Lan truyền thông tin sai sự thật gây hoang mang dư luận không chỉ là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến an ninh trật tự xã hội và quyền lợi hợp pháp của cá nhân, tổ chức. Trong bối cảnh thông tin phát tán nhanh chóng như hiện nay, việc hiểu rõ quy định pháp luật và cách xử lý những trường hợp liên quan là điều vô cùng cần thiết. Nếu bạn hoặc người thân đang gặp phải vấn đề này, Luật sư tại Luật Thiên Mã, chuyên gia trong lĩnh vực luật hình sự, sẵn sàng tư vấn và hỗ trợ bạn một cách tận tâm và chuyên sâu.
Bài viết này được biên soạn dựa trên các quy định tại Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) và Nghị định 144/2021/NĐ-CP, nhằm giúp bạn nắm rõ các khía cạnh pháp lý liên quan đến hành vi lan truyền thông tin sai sự thật, từ đó biết cách bảo vệ quyền lợi của mình một cách hiệu quả.
Lan truyền thông tin sai sự thật, gây hoang mang dư luận là gì?
Khái niệm thông tin sai sự thật
Thông tin sai sự thật là những nội dung được truyền tải mà không đúng với thực tế, có thể là bịa đặt, xuyên tạc hoặc làm sai lệch sự thật. Những thông tin này thiếu căn cứ xác thực, gây hiểu lầm, sai lệch nhận thức của người tiếp nhận. Thông tin sai sự thật có thể bao gồm tin đồn, tin giả, các nội dung được thêu dệt nhằm mục đích cá nhân hoặc tổ chức, hoặc đơn giản là do thiếu kiểm chứng trước khi phát tán.
Việc lan truyền thông tin sai sự thật không chỉ làm mất niềm tin của người dân vào các nguồn tin chính thống mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh, trật tự xã hội, gây tổn hại đến uy tín cá nhân, tổ chức hoặc gây rối loạn xã hội.
Hành vi gây hoang mang dư luận
Hành vi gây hoang mang dư luận bao gồm việc chia sẻ, đăng tải, phát tán các thông tin sai lệch hoặc không được kiểm chứng trên các nền tảng mạng xã hội, trang tin điện tử, báo chí hoặc các phương tiện truyền thông khác. Những hành vi này có thể khiến cộng đồng hoảng loạn, bất an, làm suy giảm sự ổn định xã hội và thậm chí dẫn đến các hành động tiêu cực.
Ngoài việc lan truyền thông tin sai sự thật, hành vi gây hoang mang dư luận còn có thể bao gồm việc sử dụng ngôn từ kích động, xuyên tạc sự việc nhằm làm tăng mức độ căng thẳng, tạo ra xung đột hoặc kích động tâm lý đám đông.
Pháp luật Việt Nam đã có những quy định nghiêm khắc để xử lý các hành vi này nhằm bảo vệ trật tự, an toàn xã hội và quyền lợi hợp pháp của công dân.
Số liệu gần nhất Theo báo cáo từ Bộ Công an, trong năm 2024, đã có hơn 3.000 trường hợp phát tán thông tin sai sự thật trên các mạng xã hội bị phát hiện và xử lý nghiêm minh. Con số này phản ánh sự quyết liệt trong công tác quản lý, kiểm soát thông tin và xử lý các hành vi vi phạm nhằm duy trì môi trường thông tin lành mạnh, an toàn cho cộng đồng.
>>> Chỉ một cuộc hẹn với luật sư, mọi vấn đề pháp lý sẽ được giải quyết triệt để, tiết kiệm thời gian và chi phí cho bạn!
Quy định pháp luật về lan truyền thông tin sai sự thật
Cơ sở pháp lý
Lan truyền thông tin sai sự thật là hành vi vi phạm nghiêm trọng pháp luật Việt Nam, được quy định rõ trong nhiều văn bản pháp luật nhằm bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội và quyền lợi của tổ chức, cá nhân.
- Theo Điều 8 Luật An ninh mạng năm 2018, người sử dụng mạng xã hội, internet không được phép đăng tải, chia sẻ hoặc phát tán các thông tin xuyên tạc, sai sự thật, gây ảnh hưởng xấu đến an ninh quốc gia, trật tự xã hội, hoặc xâm phạm đến danh dự, uy tín của tổ chức, cá nhân khác.
- Bên cạnh đó, hành vi này còn bị xử lý hành chính theo quy định tại Nghị định 144/2021/NĐ-CP (có hiệu lực từ ngày 15/2/2022), quy định chi tiết về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội. Mức phạt hành chính đối với cá nhân, tổ chức vi phạm có thể từ cảnh cáo đến phạt tiền từ vài triệu đến hàng chục triệu đồng, tùy theo mức độ, tính chất và hậu quả của hành vi vi phạm.
- Trong trường hợp hành vi lan truyền thông tin sai sự thật gây hậu quả nghiêm trọng, hoặc có tính chất phạm tội hình sự, cá nhân hoặc tổ chức có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo các điều luật trong Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017). Các tội danh phổ biến liên quan gồm:
- Điều 288 – Tội làm nhục người khác, nếu thông tin sai sự thật xúc phạm danh dự, nhân phẩm người khác.
- Điều 342 – Tội lợi dụng quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, nếu dùng thông tin sai lệch để phá hoại an ninh, trật tự.
Phạm vi áp dụng
- Các quy định pháp luật trên áp dụng rộng rãi cho cá nhân, tổ chức sử dụng các phương tiện truyền thông hiện đại như mạng xã hội (Facebook, Zalo, TikTok, YouTube…), các trang web, diễn đàn, email, và các hình thức truyền thông khác.
- Hành vi bị cấm không chỉ là việc chủ động tạo ra thông tin sai sự thật mà còn bao gồm việc chia sẻ, phát tán, hoặc thúc đẩy sự lan truyền của các thông tin đó, dẫn đến tác động tiêu cực như gây hoang mang dư luận, làm mất ổn định xã hội hoặc làm thiệt hại đến quyền lợi, danh dự của cá nhân, tổ chức.
- Ví dụ cụ thể: đăng tải các thông tin giả mạo về dịch bệnh, tin thất thiệt về an toàn thực phẩm, hoặc các thông tin sai lệch về chính sách, chủ trương của Nhà nước đều thuộc phạm vi bị xử lý theo quy định
Theo số liệu cập nhật năm 2024 từ Công an TP. Hồ Chí Minh, đã xử lý hơn 500 vụ vi phạm liên quan đến việc lan truyền thông tin sai sự thật trên mạng internet. Các vụ việc này phản ánh tính nghiêm trọng và phổ biến của hành vi vi phạm, cũng như sự quyết liệt của cơ quan chức năng trong việc bảo vệ an ninh mạng và trật tự xã hội.
>>> Đặt lịch tư vấn với luật sư của chúng tôi và trải nghiệm dịch vụ pháp lý uy tín, nơi mọi vấn đề của bạn sẽ được giải quyết hiệu quả và nhanh chóng!
Hình phạt hành chính đối với hành vi lan truyền thông tin sai sự thật
Mức phạt theo nghị định
Theo quy định tại Điều 8 Nghị định 144/2021/NĐ-CP, hành vi cung cấp, chia sẻ hoặc lan truyền thông tin sai sự thật gây hoang mang dư luận sẽ bị xử phạt hành chính đối với cá nhân với mức phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng.
Mức phạt này áp dụng nhằm răn đe và ngăn chặn việc phát tán các thông tin không chính xác, gây ảnh hưởng xấu đến trật tự xã hội, niềm tin của cộng đồng và uy tín của các tổ chức, cá nhân liên quan.
Biện pháp khắc phục hậu quả
Bên cạnh việc bị phạt tiền, cá nhân vi phạm còn có thể bị yêu cầu thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả, bao gồm:
- Buộc gỡ bỏ các thông tin sai sự thật trên các phương tiện truyền thông hoặc mạng xã hội,
- Cải chính công khai nhằm đính chính, làm rõ thông tin đúng trước công chúng,
- Xin lỗi công khai nếu hành vi lan truyền thông tin sai sự thật gây thiệt hại đến uy tín hoặc quyền lợi hợp pháp của tổ chức, cá nhân nào đó.
Các biện pháp này giúp khôi phục lại sự thật, giảm thiểu hậu quả tiêu cực và đảm bảo trật tự thông tin trong xã hội.
Truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi này
Tội vu khống
Theo quy định tại Điều 156 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), tội vu khống được hiểu là hành vi cố ý đưa ra hoặc lan truyền những thông tin sai sự thật nhằm xúc phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm của người khác. Đây là một trong những hành vi xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, gây ảnh hưởng tiêu cực đến uy tín, danh dự của họ trong xã hội.
Người phạm tội vu khống có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự với mức hình phạt từ phạt tiền, cải tạo không giam giữ đến phạt tù từ 3 tháng đến 7 năm, tùy thuộc vào tính chất, mức độ của hành vi và hậu quả gây ra. Các tình tiết như gây hậu quả nghiêm trọng, đối tượng bị vu khống là cán bộ, công chức, viên chức hay gây ảnh hưởng xấu đến an ninh quốc gia, trật tự xã hội sẽ làm tăng mức độ nghiêm trọng của hình phạt.
Ngoài ra, việc truy cứu trách nhiệm hình sự còn nhằm răn đe, ngăn chặn những hành vi tương tự trong xã hội, đồng thời bảo vệ quyền con người, quyền công dân được pháp luật thừa nhận.
Tội làm, tàng trữ, phát tán thông tin chống Nhà nước
Nếu hành vi phát tán thông tin sai sự thật hoặc thông tin có tính chất chống Nhà nước, nhằm mục đích lật đổ chính quyền nhân dân, phá hoại an ninh quốc gia hoặc gây rối loạn trật tự xã hội, người thực hiện có thể bị truy cứu theo Điều 117 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017).
Điều 117 quy định rõ về tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân, trong đó có hành vi làm, tàng trữ, phát tán thông tin nhằm chống phá chính quyền. Người phạm tội có thể bị phạt tù từ 5 đến 12 năm, mức án được áp dụng tùy theo mức độ, tính chất, hậu quả và vai trò trong hành vi phạm tội.
Ngoài hình phạt tù, tùy theo tính chất vụ việc, người vi phạm còn có thể bị áp dụng các biện pháp xử lý bổ sung như cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định trong một thời gian nhất định.
Việc truy cứu trách nhiệm hình sự đối với các hành vi này nhằm bảo vệ an ninh quốc gia, giữ vững ổn định chính trị, trật tự xã hội, đồng thời đảm bảo quyền tự do ngôn luận trong khuôn khổ pháp luật.
>>> Thanh toán phí tư vấn hôm nay để nhận được giải pháp pháp lý tối ưu từ luật sư, bảo vệ quyền lợi của bạn một cách tốt nhất!
Hỗ trợ pháp lý từ Luật Thiên Mã
Vai trò của luật sư
Luật sư tại Luật Thiên Mã sẽ tư vấn chi tiết về các quy định pháp luật có liên quan đến vụ việc của bạn, giúp bạn hiểu rõ quyền và nghĩa vụ của mình theo quy định hiện hành. Qua việc đánh giá toàn diện các tình tiết và chứng cứ liên quan, luật sư sẽ đưa ra nhận định chính xác, khách quan nhằm xác định các phương án xử lý phù hợp.
Luật sư cũng sẽ hỗ trợ bạn thu thập, bảo quản và phân tích các chứng cứ quan trọng, nhằm xây dựng một cơ sở pháp lý vững chắc để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của bạn trước các cơ quan chức năng và tòa án. Bên cạnh đó, luật sư sẽ đại diện cho bạn trong các cuộc làm việc với cơ quan chức năng như công an, viện kiểm sát, tòa án để đảm bảo quá trình xử lý vụ việc được thực hiện đúng pháp luật, minh bạch và bảo vệ tối đa quyền lợi của bạn.
Luật sư còn tư vấn và hướng dẫn bạn các bước cần thiết để tránh những sai sót pháp lý, đồng thời giúp bạn nắm rõ quy trình tố tụng, thủ tục hành chính liên quan. Việc này không chỉ giúp bạn tự tin hơn trong quá trình giải quyết vụ việc mà còn hạn chế tối đa các rủi ro phát sinh trong quá trình pháp lý.
Dịch vụ tư vấn chuyên sâu
Luật sư tại Luật Thiên Mã cung cấp dịch vụ tư vấn pháp lý chuyên sâu và toàn diện, bao gồm:
- Hỗ trợ làm việc với cơ quan chức năng: Luật sư sẽ đại diện bạn làm việc trực tiếp với các cơ quan điều tra, công an, viện kiểm sát để bảo vệ quyền lợi hợp pháp và đảm bảo các thủ tục được tiến hành đúng quy định.
- Soạn thảo và nộp đơn khiếu nại: Trong trường hợp có dấu hiệu vi phạm pháp luật hoặc quyền lợi của bạn bị xâm phạm trong quá trình xử lý vụ việc, luật sư sẽ hỗ trợ bạn soạn thảo đơn khiếu nại hoặc tố cáo gửi đến cơ quan có thẩm quyền, đồng thời theo dõi tiến trình giải quyết.
- Bào chữa trong các vụ án hình sự liên quan: Khi cần thiết, luật sư sẽ trực tiếp tham gia bào chữa, bảo vệ quyền lợi của bạn tại phiên tòa, đưa ra các luận điểm, chứng cứ minh oan hoặc giảm nhẹ trách nhiệm theo quy định pháp luật.
- Tư vấn chiến lược pháp lý: Luật sư sẽ xây dựng kế hoạch và chiến lược giải quyết vụ việc phù hợp với tình hình thực tế, giúp bạn tiết kiệm thời gian, chi phí và đạt kết quả tốt nhất.
Với kinh nghiệm lâu năm và sự tận tâm, luật sư tại Luật Thiên Mã cam kết đồng hành cùng bạn trong suốt quá trình giải quyết vụ việc, mang lại sự an tâm và bảo vệ quyền lợi một cách hiệu quả nhất.
>>> Hãy để các luật sư của chúng tôi đồng hành cùng bạn trong mọi vấn đề pháp luật, mang lại sự an tâm và bảo vệ quyền lợi tối đa!
Lan truyền thông tin sai sự thật, gây hoang mang dư luận là hành vi vi phạm pháp luật, có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) và Nghị định 144/2021/NĐ-CP. Việc hiểu rõ các quy định pháp luật và cách thức xử lý là vô cùng cần thiết để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của bạn. Hãy để Luật Thiên Mã đồng hành, tư vấn và hỗ trợ bạn vượt qua mọi khó khăn pháp lý. Đặt lịch tư vấn ngay hôm nay tại Luật Thiên Mã để nhận giải pháp pháp lý tốt nhất!
