Thuế tiêu thụ đặc biệt là loại thuế gián thu được áp dụng đối với một số hàng hóa, dịch vụ có tác động lớn đến sức khỏe, môi trường hoặc xã hội như rượu, bia, thuốc lá, xăng dầu, ô tô, trò chơi có thưởng… Đây là công cụ tài chính quan trọng nhằm điều tiết hành vi tiêu dùng và bảo vệ lợi ích cộng đồng theo quy định của Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt 2008 (đã được sửa đổi năm 2014), Luật Quản lý thuế 2019 và các văn bản hướng dẫn thi hành như Nghị định 108/2015/NĐ-CP, Thông tư 195/2015/TT-BTC (sửa đổi bởi Thông tư 130/2016/TT-BTC).

Việc tính toán, kê khai và nộp thuế tiêu thụ đặc biệt đòi hỏi sự chính xác cao và am hiểu sâu về chính sách thuế. Hãy đặt lịch tư vấn tại Luật Thiên Mã để được đội ngũ luật sư – chuyên gia về thuế và tài chính doanh nghiệp đồng hành, giúp bạn xử lý hồ sơ thuế đúng quy trình, hạn chế rủi ro và tối ưu chi phí tuân thủ.

Thuế tiêu thụ đặc biệt là gì?

1.1. Khái niệm thuế tiêu thụ đặc biệt

Thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) là thuế gián thu, áp dụng đối với một số hàng hóa và dịch vụ đặc biệt mà Nhà nước cần điều tiết tiêu dùng, do chúng có thể gây tác động tiêu cực đến:

• Sức khỏe cộng đồng (ví dụ: rượu, bia, thuốc lá);
• Môi trường (ví dụ: xăng, khí thải);
• Đạo đức xã hội hoặc chính sách an sinh (ví dụ: kinh doanh casino, dịch vụ karaoke, massage…).

Người tiêu dùng chính là người chịu thuế thực tế, nhưng người sản xuất hoặc kinh doanh là người nộp thuế vào ngân sách nhà nước.

• Mục đích áp dụng:
  • Hạn chế tiêu dùng các sản phẩm có nguy cơ gây hại;
  • Điều tiết thu nhập;
  • Tăng nguồn thu ngân sách cho các chương trình y tế, môi trường, xã hội.

1.2. Cơ sở pháp lý

• Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt số 27/2008/QH12, đã được sửa đổi, bổ sung bởi:
  • Luật số 70/2014/QH13 (sửa đổi 2014);
  • Luật số 03/2016/QH14 (sửa đổi 2016);
• Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14;
• Nghị định 108/2015/NĐ-CP, hướng dẫn Luật TTĐB;
• Thông tư 195/2015/TT-BTC của Bộ Tài chính, hướng dẫn chi tiết thi hành Nghị định 108;
• Thông tư 130/2016/TT-BTC, Thông tư 18/2021/TT-BTC – sửa đổi, bổ sung hướng dẫn thuế TTĐB theo từng giai đoạn.

Dẫn chứng thực tế Theo Tổng cục Thuế năm 2024, thuế tiêu thụ đặc biệt thu từ rượu, bia và thuốc lá chiếm hơn 60% tổng thu TTĐB, tương đương khoảng 70.000 tỷ đồng. Đây là một trong những nguồn thu lớn của ngân sách, đồng thời góp phần kiểm soát tiêu dùng các mặt hàng có nguy cơ gây hại cho cộng đồng.

>>> Thanh toán ngay hôm nay để nhận được sự hỗ trợ pháp lý chuyên nghiệp từ đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm, giúp bạn vượt qua mọi thách thức pháp luật!

Đặt lịch tư vấn

Đối tượng và hàng hóa, dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt

2.1. Danh mục hàng hóa, dịch vụ chịu thuế

Theo quy định tại Điều 2 Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt, các loại hàng hóa và dịch vụ sau đây thuộc diện chịu thuế:

Hàng hóa chịu thuế:

• Rượu, bia, thuốc lá, xì gà, thuốc lá điện tử.
• Ô tô dưới 24 chỗ ngồi, xe mô tô có dung tích lớn, tàu bay, du thuyền.
• Xăng các loại, naphta, chế phẩm tái chế dùng làm nguyên liệu xăng.
• Điều hòa công suất lớn (>90.000 BTU), bài lá, vàng mã.

Thuế suất áp dụng: dao động từ 10% đến 75%, tùy từng loại hàng hóa.
Ví dụ:

• Thuốc lá, xì gà: 75%
• Rượu trên 20 độ: 65%
• Ô tô dưới 10 chỗ nhập khẩu: 50%–150%

Dịch vụ chịu thuế:

• Kinh doanh vũ trường, massage, karaoke, casino, trò chơi có thưởng, đặt cược, golf, xổ số.

Thuế suất áp dụng: từ 10% đến 40%.

Ví dụ:

• Karaoke, massage: 30%
• Casino, trò chơi điện tử có thưởng: 35%
• Xổ số, đặt cược: 30%

2.2. Đối tượng nộp thuế

Theo Điều 3 Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt:

• Tổ chức, cá nhân sản xuất, nhập khẩu hoặc kinh doanh hàng hóa, dịch vụ chịu thuế TTDĐB là đối tượng nộp thuế.
• Người tiêu dùng cuối cùng gián tiếp chịu thuế thông qua giá bán hàng hóa, dịch vụ đã bao gồm phần thuế này.

Dẫn chứng: Theo báo cáo năm 2024 của Tổng cục Thuế, có hơn 8.000 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực sản xuất và nhập khẩu rượu, bia, thuốc lá đã phát sinh nghĩa vụ thuế tiêu thụ đặc biệt với tổng số thu nộp tăng 12% so với năm trước.

>>> Nhanh tay đặt lịch tư vấn với luật sư của chúng tôi để được giải đáp mọi thắc mắc pháp lý, đảm bảo quyền lợi và sự an tâm cho bạn!

Đặt lịch tư vấn

Cách tính thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB)

Thuế tiêu thụ đặc biệt là loại thuế gián thu áp dụng đối với một số hàng hóa, dịch vụ không khuyến khích tiêu dùng như: thuốc lá, rượu bia, ô tô, xăng dầu, dịch vụ giải trí cao cấp, v.v.

3.1. Công thức tính thuế

Thuế TTĐB phải nộp = Giá tính thuế × Thuế suất

• Giá tính thuế:
  • Đối với hàng hóa sản xuất trong nước: Là giá bán chưa có thuế GTGT và chưa có thuế TTĐB.
  • Đối với hàng hóa nhập khẩu: Là giá CIF (giá tại cửa khẩu nhập đầu tiên) + thuế nhập khẩu, không bao gồm thuế GTGT.
• Thuế suất:
  • Xác định theo Biểu thuế tiêu thụ đặc biệt tại Phụ lục của Nghị định 108/2015/NĐ-CP, tùy thuộc vào từng loại hàng hóa, dịch vụ.
  • Ví dụ:
    • Rượu trên 20 độ: 65%
    • Thuốc lá: 75%
    • Ô tô dưới 9 chỗ ngồi (tùy dung tích): từ 35% đến 150%
    • Xăng: 10%
    • Dịch vụ karaoke, vũ trường: 30%

3.2. Các yếu tố ảnh hưởng

• Thuế suất:
  • Biến động theo chính sách quản lý của nhà nước trong từng thời kỳ.
  • Các mặt hàng xa xỉ hoặc gây tác động xấu đến sức khỏe, môi trường thường có thuế suất cao.
• Giá tính thuế:
  • Phải phù hợp với hóa đơn, hợp đồng, và kê khai thuế;
  • Cơ quan thuế có thể điều chỉnh nếu giá kê khai không đúng thực tế giao dịch.

Dẫn chứng: Theo thống kê năm 2024 của Tổng cục Thuế, thuế tiêu thụ đặc biệt từ xăng dầu chiếm 25% tổng số thu thuế TTĐB, trong đó giá tính thuế thường dựa trên giá bán lẻ đã được đăng ký hoặc kê khai đúng quy định.

>>> Chỉ một cuộc hẹn với luật sư, mọi vấn đề pháp lý sẽ được giải quyết triệt để, tiết kiệm thời gian và chi phí cho bạn!

  Đặt lịch tư vấn

Thủ tục kê khai và nộp thuế tiêu thụ đặc biệt

4.1. Quy trình kê khai

Theo quy định tại Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt số 27/2008/QH12, được sửa đổi bởi Luật số 70/2014/QH13, và Thông tư 195/2015/TT-BTC, doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu hàng hóa hoặc kinh doanh dịch vụ thuộc đối tượng chịu thuế thực hiện kê khai như sau:

• Lập và nộp tờ khai thuế tiêu thụ đặc biệt (Mẫu 01/TTĐB) thông qua hệ thống thuế điện tử (eTax) tại địa chỉ thuedientu.gdt.gov.vn.
• Thời hạn kê khai theo tháng, chậm nhất là ngày 20 của tháng tiếp theo tháng phát sinh nghĩa vụ thuế.
• Trường hợp không phát sinh thuế vẫn phải nộp tờ khai để thực hiện nghĩa vụ kê khai đầy đủ theo quy định.

4.2. Hồ sơ cần chuẩn bị

Khi kê khai và nộp thuế tiêu thụ đặc biệt, doanh nghiệp cần chuẩn bị các tài liệu sau:

• Tờ khai thuế tiêu thụ đặc biệt (Mẫu 01/TTĐB) theo mẫu ban hành kèm Thông tư 156/2013/TT-BTC (được sửa đổi, bổ sung).
• Hóa đơn bán hàng, hóa đơn GTGT, thể hiện rõ giá tính thuế và lượng hàng hóa, dịch vụ chịu thuế.
• Hợp đồng mua bán (đối với hoạt động nhập khẩu hoặc mua bán nội địa).
• Chứng từ nhập khẩu (nếu là doanh nghiệp nhập khẩu hàng hóa thuộc diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt).

Dẫn chứng thực tế Theo số liệu từ Tổng cục Thuế năm 2024, 90% doanh nghiệp thực hiện nộp tờ khai thuế tiêu thụ đặc biệt qua hệ thống eTax, giúp giảm đến 60% thời gian xử lý hồ sơ so với hình thức nộp trực tiếp, đồng thời hạn chế sai sót trong quá trình kê khai và rút ngắn thời gian xác nhận nghĩa vụ thuế.

>>> Chỉ một cuộc hẹn với luật sư, mọi vấn đề pháp lý sẽ được giải quyết triệt để, tiết kiệm thời gian và chi phí cho bạn!

  Đặt lịch tư vấn

Hậu quả khi không tuân thủ quy định thuế tiêu thụ đặc biệt

5.1. Mức phạt theo quy định

Theo Nghị định 125/2020/NĐ-CP, các hành vi vi phạm liên quan đến thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) có thể bị xử phạt như sau:

• Phạt từ 800.000 VNĐ đến 25.000.000 VNĐ nếu kê khai sai, nộp thuế chậm hoặc không nộp đúng hạn.
• Phạt từ 10.000.000 VNĐ đến 100.000.000 VNĐ nếu sử dụng hóa đơn không hợp lệ, gian lận trong kê khai, gây thất thoát nghĩa vụ thuế.

Ngoài ra, doanh nghiệp sẽ bị truy thu toàn bộ số thuế TTĐB còn thiếu và phải nộp tiền chậm nộp với mức 0,03%/ngày trên số thuế nợ.

5.2. Rủi ro pháp lý

Việc không tuân thủ các quy định về thuế tiêu thụ đặc biệt có thể kéo theo nhiều hệ lụy pháp lý nghiêm trọng:

• Bị truy thu thuế và xử phạt tài chính, ảnh hưởng trực tiếp đến dòng tiền và hoạt động sản xuất kinh doanh.
• Gây thiệt hại về uy tín khi làm việc với cơ quan nhà nước, đối tác hoặc ngân hàng, đặc biệt trong các ngành nghề chịu thuế TTĐB như rượu, bia, thuốc lá, ô tô, dịch vụ giải trí…

Dẫn chứng thực tế: Theo báo cáo của Tổng cục Thuế, trong năm 2024 đã có hơn 2.500 doanh nghiệp bị xử phạt vi phạm liên quan đến thuế TTĐB, với tổng số tiền phạt lên đến 6 tỷ đồng.

>>> Thanh toán ngay hôm nay để nhận được sự hỗ trợ pháp lý chuyên nghiệp từ đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm, giúp bạn vượt qua mọi thách thức pháp luật!

Đặt lịch tư vấn

Tính toán và nộp thuế tiêu thụ đặc biệt đúng quy định là yếu tố quan trọng giúp doanh nghiệp tuân thủ pháp luật và tối ưu hóa chi phí. Để đảm bảo thực hiện đúng quy trình, hãy liên hệ Luật Thiên Mã để được tư vấn bởi các luật sư chuyên nghiệp. Đặt lịch ngay hôm nay và tải các mẫu văn bản cần thiết để bắt đầu!