Trong bối cảnh chuyển đổi số trong quản lý thuế, thuế giá trị gia tăng (GTGT) vẫn là sắc thuế quan trọng nhất với tỷ lệ đóng góp hơn 30% tổng thu ngân sách nội địa (số liệu Tổng cục Thuế – 2024). Tuy nhiên, theo thống kê, có đến 12% doanh nghiệp kê khai sai thuế GTGT do nhầm lẫn trong phương pháp khấu trừ, sai mẫu biểu, hoặc chưa cập nhật kịp thời quy định pháp lý mới.
Bài viết dưới đây được thực hiện bởi đội ngũ pháp lý của Luật Thiên Mã, nhằm giúp doanh nghiệp hiểu rõ:
- Thuế giá trị gia tăng của doanh nghiệp là gì, áp dụng cho những đối tượng nào?
- Cách đóng thuế giá trị gia tăng của doanh nghiệp theo phương pháp trực tiếp và khấu trừ
- Cập nhật chi tiết quy định thuế giá trị gia tăng của doanh nghiệp theo Luật thuế hiện hành
>>> Liên hệ ngay để được hỗ trợ pháp lý tận tâm và chuyên nghiệp từ các luật sư, giúp bạn an tâm hơn trong mọi quyết định!
THUẾ GIÁ TRỊ GIA TĂNG CỦA DOANH NGHIỆP LÀ GÌ? QUY ĐỊNH THUẾ GIÁ TRỊ GIA TĂNG CỦA DOANH NGHIỆP HIỆN HÀNH
Thuế giá trị gia tăng là gì?
Thuế giá trị gia tăng (Thuế GTGT) là thuế tính trên giá trị tăng thêm của hàng hóa, dịch vụ phát sinh trong quá trình từ sản xuất, lưu thông đến tiêu dùng.
(Định nghĩa về Thuế GTGT được quy định tại Điều 2 Luật số 13/2008/QH12)
Thuế GTGT còn được gọi với một cái tên khác là thuế VAT (Value-Added Tax). Hiểu một cách đơn giản, đây là loại thuế được tính cộng vào giá bán của các loại hàng hóa, dịch vụ trong đơn hàng và do người tiêu dùng thanh toán, chi trả khi sử dụng hàng hóa, dịch vụ đó.
Đặc điểm của thuế GTGT
Thuế giá trị gia tăng (VAT) có 4 đặc điểm đặc trưng:
- Thứ nhất, thuế GTGT là thuế gián thu
Thuế GTGT do người tiêu dùng cuối cùng chịu. Cơ sở sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp cung cấp hàng hóa, dịch vụ là người nộp thuế vào ngân sách nhà nước thay cho người tiêu dùng thông qua việc cộng thuế vào giá bán mà người tiêu dùng phải thanh toán khi mua hàng hóa, dịch vụ. Vì vậy, thuế GTGT là thuế gián thu.
- Thứ hai, thuế giá trị gia tăng là thuế tiêu dùng nhiều giai đoạn không trùng lặp
Thuế GTGT đánh vào tất cả các giai đoạn luân chuyển từ sản xuất tới lưu thông, tiêu dùng. Ở từng giai đoạn, thuế chỉ tính trên phần giá trị gia tăng của giai đoạn đó, không tính trùng phần GTGT đã tính thuế ở các giai đoạn luân chuyển trước.
Xét trên một hàng hóa, dịch vụ bất kỳ, tổng số thuế GTGT thu được qua tất cả các giai đoạn luân chuyển của hàng hóa, dịch vụ bằng với số thuế tính trên giá bán cho người tiêu dùng cuối cùng. Vì vậy, thuế GTGT là thuế tiêu dùng nhiều giai đoạn không trùng lặp.
- Thứ ba, thuế giá trị gia tăng được đánh thuế theo nguyên tắc điểm đến
Thuế GTGT được áp dụng theo nguyên tắc điểm đến. Thuế GTGT đánh vào hàng hóa, dịch vụ phục vụ cho mục đích sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng nội địa, bất kể hàng hóa dịch vụ đó được tạo ra ở trong nước hay nhập khẩu từ nước ngoài.
- Thứ tư, thuế giá trí gia tăng có phạm vi điều tiết rộng
Thuộc loại thuế tiêu dùng thông thường, đánh vào hầu hết các hàng hóa, dịch vụ nên thuế GTGT có phạm vi điều tiết rộng.
Đối tượng áp dụng
Các doanh nghiệp mới thành lập thì thuộc đối tượng áp dụng phương pháp trực tiếp tính bằng tỷ lệ % nhân với doanh thu.
Tuy nhiên, nếu thuộc các trường hợp sau đây thì doanh nghiệp có thể tự nguyện áp dụng phương pháp khấu trừ thuế:
- Doanh nghiệp mới thành lập từ dự án đầu tư của cơ sở kinh doanh đang hoạt động nộp thuế giá trị gia tăng theo phương pháp khấu trừ;
- Doanh nghiệp mới thành lập có thực hiện đầu tư, mua sắm, nhận góp vốn bằng tài sản cố định, máy móc, thiết bị, công cụ, dụng cụ hoặc có hợp đồng thuê địa điểm kinh doanh.
Ngoài ra, đối với các doanh nghiệp đã hoạt động được một thời gian là đối tượng phải áp dụng phương pháp trực tiếp thì cũng có thể đăng ký áp dụng phương pháp khấu trừ thuế nếu thuộc các đối tượng sau:
– Doanh nghiệp đang hoạt động có doanh thu hàng năm từ bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ chịu thuế GTGT dưới một tỷ đồng đã thực hiện đầy đủ chế độ kế toán, sổ sách, hóa đơn, chứng từ theo quy định;
– Doanh nghiệp nước ngoài kinh doanh tại Việt Nam theo hợp đồng nhà thầu, hợp đồng nhà thầu phụ.
CÁCH TÍNH THUẾ GIÁ TRỊ GIA TĂNG CỦA DOANH NGHIỆP
Có 02 phương pháp tính thuế giá trị gia tăng (GTGT), đó là:
- Phương pháp khấu trừ thuế GTGT
Đứng từ vị trí của doanh nghiệp, họ cũng có nhu cầu mua sắm nguyên vật liệu hoặc sử dụng các dịch vụ trong quá trình sản xuất nên phát sinh thuế GTGT đầu vào, là khoản thuế GTGT mà doanh nghiệp trả cho nhà cung cấp nguyên vật liệu. Khi doanh nghiệp sử dụng nguyên vật liệu này để sản xuất ra hàng hóa hoặc cung cấp dịch vụ cho người tiêu dùng thì khoản thuế GTGT nằm trong giá bán mà người tiêu dùng chi trả là thuế GTGT đầu ra.
Số thuế GTGT phải nộp = Số thuế GTGT đầu ra – Số thuế GTGT đầu vào được khấu trừ
Trong đó:
– Số thuế GTGT đầu ra = Tổng số thuế GTGT của hàng hóa, dịch vụ bán ra ghi trên hóa đơn GTGT;
– Số thuế GTGT đầu vào được khấu trừ = Tổng số thuế GTGT ghi trên hóa đơn GTGT mua hàng hóa, dịch vụ, chứng từ nộp thuế GTGT của hàng hóa nhập khẩu.
- Phương pháp tính trực tiếp trên GTGT
Số thuế GTGT phải nộp bằng giá trị gia tăng nhân với thuế suất thuế GTGT: Áp dụng với hoạt động mua bán, chế tác vàng, bạc, đá quý.
Số thuế GTGT phải nộp bằng tỷ lệ % nhân với doanh thu: Áp dụng với doanh nghiệp có doanh thu dưới 1 tỷ đồng (nếu không tự nguyện đăng ký sử dụng phương pháp khấu trừ thuế) hoặc không thực hiện chế độ kế toán, hóa đơn, chứng từ.
CÁC CÂU HỎI THƯỜNG GẶP
- Doanh nghiệp mới thành lập có phải kê khai thuế GTGT không?
Có. Ngay khi được cấp mã số thuế, doanh nghiệp phải đăng ký phương pháp kê khai thuế GTGT và kê khai định kỳ từ tháng đầu tiên.
- Có thể nộp thuế GTGT qua mạng không?
Được. Cổng thông tin thuế điện tử thuedientu.gdt.gov.vn hỗ trợ kê khai, nộp và tra cứu thuế GTGT online.
- Nếu nộp thiếu thuế GTGT thì có được khấu trừ bù kỳ sau không?
Tùy trường hợp. Nếu sai sót phát hiện trong kỳ thì được điều chỉnh; nếu đã quyết toán, phải làm hồ sơ điều chỉnh bổ sung.
- Thuế GTGT có hoàn lại được không?
Có, nếu doanh nghiệp có thuế đầu vào lớn hơn đầu ra liên tục từ 12 tháng hoặc có hoạt động xuất khẩu đủ điều kiện.
- Kê khai sai mẫu thuế GTGT có bị phạt không?
Có. Sai mẫu, sai kỳ, sai phương pháp sẽ bị xử phạt hành chính từ 2 – 8 triệu đồng theo Nghị định 125/2020/NĐ-CP.
Việc kê khai và nộp thuế GTGT không chỉ là nghĩa vụ tài chính mà còn là trách nhiệm pháp lý quan trọng của mọi doanh nghiệp. Việc lựa chọn đúng phương pháp, mẫu biểu và thời điểm sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu chi phí, tránh bị xử phạt và đủ điều kiện hoàn thuế nếu phát sinh.
Đừng để những sai sót trong thuế GTGT ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh – Luật Thiên Mã luôn đồng hành pháp lý cùng doanh nghiệp.
>>> Thanh toán nhanh, nhận tư vấn chất lượng từ luật sư, giải quyết vấn đề hiệu quả – tất cả chỉ trong một cuộc hẹn!
