Tội cố ý gây thương tích là một trong những hành vi vi phạm pháp luật phổ biến nhưng nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, danh dự và quyền lợi hợp pháp của người bị hại. Dù xảy ra do mâu thuẫn bộc phát hay có sự chuẩn bị từ trước, người thực hiện hành vi đều có thể bị xử lý hình sự, với hình phạt từ cải tạo không giam giữ đến tù giam, tùy theo mức độ tổn hại về sức khỏe và tình tiết liên quan.

Nếu bạn hoặc người thân đang vướng vào tình huống liên quan đến tội danh này và cần hiểu rõ quyền, nghĩa vụ cũng như hướng giải quyết đúng đắn theo quy định pháp luật, đừng ngần ngại đặt lịch tư vấn tại Luật Thiên Mã. Bài viết dưới đây, do Luật sư – chuyên gia trong lĩnh vực luật hình sự – biên soạn, sẽ phân tích chi tiết các căn cứ pháp lý theo Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), giúp bạn có cái nhìn toàn diện và chính xác về tội cố ý gây thương tích.

Tội cố ý gây thương tích là gì?

Khái niệm tội cố ý gây thương tích (theo quy định pháp luật)

Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác là hành vi của người có năng lực trách nhiệm hình sự, cố ý dùng vũ lực hoặc thủ đoạn khác xâm phạm đến thân thể, sức khỏe người khác, gây thương tích hoặc tổn hại sức khỏe với hậu quả nhất định, nhưng không nhằm tước đoạt tính mạng.

Căn cứ theo Điều 134 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017), hành vi này có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu gây thương tích cho người khác với:

• Tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 11% trở lên, hoặc
• Gây thương tích dưới 11% nhưng thuộc một trong các trường hợp tăng nặng như: sử dụng vũ khí, hung khí nguy hiểm; có tổ chức; phạm tội vì lý do công vụ; phạm tội nhiều lần; đối với người dưới 16 tuổi, phụ nữ có thai, người già yếu…

Ví dụ, theo khoản 1 Điều 134, người nào cố ý gây thương tích với tỷ lệ tổn thương từ 11% đến dưới 31% có thể bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm.

Dấu hiệu nhận diện

Để xác định một hành vi có cấu thành tội cố ý gây thương tích, cần dựa trên các yếu tố pháp lý sau:

• Hành vi cố ý: Người phạm tội có ý định gây thương tích, có thể dùng vũ lực trực tiếp (đánh, đâm, chém…) hoặc thủ đoạn gián tiếp (đầu độc, bẫy người…).
• Công cụ, phương tiện: Thường sử dụng hung khí như dao, gậy, vật nhọn, vũ khí nóng, hoặc thậm chí tay chân nếu có tính chất côn đồ.
• Kết quả: Gây ra thương tích, tổn hại sức khỏe có thể đo được bằng tỷ lệ phần trăm tổn thương cơ thể (do cơ quan giám định y khoa xác định).
• Lỗi cố ý: Người thực hiện biết rõ hành vi của mình nguy hiểm nhưng vẫn thực hiện để gây hậu quả.

Chế tài xử lý

Tùy theo mức độ nghiêm trọng của hành vi, người phạm tội có thể chịu các hình phạt như:

• Phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm (nếu thương tích nhẹ, không có tình tiết tăng nặng).
• Phạt tù từ 6 tháng đến 20 năm hoặc tù chung thân trong các trường hợp phạm tội có tổ chức, dùng vũ khí nguy hiểm, gây tổn hại nặng cho nạn nhân hoặc chết người (các khoản 2 đến 6 Điều 134 Bộ luật Hình sự).

Ngoài hình phạt chính, tòa án có thể áp dụng các hình phạt bổ sung như bồi thường thiệt hại, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm cư trú, hoặc cấm hành nghề (nếu có liên quan).

Số liệu gần nhất

Theo thống kê của Bộ Công an, trong năm 2024, hơn 6.000 vụ án cố ý gây thương tích đã được ghi nhận trên toàn quốc. Trong đó, một phần đáng kể các vụ án có yếu tố côn đồ, sử dụng hung khí nguy hiểm, hoặc liên quan đến mâu thuẫn cá nhân trên mạng xã hội, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng (Nguồn: Bộ Công an).

>>> Liên hệ ngay để được hỗ trợ pháp lý tận tâm và chuyên nghiệp từ các luật sư, giúp bạn an tâm hơn trong mọi quyết định!

Đặt lịch tư vấn

Quy định pháp luật về tội cố ý gây thương tích

Cơ sở pháp lý

Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác được quy định tại Điều 134 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017). Đây là một trong những tội thuộc nhóm xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự và nhân phẩm của con người – nhóm quyền cơ bản được pháp luật hình sự đặc biệt bảo vệ.

Cụ thể, Điều 134 nêu rõ: Người nào cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 11% trở lên, hoặc dưới 11% nhưng thuộc một trong các trường hợp tăng nặng như dùng vũ khí, hung khí nguy hiểm, có tính chất côn đồ, hoặc phạm tội có tổ chức… thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Mức hình phạt thấp nhất là cảnh cáo, cải tạo không giam giữ, hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm. Trong các trường hợp nghiêm trọng hơn (gây tổn hại từ 31% trở lên, hoặc có tình tiết tăng nặng khác), mức hình phạt có thể lên đến 20 năm tù hoặc tù chung thân nếu hậu quả đặc biệt nghiêm trọng xảy ra.

Phạm vi áp dụng

Quy định này áp dụng cho các cá nhân từ đủ 16 tuổi trở lên, có năng lực trách nhiệm hình sự, và thực hiện hành vi cố ý xâm hại thân thể người khác. Đối với người từ đủ 14 đến dưới 16 tuổi, vẫn có thể bị truy cứu nếu hậu quả đặc biệt nghiêm trọng xảy ra (theo Điều 12 Bộ luật Hình sự).

Điều luật không phân biệt giữa việc hành vi diễn ra trong mâu thuẫn cá nhân, tranh chấp dân sự hay trong các tình huống công cộng. Việc gây thương tích dù có lý do như tự vệ, bảo vệ danh dự, phản ứng tức thời… vẫn bị xử lý nếu vượt quá giới hạn pháp luật cho phép.

Một số yếu tố được xem xét giảm nhẹ hoặc tăng nặng:

• Giảm nhẹ: Người phạm tội tự nguyện bồi thường, tích cực khắc phục hậu quả, thành khẩn khai báo, phạm tội lần đầu.
• Tăng nặng: Phạm tội có tổ chức, có tính chất côn đồ, phạm tội với người dưới 16 tuổi, người già yếu, phụ nữ có thai…

Theo số liệu năm 2024 của Bộ Công an, có khoảng 70% vụ cố ý gây thương tích bắt nguồn từ mâu thuẫn cá nhân, tranh chấp gia đình, hàng xóm hoặc va chạm ngoài xã hội. Tỷ lệ các vụ dùng hung khí nguy hiểm như dao, gậy, súng tự chế… chiếm gần 40%, cho thấy mức độ bạo lực ngày càng gia tăng.

>>> Đừng để rắc rối pháp lý làm bạn kiệt sức, hao tiền và mất cơ hội! Đặt lịch tư vấn với Luật sư ngay hôm nay – chỉ một phí nhỏ, luật sư uy tín giúp bạn xử lý nhanh gọn. Hoàn phí khi dùng thuê luật sư trọn gói sau tư vấn. Thanh toán gấp để tư vấn pháp lý tránh thiệt hại thêm!

  Đặt lịch tư vấn

Mức hình phạt của tội cố ý gây thương tích

Khung hình phạt cơ bản

Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác được quy định tại Điều 134 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017). Đây là hành vi xâm phạm đến sức khỏe, thân thể của người khác một cách có chủ ý, có thể gây hậu quả nghiêm trọng.

• Căn cứ xác định tội phạm: Cơ sở quan trọng để xác định tội danh là tỷ lệ tổn thương cơ thể do hành vi gây ra, được đánh giá bởi cơ quan giám định pháp y.
• Khung hình phạt cơ bản:
  • Người nào cố ý gây thương tích cho người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 11% đến 30%, hoặc dưới 11% nhưng thuộc các trường hợp có tình tiết định khung như: dùng hung khí nguy hiểm, phạm tội nhiều lần, có tổ chức… thì bị:
    • Phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm, hoặc
    • Phạt tù từ 1 năm đến 5 năm.
• Trong trường hợp gây thương tích dưới 11% nhưng có tình tiết tăng nặng như phạm tội với người đang thi hành công vụ, trẻ em, phụ nữ có thai… vẫn có thể bị xử lý hình sự.

Khung hình phạt tăng nặng

Mức hình phạt sẽ nghiêm khắc hơn nếu hành vi phạm tội có tính chất đặc biệt nghiêm trọng, gây hậu quả nặng nề hoặc thể hiện sự nguy hiểm cao cho xã hội.

• Phạt tù từ 5 năm đến 10 năm nếu:
  • Gây thương tích với tỷ lệ từ 31% đến 60% cho một người.
  • Gây thương tích dưới 31% nhưng đối với 2 người trở lên.
  • Có tình tiết tăng nặng như phạm tội có tổ chức, vì động cơ đê hèn, côn đồ…
• Phạt tù từ 10 năm đến 15 năm nếu:
  • Gây thương tích với tỷ lệ từ 61% trở lên cho một người.
  • Gây thương tích cho nhiều người với tổng tỷ lệ từ 61% đến 121%.
  • Gây chết người hoặc gây tổn hại nghiêm trọng đến sức khỏe, khả năng lao động của người khác.
• Phạt tù từ 15 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân nếu:
  • Gây thương tích cho 2 người trở lên với tổng tỷ lệ trên 122%.
  • Hành vi phạm tội mang tính chất tàn bạo, có tổ chức, hung hãn đặc biệt hoặc gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến trật tự xã hội.

>>> Cơ hội thoát khỏi vòng xoáy mất tiền, mất sức và trì hoãn vì pháp lý! Đặt lịch tư vấn với Luật sư hôm nay – chỉ một phí nhỏ, bạn được luật sư hàng đầu hỗ trợ, bảo vệ lợi ích tối đa. Thanh toán ngay để thay đổi tình thế!

  Đặt lịch tư vấn

Xử lý tội cố ý gây thương tích như thế nào?

Quy trình tố tụng

Hành vi cố ý gây thương tích được xác định là hành vi vi phạm pháp luật hình sự và được xử lý theo các bước tố tụng hình sự quy định trong Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2021).

Khi có căn cứ cho thấy một người thực hiện hành vi gây thương tích có dấu hiệu phạm tội, cơ quan điều tra sẽ tiến hành khởi tố vụ án hình sự và khởi tố bị can. Tùy vào mức độ nghiêm trọng của vụ án, cơ quan chức năng có thể áp dụng các biện pháp ngăn chặn như:

• Tạm giam: áp dụng khi có căn cứ cho rằng người bị khởi tố có thể bỏ trốn, tiếp tục phạm tội hoặc cản trở quá trình điều tra.
• Cấm đi khỏi nơi cư trú hoặc bảo lãnh: áp dụng đối với các vụ án ít nghiêm trọng hoặc bị can có nhân thân tốt, hợp tác điều tra.

Sau khi điều tra, nếu có đủ chứng cứ, vụ án sẽ được chuyển sang Viện kiểm sát để truy tố và sau đó đưa ra xét xử tại tòa án nhân dân. Trong quá trình này, người bị hại có quyền yêu cầu bồi thường dân sự trong cùng vụ án hình sự.

Biện pháp khắc phục

Ngoài hình phạt chính như phạt tù, cải tạo không giam giữ hoặc phạt tiền tùy theo mức độ thương tích và tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ, người phạm tội còn có trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho nạn nhân.

Theo quy định tại Bộ luật Dân sự 2015, bên gây thiệt hại phải bồi thường đầy đủ và kịp thời cho các khoản bao gồm:

• Chi phí khám, chữa bệnh, phục hồi sức khỏe;
• Thu nhập thực tế bị mất hoặc giảm sút của nạn nhân;
• Chi phí chăm sóc, nuôi dưỡng (nếu nạn nhân mất khả năng lao động);
• Tổn thất tinh thần: mức bồi thường do hai bên thỏa thuận hoặc do tòa án quyết định, tối đa không quá 50 lần mức lương cơ sở.

Trường hợp nạn nhân tử vong hoặc bị thương tích vĩnh viễn, mức bồi thường sẽ được xem xét theo hướng tăng nặng.

>>> Liên hệ ngay để được hỗ trợ pháp lý tận tâm và chuyên nghiệp từ các luật sư, giúp bạn an tâm hơn trong mọi quyết định!

Đặt lịch tư vấn

Hỗ trợ pháp lý từ Luật Thiên Mã

Vai trò của luật sư

Trong các vụ án hình sự có yếu tố xâm phạm đến sức khỏe, thân thể hoặc quyền lợi cá nhân, sự tham gia của luật sư là yếu tố then chốt để đảm bảo quá trình điều tra, truy tố và xét xử diễn ra công bằng, minh bạch và đúng quy định pháp luật.

Luật sư tại Luật Thiên Mã sẽ thực hiện nhiệm vụ tư vấn pháp lý một cách toàn diện, giúp thân chủ – dù là bị can hay nạn nhân – hiểu rõ quyền và nghĩa vụ của mình. Đồng thời, luật sư sẽ trực tiếp hỗ trợ làm việc với cơ quan điều tra, viện kiểm sát và tòa án trong các giai đoạn tố tụng. Đối với bị can, luật sư sẽ tập trung làm rõ các yếu tố giảm nhẹ, loại trừ trách nhiệm hình sự nếu có căn cứ. Đối với nạn nhân, luật sư sẽ bảo vệ quyền yêu cầu khởi tố, bồi thường và tham gia giám định.

Với kinh nghiệm thực tiễn và kỹ năng pháp lý vững vàng, luật sư là người thay mặt thân chủ trình bày quan điểm, thu thập chứng cứ, phản biện kết luận điều tra và xây dựng phương án bảo vệ hợp pháp, hiệu quả.

Dịch vụ tư vấn chuyên sâu

Luật Thiên Mã cung cấp các dịch vụ pháp lý chuyên sâu trong các vụ việc có yếu tố hình sự, đặc biệt là các vụ án có liên quan đến thương tích và xâm hại thân thể. Dịch vụ bao gồm:

• Đánh giá toàn diện vụ việc: Luật sư sẽ rà soát hồ sơ, tài liệu, lời khai, hiện trường (nếu còn) và các tình tiết liên quan nhằm xác định bản chất pháp lý của hành vi và mức độ vi phạm.
• Hỗ trợ yêu cầu giám định thương tích: Trong các vụ án có dấu hiệu cố ý gây thương tích hoặc xâm phạm sức khỏe, luật sư sẽ hướng dẫn khách hàng thực hiện các thủ tục giám định tỷ lệ thương tật, kiểm tra kết quả giám định và yêu cầu giám định lại nếu phát hiện bất thường.
• Soạn thảo đơn khiếu nại, đơn yêu cầu: Khi có dấu hiệu oan sai, xử lý không khách quan hoặc cần yêu cầu khởi tố, luật sư sẽ hỗ trợ soạn các văn bản pháp lý một cách chặt chẽ và phù hợp để gửi cơ quan có thẩm quyền.
• Xây dựng chiến lược bào chữa: Tùy vào vai trò của khách hàng trong vụ án, luật sư sẽ lập kế hoạch chiến lược phù hợp – có thể là bào chữa vô tội, giảm nhẹ hình phạt, hoặc yêu cầu xử lý nghiêm minh theo hướng bảo vệ nạn nhân.

>>> Đừng để rắc rối pháp lý làm bạn kiệt sức, hao tiền và mất cơ hội! Đặt lịch tư vấn với Luật sư ngay hôm nay – chỉ một phí nhỏ, luật sư uy tín giúp bạn xử lý nhanh gọn. Hoàn phí khi dùng thuê luật sư trọn gói sau tư vấn. Thanh toán gấp để tư vấn pháp lý tránh thiệt hại thêm!

  Đặt lịch tư vấn

Tội cố ý gây thương tích là hành vi nguy hiểm, được quy định chặt chẽ trong Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), với mức xử phạt nghiêm khắc cùng trách nhiệm bồi thường thiệt hại rõ ràng. Việc hiểu biết đầy đủ về quy định pháp luật, các mức hình phạt cũng như quy trình xử lý là yếu tố then chốt giúp bạn bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình trong mọi tình huống liên quan. Hãy để Luật Thiên Mã đồng hành cùng bạn, cung cấp sự hỗ trợ pháp lý chuyên sâu và giải pháp tối ưu nhất để vượt qua những khó khăn, vướng mắc pháp lý. Đặt lịch tư vấn ngay hôm nay tại Luật Thiên Mã để nhận được sự tư vấn tận tâm và hiệu quả nhất!