Trong những năm gần đây, tình trạng khai thác tài nguyên trái phép diễn ra phổ biến và ngày càng tinh vi tại nhiều địa phương, đặc biệt trong các lĩnh vực như khai thác cát, đá, khoáng sản và gỗ rừng tự nhiên. Theo số liệu mới nhất của Tổng cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam, chỉ tính riêng trong quý I gần nhất, đã có hơn 120 vụ khai thác khoáng sản trái phép bị phát hiện và xử lý trên cả nước.
Sự bùng phát của hành vi này không chỉ gây thất thoát tài nguyên quốc gia mà còn dẫn đến những hệ lụy nặng nề về môi trường, mất an ninh trật tự và làm suy yếu niềm tin vào tính nghiêm minh của pháp luật.
Bài viết do đội ngũ luật sư chuyên ngành hình sự và tài nguyên môi trường của Công ty Luật Thiên Mã biên soạn. Chúng tôi không chỉ phân tích rõ các quy định pháp luật hiện hành mà còn cung cấp giải pháp xử lý thực tế cho các cá nhân, doanh nghiệp đang gặp khó khăn trong các vụ việc liên quan đến khai thác tài nguyên trái phép.
>>> Thanh toán ngay hôm nay để nhận được sự hỗ trợ pháp lý chuyên nghiệp từ đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm, giúp bạn vượt qua mọi thách thức pháp luật!
QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT VỀ KHAI THÁC TÀI NGUYÊN TRÁI PHÉP?
Khai thác tài nguyên trái phép là việc khai thác tài nguyên (ví dụ như khoáng sản, nước, đất) mà không có giấy phép hoặc không đúng với quy định của pháp luật. Hành vi này bị pháp luật nghiêm cấm và có thể dẫn đến xử phạt hành chính hoặc hình sự.
– Hành vi khai thác trái phép:
- Khai thác không có giấy phép:
Thực hiện các hoạt động khai thác tài nguyên mà chưa được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp phép.
- Khai thác vượt quá phạm vi giấy phép:
Thực hiện khai thác ở những khu vực, độ sâu, hoặc sản lượng vượt quá phạm vi được phép ghi trong giấy phép.
- Khai thác trái phép các loại tài nguyên:
Ví dụ như khai thác cát, đá trái phép trên sông, khai thác vàng trái phép,…
>>> Thanh toán ngay hôm nay để nhận được sự hỗ trợ pháp lý chuyên nghiệp từ đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm về hình sự, giúp bạn vượt qua mọi thách thức pháp luật và tư vấn để giảm áp lực pháp lý nếu liên quan tới tội khai thác tài nguyên trái phép!
KHAI THÁC TÀI NGUYÊN TRÁI PHÉP THÌ PHẠM TỘI GÌ?
- Hành vi khai thác tài nguyên trái phép có thể phạm các tội nào?
Căn cứ theo Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), hành vi khai thác tài nguyên trái phép có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo các tội danh sau:
– Tội vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên
Người nào khai thác tài nguyên mà không có giấy phép, sai nội dung giấy phép, vượt quá mức cho phép hoặc gây hậu quả nghiêm trọng, có thể bị xử lý hình sự với các mức phạt:
- Phạt tiền từ 300 triệu đồng đến 3 tỷ đồng;
- Tù giam từ 6 tháng đến 10 năm, tùy theo mức độ thiệt hại và hành vi tái phạm;
- Cấm hành nghề, cấm đảm nhiệm chức vụ từ 1 đến 5 năm.
– Tội hủy hoại tài nguyên
Nếu hành vi khai thác làm suy giảm nghiêm trọng, hủy hoại tài nguyên thiên nhiên (như rừng đầu nguồn, rừng đặc dụng, san hô, hệ sinh thái biển…), người vi phạm có thể bị truy cứu theo tội danh này.
– Tội khai thác thủy sản trái phép trong vùng biển Việt Nam
Áp dụng cho trường hợp tổ chức, cá nhân khai thác hải sản trái phép, đặc biệt trong vùng biển bị cấm hoặc vùng đặc quyền kinh tế, đe dọa chủ quyền quốc gia và an ninh sinh thái.
- Dấu hiệu để bị xử lý hình sự
- Không có giấy phép khai thác do cơ quan có thẩm quyền cấp;
- Khai thác vượt quy mô, thời gian, khu vực ghi trong giấy phép;
- Gây thiệt hại từ 100 triệu đồng trở lên hoặc ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường;
- Tái phạm sau khi đã bị xử phạt hành chính;
- Hành vi gây ảnh hưởng đến an ninh trật tự, lợi ích quốc gia
>>> Thanh toán ngay hôm nay để nhận được sự hỗ trợ pháp lý chuyên nghiệp từ đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm, giúp bạn vượt qua mọi thách thức pháp luật!
HƯỚNG XỬ LÝ KHI BỊ XỬ PHẠT VÌ KHAI THÁC TÀI NGUYÊN TRÁI PHÉP
- Xác minh quyết định xử phạt
- Yêu cầu cơ quan chức năng cung cấp đầy đủ hồ sơ, tài liệu liên quan đến vụ việc.
- Đối chiếu với quy định tại Nghị định 36/2020/NĐ-CP (về xử phạt vi phạm trong lĩnh vực tài nguyên nước và khoáng sản) hoặc Điều 227 Bộ luật Hình sự nếu bị khởi tố.
- Kiểm tra thẩm quyền ban hành quyết định xử phạt.
- Thu thập và chuẩn bị tài liệu chứng minh
- Giấy phép khai thác (nếu có);
- Hồ sơ mua bán, hợp đồng khai thác (nếu là bên thuê hoặc được ủy quyền);
- Bằng chứng chứng minh không có lỗi cố ý hoặc mức độ vi phạm chưa đủ yếu tố cấu thành tội phạm.
- Nộp đơn khiếu nại hoặc khởi kiện hành chính
- Trong trường hợp bị xử phạt hành chính không đúng thẩm quyền hoặc không đúng quy trình, bạn có thể:
- Khiếu nại lên cơ quan cấp trên trực tiếp của đơn vị ra quyết định xử phạt;
- Hoặc khởi kiện tại Tòa án nhân dân cấp có thẩm quyền.
- Xin miễn, giảm, tạm hoãn thi hành án (nếu có)
- Trong trường hợp khó khăn về tài chính hoặc lý do khách quan, có thể xin tạm hoãn, miễn hoặc giảm hình phạt (đặc biệt với hình phạt tiền).
- Nếu bị xử lý hình sự, có thể xin hưởng án treo nếu đủ điều kiện.
- Nhờ luật sư hỗ trợ ngay từ đầu
- Hành vi khai thác tài nguyên trái phép thường có yếu tố kỹ thuật và pháp lý phức tạp.
- Luật sư sẽ giúp: tư vấn pháp lý, đại diện làm việc với cơ quan chức năng, hỗ trợ viết đơn khiếu nại, bào chữa khi bị khởi tố.
>>> Thanh toán ngay hôm nay để nhận được sự hỗ trợ pháp lý chuyên nghiệp từ đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm, giúp bạn vượt qua mọi thách thức pháp luật!
CÁC CÂU HỎI THƯỜNG GẶP VỀ KHAI THÁC TÀI NGUYÊN TRÁI PHÉP
- Khai thác cát trái phép có bị phạt tù không?
Có. Tùy theo quy mô, hậu quả và hành vi tái phạm, người vi phạm có thể bị phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự với mức tù từ 6 tháng đến 10 năm.
- Nếu chỉ khai thác nhỏ lẻ, không có giấy phép thì bị xử lý như thế nào?
Người vi phạm vẫn có thể bị xử phạt hành chính từ 10–500 triệu đồng, tịch thu tang vật, và buộc khôi phục môi trường.
- Doanh nghiệp đã hết hạn giấy phép nhưng vẫn tiếp tục khai thác có vi phạm không?
Có. Hành vi này được xem là khai thác trái phép, dù trước đó có giấy phép, và có thể bị xử phạt theo quy định tại Nghị định 36/2020/NĐ-CP hoặc truy cứu hình sự.
- Cá nhân bị xử phạt hành chính rồi có bị truy tố hình sự không?
Trong trường hợp tiếp tục vi phạm hoặc hành vi gây hậu quả nghiêm trọng, cá nhân đã bị xử phạt hành chính vẫn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
- Khai thác tài nguyên trái phép có được nộp phạt để khỏi đi tù không?
Tùy vào mức độ vi phạm và hậu quả gây ra. Trong nhiều trường hợp, người vi phạm có thể nộp phạt, khắc phục hậu quả, bồi thường thiệt hại, và được xem xét miễn truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại Điều 29 Bộ luật Hình sự.
Hành vi khai thác tài nguyên trái phép không chỉ bị xử phạt nghiêm khắc theo quy định pháp luật mà còn gây thiệt hại nghiêm trọng đến môi trường, an ninh và sự phát triển bền vững của quốc gia. Chủ thể khai thác cần đặc biệt tuân thủ các điều kiện pháp lý trước khi triển khai hoạt động.
>>> Chỉ một cuộc hẹn với luật sư, mọi vấn đề pháp lý sẽ được giải quyết triệt để, tiết kiệm thời gian và chi phí cho bạn!
