Tên thương mại không chỉ là dấu hiệu nhận diện, mà còn là tài sản chiến lược góp phần xây dựng uy tín và khẳng định vị thế của doanh nghiệp trên thị trường. Trong môi trường kinh doanh ngày càng cạnh tranh, việc đăng ký bảo hộ tên thương mại là bước đi cần thiết để bảo đảm quyền lợi pháp lý và ngăn chặn mọi hành vi xâm phạm, gây nhầm lẫn.

Để quy trình bảo hộ diễn ra đúng luật và hiệu quả, hãy đặt lịch tư vấn tại Luật Thiên Mã. Với sự đồng hành của luật sư – chuyên gia trong lĩnh vực Luật Sở hữu trí tuệ 2005 (sửa đổi, bổ sung 2022) và Luật Doanh nghiệp 2020, doanh nghiệp bạn sẽ được tư vấn chuyên sâu và hỗ trợ toàn diện trong việc bảo vệ tài sản thương hiệu quan trọng này.

Tên thương mại là gì?

1.1. Khái niệm tên thương mại

Theo khoản 21, Điều 4 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 (sửa đổi, bổ sung năm 2022), tên thương mại là tên gọi của tổ chức, cá nhân dùng trong hoạt động kinh doanh nhằm phân biệt chủ thể kinh doanh này với chủ thể kinh doanh khác trong cùng lĩnh vực và khu vực kinh doanh.

Tên thương mại thường là tên doanh nghiệp, hộ kinh doanh, hoặc cơ sở sản xuất được sử dụng liên tục và hợp pháp trong quá trình kinh doanh. Việc sử dụng tên thương mại không nhất thiết phải đăng ký, tuy nhiên tên đó phải không trùng hoặc gây nhầm lẫn với tên thương mại, nhãn hiệu hoặc chỉ dẫn địa lý đã được bảo hộ trước đó.

1.2. Vai trò của tên thương mại

Tên thương mại đóng vai trò đặc biệt quan trọng đối với mọi doanh nghiệp, hộ kinh doanh hoặc tổ chức hoạt động trong lĩnh vực thương mại:

• Xây dựng uy tín doanh nghiệp: Tên thương mại gắn liền với quá trình hoạt động và chất lượng dịch vụ, tạo dựng niềm tin nơi khách hàng.
• Nhận diện thương hiệu trên thị trường: Là dấu hiệu cơ bản giúp khách hàng phân biệt giữa các đơn vị cung cấp hàng hóa hoặc dịch vụ khác nhau.
• Giá trị pháp lý và thương mại: Tên thương mại được pháp luật bảo hộ như một quyền sở hữu trí tuệ riêng biệt, giúp doanh nghiệp ngăn chặn hành vi xâm phạm hoặc sử dụng trái phép từ phía đối thủ.

1.3. Phân biệt tên thương mại và nhãn hiệu

Theo quy định của Luật Sở hữu trí tuệ, tên thương mại và nhãn hiệu đều là đối tượng được bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ nhưng mang bản chất và phạm vi khác nhau:

Việc nhầm lẫn giữa tên thương mại và nhãn hiệu có thể dẫn đến sai phạm trong sử dụng và tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ.

Theo báo cáo của Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam (2024), 70% doanh nghiệp hiện nay chưa nhận thức đầy đủ về giá trị và cơ chế bảo hộ tên thương mại, dẫn đến nguy cơ bị doanh nghiệp khác lợi dụng hoặc đăng ký nhãn hiệu tương tự, gây thiệt hại lâu dài về uy tín và pháp lý.

>>> Chỉ một cuộc hẹn với luật sư, mọi vấn đề pháp lý sẽ được giải quyết triệt để, tiết kiệm thời gian và chi phí cho bạn!

  Đặt lịch tư vấn

Quy định pháp luật về bảo hộ tên thương mại

2.1. Cơ sở pháp lý

Quyền bảo hộ đối với tên thương mại tại Việt Nam được xác lập và điều chỉnh bởi hai hệ thống văn bản pháp luật chính:

• Luật Sở hữu trí tuệ 2005, sửa đổi, bổ sung 2022 – điều chỉnh về quyền sở hữu trí tuệ nói chung, trong đó có quyền đối với tên thương mại (quy định tại Điều 6.3 và Điều 76–80);
• Luật Doanh nghiệp 2020, quy định nguyên tắc đặt tên doanh nghiệp và trách nhiệm pháp lý khi sử dụng tên gây nhầm lẫn với doanh nghiệp khác (Điều 37–42).

Hai luật này kết hợp tạo nên hành lang pháp lý bảo vệ tên thương mại, vừa với tư cách là tài sản sở hữu trí tuệ, vừa là yếu tố định danh doanh nghiệp trong hoạt động kinh doanh.

2.2. Điều kiện bảo hộ

Theo quy định tại Điều 76 Luật Sở hữu trí tuệ và Điều 38 Luật Doanh nghiệp 2020, tên thương mại sẽ được bảo hộ nếu đáp ứng các điều kiện sau:

• Có khả năng phân biệt, không gây nhầm lẫn với tên thương mại hoặc nhãn hiệu đã được sử dụng hoặc đăng ký trước đó trong cùng lĩnh vực kinh doanh;
• Được sử dụng một cách hợp pháp, liên tục trong hoạt động thương mại;
• Không được vi phạm các điều cấm như: sử dụng từ ngữ vi phạm thuần phong mỹ tục, gây hiểu lầm về tính pháp lý, ngành nghề, hoặc quyền sở hữu.

Tên thương mại không cần nộp đơn đăng ký bảo hộ như nhãn hiệu, nhưng phải đáp ứng điều kiện về sử dụng thực tế và hợp pháp.

2.3. Phạm vi bảo hộ

• Tên thương mại được bảo hộ tự động kể từ thời điểm doanh nghiệp đăng ký và sử dụng trong hoạt động thương mại.
• Tuy nhiên, để đảm bảo quyền lợi toàn diện, đặc biệt trong trường hợp mở rộng kinh doanh hoặc đối đầu với tranh chấp, doanh nghiệp nên đăng ký tên thương mại như một nhãn hiệu tại Cục Sở hữu trí tuệ – nhất là khi tên đó có yếu tố nhận diện thương hiệu mạnh.

Theo số liệu thống kê từ Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), năm 2024 có đến 20% tranh chấp liên quan đến tên thương mại bắt nguồn từ xung đột giữa đăng ký doanh nghiệp và bảo hộ sở hữu trí tuệ – phần lớn do doanh nghiệp không đăng ký bảo hộ bổ sung tại Cục SHTT, hoặc sử dụng tên gây nhầm lẫn.

>>> Đặt lịch tư vấn với luật sư của chúng tôi và trải nghiệm dịch vụ pháp lý uy tín, nơi mọi vấn đề của bạn sẽ được giải quyết hiệu quả và nhanh chóng!

  Đặt lịch tư vấn

Thủ tục đăng ký bảo hộ tên thương mại

3.1. Chuẩn bị hồ sơ

Theo quy định tại Điều 76 và Điều 77 Luật Sở hữu trí tuệ, tên thương mại được hiểu là tên gọi của tổ chức, cá nhân dùng trong hoạt động kinh doanh để phân biệt chủ thể kinh doanh này với chủ thể khác. Để đăng ký bảo hộ tên thương mại, doanh nghiệp cần chuẩn bị một bộ hồ sơ bao gồm:

• Đơn yêu cầu bảo hộ tên thương mại (theo mẫu);
• Tài liệu chứng minh việc sử dụng tên thương mại trong hoạt động kinh doanh;
• Bản sao Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp hoặc giấy tờ tương đương;
• Chứng từ nộp lệ phí theo quy định.

Tên thương mại muốn được bảo hộ cần đáp ứng các điều kiện: không trùng hoặc gây nhầm lẫn với tên thương mại, nhãn hiệu, chỉ dẫn thương mại đã được sử dụng hoặc đăng ký trước, và phải đang được sử dụng thực tế trong hoạt động kinh doanh hợp pháp.

3.2. Nộp hồ sơ tại Cục Sở hữu trí tuệ

Hồ sơ đăng ký có thể được nộp trực tiếp, gửi qua bưu điện hoặc nộp trực tuyến thông qua Cổng dịch vụ công của Cục Sở hữu trí tuệ. Địa chỉ tiếp nhận hồ sơ gồm:

• Trụ sở chính tại Hà Nội;
• Văn phòng đại diện tại TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng.

Sau khi tiếp nhận hồ sơ, Cục Sở hữu trí tuệ sẽ cấp số đơn và ghi nhận ngày nộp đơn chính thức, làm căn cứ xác lập quyền ưu tiên.

3.3. Quy trình thẩm định

Quy trình thẩm định đăng ký tên thương mại bao gồm:

• Thẩm định hình thức: Kiểm tra tính đầy đủ, hợp lệ của hồ sơ;
• Công bố thông tin đăng ký hợp lệ;
• Thẩm định nội dung: Xem xét tên thương mại có đáp ứng điều kiện bảo hộ hay không, có trùng hoặc gây nhầm lẫn với đối tượng đã được bảo hộ trước đó.

Nếu tên thương mại đáp ứng đầy đủ điều kiện, Cục Sở hữu trí tuệ sẽ ra quyết định cấp văn bằng bảo hộ.

Theo thống kê của Cục Sở hữu trí tuệ năm 2024, thời gian trung bình để hoàn tất thủ tục và được cấp văn bằng bảo hộ tên thương mại là từ 12 đến 15 tháng kể từ ngày nộp đơn hợp lệ.

>>> Thanh toán phí tư vấn hôm nay để nhận được giải pháp pháp lý tối ưu từ luật sư, bảo vệ quyền lợi của bạn một cách tốt nhất!

  Đặt lịch tư vấn

Chi phí đăng ký bảo hộ tên thương mại

Bảo hộ tên thương mại giúp doanh nghiệp giữ vững danh tiếng và hạn chế rủi ro cạnh tranh không lành mạnh. Mặc dù theo Luật Sở hữu trí tuệ, tên thương mại được bảo hộ tự động khi sử dụng hợp pháp và liên tục, tuy nhiên để đảm bảo tính pháp lý vững chắc và phòng ngừa tranh chấp, doanh nghiệp thường lựa chọn thực hiện đăng ký xác lập quyền. Quá trình này bao gồm một số chi phí cụ thể như sau:

4.1. Phí nhà nước

Phí nhà nước áp dụng khi đăng ký các đối tượng liên quan đến tên thương mại trong khuôn khổ thủ tục xác lập quyền (ví dụ: thông qua đăng ký nhãn hiệu chứa tên thương mại). Các loại phí cơ bản được quy định tại Thông tư 263/2016/TT-BTC, bao gồm:

• Lệ phí nộp đơn: 150.000 đồng/đơn.
• Phí thẩm định: 180.000 đồng.
• Lệ phí công bố và cấp văn bằng: từ 120.000 – 360.000 đồng tùy trường hợp.
• Phí đăng bạ: khoảng 120.000 – 240.000 đồng.

Tổng chi phí nhà nước có thể dao động từ 1 – 2 triệu đồng tùy theo hình thức bảo hộ và phạm vi đăng ký.

4.2. Chi phí dịch vụ pháp lý

Để đảm bảo hiệu quả bảo hộ, doanh nghiệp thường thuê đơn vị chuyên môn hoặc luật sư sở hữu trí tuệ để thực hiện:

• Chi phí tra cứu tên thương mại: từ 500.000 – 1.500.000 đồng.
• Chi phí soạn hồ sơ đăng ký: từ 1 – 3 triệu đồng.
• Phí theo dõi tiến trình, xử lý phản đối hoặc yêu cầu sửa đổi: từ 1 – 2 triệu đồng.

Tổng chi phí dịch vụ pháp lý thường nằm trong khoảng 3 – 6 triệu đồng, tùy độ phức tạp của hồ sơ và uy tín đơn vị cung cấp.

4.3. Chi phí phát sinh

Ngoài các khoản chi chính, doanh nghiệp có thể phát sinh thêm một số loại phí như:

• Phí sửa đổi, bổ sung hồ sơ: khoảng 160.000 đồng/lần.
• Phí gia hạn bảo hộ: áp dụng khi tên thương mại được đăng ký thông qua nhãn hiệu hoặc kiểu dáng liên quan, với chi phí từ 540.000 đồng trở lên.
• Phí đăng ký lại do thay đổi địa chỉ, tên công ty, người đại diện.

Số liệu thực tiễn: Theo khảo sát của Apolat Legal năm 2024, chi phí đăng ký bảo hộ tên thương mại tại Việt Nam hiện nay dao động từ 4 – 8 triệu đồng, tùy theo phạm vi và hình thức bảo hộ, bao gồm cả phí nhà nước và phí dịch vụ.

Cách đăng ký bảo hộ tên thương mại hiệu quả

Tên thương mại là yếu tố nhận diện quan trọng, gắn liền với hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp. Việc đăng ký bảo hộ tên thương mại không chỉ giúp khẳng định quyền sở hữu mà còn ngăn chặn hành vi xâm phạm quyền, cạnh tranh không lành mạnh. Dưới đây là các bước cần thiết để đăng ký bảo hộ tên thương mại hiệu quả:

5.1. Tra cứu tên thương mại trước đăng ký

Trước khi tiến hành sử dụng và đăng ký bảo hộ tên thương mại, doanh nghiệp cần:

• Tra cứu trên cơ sở dữ liệu doanh nghiệp quốc gia, cơ sở dữ liệu nhãn hiệu và tên miền để đảm bảo tên dự kiến không trùng hoặc tương tự gây nhầm lẫn với tên thương mại, nhãn hiệu đã được đăng ký hoặc đang sử dụng hợp pháp.
• Đánh giá khả năng phân biệt, tránh sử dụng từ ngữ mô tả chung chung hoặc thuộc phạm vi cấm.

Việc tra cứu kỹ lưỡng giúp hạn chế rủi ro tranh chấp hoặc bị từ chối bảo hộ.

5.2. Lựa chọn tên thương mại phù hợp

Tên thương mại cần đảm bảo các yếu tố sau:

• Ngắn gọn, dễ nhớ, dễ phát âm, thuận tiện cho nhận diện và quảng bá.
• Mang tính phân biệt cao, không gây nhầm lẫn với doanh nghiệp khác hoạt động trong cùng lĩnh vực.
• Không vi phạm điều cấm theo quy định tại Điều 78 Luật Sở hữu trí tuệ, ví dụ: trùng tên cơ quan nhà nước, tổ chức quốc tế, vi phạm đạo đức xã hội…

Lựa chọn tên hợp lý từ đầu sẽ giúp tăng khả năng được công nhận và bảo hộ hiệu quả.

5.3. Hỗ trợ từ luật sư chuyên môn

Quá trình đăng ký bảo hộ tên thương mại có thể phát sinh vướng mắc về hồ sơ, căn cứ pháp lý hoặc tranh chấp quyền sử dụng. Việc sử dụng dịch vụ từ luật sư hoặc tổ chức đại diện sở hữu công nghiệp sẽ mang lại nhiều lợi ích:

• Soạn thảo hồ sơ chính xác và phù hợp với thực tiễn pháp lý.
• Đại diện làm việc với cơ quan đăng ký, xử lý yêu cầu bổ sung hoặc khiếu nại nếu cần.
• Tư vấn chiến lược bảo hộ phù hợp, kết hợp với đăng ký nhãn hiệu hoặc tên miền.

Theo Cục Sở hữu trí tuệ (2024), 65% doanh nghiệp sử dụng dịch vụ luật sư chuyên môn đạt tỷ lệ được bảo hộ tên thương mại cao hơn so với các trường hợp tự thực hiện.

Lợi ích khi tư vấn về đăng ký bảo hộ tên thương mại tại Luật Thiên Mã

6.1. Đội ngũ luật sư chuyên sâu

Luật Thiên Mã sở hữu đội ngũ luật sư có kinh nghiệm dày dặn trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ và pháp luật doanh nghiệp. Với sự am hiểu chuyên sâu về quy định pháp luật liên quan đến tên thương mại và thực tiễn đăng ký bảo hộ, chúng tôi mang đến giải pháp tư vấn chính xác, phù hợp với từng ngành nghề kinh doanh.

6.2. Dịch vụ trọn gói

Chúng tôi cung cấp dịch vụ pháp lý toàn diện từ bước tra cứu, đánh giá khả năng bảo hộ, tư vấn chiến lược lựa chọn tên thương mại, soạn hồ sơ đăng ký, đến theo dõi quá trình xử lý và hỗ trợ giải quyết các tranh chấp phát sinh. Khách hàng có thể hoàn toàn yên tâm khi ủy thác toàn bộ quy trình cho đội ngũ Luật Thiên Mã.

6.3. Cam kết hiệu quả

Luật Thiên Mã cam kết mang đến quy trình làm việc minh bạch, tối ưu hóa thời gian và chi phí cho khách hàng. Nhờ phương pháp tư vấn bài bản và sự theo sát trong từng hồ sơ, chúng tôi đảm bảo quyền lợi của khách hàng được bảo vệ một cách toàn diện.

Số liệu thực tế: Trong năm 2024, Luật Thiên Mã đã hỗ trợ thành công cho hơn 250 doanh nghiệp trên toàn quốc đăng ký bảo hộ tên thương mại – minh chứng cho uy tín và năng lực xử lý hiệu quả.

>>> Chỉ một cuộc hẹn với luật sư, mọi vấn đề pháp lý sẽ được giải quyết triệt để, tiết kiệm thời gian và chi phí cho bạn!

  Đặt lịch tư vấn

Đăng ký bảo hộ tên thương mại là bước đi chiến lược để bảo vệ bản sắc doanh nghiệp và gia tăng giá trị thị trường. Với sự hỗ trợ từ Luật Thiên Mã, bạn sẽ được hướng dẫn chi tiết theo quy định của Luật Sở hữu trí tuệ 2005 (sửa đổi, bổ sung 2022) và Luật Doanh nghiệp 2020. Hãy hành động ngay hôm nay để bảo vệ tên thương mại của bạn và củng cố vị thế kinh doanh!