Theo thống kê của Bộ Công an giai đoạn 2022–2024, mỗi năm có hơn 110.000 trường hợp bị áp dụng biện pháp tạm giữ hoặc tạm giam để phục vụ điều tra, truy tố, xét xử. Tuy nhiên, phần lớn người dân vẫn chưa hiểu rõ sự khác nhau giữa tạm giữ và tạm giam, dẫn đến hiểu lầm nghiêm trọng về trách nhiệm hình sự, quyền lợi, và thời hạn giam giữ hợp pháp.
Bài viết dưới đây do Luật sư Hình sự của Luật Thiên Mã biên soạn, giúp bạn phân biệt rõ tạm giữ và tạm giam, nắm chắc quy định pháp luật hiện hành, chế độ người bị tạm giam và cách bảo vệ quyền hợp pháp khi có người thân trong các trường hợp này.
⚖️ Nếu bạn có người thân/bạn bè đang bị tạm giam – tạm giữ cần được bảo vệ quyền lợi chính đáng, hãy đặt lịch tư vấn ngay qua form hoặc gọi 1900 7495 để được Luật sư Hình sự Luật Thiên Mã hướng dẫn cách xử lý và bảo vệ an toàn pháp lý. Hoặc gọi 1900 7495 để được tư vấn miễn phí ban đầu và hướng dẫn đặt lịch tư vấn tới Luật sư!
⚖️ Nhắc lại khái niệm “Tạm giữ” và “Tạm giam” theo pháp luật hình sự
🔹 1. Tạm giữ là gì?
Căn cứ Điều 117 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015,
“Tạm giữ là biện pháp ngăn chặn do cơ quan có thẩm quyền áp dụng đối với người bị bắt trong trường hợp khẩn cấp, người phạm tội quả tang, người tự thú, đầu thú, nhằm ngăn chặn hành vi trốn, tiêu hủy chứng cứ hoặc tiếp tục phạm tội.”
➡️ Tạm giữ là biện pháp ngăn chặn ngắn hạn, áp dụng trước khi khởi tố bị can, thường kéo dài từ 03 đến tối đa 12 ngày.
Tạm Giữ Hình Sự Là Gì? Thời Hạn, Quyền Của Người Bị Tạm Giữ Theo Luật 2025
🔹 2. Tạm giam là gì?
Theo Điều 119 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015,
“Tạm giam là biện pháp ngăn chặn áp dụng đối với bị can, bị cáo để ngăn chặn họ trốn, tiếp tục phạm tội hoặc cản trở điều tra, truy tố, xét xử.”
➡️ Tạm giam là biện pháp ngăn chặn dài hạn, áp dụng sau khi đã khởi tố bị can, thường kéo dài từ 02 tháng đến 16 tháng tùy mức độ nghiêm trọng của tội phạm.
💬 Luật sư Nguyễn Văn Hùng – Luật Thiên Mã nhận định:
“Nếu tạm giữ chỉ là giai đoạn kiểm tra ban đầu thì tạm giam là giai đoạn chính thức trong quá trình tố tụng hình sự. Việc hiểu nhầm hai khái niệm này có thể khiến người dân mất quyền được gặp luật sư hoặc không khiếu nại kịp thời khi bị giam giữ sai.”
Bảng phân biệt “Tạm giữ” và “Tạm giam” chi tiết
| Tiêu chí | Tạm giữ | Tạm giam |
|---|---|---|
| Căn cứ pháp lý | Điều 117 BLTTHS 2015 | Điều 119 BLTTHS 2015 |
| Mục đích | Ngăn chặn tạm thời, xác minh ban đầu | Ngăn ngừa bị can trốn, cản trở điều tra, xét xử |
| Thời hạn ban đầu | 03 ngày | 02 tháng |
| Gia hạn tối đa | 12 ngày | Có thể đến 16 tháng tùy loại tội |
| Thẩm quyền quyết định | Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát | Viện kiểm sát, Tòa án |
| Đối tượng áp dụng | Người bị bắt khẩn cấp, quả tang, tự thú | Người đã bị khởi tố (bị can, bị cáo) |
| Tình trạng pháp lý | Chưa bị khởi tố | Đã khởi tố, đang trong giai đoạn điều tra hoặc xét xử |
| Chế độ giam giữ | Nhẹ hơn, khu tạm giữ riêng | Nặng hơn, có thể bị giam cùng phạm nhân khác |
| Quyền gặp luật sư | Sau 24h kể từ khi tạm giữ | Có thể đề nghị ngay khi tạm giam |
| Cơ quan giám sát | Viện kiểm sát cùng cấp | Viện kiểm sát và Tòa án |
| Kết thúc | Hết hạn, trả tự do hoặc chuyển sang tạm giam | Hết hạn điều tra, truy tố, xét xử |
⚖️ Nếu bạn có người thân/bạn bè đang bị tạm giam – tạm giữ cần được bảo vệ quyền lợi chính đáng, hãy đặt lịch tư vấn ngay qua form hoặc gọi 1900 7495 để được Luật sư Hình sự Luật Thiên Mã hướng dẫn cách xử lý và bảo vệ an toàn pháp lý. Hoặc gọi 1900 7495 để được tư vấn miễn phí ban đầu và hướng dẫn đặt lịch tư vấn tới Luật sư!
Căn cứ pháp lý điều chỉnh – Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam
Hiện nay, việc thi hành tạm giữ và tạm giam được điều chỉnh bởi:
- Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam năm 2015 (có hiệu lực từ 1/7/2016).
- Nghị định 120/2017/NĐ-CP hướng dẫn chi tiết thi hành.
- Thông tư 46/2019/TT-BCA và Thông tư 67/2020/TT-BCA – quy định cụ thể chế độ sinh hoạt, ăn uống, y tế.
- Luật sửa đổi, bổ sung 2019 – 2020 (cập nhật chế độ đặc thù cho người dưới 18 tuổi, phụ nữ có thai, người bệnh).
📘 Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam 2015 quy định rõ: “Mọi trường hợp tạm giữ, tạm giam đều phải có quyết định hợp pháp, có sự giám sát của Viện kiểm sát và tôn trọng nhân phẩm con người.”
⚖️ Thời hạn tạm giữ và tạm giam theo luật hiện hành
🔹 1. Thời hạn tạm giữ
- 03 ngày kể từ khi ra quyết định tạm giữ.
- Có thể gia hạn 02 lần, mỗi lần 03 ngày, tổng cộng 09 ngày.
- Trong trường hợp đặc biệt (phức tạp, nhiều đối tượng) – tối đa không quá 12 ngày.
🔹 2. Thời hạn tạm giam
- Tội ít nghiêm trọng: 02 tháng (gia hạn 1 lần, tổng 04 tháng).
- Tội nghiêm trọng: 03 tháng (gia hạn 2 lần, tổng 09 tháng).
- Tội rất nghiêm trọng: 04 tháng (gia hạn 2 lần, tổng 12 tháng).
- Tội đặc biệt nghiêm trọng: 04 tháng (gia hạn nhiều lần, tổng tối đa 16 tháng).
👉 Sau thời hạn trên, nếu không có căn cứ, cơ quan điều tra phải trả tự do hoặc chuyển sang biện pháp khác.
⚖️ Nếu bạn có người thân/bạn bè đang bị tạm giam – tạm giữ cần được bảo vệ quyền lợi chính đáng, hãy đặt lịch tư vấn ngay qua form hoặc gọi 1900 7495 để được Luật sư Hình sự Luật Thiên Mã hướng dẫn cách xử lý và bảo vệ an toàn pháp lý. Hoặc gọi 1900 7495 để được tư vấn miễn phí ban đầu và hướng dẫn đặt lịch tư vấn tới Luật sư!
Cơ quan có thẩm quyền ra quyết định tạm giữ và tạm giam
| Biện pháp | Cơ quan có thẩm quyền | Văn bản pháp lý |
|---|---|---|
| Tạm giữ | Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Thủ trưởng đơn vị thi hành án | Điều 117 BLTTHS |
| Tạm giam | Viện kiểm sát, Tòa án (có thể ủy quyền cho CQĐT thực hiện) | Điều 119 BLTTHS |
| Gia hạn tạm giữ/giam | Viện kiểm sát phê chuẩn | Điều 118, 173 BLTTHS |
Chế độ người bị tạm giữ và tạm giam
Theo Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam 2015 và Thông tư 46/2019/TT-BCA, người bị tạm giữ, tạm giam được hưởng các quyền cơ bản:
🔸 1. Chế độ ăn uống
- Mỗi ngày được cung cấp khẩu phần tương đương 0,8 kg gạo, 0,2 kg thịt hoặc cá, rau xanh, muối, nước mắm, chất đốt (hoặc quy đổi bằng tiền).
- Được tiếp tế 2 lần/tuần từ người thân.
- Trường hợp bệnh, phụ nữ mang thai, người già yếu → tăng khẩu phần theo chỉ định y tế.
🔸 2. Chăm sóc y tế
- Được khám sức khỏe định kỳ, điều trị bệnh thông thường.
- Nếu bệnh nặng, được chuyển đến cơ sở y tế dân sự điều trị.
- Cán bộ quản lý có trách nhiệm báo ngay cho thân nhân và Viện kiểm sát.
🔸 3. Sinh hoạt và thăm gặp
- Được đọc sách, nghe đài, viết thư, gửi đơn khiếu nại.
- Được gặp thân nhân 1–2 lần/tháng (theo quy định từng cơ sở).
- Được gặp luật sư sau khi có quyết định tạm giữ hoặc tạm giam.
📍 Đặc biệt: người dưới 18 tuổi bị tạm giam được giam riêng, có chế độ giáo dục, tâm lý và học tập riêng biệt.
⚖️ Nếu bạn có người thân/bạn bè đang bị tạm giam – tạm giữ cần được bảo vệ quyền lợi chính đáng, hãy đặt lịch tư vấn ngay qua form hoặc gọi 1900 7495 để được Luật sư Hình sự Luật Thiên Mã hướng dẫn cách xử lý và bảo vệ an toàn pháp lý. Hoặc gọi 1900 7495 để được tư vấn miễn phí ban đầu và hướng dẫn đặt lịch tư vấn tới Luật sư!
Quy định riêng đối với người dưới 18 tuổi bị tạm giam
Theo Điều 414 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015, việc tạm giam người dưới 18 tuổi chỉ được áp dụng khi:
- Phạm tội rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng.
- Không thể thay thế bằng biện pháp giám sát, giáo dục khác.
➡️ Thời hạn tạm giam người dưới 18 tuổi bằng 1/2 thời hạn người thành niên.
➡️ Phải giam riêng, có cán bộ nữ quản lý (nếu là nữ).
🧒 Mục tiêu là bảo vệ nhân phẩm, tạo cơ hội giáo dục lại thay vì trừng phạt.
Trách nhiệm của cơ quan quản lý tạm giữ và tạm giam
Căn cứ Điều 6 Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam 2015:
- Bảo đảm an toàn tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm của người bị tạm giữ, tạm giam.
- Không được bức cung, nhục hình, dùng nhục hình hoặc hình thức tra tấn nào khác.
- Phải ghi chép, quản lý hồ sơ, và báo cáo kịp thời về mọi biến động.
- Phải cho phép Viện kiểm sát, luật sư, tổ chức giám sát kiểm tra đột xuất.
⚖️ Khiếu nại, bồi thường trong trường hợp tạm giữ và tạm giam sai quy định
- Người bị tạm giữ, tạm giam sai có quyền:
- Khiếu nại đến Viện kiểm sát hoặc Tòa án.
- Yêu cầu bồi thường thiệt hại theo Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước 2017.
- Yêu cầu xin lỗi công khai, phục hồi danh dự.
📌 Ví dụ: Năm 2023, anh N.V.C (Bắc Ninh) bị tạm giam 8 tháng vì nghi trộm cắp, sau được xác định không phạm tội. Nhà nước phải bồi thường 125 triệu đồng và xin lỗi công khai.
⚖️ Nếu bạn có người thân/bạn bè đang bị tạm giam – tạm giữ cần được bảo vệ quyền lợi chính đáng, hãy đặt lịch tư vấn ngay qua form hoặc gọi 1900 7495 để được Luật sư Hình sự Luật Thiên Mã hướng dẫn cách xử lý và bảo vệ an toàn pháp lý. Hoặc gọi 1900 7495 để được tư vấn miễn phí ban đầu và hướng dẫn đặt lịch tư vấn tới Luật sư!
Kết luận của Luật sư Hình sự Luật Thiên Mã về tạm giam và tạm giữ
“Người bị tạm giữ hay tạm giam đều có quyền được bảo vệ pháp lý, được gặp luật sư, và được đối xử nhân đạo. Gia đình cần liên hệ luật sư sớm nhất có thể để tránh trường hợp khai báo bất lợi hoặc bị giam giữ sai thời hạn.”
👉 Luật Thiên Mã nhận tư vấn và hỗ trợ khẩn cấp 24/7 trong các trường hợp tạm giữ, tạm giam, bị bắt, bị điều tra.
- Hỗ trợ gặp người bị tạm giữ/tạm giam trong 24 giờ.
- Kiểm tra hợp pháp quyết định giam giữ.
- Hướng dẫn thủ tục bảo lãnh, đặt tiền để bảo đảm.
📞 Hotline 1900 7495 – Luật sư Hình sự Luật Thiên Mã 💬 Bảo mật tuyệt đối – Tư vấn miễn phí 15 phút đầu tiên.
