Trong môi trường cạnh tranh khốc liệt, kiểu dáng công nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc tạo dấu ấn thị trường và nâng tầm giá trị thương hiệu cho sản phẩm. Việc đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp không chỉ giúp ngăn chặn hành vi sao chép, làm giả mà còn là cơ sở pháp lý vững chắc để bảo vệ tài sản trí tuệ của doanh nghiệp một cách hiệu quả.

Bài viết dưới đây được luật sư chuyên môn cao tại Luật Thiên Mã biên soạn, dựa trên Luật Sở hữu trí tuệ 2005 (sửa đổi, bổ sung 2022) và các văn bản hướng dẫn liên quan, sẽ cung cấp thông tin toàn diện về thủ tục, thời hạn, chi phí đăng ký kiểu dáng công nghiệp. Nếu bạn cần đảm bảo quy trình đăng ký được thực hiện đúng pháp luật và tiết kiệm thời gian, hãy đặt lịch tư vấn ngay tại Luật Thiên Mã để được hỗ trợ chuyên sâu từ đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm.

Kiểu dáng công nghiệp là gì và tại sao cần bảo hộ?

1.1. Định nghĩa kiểu dáng công nghiệp

Theo khoản 13, Điều 4, Luật Sở hữu trí tuệ 2005 sửa đổi, bổ sung 2022, kiểu dáng công nghiệp là hình dáng bên ngoài của sản phẩm, được thể hiện bằng đường nét, hình khối, màu sắc hoặc sự kết hợp các yếu tố này. Kiểu dáng phải có tính mới, tính sáng tạo và có khả năng áp dụng công nghiệp thì mới được bảo hộ.

Ví dụ: Thiết kế vỏ chai nước giải khát, kiểu dáng ghế văn phòng, mẫu đèn trang trí…

1.2. Lợi ích của việc bảo hộ kiểu dáng công nghiệp

Việc đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp mang lại nhiều lợi ích thiết thực, đặc biệt trong môi trường cạnh tranh hiện nay:

• Bảo vệ quyền độc quyền khai thác kiểu dáng trong thời gian dài, giúp ngăn chặn hành vi sao chép, làm giả hoặc sử dụng trái phép.
• Gia tăng giá trị thương hiệu và hình ảnh sản phẩm, giúp doanh nghiệp nổi bật trên thị trường nhờ thiết kế độc đáo.
• Tạo cơ hội sinh lợi thông qua việc chuyển nhượng, cấp phép sử dụng (li-xăng), khai thác thương mại kiểu dáng một cách hợp pháp và có kiểm soát.

Số liệu thực tế: Theo báo cáo của Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam, trong năm 2023, đã có hơn 2.500 đơn đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp được nộp, tăng 15% so với năm 2022. Con số này phản ánh sự gia tăng đáng kể trong nhận thức và hành động bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ của doanh nghiệp và cá nhân sáng tạo.

>>> Chỉ một cuộc hẹn với luật sư, mọi vấn đề pháp lý sẽ được giải quyết triệt để, tiết kiệm thời gian và chi phí cho bạn!

  Đặt lịch tư vấn

Điều kiện để kiểu dáng công nghiệp được bảo hộ

Theo Điều 63 và Điều 64 của Luật Sở hữu trí tuệ 2005 (sửa đổi, bổ sung năm 2022), kiểu dáng công nghiệp sẽ được bảo hộ nếu đáp ứng đầy đủ ba điều kiện cơ bản sau:

2.1. Tính mới

• Kiểu dáng công nghiệp phải chưa từng được công bố công khai dưới bất kỳ hình thức nào ở trong hoặc ngoài Việt Nam trước ngày nộp đơn hoặc ngày ưu tiên (nếu có).
• Nếu đã công bố trước thì không đủ điều kiện được bảo hộ, trừ khi thuộc các trường hợp ngoại lệ được quy định tại Điều 65.

→ Ví dụ: Nếu một sản phẩm đã được trưng bày tại triển lãm quốc tế trước ngày nộp đơn mà không thực hiện thủ tục đăng ký sớm thì khả năng được bảo hộ là rất thấp.

2.2. Tính sáng tạo

• Kiểu dáng phải thể hiện sự sáng tạo, không thể dễ dàng được tạo ra bởi người có hiểu biết trung bình trong lĩnh vực tương ứng.
• Kiểu dáng chỉ được coi là sáng tạo nếu không trùng hoặc không gần giống đến mức có thể gây nhầm lẫn với bất kỳ kiểu dáng nào đã công bố trước đó.

→ Đây là tiêu chí mang tính đánh giá chuyên môn và thường được xác định trong giai đoạn thẩm định nội dung của hồ sơ đăng ký.

2.3. Khả năng áp dụng công nghiệp

• Kiểu dáng phải có khả năng sản xuất hàng loạt bằng phương pháp công nghiệp hoặc thủ công.
• Điều này đảm bảo rằng kiểu dáng có thể được sử dụng rộng rãi trong sản xuất thương mại chứ không chỉ mang tính độc bản.

→ Ví dụ: Một thiết kế trang trí phức tạp nhưng không thể đúc khuôn hoặc lắp ráp hàng loạt sẽ không được coi là có khả năng áp dụng công nghiệp.

Số liệu thực tế

Theo báo cáo năm 2023 của Cục Sở hữu trí tuệ:

• Khoảng 30% đơn đăng ký kiểu dáng công nghiệp bị từ chối do không đáp ứng yêu cầu về tính mới hoặc tính sáng tạo.
• Nguyên nhân phổ biến là kiểu dáng đã bị công bố trước thông qua trưng bày, bán hàng hoặc quảng cáo.

>>> Đặt lịch tư vấn với luật sư của chúng tôi và trải nghiệm dịch vụ pháp lý uy tín, nơi mọi vấn đề của bạn sẽ được giải quyết hiệu quả và nhanh chóng!

  Đặt lịch tư vấn

Hồ sơ đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp

3.1. Các tài liệu cần chuẩn bị

Để đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp, tổ chức hoặc cá nhân cần chuẩn bị đầy đủ các tài liệu sau:

– Tờ khai đăng ký kiểu dáng công nghiệp: Lập theo mẫu số 07 ban hành kèm theo Phụ lục I của Nghị định 65/2023/NĐ-CP.

– Bản mô tả kiểu dáng công nghiệp: Phải trình bày rõ các nội dung sau:

• Tên sản phẩm mang kiểu dáng.
• Chỉ số phân loại quốc tế Locarno.
• Lĩnh vực sử dụng.
• Đặc điểm tạo dáng cơ bản và khác biệt so với kiểu dáng đã biết.
• Nêu rõ phần yêu cầu bảo hộ (nếu không yêu cầu toàn bộ kiểu dáng).

– Bộ ảnh chụp hoặc bản vẽ kỹ thuật:

• Tối thiểu gồm 5 hình thể hiện đầy đủ: mặt trước, mặt sau, mặt trái, mặt phải, và phối cảnh.
• Ảnh/bản vẽ phải thể hiện rõ đặc điểm của kiểu dáng, không bị mờ, nhòe hoặc sai tỷ lệ.

– Giấy ủy quyền: Nếu nộp đơn thông qua tổ chức đại diện sở hữu công nghiệp.

– Chứng từ nộp phí, lệ phí: Bao gồm lệ phí nộp đơn, phí thẩm định hình thức, phí công bố, và các khoản phí khác theo quy định.

3.2. Lưu ý khi chuẩn bị hồ sơ

– Ngôn ngữ sử dụng: Toàn bộ tài liệu phải được lập bằng tiếng Việt. Nếu là tài liệu bằng tiếng nước ngoài thì phải dịch thuật công chứng theo đúng quy định.

– Trình bày hồ sơ: Văn bản không được tẩy xóa, gạch bỏ, phải in rõ nét, thống nhất về cỡ chữ và font chữ.

– Ảnh chụp hoặc bản vẽ:

• Kích thước hợp lệ: không nhỏ hơn 90 x 120 mm và không lớn hơn 210 x 297 mm.
• Mỗi ảnh thể hiện một góc nhìn, không lồng nhiều hình trong cùng một ảnh.

– Tính thống nhất của đơn: Mỗi đơn chỉ được đăng ký một kiểu dáng hoặc các phương án của cùng một kiểu dáng (biến thể), nếu có sự tương đồng cơ bản.

Số liệu thực tế: Theo thống kê của Cục Sở hữu trí tuệ, trong năm 2023, có hơn 40% đơn đăng ký kiểu dáng công nghiệp bị yêu cầu bổ sung hoặc sửa đổi do hồ sơ thiếu tài liệu hoặc không đáp ứng quy cách trình bày. Điều này cho thấy tầm quan trọng của việc chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và đúng chuẩn ngay từ đầu.

>>> Thanh toán phí tư vấn hôm nay để nhận được giải pháp pháp lý tối ưu từ luật sư, bảo vệ quyền lợi của bạn một cách tốt nhất!

  Đặt lịch tư vấn

Tư vấn hỗ trợ từ Luật Thiên Mã

Luật Thiên Mã cung cấp dịch vụ trọn gói đăng ký kiểu dáng công nghiệp, bao gồm:

Tư vấn tính hợp lệ và khả năng bảo hộ của kiểu dáng.

Soạn thảo hồ sơ đầy đủ, đúng mẫu.

Đại diện nộp đơn, theo dõi và xử lý phản hồi từ Cục SHTT.

Hỗ trợ xử lý các trường hợp bị yêu cầu sửa đổi hoặc từ chối.

Quy trình đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp

(Cập nhật theo Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi năm 2022, có hiệu lực từ 01/01/2023)

4.1. Các bước thực hiện

Bước 1: Tra cứu khả năng bảo hộ

• Kiểm tra xem kiểu dáng có trùng hoặc tương tự với kiểu dáng đã được công bố.
• Việc tra cứu không bắt buộc nhưng rất cần thiết để tránh đơn bị từ chối.

Bước 2: Chuẩn bị và nộp hồ sơ

Hồ sơ gồm:

• Tờ khai đăng ký kiểu dáng công nghiệp (theo mẫu số 03-KDCN).
• Bộ ảnh chụp hoặc bản vẽ kiểu dáng (6 mặt: trước, sau, trái, phải, trên, dưới).
• Bản mô tả kiểu dáng công nghiệp.
• Giấy ủy quyền (nếu nộp qua tổ chức đại diện).
• Chứng từ nộp lệ phí.

Bước 3: Thẩm định hình thức

• Cục Sở hữu trí tuệ kiểm tra tính hợp lệ về mặt hình thức của hồ sơ.
• Nếu hợp lệ, ra quyết định chấp nhận đơn và công bố trên Công báo SHCN.

Bước 4: Công bố đơn

• Đơn hợp lệ được công bố sau 02 tháng kể từ ngày chấp nhận đơn hợp lệ.

Bước 5: Thẩm định nội dung

• Xác định tính mới, tính sáng tạo và khả năng áp dụng công nghiệp.
• Có thể yêu cầu sửa đổi, bổ sung nếu cần thiết.

Bước 6: Cấp văn bằng bảo hộ

• Nếu đáp ứng đầy đủ điều kiện, Cục SHTT ra quyết định cấp Giấy chứng nhận kiểu dáng công nghiệp.

4.2. Thời gian xử lý

• Thẩm định hình thức: 01 tháng kể từ ngày nộp đơn.
• Công bố đơn: Trong vòng 02 tháng kể từ ngày chấp nhận đơn hợp lệ.
• Thẩm định nội dung: Tối đa 07 tháng (có thể kéo dài nếu có phản đối hoặc yêu cầu sửa đổi).
• Tổng thời gian từ khi nộp đến khi được cấp bằng: Khoảng 10–14 tháng, tùy trường hợp cụ thể.

Số liệu gần nhất: Theo báo cáo của Cục Sở hữu trí tuệ, trong năm 2024, đã có hơn 9.000 đơn đăng ký kiểu dáng công nghiệp được nộp, tăng 12% so với năm 2023. Điều này cho thấy xu hướng các doanh nghiệp ngày càng quan tâm đến việc bảo hộ thiết kế sản phẩm để bảo vệ lợi thế cạnh tranh và gia tăng giá trị thương hiệu.

Chi phí đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp

Việc đăng ký kiểu dáng công nghiệp (KDCN) không chỉ đòi hỏi hồ sơ đúng quy định mà còn cần chuẩn bị đầy đủ các khoản phí, lệ phí theo quy định của pháp luật. Ngoài ra, nếu cá nhân hoặc tổ chức sử dụng dịch vụ của đại diện sở hữu công nghiệp, sẽ phát sinh thêm chi phí dịch vụ.

5.1. Các khoản phí, lệ phí theo quy định

Theo Thông tư số 263/2016/TT-BTC và các văn bản hướng dẫn hiện hành của Bộ Tài chính và Cục Sở hữu trí tuệ, các khoản phí và lệ phí chính bao gồm:

• Lệ phí nộp đơn: 150.000 đồng/đơn
• Phí thẩm định hình thức đơn: 180.000 đồng
• Phí công bố đơn: 120.000 đồng
• Phí thẩm định nội dung: 700.000 đồng/01 kiểu dáng
• Phí tra cứu thông tin phục vụ thẩm định: 300.000 đồng
• Phí cấp văn bằng bảo hộ: 120.000 đồng
• Phí đăng bạ quyết định cấp văn bằng: 120.000 đồng
• Phí công bố văn bằng trên Công báo: 120.000 đồng

Tổng chi phí cơ bản cho một đơn đăng ký kiểu dáng công nghiệp dao động từ 1.500.000 đồng đến 2.000.000 đồng, chưa bao gồm chi phí duy trì hiệu lực hoặc các khoản bổ sung nếu đơn có nhiều phương án thể hiện kiểu dáng.

5.2. Chi phí dịch vụ (nếu thuê đại diện)

Nếu doanh nghiệp hoặc cá nhân thuê tổ chức đại diện sở hữu trí tuệ như Luật Thiên Mã để hỗ trợ đăng ký kiểu dáng công nghiệp, sẽ phát sinh thêm chi phí dịch vụ, tùy theo phạm vi công việc.

• Chi phí dịch vụ dao động từ 3.000.000 – 7.000.000 đồng cho toàn bộ quy trình đăng ký kiểu dáng công nghiệp, bao gồm: tư vấn tra cứu, soạn hồ sơ, nộp đơn, theo dõi tiến trình và xử lý phản hồi từ Cục Sở hữu trí tuệ.
• Trường hợp cần thiết kế lại bản vẽ kỹ thuật hoặc hiệu chỉnh hình ảnh mô tả, có thể phát sinh thêm phí thiết kế kỹ thuật từ 1.000.000 – 2.000.000 đồng.

Việc sử dụng dịch vụ đại diện giúp đảm bảo hồ sơ chính xác, tiết kiệm thời gian và hạn chế tối đa khả năng bị từ chối đơn do lỗi kỹ thuật.

>>> Chỉ một cuộc hẹn với luật sư, mọi vấn đề pháp lý sẽ được giải quyết triệt để, tiết kiệm thời gian và chi phí cho bạn!

  Đặt lịch tư vấn

Đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp không chỉ giúp bảo vệ tài sản trí tuệ mà còn nâng cao giá trị thương hiệu và khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp. Với quy trình phức tạp và yêu cầu khắt khe về hồ sơ, việc hợp tác với một đơn vị pháp lý uy tín như Luật Thiên Mã sẽ giúp bạn tiết kiệm thời gian và đảm bảo thành công. Hãy đặt lịch tư vấn ngay hôm nay tại Luật Thiên Mã để được hỗ trợ toàn diện