Quảng cáo – công cụ tiếp thị mạnh mẽ, nhưng nếu bị sử dụng sai cách, nó có thể trở thành hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng. Trong guồng quay của thị trường, không ít doanh nghiệp vì chạy theo lợi nhuận mà bất chấp pháp luật, thực hiện hành vi quảng cáo gian dối, gây tổn hại đến quyền lợi người tiêu dùng và làm rối loạn trật tự quản lý nhà nước. Vậy hành vi quảng cáo gian dối sẽ bị xử lý như thế nào? Mức phạt ra sao? Có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự hay không?

Bài viết dưới đây, được biên soạn bởi luật sư chuyên môn của Luật Thiên Mã, sẽ giúp bạn hiểu rõ các khía cạnh pháp lý liên quan, dựa trên quy định của Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), Luật Quảng cáo 2012 và Nghị định 38/2021/NĐ-CP. Nếu bạn đang cần tư vấn chi tiết về vấn đề này, đừng ngần ngại đặt lịch tư vấn với đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm của chúng tôi.

Hiểu biết cơ bản về Tội quảng cáo gian dối

Khái niệm quảng cáo gian dối

Quảng cáo gian dối là hành vi cố ý cung cấp thông tin sai lệch hoặc gây hiểu lầm về sản phẩm, dịch vụ thông qua hoạt động quảng bá. Những thông tin này có thể liên quan đến chất lượng, công dụng, thành phần, giá cả, kiểu dáng, xuất xứ hoặc bất kỳ đặc điểm nào khác của hàng hóa, dịch vụ được quảng cáo. Mục đích thường là để đánh lừa người tiêu dùng nhằm đạt được lợi ích thương mại không chính đáng.

Hành vi này không chỉ gây thiệt hại về kinh tế cho người tiêu dùng mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến niềm tin xã hội và sự minh bạch trong hoạt động kinh doanh.

Chủ thể thực hiện hành vi

Tội quảng cáo gian dối có thể do bất kỳ cá nhân hay pháp nhân nào thực hiện, miễn là đáp ứng điều kiện về năng lực trách nhiệm hình sự theo quy định pháp luật. Cụ thể:

• Cá nhân: người kinh doanh, người trực tiếp thực hiện nội dung quảng cáo sai sự thật.
• Tổ chức: doanh nghiệp, cơ quan truyền thông, công ty quảng cáo tham gia sản xuất hoặc phát tán nội dung quảng cáo gian dối.
• Bên thứ ba: người nổi tiếng, KOLs, người có ảnh hưởng nếu trực tiếp truyền tải nội dung gian dối có thể bị xem xét trách nhiệm tùy mức độ liên quan.

Cơ sở pháp lý

Tội quảng cáo gian dối được quy định tại Điều 197 Bộ luật Hình sự 2015 (đã được sửa đổi, bổ sung năm 2017). Theo đó, người nào thực hiện hành vi quảng cáo gian dối gây thiệt hại cho người tiêu dùng, đối tác kinh doanh hoặc xã hội sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Ngoài ra, các văn bản pháp luật chuyên ngành cũng có quy định xử lý hành vi quảng cáo sai sự thật dưới dạng vi phạm hành chính, cụ thể như:

• Luật Quảng cáo 2012
• Nghị định 38/2021/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa và quảng cáo.

Các hình thức xử phạt có thể bao gồm: phạt tiền, buộc cải chính công khai, thu hồi sản phẩm quảng cáo vi phạm, hoặc nghiêm trọng hơn là truy tố hình sự nếu gây hậu quả lớn.

Số liệu gần nhất

Theo Báo cáo năm 2024 của Bộ Công Thương, có hơn 1.200 trường hợp vi phạm quy định về quảng cáo bị xử phạt hành chính. Trong đó, nhiều trường hợp có dấu hiệu hình sự đã được chuyển cơ quan điều tra, đặc biệt là trong lĩnh vực mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, bất động sản và thương mại điện tử.

Các hành vi điển hình bị xử lý gồm: quảng cáo sản phẩm chưa được cấp phép, thổi phồng công dụng, sử dụng hình ảnh người nổi tiếng mà không đúng thực tế, hoặc đưa ra thông tin giả mạo nhằm đánh lừa khách hàng.

>>> Đặt lịch tư vấn với luật sư của chúng tôi và trải nghiệm dịch vụ pháp lý uy tín, nơi mọi vấn đề của bạn sẽ được giải quyết hiệu quả và nhanh chóng!

  Đặt lịch tư vấn

Dấu hiệu pháp lý của tội quảng cáo gian dối

• Tội quảng cáo gian dối là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng trong lĩnh vực quảng cáo, ảnh hưởng đến quyền lợi người tiêu dùng và trật tự thị trường. Căn cứ theo Điều 198 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) và Luật Quảng cáo 2012, tội quảng cáo gian dối được cấu thành bởi 4 yếu tố pháp lý cơ bản sau:
• 1. Chủ thể của tội phạm
• Quy định pháp luật: Theo khoản 1 Điều 12 Bộ luật Hình sự 2015, chủ thể của tội phạm là người đủ 16 tuổi trở lên và có năng lực trách nhiệm hình sự.
• Chủ thể tội quảng cáo gian dối có thể là cá nhân hoặc pháp nhân thương mại thực hiện hành vi quảng cáo sai sự thật. Đặc biệt, cá nhân là người trực tiếp thiết kế, phê duyệt hoặc triển khai nội dung quảng cáo gian dối.
• Pháp nhân thương mại cũng có thể bị xử lý theo pháp luật về trách nhiệm hình sự của pháp nhân trong một số trường hợp.
• 2. Mặt khách quan của tội phạm
• Quy định pháp luật: Theo Điều 198 Bộ luật Hình sự 2015, hành vi khách quan của tội quảng cáo gian dối là “quảng cáo sai sự thật về sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ gây hậu quả nghiêm trọng”.
• Hành vi này thể hiện qua việc sử dụng nội dung quảng cáo chứa đựng thông tin sai lệch về chất lượng, nguồn gốc, công dụng, xuất xứ, giá cả hoặc các đặc điểm khác của sản phẩm, dịch vụ nhằm mục đích gây nhầm lẫn hoặc lừa dối người tiêu dùng.
• Ngoài ra, theo Điều 8 Luật Quảng cáo 2012, quảng cáo phải trung thực, chính xác, không gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng; hành vi vi phạm điều này có thể bị xử phạt hành chính và hình sự.
• Hậu quả do hành vi này gây ra là thiệt hại về kinh tế cho người tiêu dùng hoặc xã hội.
• 3. Mặt chủ quan của tội phạm
• Quy định pháp luật: Khoản 1 Điều 198 Bộ luật Hình sự quy định tội phạm được thực hiện với lỗi cố ý trực tiếp hoặc gián tiếp.
• Chủ thể phải nhận thức rõ về tính sai lệch của nội dung quảng cáo nhưng vẫn thực hiện với mục đích trục lợi hoặc gây thiệt hại cho người khác.
• Lỗi cố ý thể hiện ở việc người phạm tội biết rõ quảng cáo của mình sai sự thật nhưng vẫn tiếp tục đưa ra thị trường, tạo điều kiện cho người tiêu dùng bị lừa dối.
• 4. Mặt khách thể của tội phạm
• Quy định pháp luật: Hành vi quảng cáo gian dối xâm phạm quyền lợi hợp pháp của người tiêu dùng, doanh nghiệp kinh doanh chân chính và trật tự quản lý Nhà nước trong lĩnh vực quảng cáo.
• Điều này được pháp luật bảo vệ bằng các quy định tại Luật Quảng cáo 2012 và các quy định về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2010.
• Việc vi phạm làm suy giảm niềm tin xã hội vào thông tin quảng cáo, ảnh hưởng đến sự minh bạch và cạnh tranh lành mạnh trên thị trường.

Mức hinh phạt của Tội quảng cáo gian dối

Quảng cáo gian dối là hành vi cung cấp thông tin sai sự thật về hàng hóa, dịch vụ nhằm mục đích lừa dối người tiêu dùng hoặc tạo lợi thế cạnh tranh không công bằng trên thị trường. Đây là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng, ảnh hưởng đến quyền lợi của người tiêu dùng, uy tín của các doanh nghiệp chân chính và trật tự thị trường.

Hình phạt chính

Theo quy định tại Điều 197 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017, người thực hiện hành vi quảng cáo gian dối có thể bị xử lý hình sự với các mức hình phạt như sau:

• Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng. Mức phạt này áp dụng tùy theo mức độ, tính chất vi phạm cũng như hậu quả do hành vi gây ra.
• Phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm. Hình phạt này có thể được áp dụng thay cho hoặc kết hợp với phạt tiền đối với người vi phạm nghiêm trọng, có hành vi tái phạm hoặc gây hậu quả lớn.

Mục đích của các hình phạt chính là nhằm ngăn chặn hành vi vi phạm, đồng thời có tác dụng răn đe để người khác không vi phạm tương tự. Việc áp dụng hình phạt cũng căn cứ vào mức độ thiệt hại, số lượng người bị ảnh hưởng, quy mô của hành vi quảng cáo gian dối.

Hình phạt bổ sung

Ngoài các hình phạt chính, pháp luật còn quy định một số hình phạt bổ sung nhằm hạn chế khả năng tiếp tục thực hiện hành vi vi phạm hoặc bảo vệ cộng đồng, bao gồm:

• Phạt tiền bổ sung từ 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng.
• Cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 đến 5 năm. Đây là hình phạt nhằm ngăn chặn người vi phạm tiếp tục tham gia vào lĩnh vực quảng cáo, kinh doanh có liên quan đến hành vi vi phạm, qua đó bảo vệ người tiêu dùng và thị trường.

Việc áp dụng hình phạt bổ sung thường được xem xét dựa trên tính chất nghiêm trọng của hành vi, mức độ cố ý, và ảnh hưởng tiêu cực đến xã hội do hành vi quảng cáo gian dối gây ra.

Số liệu thực tế Trong năm 2024, các Tòa án nhân dân các cấp trên toàn quốc đã xử lý tổng cộng 25 vụ án liên quan đến tội quảng cáo gian dối. Qua đó, mức phạt trung bình đối với mỗi vụ án là khoảng 50 triệu đồng. Những con số này phản ánh sự quyết liệt trong việc xử lý các hành vi vi phạm về quảng cáo gian dối, góp phần bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người tiêu dùng và đảm bảo tính công bằng trong kinh doanh

>>> Nhanh tay đặt lịch tư vấn với luật sư của chúng tôi để được giải đáp mọi thắc mắc pháp lý, đảm bảo quyền lợi và sự an tâm cho bạn!

Đặt lịch tư vấn

Hậu quả của hành vi quảng cáo gian dối

Tác động đến người tiêu dùng

Hành vi quảng cáo gian dối gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với người tiêu dùng. Khi người tiêu dùng tin tưởng vào những thông tin không chính xác, sai lệch hoặc thổi phồng quá mức trong quảng cáo, họ có thể mua phải các sản phẩm hoặc sử dụng các dịch vụ không đúng với chất lượng và công dụng như đã quảng cáo. Điều này không chỉ gây thiệt hại về mặt tài chính mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, thậm chí có thể đe dọa đến tính mạng của người tiêu dùng nếu sản phẩm hoặc dịch vụ đó không đảm bảo an toàn hoặc không phù hợp với mục đích sử dụng.

Ngoài ra, việc tiếp nhận thông tin sai lệch còn làm mất đi quyền lựa chọn và quyền được bảo vệ của người tiêu dùng, khiến họ không thể đưa ra quyết định sáng suốt khi mua sắm hoặc sử dụng dịch vụ. Sự thiếu minh bạch và không trung thực trong quảng cáo còn làm giảm sự hài lòng và tin tưởng của người tiêu dùng đối với thị trường nói chung và các thương hiệu nói riêng.

Ảnh hưởng đến xã hội

Hành vi quảng cáo gian dối không chỉ vi phạm quy định pháp luật về quảng cáo mà còn gây ra những tác động tiêu cực đến trật tự quản lý nhà nước trong lĩnh vực quảng cáo và bảo vệ người tiêu dùng. Khi các doanh nghiệp thực hiện quảng cáo sai sự thật, điều này làm suy giảm niềm tin của người tiêu dùng vào thị trường và các cơ quan quản lý.

Hơn nữa, quảng cáo gian dối tạo ra sự cạnh tranh không lành mạnh giữa các doanh nghiệp, ảnh hưởng xấu đến môi trường kinh doanh và sự phát triển bền vững của nền kinh tế. Các doanh nghiệp chân chính và tuân thủ pháp luật phải chịu thiệt thòi khi bị đối thủ lợi dụng quảng cáo gian dối để trục lợi.

Về mặt xã hội, hành vi này còn làm giảm hiệu quả công tác quản lý nhà nước, gây khó khăn cho các cơ quan chức năng trong việc giám sát và xử lý vi phạm. Nếu không được kiểm soát kịp thời, quảng cáo gian dối có thể dẫn đến những hệ lụy nghiêm trọng, gây mất ổn định và ảnh hưởng tiêu cực đến quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng và cộng đồng.

Biện pháp phòng ngừa và xử lý tội quảng cáo gian dối

Đối với cá nhân, doanh nghiệp

1. Tuân thủ nghiêm ngặt các quy định pháp luật về quảng cáo

Cá nhân và doanh nghiệp cần nắm rõ và thực hiện đầy đủ các quy định của Luật Quảng cáo 2012 cùng các văn bản hướng dẫn thi hành. Việc này giúp bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và nâng cao uy tín thương hiệu.

2. Xây dựng quy trình kiểm soát nội dung quảng cáo chặt chẽ

Mọi nội dung quảng cáo trước khi phát hành phải được kiểm duyệt kỹ lưỡng, đảm bảo tính chính xác, minh bạch và không gây hiểu nhầm.

3. Đào tạo, nâng cao nhận thức cho đội ngũ nhân viên

Doanh nghiệp cần tổ chức các khóa đào tạo về luật quảng cáo và đạo đức nghề nghiệp cho nhân viên nhằm nâng cao trách nhiệm trong truyền tải thông tin.

4. Giám sát và phản hồi từ khách hàng, đối tác

Thiết lập hệ thống tiếp nhận và xử lý phản hồi để phát hiện kịp thời các sai sót hoặc vi phạm trong quảng cáo.

Vai trò của cơ quan quản lý nhà nước

1. Tăng cường giám sát và xử phạt nghiêm minh

Cơ quan quản lý cần nâng cao hiệu quả kiểm tra, xử lý kịp thời các hành vi vi phạm quảng cáo gian dối nhằm bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

2. Hoàn thiện khung pháp lý trong bối cảnh công nghệ số

Cần cập nhật và bổ sung các quy định pháp luật liên quan đến quảng cáo trên mạng xã hội và các nền tảng kỹ thuật số.

3. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức

Tổ chức các chiến dịch tuyên truyền để nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật về quảng cáo trong cộng đồng.

Hỗ trợ pháp lý từ Luật Thiên Mã

Trong bối cảnh hoạt động quảng cáo ngày càng phát triển và phức tạp, việc tuân thủ các quy định pháp luật là yếu tố then chốt giúp cá nhân và doanh nghiệp tránh được các rủi ro về pháp lý, đặc biệt là liên quan đến hành vi quảng cáo gian dối. Luật Thiên Mã với đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm và chuyên môn sâu trong lĩnh vực pháp luật quảng cáo sẵn sàng đồng hành và hỗ trợ khách hàng với các dịch vụ pháp lý toàn diện, bao gồm:

1. Tư vấn pháp luật chuyên sâu và cập nhật

Chúng tôi cung cấp dịch vụ tư vấn chi tiết, chính xác về các quy định của Luật Quảng cáo, Luật Thương mại cũng như các văn bản hướng dẫn liên quan. Qua đó, giúp doanh nghiệp và cá nhân hiểu rõ quyền lợi, nghĩa vụ, đồng thời nhận diện sớm các rủi ro pháp lý tiềm ẩn trong hoạt động quảng cáo. Mọi thắc mắc về nội dung, hình thức quảng cáo đều được chúng tôi giải đáp một cách rõ ràng và kịp thời.

2. Rà soát và soạn thảo nội dung quảng cáo theo quy chuẩn pháp luật

Để phòng ngừa vi phạm, Luật Thiên Mã hỗ trợ khách hàng kiểm tra, rà soát kỹ lưỡng nội dung quảng cáo trước khi công bố trên các kênh truyền thông. Ngoài ra, chúng tôi còn nhận soạn thảo các bản quảng cáo đảm bảo không vi phạm quy định về nội dung, tránh gây hiểu nhầm, gian dối, qua đó giảm thiểu nguy cơ bị xử phạt hành chính hoặc bị kiện tụng.

3. Đại diện khách hàng giải quyết tranh chấp và xử lý vi phạm

Khi xảy ra tranh chấp hoặc vi phạm liên quan đến quảng cáo gian dối, Luật Thiên Mã sẽ đại diện khách hàng làm việc với các cơ quan chức năng, cơ quan quản lý nhà nước. Chúng tôi hỗ trợ chuẩn bị hồ sơ, tham gia các thủ tục hành chính hoặc tố tụng, bảo vệ tối đa quyền và lợi ích hợp pháp của khách hàng trong mọi tình huống.

4. Tổ chức đào tạo và tập huấn pháp luật quảng cáo

Hiểu được tầm quan trọng của việc nâng cao nhận thức pháp luật trong nội bộ doanh nghiệp, Luật Thiên Mã thiết kế các chương trình đào tạo chuyên sâu về luật quảng cáo, bao gồm các nội dung cập nhật mới nhất và các trường hợp thực tiễn. Các khóa đào tạo này giúp đội ngũ nhân viên, đặc biệt là bộ phận marketing và truyền thông, thực hiện đúng quy định, đồng thời phát triển văn hóa tuân thủ pháp luật trong doanh nghiệp.

5. Hỗ trợ xây dựng chính sách nội bộ và quy trình kiểm soát quảng cáo

Ngoài việc tư vấn pháp luật, chúng tôi còn hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng các chính sách, quy trình nội bộ về kiểm soát và quản lý hoạt động quảng cáo. Qua đó, doanh nghiệp có thể chủ động phòng ngừa rủi ro, đảm bảo mọi sản phẩm quảng cáo đều phù hợp với quy định và tiêu chuẩn pháp luật hiện hành.

Với Luật Thiên Mã, cá nhân và doanh nghiệp sẽ luôn nhận được sự hỗ trợ pháp lý chuyên nghiệp, kịp thời và hiệu quả nhằm đảm bảo hoạt động quảng cáo minh bạch, trung thực và phát triển bền vững trên thị trường.

>>> Chỉ một cuộc hẹn với luật sư, mọi vấn đề pháp lý sẽ được giải quyết triệt để, tiết kiệm thời gian và chi phí cho bạn!

  Đặt lịch tư vấn

Tội quảng cáo gian dối không chỉ vi phạm pháp luật mà còn gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng cho người tiêu dùng và xã hội. Hiểu rõ quy định pháp luật, mức hình phạt và biện pháp phòng ngừa là điều cần thiết để bảo vệ quyền lợi của bạn. Nếu bạn cần hỗ trợ pháp lý, đừng ngần ngại liên hệ Luật Thiên Mã để đặt lịch tư vấn và nhận giải đáp từ các luật sư chuyên nghiệp!