Hạch toán thuế môn bài – thủ tục bắt buộc nhưng dễ sai sót
Thuế môn bài là khoản thuế trực thu mà doanh nghiệp, hộ kinh doanh phải nộp hàng năm ngay khi bắt đầu hoạt động sản xuất, kinh doanh. Tuy nhiên, việc hạch toán thuế môn bài hiện nay vẫn còn bị nhiều đơn vị kế toán thực hiện sai định khoản, kê khai sai mã tiểu mục, dẫn đến rủi ro bị xử phạt hành chính, không được ghi nhận chi phí hợp lý khi quyết toán thuế.
Theo Tổng cục Thuế, trong năm qua, hàng nghìn trường hợp doanh nghiệp bị nhắc nhở do không hạch toán thuế môn bài đúng quy định, gây ảnh hưởng đến tình hình tài chính và minh bạch sổ sách kế toán.
Bài viết dưới đây được biên soạn bởi Luật Thiên Mã, đơn vị chuyên tư vấn pháp lý doanh nghiệp và thuế – kế toán. Chúng tôi sẽ giúp bạn:
- Nắm vững khái niệm, bản chất và trách nhiệm thuế môn bài;
- Tránh các sai phạm thường gặp về kê khai, nộp thuế và xử lý số liệu trên sổ sách kế toán.
>>> Liên hệ ngay để được hỗ trợ pháp lý tận tâm và chuyên nghiệp từ các luật sư, giúp bạn an tâm hơn trong mọi quyết định!
HẠCH TOÁN THUẾ MÔN BÀI LÀ GÌ? QUY ĐỊNH MỚI NHẤT VỀ HẠCH TOÁN THUẾ MÔN BÀI
Hạch toán thuế môn bài là việc ghi nhận khoản thuế môn bài phải nộp vào sổ sách kế toán của doanh nghiệp, hộ kinh doanh, tổ chức, theo đúng tài khoản kế toán, tiểu mục ngân sách nhà nước và niên độ kế toán tương ứng. Đây là nghiệp vụ kế toán bắt buộc, nhằm phản ánh nghĩa vụ tài chính của doanh nghiệp đối với ngân sách nhà nước một cách chính xác và minh bạch.
Thuế môn bài là loại thuế trực thu, định ngạch, thu nộp hàng năm dựa trên vốn điều lệ (hoặc doanh thu) của doanh nghiệp, tổ chức kinh doanh hoặc chi nhánh.
Hạch toán thuế môn bài bao gồm:
- Ghi nhận chi phí thuế vào tài khoản chi phí quản lý doanh nghiệp;
- Ghi nhận công nợ thuế phải nộp vào tài khoản thuế và các khoản phải nộp khác;
- Ghi nhận khoản tiền thực tế đã nộp cho cơ quan thuế.
Quy định mới nhất về hạch toán thuế môn bài
Căn cứ pháp lý hiện hành
- Nghị định 126/2020/NĐ-CP: Quy định chi tiết về quản lý thuế;
- Thông tư 200/2014/TT-BTC: Áp dụng cho doanh nghiệp lớn;
- Thông tư 133/2016/TT-BTC: Áp dụng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa;
- Quyết định 3378/QĐ-BTC: Hướng dẫn mã tiểu mục ngân sách.
Tiểu mục hạch toán thuế môn bài
- Tiểu mục 2862: Thuế môn bài phải nộp NSNN (cập nhật mới nhất);
- Ghi
Thời điểm hạch toán
- Ngay tại thời điểm phát sinh nghĩa vụ thuế (thường là đầu năm);
- Nếu doanh nghiệp được miễn thuế môn bài năm đầu, thì không hạch toán khoản này.
THỦ TỤC HẠCH TOÁN THUẾ MÔN BÀI
Việc hạch toán thuế môn bài là một thủ tục kế toán bắt buộc, giúp ghi nhận nghĩa vụ tài chính của doanh nghiệp với Nhà nước vào sổ sách kế toán. Nếu thực hiện không chính xác, doanh nghiệp có thể bị loại chi phí khi quyết toán thuế, hoặc bị xử phạt hành chính.
- Xác định mức thuế môn bài phải nộp
Căn cứ theo Nghị định 139/2016/NĐ-CP (được sửa đổi tại Nghị định 22/2020/NĐ-CP), mức thuế môn bài như sau:
| Đối tượng | Mức thuế môn bài |
| Doanh nghiệp có vốn điều lệ > 10 tỷ | 3.000.000 đồng/năm |
| Doanh nghiệp có vốn điều lệ ≤ 10 tỷ | 2.000.000 đồng/năm |
| Chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh | 1.000.000 đồng/năm |
Lưu ý: Doanh nghiệp thành lập mới trong năm đầu tiên được miễn lệ phí môn bài.
- Lập chứng từ hạch toán thuế môn bài
Tùy theo chế độ kế toán áp dụng, doanh nghiệp thực hiện bút toán hạch toán khác nhau.
- 3. Lập Giấy nộp tiền và hạch toán theo đúng tiểu mục NSNN
- Sử dụng phần mềm thuế (ETAX, iHTKK) để lập Giấy nộp tiền vào ngân sách nhà nước;
- Chọn Tiểu mục 2862 – Thuế môn bài;
- Nội dung ghi rõ: “Nộp lệ phí môn bài năm… của Công ty…”.
Lưu giữ đầy đủ các chứng từ liên quan như: Giấy nộp tiền, thông báo nộp thuế, phiếu thu/phiếu chi, bút toán hạch toán.
- Kiểm tra việc định khoản và ghi sổ
- Kiểm tra sổ cái TK 642, TK 3338 (hoặc 33382);
- Đảm bảo số tiền hạch toán trùng khớp với số đã nộp trên hệ thống thuế;
- Hạch toán đúng kỳ kế toán: đầu năm tài chính.
- Lập báo cáo tài chính và quyết toán thuế
- Hạch toán thuế môn bài đúng sẽ đảm bảo chi phí này được công nhận hợp lệ trong quá trình quyết toán thuế TNDN;
- Báo cáo tài chính phải thể hiện số chi phí thuế phù hợp với chứng từ và sổ kế toán.
HƯỚNG DẪN HẠCH TOÁN THUẾ MÔN BÀI
Hạch toán thuế môn bài là việc ghi nhận khoản lệ phí phải nộp vào sổ kế toán nhằm phản ánh đúng nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp trong kỳ. Theo quy định hiện hành, khoản thuế môn bài được ghi nhận vào chi phí quản lý doanh nghiệp. Cụ thể, kế toán định khoản: Nợ TK 642 – Chi phí quản lý doanh nghiệp, Có TK 3338 – Thuế và các khoản phải nộp khác. Khi thực hiện nộp tiền cho cơ quan thuế, kế toán ghi: Nợ TK 3338, Có TK 111/112 tùy theo hình thức thanh toán tiền mặt hay chuyển khoản.
Lưu ý, mức lệ phí môn bài phụ thuộc vào vốn điều lệ ghi trên giấy đăng ký kinh doanh, và cần thực hiện trước ngày 30/01 hằng năm hoặc trong 30 ngày kể từ ngày được cấp mã số thuế. Việc hạch toán đúng, đủ và đúng thời điểm không chỉ đảm bảo tuân thủ pháp luật thuế mà còn giúp doanh nghiệp tính đúng chi phí và tránh bị xử phạt hành chính.
CÁC CÂU HỎI THƯỜNG GẶP
- Hạch toán thuế môn bài sai năm có cần điều chỉnh lại không?
Có. Việc hạch toán sai năm tài chính sẽ ảnh hưởng đến kết quả lãi/lỗ và quyết toán thuế. Cần lập bút toán điều chỉnh ngay trong kỳ hiện tại hoặc điều chỉnh hồi tố nếu cơ quan thuế yêu cầu.
- Năm đầu thành lập doanh nghiệp có cần hạch toán thuế môn bài không?
Không. Năm đầu tiên được miễn thuế môn bài, do đó không cần và không nên hạch toán khoản này.
- Nếu không nộp thuế môn bài thì có bị xử phạt không?
Có. Theo Nghị định 125/2020/NĐ-CP, mức phạt có thể lên tới 8 triệu đồng nếu trễ hạn hoặc không kê khai, nộp thuế môn bài.
- Doanh nghiệp tạm ngừng hoạt động có cần hạch toán thuế môn bài?
Không cần nếu đã thông báo tạm ngừng với cơ quan thuế và được xác nhận. Nếu vẫn hoạt động nhưng không hạch toán sẽ bị xử phạt.
- Hạch toán thuế môn bài có được tính vào chi phí hợp lý khi quyết toán thuế TNDN không?
Có. Đây là khoản chi phí được phép ghi nhận nếu hạch toán đúng kỳ, đúng tiểu mục, có chứng từ đầy đủ.
Việc hạch toán thuế môn bài đúng cách, đúng luật không chỉ giúp doanh nghiệp minh bạch tài chính, mà còn là căn cứ quan trọng khi quyết toán, thanh – kiểm tra thuế. Luật Thiên Mã với đội ngũ chuyên viên kế toán – thuế nhiều năm kinh nghiệm, sẵn sàng đồng hành cùng bạn kiểm tra, rà soát và tư vấn toàn bộ quy trình hạch toán chuẩn chỉnh nhất.
Liên hệ Luật Thiên Mã ngay hôm nay để nhận tư vấn miễn phí và gói dịch vụ kế toán – thuế ưu đãi trong tháng này!
>>> Đừng để rắc rối pháp lý làm bạn kiệt sức, hao tiền và mất cơ hội! Đặt lịch tư vấn với Luật sư ngay hôm nay – chỉ một phí nhỏ, luật sư uy tín giúp bạn xử lý nhanh gọn. Hoàn phí khi dùng thuê luật sư trọn gói sau tư vấn. Thanh toán gấp để tư vấn pháp lý tránh thiệt hại thêm!
