Theo báo cáo từ Bộ Tư pháp năm 2024, gần 32% người dân được khảo sát không thể phân biệt đúng khái niệm “tiền án” và “tiền sự”. Sự nhầm lẫn này dẫn đến nhiều hệ quả tiêu cực trong việc kê khai lý lịch tư pháp, đăng ký việc làm hoặc xuất cảnh. Đặc biệt, không ít trường hợp bị kỳ thị vì cho rằng “có tiền sự là từng đi tù”, dù điều đó không hoàn toàn đúng.
Bạn đang thắc mắc về khái niệm “tiền án”, “tiền sự” và cách phân biệt hai thuật ngữ này trong pháp luật Việt Nam? Đừng để sự thiếu hiểu biết làm ảnh hưởng đến hồ sơ cá nhân và cơ hội nghề nghiệp của bạn. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn phân biệt rõ ràng giữa tiền án và tiền sự theo quy định pháp luật hiện hành.
>>> Thanh toán nhanh, nhận tư vấn chất lượng từ luật sư hình sự, giải quyết vấn đề, tham gia bào chữa cho người có tiền án, tiền sự hiệu quả – tất cả chỉ trong một cuộc hẹn!
PHÂN BIỆT TIỀN ÁN VÀ TIỀN SỰ: QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT HIỆN HÀNH
Hiện hành, pháp luật không có quy định về khái niệm tiền án, tiền sự.
Trên tinh thần tham khảo quy định của Nghị quyết 01-HĐTP năm 1990 của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao (hết hiệu lực ngày 01/07/2016), tiền án, tiền án được đề cập đến như sau:
– Người đã được xóa án thì không coi là có tiền án.
– Người đã được xóa kỷ luật, xóa việc xử phạt vi phạm hành chính (tức là đã được coi như chưa bị kỷ luật, chưa bị xử phạt vi phạm hành chính) thì không coi là có tiền sự.
- Phân biệt tiền án và tiền sự
| Tiền án | Tiền sự | |
| Khái niệm | – Tiền án (án tích) được xem là đặc điểm nhân thân chỉ người đã bị kết án và áp dụng hình phạt mà chưa được xoá án tích. – Tiền án được đặt ra do phát sinh trách nhiệm hình sự. | – Tiền sự được xem là đặc điểm nhân thân chỉ người thực hiện hành vi vi phạm pháp luật nhưng chưa đến mức bị truy cứu hình sự và đã bị kỷ luật, bị xử phạt vi phạm hành chính mà chưa được xóa kỷ luật, xóa việc xử phạt hành chính. – Tiền sự được đặt ra do phát sinh trách nhiệm hành chính. |
| Hậu quả pháp lý khi có tiền án/tiền sự | – Khi chưa được xóa án tích mà lại thực hiện hành vi phạm tội được coi tái phạm, tái phạm nguy hiểm, là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự (Điều 53, điểm h Điều 52 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017). – Trong một số điều luật của Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017) có quy định “đã bị kết án về tội này, chưa được xoá án tích mà còn vi phạm” thì tiền án còn được xem xét là yếu tố định tội đối với người có hành vi vi phạm pháp luật. Ngoài ra, người có tiền án có thể bị một số hạn chế về quyền lợi như cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định, cấm cư trú, quản chế, … (Điều 41, 42, 43 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017) | – Khi chưa được coi là chưa bị xử lý vi phạm hành chính mà tiếp tục vi phạm hành chính có thể được coi là tái phạm, và là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hành chính (Khoản 5, Điều 2, điểm b khoản 1 Điều 10 Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012 (sửa đổi 2020). – Trong một số điều luật của Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017) có quy định “đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm” thì tiền sự còn được xem xét là yếu tố định tội đối với người có hành vi vi phạm pháp luật. |
| Trường hợp được xóa tiền án/tiền sự | – Người bị kết án được xóa tiền án theo quy định tại Điều 70 đến Điều 73 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017) bao gồm: + Đương nhiên được xóa án tích; + Xóa án tích theo quyết định của Tòa án; + Xóa án tích trong trường hợp đặc biệt. – Thời hạn để xóa tiền án quy định tại Điều 70 và Điều 71 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017) căn cứ vào hình phạt chính đã tuyên. | – Cá nhân, tổ chức bị xử phạt vi phạm hành chính, nếu trong thời hạn 06 tháng, kể từ ngày chấp hành xong quyết định xử phạt cảnh cáo hoặc 01 năm, kể từ ngày chấp hành xong quyết định xử phạt hành chính khác hoặc từ ngày hết thời hiệu thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính mà không tái phạm thì được coi là chưa bị xử phạt vi phạm hành chính. (Điều 7 Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012 (sửa đổi 2020) |
| Hệ quả pháp lý khi được xóa tiền án/tiền sự | Người được xóa tiền án được coi như chưa bị kết án. | Người được xóa tiền sự được coi như chưa bị xử phạt vi phạm hành chính. |
>>> Thanh toán nhanh, nhận tư vấn chất lượng từ luật sư hình sự, giải quyết vấn đề, tham gia bào chữa cho người có tiền án, tiền sự hiệu quả – tất cả chỉ trong một cuộc hẹn!
THỜI HẠN XÓA TIỀN ÁN, TIỀN SỰ
Người phạm tội đã bị kết án, đã được xóa án tích thì sẽ được coi như là không có tiền án, chưa từng bị kết án.
03 trường hợp được xóa án tích theo quy định của Bộ luật Hình sự 2015 của Việt Nam bao gồm:
– Đương nhiên được xóa án tích (Điều 70 BLHS)
– Xóa án tích theo quyết định của tòa án (Điều 71 BLHS)
– Xóa án tích trong trường hợp đặc biệt (Điều 72 BLHS)
Về cách tính thời hạn xóa án tích, Điều 73 BLHS quy định như sau:
– Thời hạn để xóa án tích quy định tại Điều 70 và Điều 71 của Bộ luật này căn cứ vào hình phạt chính đã tuyên.
– Người bị kết án chưa được xóa án tích mà thực hiện hành vi phạm tội mới và bị Tòa án kết án bằng bản án có hiệu lực pháp luật thì thời hạn để xóa án tích cũ được tính lại kể từ ngày chấp hành xong hình phạt chính hoặc thời gian thử thách án treo của bản án mới hoặc từ ngày bản án mới hết thời hiệu thi hành.
– Người bị kết án trong trường hợp phạm nhiều tội mà có tội thuộc trường hợp đương nhiên được xóa án tích, có tội thuộc trường hợp xóa án tích theo quyết định của Tòa án thì căn cứ vào thời hạn quy định tại Điều 71 của Bộ luật này Tòa án quyết định việc xóa án tích đối với người đó.
– Người được miễn chấp hành phần hình phạt còn lại cũng được coi như đã chấp hành xong hình phạt.
Một người khi được coi như chưa bị xử lý vi phạm hành chính thì sẽ được coi là không có tiền sự.
Điều 7 Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012 quy định về thời hạn được coi là chưa bị xử lý vi phạm hành chính đối với cá nhân, tổ chức như sau:
– 06 tháng, kể từ ngày chấp hành xong quyết định xử phạt cảnh cáo mà không tái phạm;
– 01 năm, kể từ ngày chấp hành xong quyết định xử phạt hành chính khác mà không tái phạm;
– Từ ngày hết thời hiệu thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính mà không tái phạm.
Ngoài ra đối với Cá nhân bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính, thời hạn được coi là chưa bị xử ký hành chính như sau:
– 02 năm kể từ ngày chấp hành xong quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính mà không tái phạm;
– 01 năm kể từ ngày hết thời hiệu thi hành quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính mà không tái phạm.
>>> Thanh toán nhanh, nhận tư vấn chất lượng từ luật sư hình sự, giải quyết vấn đề, tham gia bào chữa cho người có tiền án, tiền sự hiệu quả – tất cả chỉ trong một cuộc hẹn!
CÁC CÂU HỎI THƯỜNG GẶP
- Tiền sự có bị ghi vào lý lịch tư pháp không?
Không. Chỉ các án tích hình sự (tức tiền án) mới được ghi trong phiếu lý lịch tư pháp số 1 hoặc số 2. Tiền sự không được ghi nhận trong hệ thống lý lịch tư pháp.
- Thời gian bao lâu thì tiền sự được xem là hết hiệu lực?
Thông thường, sau 6 tháng đến 2 năm kể từ ngày chấp hành xong quyết định xử phạt hành chính, tiền sự được coi là không còn hiệu lực. Tùy hành vi cụ thể mà thời hạn này có thể khác nhau.
- Người từng có tiền sự có bị cấm xuất cảnh không?
Không, trừ khi đang trong thời gian bị áp dụng biện pháp hành chính đặc biệt (như quản lý tại địa phương, hoặc chưa hoàn thành nghĩa vụ). Sau khi hết thời hạn, người có tiền sự được xuất cảnh bình thường.
- Làm sao biết mình đã được xóa án tích?
Bạn cần nộp hồ sơ xin cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 1 hoặc số 2 tại Sở Tư pháp nơi cư trú để kiểm tra. Nếu đã được xóa án tích, phần tiền án sẽ không còn xuất hiện trong phiếu này.
- Người có tiền sự có được kết nạp Đảng hoặc làm công chức không?
Có thể, nếu tiền sự đã hết hiệu lực và người đó đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn khác. Tuy nhiên, một số cơ quan có thể cân nhắc yếu tố tiền sự trong quá trình tuyển chọn.
Việc phân biệt tiền án tiền sự là điều cần thiết để bạn đọc chủ động trong các thủ tục pháp lý và quản lý thông tin cá nhân. Với quy định rõ ràng của pháp luật, mỗi người có thể biết rõ tình trạng pháp lý của mình và có hướng xử lý phù hợp.
Liên hệ ngay Luật Thiên Mã để được luật sư tư vấn 1:1 về tiền án – tiền sự, xóa án tích, hồ sơ lý lịch và các vấn đề liên quan khác.
>>> Thanh toán nhanh, nhận tư vấn chất lượng từ luật sư hình sự, giải quyết vấn đề, tham gia bào chữa cho người có tiền án, tiền sự hiệu quả – tất cả chỉ trong một cuộc hẹn!
