Giao dịch liên kết – Nguy cơ cao bị thanh tra thuế nếu kê khai sai hoặc không kê khai
Trong những năm gần đây, cơ quan thuế đã siết chặt việc kiểm tra và xử lý hành vi chuyển giá trong các giao dịch liên kết, đặc biệt đối với các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) và tập đoàn đa quốc gia. Theo Tổng cục Thuế, hơn 60% doanh nghiệp có giao dịch liên kết bị kiểm tra có dấu hiệu vi phạm kê khai, dẫn đến bị truy thu, xử phạt hàng trăm tỷ đồng.
Nhằm giúp doanh nghiệp tuân thủ đúng quy định và tránh các rủi ro pháp lý, Luật Thiên Mã xin gửi đến bạn bài viết hướng dẫn chi tiết về kê khai giao dịch liên kết, gồm: đối tượng, thời điểm, thủ tục, hồ sơ và quy định pháp luật liên quan.
>>> Đặt lịch tư vấn với luật sư của chúng tôi và trải nghiệm dịch vụ pháp lý uy tín, nơi mọi vấn đề của bạn sẽ được giải quyết hiệu quả và nhanh chóng!
GIAO DỊCH LIÊN KẾT LÀ GÌ?
Căn cứ khoản 22 Điều 3 Luật Quản lý thuế 2019, giao dịch liên kết là giao dịch giữa các bên có quan hệ liên kết.
Theo khoản 1 Điều 5 Nghị định 132/2020/NĐ-CP, các bên có quan hệ liên kết là các bên có mối quan hệ thuộc một trong các trường hợp:
(i) Một bên tham gia trực tiếp hoặc gián tiếp vào việc điều hành, kiểm soát, góp vốn hoặc đầu tư vào bên kia.
(ii) Các bên trực tiếp hay gián tiếp cùng chịu sự điều hành, kiểm soát, góp vốn hoặc đầu tư của một bên khác.
Như vậy, giao dịch liên kết là giao dịch giữa các bên thuộc một trong các các trường hợp:
– Một bên tham gia trực tiếp/gián tiếp vào việc điều hành, kiểm soát, góp vốn hoặc đầu tư vào bên kia.
– Các bên trực tiếp/gián tiếp cùng chịu sự điều hành, kiểm soát, góp vốn/đầu tư của một bên khác.
Giao dịch liên kết bao gồm những giao dịch nào?
Căn cứ khoản 2 Điều 1 Nghị định 132/2020/NĐ-CP, các giao dịch liên kết thuộc bao gồm:
– Các giao dịch mua, bán, trao đổi, thuê, cho thuê, mượn, cho mượn, chuyển giao, chuyển nhượng hàng hóa, cung cấp dịch vụ.
– Vay, cho vay, dịch vụ tài chính, đảm bảo tài chính và các công cụ tài chính khác.
– Mua, bán, trao đổi, thuê, cho thuê, mượn, cho mượn, chuyển giao, chuyển nhượng tài sản hữu hình, tài sản vô hình và thỏa thuận mua, bán, sử dụng chung nguồn lực như tài sản, vốn, lao động, chia sẻ chi phí giữa các bên có quan hệ liên kết, trừ các giao dịch kinh doanh đối với hàng hóa, dịch vụ thuộc phạm vi điều chỉnh giá của Nhà nước thực hiện theo quy định của pháp luật về giá.
Ví dụ giao dịch liên kết: Công ty A vay tiền của Giám đốc công ty với tỷ lệ trên 10% vốn góp của chủ sở hữu => đây là giao dịch liên kết.
KHI NÀO PHẢI KÊ KHAI GIAO DỊCH LIÊN KẾT?
Theo Điều 44 Luật quản lý thuế 2019 quy định:
Thời hạn nộp hồ sơ khai thuế
…
- Thời hạn nộp hồ sơ khai thuế đối với loại thuế có kỳ tính thuế theo năm được quy định như sau:
- a) Chậm nhất là ngày cuối cùng của tháng thứ 3 kể từ ngày kết thúc năm dương lịch hoặc năm tài chính đối với hồ sơ quyết toán thuế năm; chậm nhất là ngày cuối cùng của tháng đầu tiên của năm dương lịch hoặc năm tài chính đối với hồ sơ khai thuế năm;
…
Theo đó, thời hạn nộp tờ khai gia chậm nhất là ngày cuối cùng của tháng thứ 3 kể từ ngày kết thúc năm dương lịch hoặc năm tài chính.
THỦ TỤC KÊ KHAI GIAO DỊCH LIÊN KẾT MỚI NHẤT
- Xác định nghĩa vụ kê khai giao dịch liên kết
Trước hết, doanh nghiệp cần xác định có thuộc đối tượng kê khai giao dịch liên kết hay không, dựa trên một trong các dấu hiệu sau:
- Có quan hệ liên kết theo Nghị định 132/2020/NĐ-CP.
- Có phát sinh giao dịch liên kết trong kỳ tính thuế.
- Có doanh thu từ 50 tỷ đồng trở lên và giao dịch liên kết từ 30 tỷ đồng trở lên.
- Chuẩn bị hồ sơ kê khai giao dịch liên kết
Tùy theo quy mô và tính chất giao dịch, doanh nghiệp phải chuẩn bị và nộp một hoặc nhiều loại phụ lục sau kèm theo tờ khai quyết toán thuế TNDN:
| Hồ sơ cần nộp | Mẫu biểu | Đối tượng áp dụng |
| Phụ lục I: Thông tin giao dịch liên kết | 01 | Tất cả doanh nghiệp có giao dịch liên kết |
| Phụ lục II: Danh mục hồ sơ xác định giá thị trường | 02 | DN có nghĩa vụ lập Hồ sơ xác định giá |
| Phụ lục III: Báo cáo lợi nhuận liên quốc gia (CbCR) | 03 | DN thuộc tập đoàn đa quốc gia (doanh thu từ 18.000 tỷ VNĐ trở lên toàn cầu) |
Ngoài ra, doanh nghiệp phải lập và lưu trữ:
- Hồ sơ xác định giá giao dịch liên kết (Local file và Master file)
- Hồ sơ chứng minh quan hệ liên kết, các hợp đồng, báo cáo so sánh…
- Nộp hồ sơ kê khai giao dịch liên kết
- Thời hạn nộp: Cùng thời điểm nộp tờ khai quyết toán thuế TNDN (thường là chậm nhất ngày 31/03 năm sau).
- Hình thức nộp: Qua cổng thông tin điện tử của Tổng cục Thuế.
- Hồ sơ kê khai được nộp kèm theo tờ khai quyết toán thuế TNDN mẫu số 03/TNDN.
- Lưu ý quan trọng để kê khai đúng quy định
- Doanh nghiệp có thể bị ấn định giá tính thuế và xử phạt hành chính nếu kê khai không trung thực hoặc không kê khai.
- Cơ quan thuế có quyền yêu cầu cung cấp hồ sơ xác định giá trong vòng 15 ngày làm việc kể từ ngày nhận được yêu cầu.
- Nếu kê khai sai, doanh nghiệp được nộp tờ khai điều chỉnh, nhưng cần thực hiện sớm trước khi bị thanh tra.
CÁC CÂU HỎI THƯỜNG GẶP
- Giao dịch với công ty con trong nước có phải kê khai không?
Có, nếu công ty mẹ và công ty con có quan hệ liên kết theo Nghị định 132, vẫn phải kê khai.
- Không phát sinh giao dịch nhưng có quan hệ liên kết có phải kê khai?
Có. Dù không phát sinh giao dịch, doanh nghiệp vẫn phải nộp Phụ lục I để báo cáo tình trạng liên kết.
- Báo cáo xác định giá thị trường có cần nộp cùng lúc không?
Không bắt buộc nộp ngay. Tuy nhiên, phải chuẩn bị đầy đủ để xuất trình khi cơ quan thuế yêu cầu.
- Giao dịch với cá nhân liên kết có cần kê khai không?
Có. Giao dịch với cá nhân có quan hệ góp vốn, điều hành, hoặc người thân của thành viên HĐQT đều thuộc diện kê khai.
- Kê khai sai phụ lục giao dịch liên kết có được điều chỉnh?
Có. Doanh nghiệp có thể nộp tờ khai điều chỉnh bổ sung nhưng nên thực hiện sớm trước khi bị thanh tra, kiểm tra.
Kê khai giao dịch liên kết là một nghĩa vụ phức tạp, yêu cầu tính chính xác và tuân thủ cao. Chỉ cần một sai sót nhỏ có thể dẫn đến hậu quả lớn về thuế và pháp lý. Vì vậy, doanh nghiệp nên chủ động tìm hiểu quy định kê khai giao dịch liên kết, xác định rõ khi nào kê khai giao dịch liên kết, và chuẩn bị đúng thủ tục kê khai giao dịch liên kết để đảm bảo an toàn.
Luật Thiên Mã – Chuyên gia kê khai giao dịch liên kết cho doanh nghiệp FDI, công ty đa quốc gia và doanh nghiệp trong nước có quan hệ liên kết.
>>> Nhanh tay đặt lịch tư vấn với luật sư của chúng tôi để được giải đáp mọi thắc mắc pháp lý, đảm bảo quyền lợi và sự an tâm cho bạn!
