Tình trạng chuyển nhượng quyền tác giả hiện nay – Vì sao phải nắm rõ quy định?
Trong thời đại số, việc chuyển giao quyền tác giả đang diễn ra phổ biến trên nhiều lĩnh vực như xuất bản, âm nhạc, nghệ thuật, truyền thông số. Tuy nhiên, phần lớn các chủ thể vẫn thiếu kiến thức pháp lý về quy định chuyển giao quyền tác giả, dẫn đến nhiều tranh chấp đáng tiếc như bị xâm phạm quyền, không được pháp luật bảo vệ khi xảy ra vi phạm.
Tính đến đầu năm 2025, theo thống kê của Cục Bản quyền tác giả – Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, có tới 38% hợp đồng chuyển giao quyền tác giả không đáp ứng đủ điều kiện pháp lý, làm phát sinh nhiều rủi ro pháp lý nghiêm trọng.
Luật Thiên Mã – Đơn vị tư vấn pháp lý chuyên sâu về bản quyền. Với kinh nghiệm xử lý hàng trăm vụ việc liên quan đến sở hữu trí tuệ mỗi năm, Luật Thiên Mã cung cấp dịch vụ tư vấn – soạn thảo – kiểm tra hợp đồng chuyển giao quyền tác giả chuẩn xác, đúng luật, hạn chế tối đa tranh chấp sau này.
>>> Vấn đề pháp lý kéo dài khiến bạn mất việc, tốn tiền và kiệt sức? Đặt lịch tư vấn với luật sư giỏi ngay bây giờ! Chỉ một phí nhỏ, bạn được hỗ trợ tận tình, bảo vệ quyền lợi tối đa. Hoàn phí tư vấn khi thuê luật sư trọn gói. Điền form và thanh toán để gặp luật sư!
CHUYỂN GIAO QUYỀN TÁC GIẢ LÀ GÌ?
Chuyển giao quyền tác giả được hiểu là việc chuyển giao một phần hoặc toàn bộ các quyền tài sản thuộc quyền của tác giả theo quy định của pháp luật cho tổ chức, cá nhân khác. Chuyển giao quyền tác giả bao gồm chuyển nhượng và chuyển quyền sử dụng quyền tác giả, quyền liên quan đến tác giả (gọi là quyền liên quan).
- Chuyển nhượng quyền tác giả, quyền liên quan
Quy định tại Điều 45 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 (sửa đổi, bổ sung năm 2022), chuyển nhượng quyền tác giả, quyền liên quan là việc chủ sở hữu quyền tác giả, chủ sở hữu quyền liên quan chuyển giao quyền sở hữu đối với các quyền sau đây cho tổ chức, cá nhân khác theo hợp đồng hoặc theo quy định của pháp luật có liên quan:
- Công bố tác phẩm hoặc cho phép người khác công bố tác phẩm;
- Các quyền tài sản theo quy định như: làm tác phẩm phái sinh, biểu diễn tác phẩm trước công chúng, sao chép tác phẩm,…;
- Quyền tài sản của người biểu diễn (Điều 29 Luật này);
- Quyền của nhà sản xuất bản ghi âm, ghi hình (Điều 30);
- Quyền của tổ chức phát sóng.
Tác giả không được chuyển nhượng các quyền nhân thân theo quy định, trừ quyền công bố tác phẩm; người biểu diễn không được chuyển nhượng các quyền nhân thân.
Trường hợp tác phẩm, cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng có đồng chủ sở hữu thì việc chuyển nhượng phải có sự thoả thuận của tất cả các đồng chủ sở hữu; trong trường hợp có đồng chủ sở hữu nhưng tác phẩm, cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng có các phần riêng biệt có thể tách ra sử dụng độc lập thì chủ sở hữu quyền tác giả, chủ sở hữu quyền liên quan có quyền chuyển nhượng quyền tác giả, quyền liên quan đối với phần riêng biệt của mình cho tổ chức, cá nhân khác.
– Hợp đồng chuyển nhượng quyền tác giả, quyền liên quan phải được lập thành văn bản và có những nội dung chủ yếu theo quy định tại Điều 46 Luật SHTT:
- Tên và địa chỉ đầy đủ của bên chuyển nhượng và bên được chuyển nhượng;
- Căn cứ chuyển nhượng;
- Giá, phương thức thanh toán;
- Quyền và nghĩa vụ của các bên;
- Trách nhiệm do vi phạm hợp đồng.
Việc thực hiện, sửa đổi, chấm dứt, huỷ bỏ hợp đồng chuyển nhượng quyền tác giả, quyền liên quan được áp dụng theo quy định của Bộ luật dân sự.
– Trình tự, thủ tục chuyển nhượng quyền tác giả, quyền liên quan
Chuẩn bị các hồ sơ đề nghị cấp đổi Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả, quyền liên quan:
- Tờ khai đăng ký quyền tác giả, quyền liên quan;
- 02 bản sao tác phẩm/bản định hình;
- Hợp đồng chuyển nhượng quyền tác giả, quyền liên quan;
- Giấy ủy quyền (nếu người nộp đơn là người được uỷ quyền);
- Văn bản đồng ý của đồng chủ sở hữu (nếu quyền tác giả, quyền liên quan thuộc sở hữu chung).
– Nộp hồ sơ tại Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (Cục Bản quyền tác giả). Trong thời hạn mười hai ngày làm việc, kể từ ngày nhận hồ sơ hợp lệ Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch có trách nhiệm cấp đổi Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả, Giấy chứng nhận đăng ký quyền liên quan.
>>> Hành động ngay để không mất thêm thời gian, tiền của và sức lực vì rắc rối pháp lý! Đặt lịch tư vấn với Luật sư hôm nay – chỉ một khoản phí nhỏ mang lại giá trị lớn: giải pháp nhanh, lợi ích tối ưu. Hoàn phí nếu chọn gói trọn gói khi thuê luật sư sau thanh toán. Thanh toán và đặt lịch ngay!
- Chuyển quyền sử dụng quyền tác giả, quyền liên quan
Chuyển quyền sử dụng quyền tác giả, quyền liên quan là là việc chủ sở hữu quyền tác giả, chủ sở hữu quyền liên quan cho phép tổ chức, cá nhân khác sử dụng có thời hạn một, một số hoặc toàn bộ các quyền theo quy định như:
- Công bố tác phẩm hoặc cho phép người khác công bố tác phẩm;
- Các quyền tài sản theo quy định như: làm tác phẩm phái sinh, biểu diễn tác phẩm trước công chúng, sao chép tác phẩm,…;
- Quyền tài sản của người biểu diễn (Điều 29 Luật này);
- Quyền của nhà sản xuất bản ghi âm, ghi hình (Điều 30);
- Quyền của tổ chức phát sóng.
Tác giả không được chuyển quyền sử dụng các quyền nhân thân, trừ quyền công bố tác phẩm; người biểu diễn không được chuyển quyền sử dụng các quyền nhân thân theo quy định pháp luật.
Trong trường hợp tác phẩm, cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng có đồng chủ sở hữu thì việc chuyển quyền sử dụng quyền tác giả, quyền liên quan phải có sự thoả thuận của tất cả các đồng chủ sở hữu; trong trường hợp có đồng chủ sở hữu nhưng tác phẩm, cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng có các phần riêng biệt có thể tách ra sử dụng độc lập thì chủ sở hữu quyền tác giả, chủ sở hữu quyền liên quan có thể chuyển quyền sử dụng quyền tác giả, quyền liên quan đối với phần riêng biệt của mình cho tổ chức, cá nhân khác.
Tổ chức, cá nhân được chuyển quyền sử dụng quyền tác giả, quyền liên quan có thể chuyển quyền sử dụng cho tổ chức, cá nhân khác nếu được sự đồng ý của chủ sở hữu quyền tác giả, chủ sở hữu quyền liên quan.
Căn cứ theo quy định tại Điều 48 Luật SHTT 2005 (sửa đổi, bổ sung năm 2022) quy định nội dung chủ yếu của hợp đồng chuyển quyền sử dụng quyền tác giả, quyền liên quan như sau:
- Tên và địa chỉ đầy đủ của bên chuyển quyền và bên được chuyển quyền;
- Căn cứ chuyển quyền;
- Phạm vi chuyển giao quyền;
- Giá, phương thức thanh toán;
- Quyền và nghĩa vụ của các bên;
- Trách nhiệm do vi phạm hợp đồng.
Việc thực hiện, sửa đổi, chấm dứt, huỷ bỏ hợp đồng sử dụng quyền tác giả, quyền liên quan được áp dụng theo quy định của Bộ luật dân sự.
Trình tự, thủ tục chuyển quyền sử dụng được thực hiện theo quy định như đối với trường hợp chuyển nhượng quyền tác giả, quyền liên quan.
THỦ TỤC CHUYỂN GIAO QUYỀN TÁC GIẢ THEO PHÁP LUẬT HIỆN HÀNH
Việc chuyển giao quyền tác giả là một giao dịch dân sự có giá trị pháp lý cao, được quy định tại Luật Sở hữu trí tuệ 2005, sửa đổi bổ sung năm 2022. Để đảm bảo giao dịch có hiệu lực và phòng ngừa rủi ro tranh chấp, cá nhân/tổ chức cần thực hiện đúng trình tự, thủ tục sau:
Bước 1: Xác định nội dung và phạm vi chuyển giao
Trước khi lập hợp đồng, các bên cần làm rõ:
- Loại quyền được chuyển giao: quyền tài sản (sao chép, phân phối, truyền đạt,…) hoặc quyền công bố tác phẩm (duy nhất trong nhóm quyền nhân thân được chuyển giao);
- Phạm vi sử dụng: lãnh thổ, thời gian, hình thức khai thác;
- Thù lao, quyền và nghĩa vụ của các bên liên quan.
Bước 2: Soạn thảo hợp đồng chuyển giao quyền tác giả
Hợp đồng cần được lập bằng văn bản, với các nội dung tối thiểu theo Điều 46 Luật Sở hữu trí tuệ:
- Thông tin chủ thể chuyển giao và nhận chuyển giao;
- Tên tác phẩm và quyền được chuyển giao;
- Phạm vi, thời hạn, hình thức chuyển giao;
- Mức phí, nghĩa vụ thanh toán;
- Cam kết về quyền sở hữu hợp pháp của bên chuyển giao;
- Giải quyết tranh chấp (cơ quan tài phán, hình thức hòa giải…).
Bước 3: Đăng ký hợp đồng tại Cục Bản quyền tác giả (khuyến khích)
- Đây không phải thủ tục bắt buộc nhưng có giá trị pháp lý bổ sung khi xảy ra tranh chấp;
- Hồ sơ gồm:
- 02 bản hợp đồng chuyển giao;
- Giấy tờ tùy thân/ Giấy phép kinh doanh của các bên;
- Đơn đề nghị đăng ký hợp đồng (theo mẫu);
- Bản sao giấy chứng nhận quyền tác giả (nếu có);
- Nơi nộp: Cục Bản quyền tác giả – Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch;
- Thời gian xử lý: 7 – 15 ngày làm việc.
Bước 4: Lưu giữ hồ sơ và sử dụng quyền được chuyển giao
- Sau khi hợp đồng được ký kết và thực hiện, bên nhận quyền có thể:
- Khai thác thương mại tác phẩm theo nội dung được cho phép;
- Bảo vệ quyền lợi của mình khi bị xâm phạm.
CÁC CÂU HỎI THƯỜNG GẶP
- Có thể chuyển giao quyền tác giả qua hình thức tặng cho không?
Trả lời: Có. Việc tặng cho quyền tác giả là một hình thức chuyển nhượng không có giá trị thanh toán. Tuy nhiên, vẫn phải lập hợp đồng bằng văn bản và nên có xác nhận rõ ràng để tránh tranh chấp sau này.
- Sau khi chuyển giao, tác giả có còn được ghi tên trên tác phẩm không?
Trả lời: Có. Quyền được ghi tên là quyền nhân thân, không thể chuyển giao. Dù đã chuyển giao quyền tài sản, người sáng tạo ban đầu vẫn phải được ghi nhận tên nếu không có thỏa thuận khác.
- Tác phẩm chưa hoàn thiện có thể chuyển giao quyền tác giả không?
Trả lời: Tác phẩm cần hoàn thiện và đủ điều kiện bảo hộ theo quy định thì mới có thể chuyển giao quyền tài sản. Việc chuyển nhượng “ý tưởng chưa thành hình” không có giá trị pháp lý.
- Có thể giới hạn việc sử dụng sau khi đã chuyển giao không?
Trả lời: Có thể nếu bên chuyển giao chỉ chuyển quyền sử dụng (không phải quyền sở hữu). Khi đó, hợp đồng có thể quy định giới hạn về thời gian, phạm vi lãnh thổ, hình thức khai thác…
- Hợp đồng chuyển giao có thể hủy ngang không?
Trả lời: Tùy thuộc nội dung thỏa thuận giữa các bên. Nếu hợp đồng không có điều khoản hủy ngang, thì không thể đơn phương chấm dứt mà không có hậu quả pháp lý (như bồi thường thiệt hại).
Việc thiếu hiểu biết pháp lý trong quá trình chuyển giao quyền tác giả có thể khiến bạn mất trắng quyền kiểm soát, không được hưởng lợi nhuận từ chính tác phẩm mình tạo ra. Luật Thiên Mã luôn đồng hành cùng bạn bảo vệ quyền lợi trí tuệ một cách chuyên nghiệp, nhanh chóng và tiết kiệm.
>>> Đừng để vấn đề pháp lý làm bạn mất thời gian, hao tiền bạc và mệt mỏi thêm nữa! Hãy đặt lịch tư vấn với luật sư ngay hôm nay – Chỉ một khoản phí nhỏ, bạn tiết kiệm công sức và nhận giải pháp chuẩn tốt nhất từ luật sư.
