Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca không chỉ là biểu tượng pháp lý mà còn là hiện thân của lịch sử, chủ quyền và lòng tự hào dân tộc.
Mọi hành vi xúc phạm đến những biểu tượng thiêng liêng này đều bị coi là vi phạm pháp luật nghiêm trọng, xâm phạm đến nền tảng tinh thần và giá trị cốt lõi của quốc gia.
Trong bài viết dưới đây, luật sư của Luật Thiên Mã sẽ phân tích rõ khái niệm, dấu hiệu pháp lý và chế tài đối với hành vi xúc phạm Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca theo quy định tại Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017).
Nếu bạn đang gặp vướng mắc hoặc cần được tư vấn chuyên sâu về vấn đề pháp lý liên quan, đừng ngần ngại đặt lịch hẹn với đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm tại Luật Thiên Mã để được hỗ trợ một cách chính xác và kịp thời.
>>> Chỉ một cuộc hẹn với luật sư hình sự giỏi, mọi vấn đề pháp lý sẽ được giải quyết triệt để, tiết kiệm thời gian và chi phí cho bạn!
Tội xúc phạm quốc kỳ, quốc huy, quốc ca là gì?
1.1. Khái niệm pháp lý
Tội xúc phạm quốc kỳ, quốc huy, quốc ca được quy định tại Điều 351 Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017. Theo đó, người nào cố ý xúc phạm, bôi nhọ, phá hoại, xuyên tạc hoặc có hành vi khác xâm phạm đến tính tôn nghiêm, giá trị biểu tượng của quốc kỳ, quốc huy hoặc quốc ca của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Hành vi xúc phạm này có thể thực hiện dưới nhiều hình thức như: đốt, xé, chà đạp quốc kỳ; chế nhạo, xuyên tạc bản ghi âm quốc ca; hoặc vẽ bậy, làm sai hình dạng, bố cục quốc huy trong các tình huống nghiêm trọng.
1.2. Ý nghĩa của quốc kỳ, quốc huy, quốc ca
- Quốc kỳ, quốc huy, quốc ca là những biểu tượng thiêng liêng, tối cao của một quốc gia có chủ quyền. Chúng không chỉ thể hiện đặc trưng chính trị, văn hóa và lịch sử dân tộc mà còn đại diện cho sự tự tôn, tự hào và đoàn kết của nhân dân Việt Nam.
- Vì tính chất đặc biệt đó, pháp luật Việt Nam quy định nghiêm cấm mọi hành vi xúc phạm, làm tổn hại đến các biểu tượng quốc gia. Việc bảo vệ nghiêm ngặt quốc kỳ, quốc huy, quốc ca là nhằm duy trì sự tôn nghiêm của nhà nước, củng cố lòng yêu nước, đồng thời bảo vệ trật tự pháp luật và hình ảnh quốc gia trên trường quốc tế.
Số liệu gần nhất Theo báo cáo của Bộ Công an, trong năm 2023, đã có hơn 20 vụ việc liên quan đến hành vi xúc phạm quốc kỳ, quốc huy và quốc ca bị phát hiện và xử lý trên toàn quốc. Hầu hết các vụ việc xảy ra trong môi trường mạng xã hội, biểu diễn nghệ thuật trái phép hoặc hoạt động tụ tập trái pháp luật, gây ảnh hưởng tiêu cực đến dư luận xã hội.
>>> Chỉ một cuộc hẹn với luật sư hình sự giỏi, mọi vấn đề pháp lý sẽ được giải quyết triệt để, tiết kiệm thời gian và chi phí cho bạn!
Dấu hiệu pháp lý của Tội xúc phạm quốc kỳ, quốc huy, quốc ca
Khách thể của tội phạm
Tội xúc phạm quốc kỳ, quốc huy, quốc ca xâm phạm đến:
- Biểu tượng thiêng liêng của quốc gia – cụ thể là quốc kỳ, quốc huy, quốc ca – những yếu tố thể hiện chủ quyền, danh dự, lòng tự hào và truyền thống lịch sử của đất nước;
- Trật tự pháp lý và sự tôn nghiêm của Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam;
- Đồng thời, hành vi xúc phạm còn xâm phạm đến tình cảm, lòng yêu nước và tinh thần dân tộc của Nhân dân.
Đây là một loại tội phạm xâm phạm đến lợi ích công, chứ không phải lợi ích cá nhân.
Mặt khách quan của tội phạm
Hành vi khách quan là hành vi xúc phạm quốc kỳ, quốc huy, quốc ca của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Trong đó:
- Quốc kỳ là lá cờ đỏ sao vàng – biểu tượng chính thức của quốc gia;
- Quốc huy là hình tròn có ngôi sao vàng năm cánh, nền đỏ, phía dưới có hình bánh xe răng cưa và bó lúa;
- Quốc ca là bài hát “Tiến quân ca” của nhạc sĩ Văn Cao – được quy định trong Hiến pháp và luật pháp.
Các hành vi xúc phạm thường thấy bao gồm:
- Phá hoại, đốt, bôi bẩn, giẫm đạp lên quốc kỳ/quốc huy trong các sự kiện chính thức hoặc nơi công cộng;
- Chế giễu, xuyên tạc, bóp méo quốc ca trong các buổi biểu diễn, sản phẩm truyền thông, mạng xã hội…;
- Treo quốc kỳ ngược, sai quy cách, kèm theo hình ảnh, khẩu hiệu phản cảm nhằm hạ thấp ý nghĩa thiêng liêng của biểu tượng quốc gia;
- Tự ý sửa lời quốc ca, ghép nhạc sai lệch hoặc chèn nội dung phản động, xúc phạm trong các bản ghi âm, ghi hình.
Hành vi xúc phạm phải đủ mức độ nghiêm trọng, công khai, thể hiện sự xúc phạm rõ ràng và có chủ đích, thì mới cấu thành tội phạm.
Chủ thể của tội phạm
Chủ thể là người có năng lực trách nhiệm hình sự và đủ 16 tuổi trở lên.
- Không phân biệt quốc tịch – cả người Việt Nam và người nước ngoài, nếu thực hiện hành vi tại lãnh thổ Việt Nam, hoặc có yếu tố liên quan đến lợi ích Việt Nam, đều có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự;
- Trong một số trường hợp, chủ thể có thể là người có ảnh hưởng xã hội, nghệ sĩ, người làm truyền thông, người phát ngôn, khi hành vi của họ có sức lan tỏa, dẫn đến hậu quả đặc biệt nghiêm trọng về mặt tinh thần và xã hội.
Mặt chủ quan của tội phạm
Tội xúc phạm quốc kỳ, quốc huy, quốc ca được thực hiện với lỗi cố ý.
- Cố ý trực tiếp: người phạm tội biết rõ hành vi của mình là xúc phạm biểu tượng thiêng liêng của quốc gia nhưng vẫn thực hiện, có thể với mục đích:
- Chế giễu, hạ thấp danh dự đất nước;
- Kích động tư tưởng chống đối, thù địch;
- Gây sự chú ý, tạo scandal, hoặc phục vụ lợi ích cá nhân, tổ chức phản động.
- Không có yếu tố lỗi vô ý trong cấu thành tội danh này, vì hành vi xúc phạm biểu tượng quốc gia luôn đòi hỏi yếu tố chủ đích, nhận thức rõ ràng và mong muốn thực hiện.
>>> Chỉ một cuộc hẹn với luật sư hình sự giỏi, mọi vấn đề pháp lý sẽ được giải quyết triệt để, tiết kiệm thời gian và chi phí cho bạn!
Mức xử phạt tội xúc phạm Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca
Theo quy định tại Điều 351 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017), hành vi xúc phạm Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca bị xử lý hình sự như sau:
“Người nào xúc phạm Quốc kỳ, Quốc huy hoặc Quốc ca nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 03 năm.”
Phân tích mức hình phạt
- Hình phạt cảnh cáo: áp dụng với những hành vi ít nghiêm trọng, lần đầu vi phạm, có tính chất bồng bột, thiếu hiểu biết pháp luật nhưng chưa gây hậu quả lớn.
- Phạt cải tạo không giam giữ đến 2 năm: người vi phạm sẽ bị buộc tham gia lao động cải tạo dưới sự giám sát của cơ quan chức năng nhưng không bị giam giữ, đồng thời bị khấu trừ thu nhập.
- Phạt tù từ 3 tháng đến 3 năm: áp dụng với hành vi có tính chất nghiêm trọng, có tổ chức, lặp đi lặp lại hoặc gây ảnh hưởng lớn đến xã hội, danh dự quốc gia.
Ý nghĩa của quy định
Việc quy định tội xúc phạm Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca trong Bộ luật Hình sự không chỉ mang ý nghĩa răn đe pháp lý mà còn là sự khẳng định giá trị thiêng liêng và bất khả xâm phạm của các biểu tượng quốc gia. Đồng thời, đây cũng là hành lang pháp lý để bảo vệ truyền thống yêu nước, lòng tự hào dân tộc và tinh thần đoàn kết trong cộng đồng.
Hậu quả của tội xúc phạm Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca
Xâm phạm biểu tượng thiêng liêng của quốc gia
Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca là những biểu tượng tối cao, thể hiện chủ quyền, danh dự, lịch sử và bản sắc của một quốc gia. Hành vi xúc phạm các biểu tượng này không chỉ là sự vi phạm pháp luật mà còn là sự xúc phạm đến lòng tự hào dân tộc, truyền thống và tinh thần đoàn kết của toàn dân.
Ví dụ, việc cố ý xuyên tạc lời Quốc ca, vẽ bậy lên Quốc kỳ hoặc phát tán hình ảnh bôi nhọ Quốc huy trên mạng xã hội là những hành vi không thể chấp nhận trong một xã hội có kỷ cương và pháp trị.
Gây tổn hại nghiêm trọng đến hình ảnh quốc gia
Những hành vi xúc phạm các biểu tượng quốc gia, đặc biệt khi bị lan truyền trên mạng xã hội hoặc các phương tiện truyền thông quốc tế, có thể làm tổn hại nghiêm trọng đến hình ảnh, vị thế và uy tín của Việt Nam trong mắt bạn bè quốc tế. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến danh dự quốc gia mà còn có thể tác động tiêu cực đến quan hệ ngoại giao và các hoạt động đối ngoại.
Kích động, gây chia rẽ xã hội
Một số hành vi xúc phạm Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca được thực hiện với mục đích chống đối chính trị, gây chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc hoặc kích động người dân chống phá Nhà nước. Những hành vi này có thể dẫn đến bất ổn xã hội, xung đột tư tưởng và suy giảm lòng tin vào thể chế
Năm 2024, một cá nhân tại Hà Nội đã đăng tải video xuyên tạc Quốc ca với nội dung phản cảm, gây phẫn nộ trong dư luận. Hành vi này bị cơ quan chức năng xác định là xúc phạm biểu tượng quốc gia. Người này đã bị khởi tố hình sự theo Điều 351 BLHS, đồng thời bị xử lý nghiêm minh nhằm bảo vệ tính tôn nghiêm của các biểu tượng thiêng liêng của Tổ quốc.
>>> Chỉ một cuộc hẹn với luật sư hình sự giỏi, mọi vấn đề pháp lý sẽ được giải quyết triệt để, tiết kiệm thời gian và chi phí cho bạn!
Giải pháp phòng ngừa và hỗ trợ pháp lý của Luật Thiên Mã về tội xúc phạm Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca
Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca là những biểu tượng thiêng liêng, đại diện cho chủ quyền, thể chế và lòng tự tôn dân tộc của Việt Nam. Việc xúc phạm các biểu tượng này không chỉ vi phạm đạo đức xã hội mà còn là hành vi vi phạm pháp luật hình sự, được quy định tại Điều 351 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017). Trong bối cảnh thông tin lan truyền nhanh chóng trên môi trường mạng, nguy cơ vô ý hoặc cố ý vi phạm điều luật này ngày càng hiện hữu. Luật Thiên Mã cung cấp các giải pháp phòng ngừa và hỗ trợ pháp lý kịp thời, toàn diện để bảo vệ cá nhân và tổ chức trước rủi ro pháp lý liên quan.
Nhận diện hành vi phạm tội theo quy định pháp luật
Theo Điều 351 BLHS, người nào xúc phạm Quốc kỳ, Quốc huy hoặc Quốc ca nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam sẽ bị xử lý hình sự nếu:
- Có hành vi đốt, xé, làm vấy bẩn, phá hoại hoặc sử dụng sai mục đích, trái phép đối với Quốc kỳ, Quốc huy.
- Cố ý xuyên tạc, chế giễu, bôi nhọ nội dung hoặc giai điệu của Quốc ca, đặc biệt trong các sự kiện chính trị, lễ nghi nhà nước, hoặc trên phương tiện truyền thông.
- Phát tán, chia sẻ, bình luận xúc phạm biểu tượng quốc gia trên mạng xã hội, website, video, tranh ảnh…
- Hành vi có thể bị phạt tiền, phạt cải tạo không giam giữ, hoặc phạt tù đến 3 năm, tùy theo tính chất, mức độ và hậu quả.
Giải pháp phòng ngừa rủi ro từ Luật Thiên Mã
Để giúp cá nhân, tổ chức và doanh nghiệp phòng ngừa nguy cơ vi phạm, Luật Thiên Mã triển khai nhiều giải pháp hiệu quả, phù hợp với thực tiễn hoạt động:
- Tư vấn pháp luật về sử dụng biểu tượng quốc gia đúng quy định, đặc biệt đối với đơn vị tổ chức sự kiện, trường học, doanh nghiệp nước ngoài hoạt động tại Việt Nam.
- Soát xét nội dung truyền thông, ấn phẩm, video, bài hát, thiết kế quảng cáo có sử dụng hình ảnh Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca, bảo đảm tính pháp lý và tôn trọng biểu tượng quốc gia.
- Đào tạo, phổ biến quy định pháp luật cho cán bộ, nhân viên truyền thông, marketing, quản trị mạng xã hội để tránh các hành vi vi phạm vô ý.
- Tư vấn cho cá nhân về cách phát ngôn, chia sẻ, bình luận trên mạng xã hội liên quan đến biểu tượng quốc gia, giúp ngăn chặn rủi ro pháp lý ngay từ sớm.
Hỗ trợ pháp lý khi bị xử lý hình sự hoặc hành chính
Trong trường hợp cá nhân, tổ chức bị xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự về hành vi xúc phạm Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca, Luật Thiên Mã cam kết hỗ trợ pháp lý toàn diện:
- Luật sư tham gia làm việc với cơ quan điều tra, công an, viện kiểm sát, tòa án, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho bị can, bị cáo.
- Phân tích yếu tố lỗi, động cơ và mức độ vi phạm, từ đó xây dựng phương án bào chữa hoặc đề xuất xử lý hành chính thay vì hình sự (nếu phù hợp).
- Hướng dẫn khắc phục hậu quả, cải chính công khai, xin lỗi hoặc gỡ bỏ nội dung vi phạm, để làm căn cứ xin giảm nhẹ hoặc miễn trách nhiệm hình sự.
- Đại diện cho tổ chức, doanh nghiệp xử lý khủng hoảng truyền thông, đảm bảo vừa tuân thủ pháp luật, vừa bảo vệ hình ảnh thương hiệu.
Cam kết đồng hành pháp lý từ Luật Thiên Mã
- Luật sư giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực hình sự, truyền thông và pháp luật hành chính.
- Am hiểu sâu sắc pháp luật về biểu tượng quốc gia, ứng xử truyền thông công cộng và đạo đức xã hội.
- Tư vấn kịp thời, bảo mật và chuyên biệt cho từng tình huống, đặc biệt là các vụ việc có yếu tố mạng xã hội, xuyên biên giới hoặc truyền thông nhạy cảm.
- Hỗ trợ toàn diện từ phòng ngừa đến xử lý khủng hoảng, đảm bảo khách hàng luôn chủ động trước rủi ro pháp lý
>>> Chỉ một cuộc hẹn với luật sư hình sự giỏi, mọi vấn đề pháp lý sẽ được giải quyết triệt để, tiết kiệm thời gian và chi phí cho bạn!
Tội xúc phạm Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca là hành vi nghiêm trọng, xâm phạm đến biểu tượng thiêng liêng của dân tộc và trật tự công cộng. Việc nắm rõ quy định pháp luật, hành vi vi phạm và mức xử phạt là cần thiết để phòng ngừa rủi ro. Nếu bạn cần hỗ trợ pháp lý, Luật Thiên Mã luôn sẵn sàng đồng hành. Hãy đặt lịch tư vấn tại Luật Thiên Mã để được các luật sư giàu kinh nghiệm giải đáp và bảo vệ quyền lợi của bạn!
