Hiện nay, nhu cầu thực hiện thủ tục thay tên đổi họ cho con ngày càng gia tăng do nhiều lý do cá nhân và gia đình. Theo thống kê mới nhất, số lượng hồ sơ xin đổi họ tên cho con được tiếp nhận tại các cơ quan đăng ký hộ tịch đã tăng hơn 15% trong năm vừa qua. Bài viết do Luật Thiên Mã cung cấp sẽ giúp quý vị hiểu rõ các quy định pháp luật liên quan đến thủ tục thay đổi họ tên cho con, từ hồ sơ cần thiết, quy trình thực hiện đến các lưu ý quan trọng nhằm đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho trẻ.
>>> Đừng để vấn đề pháp lý làm bạn mất thời gian, hao tiền bạc và mệt mỏi thêm nữa! Hãy đặt lịch tư vấn với luật sư ngay hôm nay – Chỉ một khoản phí nhỏ, bạn tiết kiệm công sức và nhận giải pháp chuẩn tốt nhất từ luật sư.
THỦ TỤC THAY ĐỔI HỌ CHO CON THEO QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT HIỆN HÀNH
Theo Điều 26 Luật Hộ tịch 2014 quy đinh về phạm vi thay đổi hộ tịch như sau:
Phạm vi thay đổi hộ tịch
- Thay đổi họ, chữ đệm và tên của cá nhân trong nội dung khai sinh đã đăng ký khi có căn cứ theo quy định của pháp luật dân sự.
- Thay đổi thông tin về cha, mẹ trong nội dung khai sinh đã đăng ký sau khi được nhận làm con nuôi theo quy định của Luật nuôi con nuôi.
Đồng thời tại Điều 28 Luật Hộ tịch 2014 quy đinh về thủ tục đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch như sau:
Thủ tục đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch
- Người yêu cầu đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch nộp tờ khai theo mẫu quy định và giấy tờ liên quan cho cơ quan đăng ký hộ tịch.
- Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ giấy tờ theo quy định tại khoản 1 Điều này, nếu thấy việc thay đổi, cải chính hộ tịch là có cơ sở, phù hợp với quy định của pháp luật dân sự và pháp luật có liên quan, công chức tư pháp – hộ tịch ghi vào Sổ hộ tịch, cùng người yêu cầu đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch ký vào Sổ hộ tịch và báo cáo Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã cấp trích lục cho người yêu cầu.
Trường hợp thay đổi, cải chính hộ tịch liên quan đến Giấy khai sinh, Giấy chứng nhận kết hôn thì công chức tư pháp – hộ tịch ghi nội dung thay đổi, cải chính hộ tịch vào Giấy khai sinh, Giấy chứng nhận kết hôn.
Trường hợp cần phải xác minh thì thời hạn được kéo dài thêm không quá 03 ngày làm việc.
- Trường hợp đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch không phải tại nơi đăng ký hộ tịch trước đây thì Ủy ban nhân dân cấp xã phải thông báo bằng văn bản kèm theo bản sao trích lục hộ tịch đến Ủy ban nhân dân nơi đăng ký hộ tịch trước đây để ghi vào Sổ hộ tịch.
Trường hợp nơi đăng ký hộ tịch trước đây là Cơ quan đại diện thì Ủy ban nhân dân cấp xã phải thông báo bằng văn bản kèm theo bản sao trích lục hộ tịch đến Bộ Ngoại giao để chuyển đến Cơ quan đại diện ghi vào Sổ hộ tịch.
Theo đó, thủ tục đổi họ cho con sẽ thực hiện như sau:
Bước 1: Người yêu cầu thay đổi họ cho trẻ nộp tờ khai và giấy tờ liên quan cho cơ quan đăng ký hộ tịch.
Bước 2: Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ giấy tờ cơ quan quản lý hộ tịch kiểm tra cơ sở thay đổi họ cho trẻ và ghi vào Sổ hộ tịch và cùng người yêu cầu đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch ký vào Sổ hộ tịch và báo cáo Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã cấp trích lục cho người yêu cầu.
Trường hợp đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch không phải tại nơi đăng ký hộ tịch trước đây thì Ủy ban nhân dân cấp xã phải thông báo bằng văn bản kèm theo bản sao trích lục hộ tịch đến Ủy ban nhân dân nơi đăng ký hộ tịch trước đây để ghi vào Sổ hộ tịch.
Trường hợp nơi đăng ký hộ tịch trước đây là Cơ quan đại diện thì Ủy ban nhân dân cấp xã phải thông báo bằng văn bản kèm theo bản sao trích lục hộ tịch đến Bộ Ngoại giao để chuyển đến Cơ quan đại diện ghi vào Sổ hộ tịch.
THỦ TỤC THAY ĐỔI HỌ TÊN CHO CON NUÔI – NHỮNG ĐIỀU CẦN LƯU Ý
Hồ sơ cần nộp
Để được thay đổi họ, tên cho con nuôi, cha, mẹ nuôi cần phải gửi yêu cầu này đến cơ quan có thẩm quyền thông qua tờ khai cải chính hộ tịch. Tuy nhiên, phải lưu ý rằng, nếu người con nuôi từ đủ 09 tuổi trở lên thì còn phải có sự đồng ý của người đó.
Khoản 1 Điều 28 Luật Hộ tịch năm 2014 nêu rõ:
Người yêu cầu đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch nộp tờ khai theo mẫu quy định và giấy tờ liên quan cho cơ quan đăng ký hộ tịch
Trong đó, các giấy tờ liên quan đến việc thay đổi họ, tên của con nuôi gồm:
– Giấy khai sinh của con nuôi.
– Giấy chứng nhận nuôi con nuôi.
– Các giấy tờ khác liên quan để làm căn cứ cho việc thay đổi họ, tên của con nuôi.
Đến đâu để thay đổi họ, tên cho con nuôi?
Căn cứ khoản 1 Điều 19 Thông tư 04/2020/TT-BTP, Điều 27 và Điều 46 Luật Hộ tịch, cơ quan có thẩm quyền thay đổi họ, tên cho con nuôi gồm:
– Ủy ban nhân dân cấp xã nơi đã đăng ký khai sinh trước đây hoặc nơi người con nuôi cư trú có thẩm quyền thay đổi họ, tên cho con nuôi chưa đủ 14 tuổi;
– Ủy ban nhân dân cấp huyện nơi đã đăng ký khai sinh trước đây hoặc nơi cư trú của người nước ngoài có thẩm quyền giải quyết việc thay đổi họ, tên của con nuôi từ đủ 14 tuổi trở lên cư trú trong nước.
Thời gian giải quyết là bao lâu?
Theo khoản 2 Điều 28 Luật Hộ tịch năm 2014, thời gian giải quyết việc thay đổi họ, tên cho con nuôi được quy định như sau:
– 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ giấy tờ: Nếu thấy việc thay đổi họ, tên cho con nuôi là có cơ sở, phù hợp quy định thì công chức tư pháp, hộ tịch sẽ ghi vào sổ hộ tịch, cùng cha, mẹ nuôi ký vào sổ hộ tịch và báo cáo Chủ tịch UBND và ghi nội dung thay đổi vào giấy khai sinh.
– Kéo dài không quá 03 ngày làm việc: Cần phải xác minh thêm.
Nếu thay đổi họ, tên không thực hiện tại nơi đăng ký trước đây thì UBND cấp xã phải thông báo bằng văn bản kèm bảo sao trích lục hộ tịch đến UBND nơi đăng ký trước đây để ghi vào sổ hộ tịch.
Riêng việc đăng ký hộ tịch trước đây là cơ quan đại diện thì UBND cấp xã phải thông báo bằng văn bản kèm bản sao trích lục hộ tịch đến Bộ Ngoại giao để chuyển cơ quan đại diện ghi vào sổ hộ tịch.
Phải nộp bao nhiêu tiền?
Khoản 3 Điều 3 Thông tư số 85 năm 2019 của Bộ Tài chính quy định, lệ phí hộ tịch là một trong những khoản lệ phí thuộc thẩm quyền của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh.
Trong đó, theo điểm c khoản 2 Điều 5 Thông tư này, lệ phí hộ tịch bao gồm lệ phí thay đổi, cải chính hộ tịch cho người chưa đủ 14 tuổi cư trú ở trong nước; thay đổi, cải chính hộ tịch cho người từ đủ 14 tuổi trở lên cư trú ở trong nước; thay đổi, cải chính, bổ sung hộ tịch có yếu tố nước ngoài.
Do đó, căn cứ điều kiện thực tế của địa phương, Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quy định mức thu lệ phí phù hợp.
THỦ TỤC ĐỔI HỌ CHO CON SANG HỌ BỐ, HỌ MẸ THEO QUY ĐỊNH MỚI NHẤT
Theo Điều 27 Bộ luật Dân sự 2015, cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi họ trong các trường hợp sau:
- Thay đổi họ cho con đẻ từ họ của cha đẻ sang họ của mẹ đẻ hoặc ngược lại.
- Thay đổi họ cho con nuôi từ họ của cha đẻ hoặc mẹ đẻ sang họ của cha nuôi hoặc mẹ nuôi theo yêu cầu của cha nuôi, mẹ nuôi.
- Khi người con nuôi thôi làm con nuôi và người này hoặc cha đẻ, mẹ đẻ yêu cầu lấy lại họ theo họ của cha đẻ hoặc mẹ đẻ.
- Khi xác định cha, mẹ cho con theo yêu cầu của cha đẻ, mẹ đẻ hoặc của con.
- Khi người bị lưu lạc tìm được nguồn gốc huyết thống của mình.
- Khi cha, mẹ thay đổi họ và yêu cầu thay đổi họ cho con.
- Các trường hợp khác do pháp luật về hộ tịch quy định.
Đối với người dưới 18 tuổi, việc thay đổi họ, chữ đệm, tên phải có sự đồng ý của cha, mẹ người đó và được thể hiện rõ trong Tờ khai. Đối với người từ đủ 9 tuổi trở lên thì còn phải có sự đồng ý của người đó.
Hồ sơ và thủ tục đổi họ cho con
Hồ sơ cần chuẩn bị:
- Tờ khai đăng ký việc thay đổi hộ tịch (theo mẫu quy định), trong đó có thể hiện sự đồng ý của cha, mẹ về việc thay đổi họ cho con.
- Bản chính giấy khai sinh của con.
- Giấy tờ tùy thân của cha, mẹ (CMND/CCCD, sổ hộ khẩu).
- Giấy tờ khác làm căn cứ cho việc thay đổi họ (nếu có).
Thủ tục thực hiện:
- Nộp hồ sơ tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi đã đăng ký khai sinh trước đây của trẻ hoặc nơi cư trú của trẻ.
- Trong thời hạn 3 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ giấy tờ hợp lệ, Ủy ban nhân dân cấp xã sẽ giải quyết. Trường hợp cần phải xác minh thì thời hạn tối đa là không quá 6 ngày.
- Công chức tư pháp – hộ tịch ghi vào Sổ hộ tịch cùng người yêu cầu đăng ký thay đổi họ cho con ký vào Sổ hộ tịch và báo cáo Chủ tịch UBND cấp xã cấp trích lục cho người yêu cầu khi xét thấy việc thay đổi họ tên có cơ sở.
Lưu ý quan trọng
- Việc thay đổi họ cho con không làm thay đổi, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự được xác lập theo họ cũ.
- Sau khi ly hôn, nếu muốn đổi họ cho con, cần có sự đồng ý của cả cha và mẹ. Trường hợp không có sự đồng ý của một bên, việc thay đổi họ cho con sẽ không được giải quyết.
- Nếu con từ đủ 9 tuổi trở lên, việc thay đổi họ còn phải có sự đồng ý của con.
>>> Bạn đang muốn đổi họ cho con sang họ bố hoặc họ mẹ? Đặt lịch tư vấn Luật Thiên Mã để được hỗ trợ pháp lý chuyên nghiệp!
CÁC CÂU HỎI THƯỜNG GẶP VỀ THỦ TỤC ĐỔI HỌ TÊN CHO CON
- Đổi họ tên cho con có làm mất hiệu lực của giấy khai sinh cũ không?
Không. Sau khi được cấp giấy khai sinh mới có thông tin họ tên đã thay đổi, giấy khai sinh cũ vẫn được lưu trong hồ sơ hộ tịch nhưng không còn giá trị sử dụng chính thức. Cơ quan chức năng sẽ giữ bản cũ để lưu trữ, đối chiếu trong trường hợp cần thiết.
- Có thể đổi cả họ lẫn tên cho con trong một lần thủ tục không?
Có thể. Nếu cha mẹ có lý do chính đáng và hợp pháp thì có thể yêu cầu thay đổi đồng thời cả họ và tên cho con trong cùng một hồ sơ thay đổi hộ tịch. Tuy nhiên, cần giải trình rõ ràng lý do thay đổi và đảm bảo phù hợp với quyền lợi của trẻ.
- Có bắt buộc phải đăng ký lại hộ khẩu sau khi đổi họ tên cho con không?
Thông thường không bắt buộc, tuy nhiên nếu bạn muốn đảm bảo sự đồng bộ thông tin trên Cơ sở dữ liệu dân cư quốc gia, thì nên thực hiện điều chỉnh lại thông tin họ tên của con trên sổ hộ khẩu (nếu còn) hoặc trên Cơ sở dữ liệu cư trú tại công an cấp xã/phường.
- Con đã đi học, đổi họ tên có cần làm lại học bạ không?
Có. Sau khi thay đổi họ tên cho con, cha mẹ cần đến nhà trường đang theo học để yêu cầu điều chỉnh thông tin trong học bạ, giấy báo kết quả học tập và các hồ sơ giáo dục liên quan để đồng bộ với giấy khai sinh mới.
- Có giới hạn bao nhiêu lần được đổi họ tên cho con không?
Pháp luật không giới hạn cụ thể số lần đổi họ tên, tuy nhiên mỗi lần thay đổi cần có lý do hợp lý, xác đáng và vì lợi ích chính đáng của trẻ em. Việc lạm dụng đổi tên nhiều lần có thể bị từ chối hoặc yêu cầu làm rõ bổ sung.
Việc thực hiện thủ tục thay tên đổi họ cho con cần tuân thủ đầy đủ các quy định của pháp luật để đảm bảo quyền lợi cho trẻ và tránh phát sinh tranh chấp sau này. Luật Thiên Mã luôn đồng hành cùng bạn với đội ngũ chuyên gia pháp lý giàu kinh nghiệm, sẵn sàng hỗ trợ thủ tục nhanh chóng, chính xác và hiệu quả nhất.
>>> Vấn đề pháp lý kéo dài khiến bạn mất việc, tốn tiền và kiệt sức? Đặt lịch tư vấn với luật sư giỏi ngay bây giờ! Chỉ một phí nhỏ, bạn được hỗ trợ tận tình, bảo vệ quyền lợi tối đa. Hoàn phí tư vấn khi thuê luật sư trọn gói. Điền form và thanh toán để gặp luật sư!
