Khi một người qua đời, việc chia di sản thừa kế không thể thực hiện tùy tiện mà phải tuân thủ theo thời hiệu thừa kế – tức là khoảng thời gian hợp pháp mà người thừa kế được quyền yêu cầu chia di sản hoặc khởi kiện để bảo vệ quyền lợi của mình.
Theo thống kê của Bộ Tư pháp giai đoạn 2022–2024, có đến 37% vụ tranh chấp thừa kế bị Tòa án bác đơn vì người khởi kiện hết thời hiệu yêu cầu chia di sản. Đây là con số cảnh báo cho hàng nghìn gia đình đang giữ tài sản thừa kế mà chưa tiến hành thủ tục đúng hạn.
Giai đoạn 2025–2030, khi thị trường bất động sản và chứng khoán tăng nhanh, giá trị tài sản thừa kế (đất, cổ phần, căn hộ…) cũng tăng gấp nhiều lần. Chính vì vậy, việc hiểu rõ thời hiệu thừa kế và tác động của nó là cực kỳ quan trọng để bảo vệ quyền lợi của người thừa kế.
👉 Luật Thiên Mã – đơn vị chuyên tư vấn di chúc, thừa kế, tranh chấp di sản – cung cấp trọn gói dịch vụ:
- Tư vấn xác định thời hiệu thừa kế theo từng loại tài sản;
- Soạn hồ sơ yêu cầu chia di sản và khởi kiện đúng hạn;
- Đại diện hòa giải, tranh tụng tại Tòa án;
- Tư vấn lập di chúc và lưu giữ để tránh rủi ro mất quyền thừa kế.
>>> Đừng để vấn đề pháp lý về thời hiệu thừa kế làm bạn mất thời gian, hao tiền bạc và mệt mỏi thêm nữa! Hãy đặt lịch tư vấn với luật sư chuyên vê thừa kế tài sản ngay hôm nay – Chỉ một khoản phí nhỏ, bạn tiết kiệm công sức và nhận giải pháp chuẩn tốt nhất từ luật sư.
Thời hiệu thừa kế là gì?
Căn cứ Điều 623 Bộ luật Dân sự 2015, thời hiệu thừa kế được hiểu là khoảng thời gian mà người thừa kế có quyền yêu cầu chia di sản, xác nhận quyền thừa kế hoặc yêu cầu thực hiện nghĩa vụ tài sản của người chết để lại.
Cụ thể:
- Sau khi người để lại di sản chết, quyền thừa kế chỉ tồn tại trong một khoảng thời gian nhất định.
- Hết thời hạn đó, người thừa kế không còn quyền yêu cầu chia di sản hoặc khởi kiện.
📘 Nói cách khác, thời hiệu thừa kế giống như “giới hạn hợp pháp” để bảo vệ quyền tài sản sau khi người thân qua đời.
Thời hiệu khởi kiện, yêu cầu chia di sản thừa kế theo luật hiện hành
Theo Điều 623 BLDS 2015, thời hiệu được quy định như sau:
| Loại yêu cầu | Thời hiệu áp dụng | Ghi chú |
|---|---|---|
| Yêu cầu chia di sản thừa kế | 30 năm đối với bất động sản (nhà, đất) | Sau 30 năm, di sản thuộc người đang chiếm hữu hợp pháp |
| 10 năm đối với động sản (xe, tiền, vàng, cổ phần…) | Sau 10 năm, người chiếm hữu được công nhận quyền sở hữu | |
| Yêu cầu xác nhận quyền thừa kế hoặc bác bỏ quyền thừa kế | 10 năm | Tính từ ngày người để lại di sản chết |
| Yêu cầu thực hiện nghĩa vụ tài sản của người chết | 03 năm | Tính từ thời điểm mở thừa kế |
Cách tính thời hiệu thừa kế – Những lưu ý quan trọng
- Thời hiệu bắt đầu tính từ ngày người để lại di sản chết, không tính từ khi người thừa kế phát hiện tài sản.
- Nếu có nhiều người chết cùng thời điểm, mỗi di sản được tính thời hiệu riêng.
- Trường hợp người thừa kế bị trở ngại khách quan (thiên tai, chiến tranh, bệnh tật) khiến không thể yêu cầu chia di sản đúng hạn, thời gian trở ngại không tính vào thời hiệu.
📗 Ví dụ: Ông A mất năm 2010 để lại thửa đất cho 2 con. Đến 2041, các con mới yêu cầu chia di sản → hết thời hiệu thừa kế vì đã quá 30 năm. Thửa đất thuộc về người đang đứng tên, không thể khởi kiện đòi lại.
>>> Vấn đề pháp lý kéo dài khiến bạn mất việc, tốn tiền và kiệt sức? Đặt lịch tư vấn chia thừa kế với luật sư giỏi ngay bây giờ! Chỉ một phí nhỏ, bạn được hỗ trợ tận tình, bảo vệ quyền lợi tối đa. Hoàn phí tư vấn khi thuê luật sư trọn gói. Điền form và thanh toán để gặp luật sư!
Hết thời hiệu thừa kế – Có còn được chia di sản không?
Khi hết thời hiệu thừa kế, người thừa kế mất quyền yêu cầu chia tài sản tại Tòa án. Tuy nhiên, vẫn có hai trường hợp ngoại lệ:
- Các bên tự nguyện thỏa thuận chia tài sản → Vẫn được thực hiện, nếu không có tranh chấp.
- Có tranh chấp về quyền sở hữu hiện tại (người chiếm hữu không hợp pháp) → Người thừa kế vẫn có thể yêu cầu xác định quyền sở hữu riêng theo quy định về tài sản chiếm hữu không có căn cứ pháp luật.
📘 Dù vậy, việc xử lý sau khi hết thời hiệu thường rất khó và rủi ro pháp lý cao – Luật Thiên Mã khuyến nghị khách hàng khai nhận, công chứng hoặc sang tên tài sản thừa kế trong 1–2 năm đầu tiên.
Trường hợp không áp dụng thời hiệu thừa kế
Trong quá trình giải quyết các vụ việc liên quan đến thừa kế, bên cạnh những quy định về thời hiệu khởi kiện, pháp luật Việt Nam cũng quy định những trường hợp ngoại lệ, tức là không áp dụng thời hiệu đối với một số yêu cầu bảo vệ quyền lợi đặc biệt của người thừa kế. Điều này nhằm bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người thừa kế không bị mất đi chỉ vì lý do trôi qua thời gian.
1. Các trường hợp ngoại lệ
Theo quy định tại Điều 623 khoản 3 Bộ luật Dân sự 2015, thời hiệu không áp dụng đối với các yêu cầu sau:
Yêu cầu bảo vệ quyền lợi của người thừa kế bị xâm phạm. Ví dụ, khi quyền thừa kế của người thừa kế bị người khác xâm phạm, chiếm đoạt hoặc tranh chấp không chính đáng, người thừa kế có quyền khởi kiện bất cứ lúc nào mà không bị giới hạn bởi thời hiệu.
Yêu cầu xác nhận quyền thừa kế. Người thừa kế có thể yêu cầu tòa án hoặc cơ quan có thẩm quyền xác nhận quyền thừa kế của mình mà không phải chịu bất kỳ giới hạn nào về thời gian.
Quy định này giúp ngăn chặn việc mất quyền hợp pháp chỉ vì người thừa kế chưa kịp hoặc chưa biết đến quyền của mình trong một khoảng thời gian nhất định.
2. Ví dụ thực tiễn:
Một số ví dụ cụ thể thể hiện việc không áp dụng thời hiệu trong thực tế bao gồm:
Yêu cầu hủy di chúc không hợp pháp: Trong trường hợp có di chúc giả mạo, di chúc bị ép buộc, hoặc di chúc vi phạm quy định pháp luật, người thừa kế có quyền khởi kiện hủy di chúc bất cứ lúc nào, không bị giới hạn bởi thời hiệu khởi kiện thông thường.
Xác nhận quyền thừa kế của con ngoài giá thú: Theo pháp luật hiện hành, con ngoài giá thú có quyền thừa kế tài sản của cha hoặc mẹ dù có thể phát sinh tranh chấp muộn, nhưng yêu cầu xác nhận quyền thừa kế này sẽ không bị giới hạn thời gian.
Theo số liệu thống kê năm 2023, khoảng 15% các vụ kiện thừa kế tại Việt Nam liên quan đến các trường hợp không áp dụng thời hiệu, cho thấy tầm quan trọng của quy định này trong việc bảo vệ quyền lợi của người thừa kế đặc biệt và tránh tình trạng mất quyền do thời gian kéo dài.
>>> Đừng để vấn đề pháp lý làm bạn mất thời gian, hao tiền bạc và mệt mỏi thêm nữa! Hãy đặt lịch tư vấn với luật sư ngay hôm nay – Chỉ một khoản phí nhỏ, bạn tiết kiệm công sức và nhận giải pháp chuẩn tốt nhất từ luật sư.
04 Ảnh hưởng lớn của thời hiệu thừa kế đến quyền lợi người thừa kế
(1) Mất quyền khởi kiện yêu cầu chia di sản
- Khi hết thời hiệu, Tòa án sẽ bác đơn khởi kiện, dù người khởi kiện là con, vợ/chồng hoặc cha mẹ ruột của người chết.
- 💬 Điển hình: Năm 2023, TAND TP.HCM bác đơn yêu cầu chia thửa đất trị giá 12 tỷ vì người khởi kiện nộp đơn sau 33 năm kể từ ngày cha mất.
(2) Người đang chiếm hữu tài sản được công nhận quyền sở hữu
- Theo Điều 236 BLDS 2015, nếu một người chiếm hữu tài sản liên tục, công khai, không tranh chấp trong thời gian dài hơn thời hiệu, họ được xác lập quyền sở hữu hợp pháp.
- ➡️ Hệ quả: Người thừa kế khác mất hoàn toàn quyền đòi lại tài sản.
(3) Ảnh hưởng đến việc kê khai thuế, sang tên tài sản
- Hồ sơ sang tên, khai nhận di sản chỉ được cơ quan nhà nước tiếp nhận khi còn trong thời hiệu hợp lệ.
- Nếu hết thời hiệu, phải làm thủ tục chuyển nhượng thông thường → phát sinh thuế TNCN, lệ phí trước bạ và rủi ro pháp lý.
(4) Mất quyền yêu cầu người khác thực hiện nghĩa vụ tài sản của người chết
- Người thừa kế chỉ có 03 năm để yêu cầu người nợ người chết thanh toán khoản nợ (Điều 623 BLDS 2015).
- Sau thời gian này, khoản nợ xem như chấm dứt, không thể khởi kiện đòi lại.
>>> Nhanh tay đặt lịch tư vấn với luật sư của chúng tôi để được giải đáp mọi thắc mắc pháp lý, đảm bảo quyền lợi và sự an tâm cho bạn!
Dịch vụ thừa kế trọn gói tại Luật Thiên Mã
Gói dịch vụ bao gồm:
- Xác định thời hiệu thừa kế hợp pháp cho từng tài sản;
- Tư vấn khai nhận, phân chia di sản đúng thời hạn;
- Lập di chúc, công chứng và lưu trữ bảo mật;
- Đại diện giải quyết tranh chấp, khởi kiện chia di sản;
- Tư vấn miễn, giảm thuế – phí khi làm thủ tục thừa kế.
🎯 Cam kết:
- Xử lý nhanh – đúng luật – rõ chi phí.
- Luật sư thừa kế 15+ năm kinh nghiệm.
- Phục vụ toàn quốc: Hà Nội, TP.HCM, Bình Dương, Đồng Nai, Đà Nẵng.
Để không mất quyền lợi trong thừa kế, Luật Thiên Mã khuyến nghị:
✅ Bước 1: Ngay sau khi người thân qua đời – xác định tài sản, người thừa kế hợp pháp.
✅ Bước 2: Liên hệ phòng công chứng để lập văn bản khai nhận di sản.
✅ Bước 3: Thực hiện kê khai thuế, lệ phí (nếu có) và sang tên tài sản trong 6–12 tháng.
✅ Bước 4: Nếu có tranh chấp, nộp đơn khởi kiện trong thời hiệu 10–30 năm tùy loại tài sản.
💡 Luật sư Thiên Mã có thể đại diện trọn gói từ xác minh tài sản, xác định hàng thừa kế, lập hồ sơ khai nhận, đến khởi kiện nếu có tranh chấp.
>>> Đặt lịch tư vấn với luật sư của chúng tôi và trải nghiệm dịch vụ pháp lý uy tín, nơi mọi vấn đề của bạn sẽ được giải quyết hiệu quả và nhanh chóng!
Câu hỏi thường gặp về thời hiệu thừa kế (FAQ)
1️⃣ Thời hiệu thừa kế là bao lâu? → 30 năm với bất động sản, 10 năm với động sản, tính từ ngày người để lại di sản chết.
2️⃣ Hết thời hiệu có còn được chia tài sản không? → Chỉ khi các bên đồng thuận hoặc tài sản vẫn bị chiếm hữu trái phép.
3️⃣ Có được khởi kiện đòi tài sản sau 30 năm không? → Không. Người đang chiếm hữu được công nhận quyền sở hữu.
4️⃣ Có cách nào kéo dài thời hiệu thừa kế không? → Có thể nếu chứng minh có trở ngại khách quan khiến không thể thực hiện yêu cầu đúng hạn.
5️⃣ Luật Thiên Mã có thể hỗ trợ gì? → Xác định thời hiệu, lập hồ sơ chia di sản, khởi kiện đúng hạn và bảo vệ quyền lợi người thừa kế.
>>> Chỉ một cuộc hẹn với luật sư, mọi vấn đề pháp lý sẽ được giải quyết triệt để, tiết kiệm thời gian và chi phí cho bạn!
Kết luận từ Luật sư thừa kế Luật Thiên Mã
Hiểu và tuân thủ thời hiệu thừa kế là yếu tố then chốt giúp người thừa kế giữ trọn quyền tài sản hợp pháp và tránh rủi ro pháp lý sau này.
Nếu bạn đang phân vân tài sản của mình hoặc người thân còn trong thời hiệu hay đã hết hạn, hãy để Luật Thiên Mã tư vấn miễn phí và hướng dẫn cụ thể hồ sơ theo từng trường hợp.
💬 Đặt lịch tư vấn tại form Đặt lịch tư vấn – Luật sư thừa kế đồng hành cùng bạn từ lập di chúc đến chia di sản hợp pháp. Hoặc gọi ngay 1900.7495 để được tư vấn trước.
