Hiện nay, số lượng doanh nghiệp mở chi nhánh tại các tỉnh thành đang tăng trưởng bình quân 9,3%/năm (số liệu Tổng cục Thuế). Trong đó, nhiều doanh nghiệp lựa chọn mô hình chi nhánh hạch toán phụ thuộc để dễ kiểm soát tài chính – thống nhất kế toán – giảm gánh nặng quản lý thuế.
Tuy nhiên, không ít đơn vị lúng túng trong kê khai thuế, xác định nghĩa vụ tại địa phương, dẫn đến bị phạt, truy thu hoặc mất quyền ưu đãi thuế.
Bài viết dưới đây do Luật Thiên Mã – đơn vị tư vấn pháp lý doanh nghiệp uy tín – tổng hợp toàn diện quy định và hướng dẫn chi tiết về chi nhánh hạch toán phụ thuộc kê khai thuế.
>>> Đừng để rắc rối pháp lý làm bạn kiệt sức, hao tiền và mất cơ hội! Đặt lịch tư vấn với Luật sư ngay hôm nay – chỉ một phí nhỏ, luật sư uy tín giúp bạn xử lý nhanh gọn. Hoàn phí khi dùng thuê luật sư trọn gói sau tư vấn. Thanh toán gấp để tư vấn pháp lý tránh thiệt hại thêm!
QUY ĐỊNH CHI NHÁNH HẠCH TOÁN PHỤ THUỘC KÊ KHAI THUẾ
Chi nhánh hạch toán phụ thuộc là đơn vị trực thuộc doanh nghiệp, không tổ chức hệ thống kế toán độc lập, mọi hoạt động thu – chi – thuế đều tổng hợp về trụ sở chính để kê khai và quyết toán. Tuy nhiên, để đảm bảo việc phân bổ nghĩa vụ thuế đúng quy định, pháp luật hiện hành vẫn đặt ra một số nghĩa vụ riêng biệt cho chi nhánh phụ thuộc.
- Căn cứ pháp lý điều chỉnh
Các văn bản pháp luật hiện hành quy định rõ trách nhiệm kê khai thuế của chi nhánh phụ thuộc, bao gồm:
- Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14;
- Thông tư số 80/2021/TT-BTC ngày 29/9/2021 của Bộ Tài chính;
- Luật Doanh nghiệp 2020;
Tại Điều 13 và Điều 14 của Thông tư 80/2021/TT-BTC, quy định cụ thể cách thức phân bổ nghĩa vụ thuế giá trị gia tăng (GTGT) và thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) đối với đơn vị phụ thuộc như chi nhánh.
- Nguyên tắc kê khai thuế của chi nhánh hạch toán phụ thuộc
Dù không hạch toán riêng, chi nhánh phụ thuộc vẫn phải kê khai thuế dưới dạng phân bổ nghĩa vụ thuế theo từng sắc thuế phát sinh tại địa phương. Cụ thể:
- a) Đối với thuế GTGT
- Nếu chi nhánh có phát sinh doanh thu bán hàng, cung cấp dịch vụ hoặc hoạt động xây dựng ngoại tỉnh, doanh nghiệp phải kê khai và nộp thuế GTGT phân bổ theo mẫu 05-2/GTGT;
- Nếu không phát sinh hoạt động tại địa phương, không cần kê khai GTGT riêng.
- b) Đối với thuế TNDN
- Trường hợp chi nhánh phụ thuộc phát sinh thu nhập tại địa phương, doanh nghiệp phải kê khai và nộp thuế TNDN theo mẫu 05-2/TNDN, tính theo tỷ lệ thu nhập của chi nhánh trên tổng thu nhập chịu thuế;
- Nếu chi nhánh chỉ thực hiện nhiệm vụ nội bộ (giao dịch nội bộ, không phát sinh doanh thu), không phải phân bổ TNDN.
- c) Đối với lệ phí môn bài
- Chi nhánh phụ thuộc có hoạt động sản xuất, kinh doanh, vẫn phải nộp lệ phí môn bài theo mức quy định, trừ trường hợp chi nhánh không hoạt động.
- Một số đặc thù khác
- Chi nhánh phụ thuộc được cấp mã số thuế phụ thuộc để phục vụ khai báo và theo dõi tại cơ quan quản lý thuế địa phương;
- Được sử dụng hóa đơn điện tử chung với trụ sở chính nhưng phải ghi rõ địa chỉ chi nhánh phát sinh nghĩa vụ thuế;
- Trường hợp sử dụng lao động, chi nhánh phải kê khai thuế thu nhập cá nhân và bảo hiểm xã hội theo nơi đóng bảo hiểm;
- Doanh nghiệp không được hợp nhất nghĩa vụ thuế toàn hệ thống, mà phải tách riêng phần nghĩa vụ phát sinh tại địa phương có chi nhánh.
- Trách nhiệm kê khai thuộc về trụ sở chính
Tuy chi nhánh có thể thực hiện nghiệp vụ hành chính, trách nhiệm kê khai – nộp thuế – phân bổ nghĩa vụ luôn thuộc về trụ sở chính. Trụ sở chính phải tổng hợp, phân tích và nộp tờ khai đúng hạn, theo:
- Tờ khai tháng hoặc quý (tùy quy mô doanh thu);
- Khai quyết toán năm, bao gồm cả phần phân bổ cho chi nhánh;
- Khai thuế nhà thầu, nếu chi nhánh sử dụng dịch vụ từ nước ngoài.
Lưu ý quan trọng: Việc không kê khai đúng mô hình hạch toán phụ thuộc có thể dẫn đến:
- Bị phạt từ 2 – 25 triệu đồng theo Nghị định 125/2020/NĐ-CP;
- Bị truy thu thuế và tiền chậm nộp;
- Mất điều kiện áp dụng ưu đãi thuế đầu tư.
THỦ TỤC CHI NHÁNH HẠCH TOÁN PHỤ THUỘC KÊ KHAI THUẾ
Hiện nay, việc kê khai thuế đối với chi nhánh hạch toán phụ thuộc đang gây nhiều lúng túng cho doanh nghiệp do quy định phân bổ nghĩa vụ thuế khác biệt so với chi nhánh hạch toán độc lập. Để đảm bảo tuân thủ pháp luật và tránh bị xử phạt, doanh nghiệp cần thực hiện đúng – đủ – kịp thời các thủ tục liên quan đến kê khai thuế tại địa bàn chi nhánh hoạt động.
- Đăng ký mã số thuế phụ thuộc tại chi nhánh
Ngay khi thành lập chi nhánh hạch toán phụ thuộc, doanh nghiệp phải:
- Nộp tờ khai đăng ký thuế mẫu 01-ĐK-TCT cho chi nhánh;
- Gửi Giấy phép hoạt động chi nhánh và văn bản ủy quyền của doanh nghiệp mẹ;
- Cơ quan thuế cấp mã số thuế 13 số phụ thuộc cho chi nhánh để sử dụng cho mục đích kê khai, theo dõi thuế tại địa phương.
Thời hạn đăng ký: trong vòng 10 ngày làm việc kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận hoạt động chi nhánh.
- Lập hồ sơ kê khai thuế GTGT phát sinh tại chi nhánh
Chi nhánh hạch toán phụ thuộc không phải lập tờ khai thuế GTGT riêng, mà trụ sở chính sẽ:
- Kê khai GTGT phát sinh tại chi nhánh thông qua mẫu 01/GTGT kèm phụ lục 05-2/GTGT (đối với hoạt động xây dựng ngoại tỉnh hoặc bán hàng khác địa bàn);
- Phân bổ thuế GTGT theo tỷ lệ doanh thu, nộp về Cục Thuế nơi chi nhánh đặt trụ sở.
Thời điểm kê khai: theo tháng hoặc quý, tùy theo doanh thu năm liền kề của doanh nghiệp mẹ.
- Phân bổ thuế TNDN tại địa phương chi nhánh
Mặc dù chi nhánh không hạch toán độc lập, nhưng nếu có phát sinh doanh thu hoặc thu nhập chịu thuế tại địa phương, thì:
- Doanh nghiệp mẹ cần khai thuế TNDN theo mẫu 03/TNDN kèm phụ lục 05-2/TNDN;
- Mức phân bổ thuế = Tổng thuế TNDN × Tỷ lệ chi nhánh = Doanh thu chi nhánh / Tổng doanh thu.
Doanh nghiệp phải nộp thuế tại nơi chi nhánh đặt trụ sở và thực hiện nghĩa vụ tạm nộp quý – quyết toán năm.
- Kê khai lệ phí môn bài
Chi nhánh phụ thuộc phải nộp lệ phí môn bài riêng, trừ trường hợp không hoạt động. Cụ thể:
- Kê khai theo mẫu 01/MBAI;
- Nộp tờ khai cho Cơ quan thuế quản lý chi nhánh;
- Mức nộp: 1 triệu đồng/năm nếu không có vốn điều lệ; hoặc dựa theo mức vốn của doanh nghiệp mẹ nếu được ủy quyền.
Thời hạn kê khai lệ phí môn bài: chậm nhất là 31/01 hằng năm, hoặc 30 ngày kể từ khi bắt đầu hoạt động.
- Khai thuế TNCN, thuế nhà thầu (nếu có)
Nếu chi nhánh sử dụng người lao động và trả thu nhập, doanh nghiệp phải:
- Đăng ký mã số thuế cá nhân, mã số thuế cho chi nhánh;
- Kê khai thuế TNCN theo mẫu 05/KK-TNCN theo quý;
- Trích nộp BHXH và các khoản bảo hiểm khác đúng nơi chi nhánh đóng bảo hiểm;
- Nếu sử dụng dịch vụ từ nhà thầu nước ngoài: kê khai theo mẫu 01/NTNN.
- Các thủ tục bổ sung định kỳ
- Báo cáo tình hình sử dụng hóa đơn (nếu dùng riêng tại chi nhánh);
- Đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử nếu chi nhánh phát sinh hoạt động cung cấp dịch vụ;
- Báo cáo quyết toán thuế hằng năm, gồm cả phần của chi nhánh phụ thuộc.
Lưu ý khi thực hiện thủ tục kê khai thuế cho chi nhánh hạch toán phụ thuộc:
- Tất cả hồ sơ kê khai thuế do doanh nghiệp mẹ thực hiện (trừ trường hợp được ủy quyền hợp lệ);
- Sai sót trong phân bổ nghĩa vụ thuế có thể dẫn tới bị xử phạt vi phạm hành chính, theo Nghị định 125/2020/NĐ-CP;
- Luôn cập nhật các biểu mẫu mới nhất từ Thông tư 80/2021/TT-BTC.
CÁC CÂU HỎI THƯỜNG GẶP
- Nếu chi nhánh không phát sinh doanh thu, có phải nộp tờ khai thuế không?
Có. Doanh nghiệp vẫn phải kê khai thuế theo quy định, trừ trường hợp chi nhánh không hoạt động và có văn bản thông báo tạm ngừng.
- Có thể xin hợp nhất kê khai thuế chi nhánh vào trụ sở chính không?
Không. Mặc dù hạch toán phụ thuộc, doanh nghiệp vẫn phải nộp tờ khai phân bổ thuế theo địa phương, không được hợp nhất toàn bộ nếu có phát sinh nghĩa vụ tại nơi khác.
- Chi nhánh có cần lập hóa đơn riêng không?
Có thể sử dụng hóa đơn điện tử chung với trụ sở chính, nhưng phải ghi rõ địa điểm bán hàng hoặc địa chỉ chi nhánh để xác định nghĩa vụ thuế địa phương.
- Mức phạt nếu kê khai thuế sai địa bàn như thế nào?
Tùy theo hành vi vi phạm, doanh nghiệp có thể bị:
- Phạt từ 2 – 25 triệu đồng;
- Truy thu thuế + 0,03%/ngày tiền chậm nộp theo Luật Quản lý thuế.
- Có thể chuyển đổi chi nhánh từ phụ thuộc sang độc lập không?
Có. Doanh nghiệp làm hồ sơ điều chỉnh mô hình hoạt động và đăng ký hạch toán độc lập nếu muốn chi nhánh tự kê khai – quyết toán thuế.
Việc kê khai thuế cho chi nhánh hạch toán phụ thuộc tưởng đơn giản nhưng lại tiềm ẩn rủi ro pháp lý lớn nếu hiểu sai quy định hoặc kê khai sai địa bàn.
Với hơn 10 năm kinh nghiệm đồng hành cùng doanh nghiệp trên toàn quốc, Luật Thiên Mã cam kết hỗ trợ kê khai đúng, đủ, đúng hạn – không để bị truy thu hay xử phạt.
>>> Đặt lịch ngay để được tư vấn bởi đội ngũ luật sư hàng đầu, giúp bạn giải quyết mọi khó khăn pháp lý một cách hiệu quả!
