tiện đua (xe đua) và những điều kiện cần thiết cho cuộc đua, đến nơi tập kết, tập trung đua, điều khiển xe tham gia cuộc đua. Cần lưu ý là: chỉ người điều khiển xe tham gia cuộc đua mới là người thực hiện hành vi đua xe, còn người ngồi sau xe đua (nếu có) chỉ là người cổ vũ, họ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội “Đua xe trái phép” mà tùy trường hợp có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội gây rối trật tự công cộng.
– Về hậu quả: hậu quả của tội này là gây mất trật tự an ninh xã hội, an toàn công cộng, gây thương tích hoặc tổn hại cho tính mạng, sức khỏe, tài sản của người khác, đây là dấu hiệu bắt buộc của loại tội phạm này. Nếu hậu quả chưa xảy ra, tức là chưa gây thiệt hại cho tính mạng, sức khỏe, tài sản của người khác thì hành vi đua xe trái phép chưa cấu thành tội “Đua xe trái phép”. Tuy nhiên, hành vi đua xe trái phép của người đua xe có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội gây rối trật tự công cộng.
KHUNG HÌNH PHẠT TỘI ĐUA XE TRÁI PHÉP THEO QUY ĐỊNH HIỆN HÀNH
Điều 266 Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định các khung hình phạt sau:
Khung 1: Người nào đua trái phép xe ô tô, xe máy hoặc các loại xe khác có gắn động cơ gây thiệt hại cho người khác thuộc một trong các trường hợp sau đây hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi quy định tại Điều này hoặc Điều 265 của Bộ luật này hoặc đã bị kết án về một trong các tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
– Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người mà tỉ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%;
– Gây thiệt hại về tài sản từ 50.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng.
So với Bộ luật Hình sự năm 1999, Bộ luật Hình sự năm 2015 đã tăng hình phạt tiền từ mức tối thiểu 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng lên 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, giảm mức hình phạt cải tạo không giam giữ tối đa đến 02 năm (luật cũ là ba năm) và tăng hình phạt tù tối thiểu “từ 06 tháng đến 03 năm” (luật cũ là ba tháng đến ba năm).
Khung 2: Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 150.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 03 năm đến 10 năm:
– Làm chết người;
– Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người mà tỉ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
– Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỉ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%;
– Gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;
– Bỏ chạy để trốn tránh trách nhiệm hoặc cố ý không cứu giúp người bị nạn;
– Tham gia cá cược;
– Chống lại người có trách nhiệm bảo đảm trật tự, an toàn giao thông hoặc người có trách nhiệm giải tán cuộc đua xe trái phép;
– Tại nơi tập trung đông dân cư;
– Tháo dỡ thiết bị an toàn khỏi phương tiện đua;
– Tái phạm nguy hiểm.
Khoản 2, Điều 266 Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định thêm hình phạt tiền và tăng mức hình phạt tù “từ 03 năm đến 10 năm” (so với khoản 2 Điều 207 của Bộ luật Hình sự năm 1999 không quy định hình phạt tiền và quy định mức hình phạt tù “từ hai đến bảy năm”), đồng thời cụ thể hóa, lượng hóa mức độ gây thiệt hại về sức khỏe và tài sản của người vi phạm.
Khung 3: Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
– Làm chết 02 người;
– Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỉ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 122% đến 200%;
– Gây thiệt hại về tài sản từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng.
Khung 3 của điều luật cụ thể hóa, lượng hóa các trường hợp gây hậu quả rất nghiêm trọng, gây thiệt hại lớn về sức khỏe và tài sản của người bị thiệt hại đồng thời tăng mức hình phạt tù lên “07 năm đến 15 năm” (luật cũ từ năm năm đến mười lăm năm).
Khung 4: Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm:
– Làm chết 03 người trở lên;
– Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên mà tổng tỉ lệ tổn thương cơ thể của những người này 201% trở lên;
– Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên.
Khung 4 của điều luật cụ thể hóa, lượng hóa các trường hợp gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, gây thiệt hại đặc biệt lớn về sức khỏe và tài sản của người bị thiệt hại, về hình phạt vẫn giữ nguyên mức hình phạt như trước đây (phạt tù từ 12 năm đến 20 năm).
Hình phạt bổ sung: Khoản 5, Điều 266, Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định “Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng” (so với luật cũ là “phạt tiền từ năm triệu đồng đến ba mươi triệu đồng”).
>>> Đừng chần chừ, giải pháp pháp lý tốt nhất từ luật sư đang chờ bạn – đặt lịch tư vấn ngay hôm nay!
CÁC CÂU HỎI THƯỜNG GẶP
- Có thể kháng cáo bản án trong vụ án đua xe trái phép hay không?
Có. Người bị kết án hoặc người đại diện hợp pháp hoàn toàn có quyền kháng cáo theo quy định tại Bộ luật Tố tụng hình sự. Thời hạn kháng cáo là 15 ngày kể từ ngày tuyên án sơ thẩm.
- Người thuê xe hoặc mượn xe để đi đua trái phép có bị xử lý như chủ sở hữu xe không?
Có thể bị xử lý độc lập. Việc thuê hoặc mượn xe không miễn trừ trách nhiệm hình sự nếu người đó có hành vi tổ chức hoặc tham gia đua xe trái phép. Chủ xe nếu biết rõ mục đích đua xe mà vẫn cho mượn, có thể bị xử lý liên đới.
- Người nước ngoài đua xe trái phép tại Việt Nam bị xử lý như thế nào?
Người nước ngoài vi phạm tội đua xe trái phép trên lãnh thổ Việt Nam sẽ bị xử lý theo pháp luật Việt Nam, tương tự công dân Việt Nam. Tuy nhiên, có thể áp dụng biện pháp trục xuất hoặc thông báo ngoại giao nếu vụ việc có yếu tố quốc tế.
- Có thể yêu cầu bồi thường thiệt hại trong vụ đua xe trái phép không?
Có. Nếu hành vi đua xe trái phép gây thiệt hại về tài sản, sức khỏe hoặc tính mạng, nạn nhân có thể khởi kiện dân sự đòi bồi thường, độc lập hoặc cùng với vụ án hình sự.
- Luật sư có thể tham gia ngay từ giai đoạn bị tạm giữ không?
Có. Theo quy định pháp luật, luật sư được phép tham gia ngay từ giai đoạn điều tra, tạm giữ, tạm giam, nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp của bị can, bị cáo trong suốt quá trình tố tụng.
Đua xe trái phép là hành vi vừa vi phạm pháp luật vừa gây hậu quả nghiêm trọng về mặt xã hội. Việc nắm rõ các yếu tố cấu thành, dấu hiệu pháp lý và khung hình phạt tội đua xe trái phép là điều cần thiết để tự bảo vệ bản thân hoặc hỗ trợ người thân đúng cách.
Đừng để những phút nông nổi dẫn đến án phạt hình sự. Hãy để Luật Thiên Mã đồng hành cùng bạn trong quá trình bảo vệ quyền lợi pháp lý một cách hiệu quả nhất.
>>> Đừng để vấn đề pháp lý làm bạn mất thời gian, hao tiền bạc và mệt mỏi thêm nữa! Hãy đặt lịch tư vấn với luật sư ngay hôm nay – Chỉ một khoản phí nhỏ, bạn tiết kiệm công sức và nhận giải pháp chuẩn tốt nhất từ luật sư.
