Lập di chúc là hành động thể hiện quyền định đoạt tài sản của cá nhân sau khi qua đời, giúp đảm bảo việc phân chia di sản minh bạch, tránh tranh chấp giữa người thân. Tuy nhiên, trong thực tế, nhiều di chúc bị Tòa án tuyên vô hiệu chỉ vì không tuân thủ đúng quy định pháp luật về hình thức, nội dung hoặc người làm chứng.
Theo thống kê của Bộ Tư pháp giai đoạn 2022–2024, có hơn 30% hồ sơ di chúc công chứng bị yêu cầu sửa đổi hoặc bổ sung.
Để tránh rủi ro này, Luật Thiên Mã sẽ hướng dẫn bạn thủ tục lập di chúc đúng pháp luật, điều kiện hợp lệ và các bước thực hiện chuẩn xác nhất.
>>> Cần gặp Luật sư tư vấn lập di chúc nhanh chóng, đúng đủ theo quy định pháp luật. Nhấn đặt lịch ngay để nhận tư vấn chuyên sâu!
Căn cứ pháp lý về lập di chúc
Các quy định về di chúc được nêu tại:
- Bộ luật Dân sự 2015 (từ Điều 624 – 662);
- Luật Công chứng 2014 (Điều 56 – 59);
- Nghị định 29/2015/NĐ-CP về công chứng, chứng thực di chúc.
⚖️ Theo Điều 624 BLDS 2015: “Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết.”
Điều kiện lập di chúc hợp pháp
Điều kiện về người lập di chúc
Điều 625 và Điều 630 Bộ luật Dân sự 2015 quy định, người lập di chúc phải đáp ứng đủ các điều kiện sau:
- Đạt đủ 18 tuổi trở lên.
- Có đầy đủ năng lực hành vi dân sự.
- Minh mẫn, sáng suốt khi lập di chúc.
- Không bị đe doạ, lừa dối, cưỡng ép lập di chúc.
Ngoài ra, các trường hợp ngoại lệ của thủ tục lập di chúc là:
- Di chúc của người đạt đủ 15 đến chưa đủ 18 tuổi phải được tạo lập thành văn bản và được cha, mẹ hoặc người giám hộ chấp thuận.
- Di chúc của người bị hạn chế thể chất hoặc của người không biết chữ phải được lập thành văn bản bởi người làm chứng và phải có công chứng hoặc chứng thực.
>>> Cần gặp Luật sư tư vấn lập di chúc nhanh chóng, đúng đủ theo quy định pháp luật. Nhấn đặt lịch ngay để nhận tư vấn luật thừa kế chuyên sâu!
Điều kiện về người nhận di sản
Điều 621 Bộ luật Dân sự 2015 quy định, người nhận di sản phải nằm ngoài các trường hợp sau:
- Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng, sức khoẻ hoặc ngược đãi nghiêm trọng, hành hạ người để lại di sản, xâm phạm nghiêm trọng đến danh dự, nhân phẩm của người đó.
- Người vi phạm nghiêm trong về nghĩa vụ nuôi dưỡng người để lại di sản.
- Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm đến tính mạng của người thừa kế khác nhằm mục đích hưởng một phần hoặc toàn bộ di sản mà người đó có quyền được hưởng.
- Người có hành vi lừa dối, cưỡng ép hoặc ngăn cản người để lại di sản trong việc tạo lập di chúc; giả mạo di chúc, sửa chữa, tiêu huỷ, che dấu di chúc nhằm mục đích hưởng một phần hoặc toàn bộ di sản trái với ý chí của người để lại di sản.
Tuy nhiên, trong trường hợp người lập di chúc đã biết về hành vi của những người nằm trong các trường hợp trên mà vẫn muốn giữ nguyên ý định để lại tài sản cho họ thì họ vẫn có quyền nhận di sản thừa kế.
Các hình thức di chúc hợp pháp tại Việt Nam
| Hình thức di chúc | Đặc điểm | Giá trị pháp lý |
|---|---|---|
| Di chúc bằng văn bản có công chứng | Lập tại phòng công chứng, có công chứng viên xác nhận | Cao nhất, được pháp luật bảo đảm |
| Di chúc bằng văn bản có chứng thực | Chứng thực tại UBND xã, phường | Hợp pháp, phổ biến tại địa phương |
| Di chúc bằng văn bản không công chứng | Người lập tự viết, có thể có người làm chứng | Hợp pháp nếu chứng minh được tính tự nguyện |
| Di chúc miệng | Chỉ hợp lệ khi tình huống khẩn cấp và có ít nhất 2 người làm chứng, phải được ghi lại trong 5 ngày | Hiệu lực hạn chế, cần chuyển thành văn bản sớm |
Thủ tục lập di chúc đúng pháp luật (quy trình chi tiết)
Bước 1. Chuẩn bị hồ sơ lập di chúc
- Người lập di chúc cần chuẩn bị:
- CMND/CCCD, sổ hộ khẩu (bản gốc).
- Giấy chứng nhận quyền sở hữu tài sản (sổ đỏ, giấy tờ xe, sổ tiết kiệm…).
- Dự thảo phân chia tài sản (nếu có).
- Thông tin người thừa kế: họ tên, ngày sinh, quan hệ, địa chỉ.
Bước 2. Soạn thảo nội dung di chúc
- Nội dung di chúc phải bao gồm:
- Ngày, tháng, năm lập di chúc.
- Họ tên, thông tin người lập di chúc.
- Người, tổ chức được hưởng di sản.
- Di sản để lại và nơi có tài sản.
- Quy định về nghĩa vụ, người quản lý di sản.
- Chữ ký hoặc điểm chỉ của người lập di chúc.
🖋️ Luật sư Thiên Mã có thể giúp soạn mẫu di chúc hợp pháp, đảm bảo ngôn ngữ pháp lý rõ ràng và không mâu thuẫn nội dung.
Bước 3. Công chứng di chúc tại phòng công chứng
- Người lập di chúc mang hồ sơ đến Phòng công chứng hoặc Văn phòng công chứng tư nhân.
- Công chứng viên kiểm tra hồ sơ, ghi nhận lời khai, xác nhận năng lực hành vi.
- Sau đó, di chúc được ký trước mặt công chứng viên.
- Công chứng viên ghi lời chứng và đóng dấu pháp lý.
Thời gian: 1 buổi (nếu hồ sơ đầy đủ).
Phí công chứng: 50.000 – 200.000 đồng (theo Thông tư 257/2016/TT-BTC).
Bước 4. Lưu giữ di chúc
- Người lập di chúc có thể:
- Tự giữ bản gốc, giao người tin cậy giữ hộ; hoặc
- Gửi lưu tại Phòng công chứng (an toàn, bảo mật, dễ tra cứu khi cần).
📦 Luật Thiên Mã khuyến nghị khách hàng gửi lưu di chúc tại Phòng công chứng hoặc để luật sư lưu trữ để tránh thất lạc, chỉnh sửa trái phép.
>>> Cần gặp Luật sư tư vấn lập di chúc nhanh chóng, đúng đủ theo quy định pháp luật. Nhấn đặt lịch ngay để nhận tư vấn chuyên sâu!
Chi phí lập di chúc tại Việt Nam (tham khảo 2025)
| Khoản phí | Mức phí trung bình (VNĐ) | Ghi chú |
|---|---|---|
| Phí công chứng di chúc | 50.000 – 200.000 | Theo Thông tư 257/2016/TT-BTC |
| Phí chứng thực (UBND xã) | 30.000 – 50.000 | Nếu lập tại UBND |
| Phí luật sư tư vấn, soạn di chúc | 500.000 – 2.000.000 | Tùy độ phức tạp và số lượng tài sản |
| Phí lưu giữ di chúc | 300.000 – 500.000 | Theo yêu cầu của người lập di chúc |
Một số lưu ý khi lập di chúc đúng pháp luật
- Phân biệt rõ tài sản riêng và tài sản chung vợ chồng để tránh tranh chấp.
- Không vi phạm quyền thừa kế bắt buộc (ví dụ: con chưa thành niên, cha mẹ già yếu vẫn có quyền được hưởng).
- Nên lập di chúc công chứng thay vì viết tay.
- Nên có người làm chứng nếu người lập di chúc già yếu hoặc không viết được.
- Cập nhật di chúc khi tài sản hoặc người thừa kế thay đổi.
⚠️ Di chúc viết tay không có công chứng vẫn hợp pháp, nhưng dễ bị tranh chấp nếu không chứng minh được tính tự nguyện và minh mẫn.
Dịch vụ lập di chúc đúng pháp luật tại Luật Thiên Mã
Gói dịch vụ trọn gói gồm:
- Tư vấn lập di chúc hợp pháp, xác định tài sản và người thừa kế.
- Soạn mẫu di chúc chuẩn luật, tránh tranh chấp.
- Đại diện công chứng tận nơi hoặc lưu trữ di chúc an toàn.
- Hỗ trợ sửa đổi, bổ sung hoặc hủy bỏ di chúc khi cần thiết.
🎯 Ưu điểm của Luật Thiên Mã:
- Luật sư chuyên thừa kế 15+ năm kinh nghiệm.
- Hỗ trợ tại Hà Nội, TP.HCM, Bình Dương, Đồng Nai.
- Tư vấn trực tuyến – ký hồ sơ tận nơi.
>>> Đặt lịch tư vấn online tại luatthienma.com.vn để được hỗ trợ lập di chúc đúng pháp luật trong 1 buổi làm việc. Hoặc gọi 📞 Gọi 1900.7495
Câu hỏi thường gặp (FAQ)
1️⃣ Di chúc viết tay có hợp pháp không?
→ Có, nếu người viết minh mẫn, tự nguyện, ký tên rõ ràng và xác định được tài sản, người thừa kế.
2️⃣ Có cần công chứng di chúc không?
→ Không bắt buộc, nhưng nên công chứng để đảm bảo tính pháp lý và tránh tranh chấp.
3️⃣ Di chúc miệng có hiệu lực bao lâu?
→ Chỉ hợp pháp nếu có ít nhất 2 người làm chứng và được ghi chép, công chứng lại trong 5 ngày.
4️⃣ Có thể sửa đổi hoặc hủy bỏ di chúc không?
→ Có. Người lập di chúc có quyền thay đổi nội dung hoặc hủy di chúc bất kỳ lúc nào.
5️⃣ Lập di chúc chung cho vợ chồng có hợp pháp không?
→ Có thể, nếu cả hai cùng tự nguyện, minh mẫn và xác nhận phần tài sản chung, riêng rõ ràng.
>>> Cần gặp Luật sư tư vấn lập di chúc nhanh chóng, đúng đủ theo quy định pháp luật. Nhấn đặt lịch ngay để nhận tư vấn chuyên sâu!
Kết luận từ Luật sư chuyên lập di chúc – thừa kế Luật Thiên Mã
Việc lập di chúc đúng pháp luật là cách tốt nhất để bảo vệ ý chí của người để lại tài sản và duy trì hòa khí gia đình. Nếu bạn đang chuẩn bị lập di chúc cho bản thân hoặc người thân, hãy để Luật Thiên Mã đồng hành – tư vấn chi tiết, soạn thảo, công chứng và lưu trữ trọn gói.
💬 Đặt lịch tư vấn tại luatthienma.com.vn để được luật sư thừa kế hướng dẫn lập di chúc hợp pháp – an toàn – đúng ý nguyện. Hoặc gọi tổng đài 1900.7495 để được tư vấn trước!
