Chậm nộp quyết toán thuế thu nhập cá nhân (TNCN) là tình huống khá phổ biến, đặc biệt với người lao động có thu nhập từ nhiều nguồn hoặc các cá nhân chưa quen thủ tục thuế. Tuy nhiên, hành vi này có thể dẫn đến xử phạt hành chính, bị tính tiền chậm nộp hoặc thậm chí ảnh hưởng đến quyền lợi cá nhân như hoàn thuế hoặc xác nhận nghĩa vụ thuế. Nếu bạn đang lo lắng vì nộp muộn hoặc chưa nộp quyết toán đúng thời hạn, hãy chủ động tìm hiểu để kịp thời xử lý.
Bài viết dưới đây do luật sư của Luật Thiên Mã biên soạn sẽ cung cấp thông tin chi tiết về mức phạt và cách xử lý khi chậm nộp quyết toán thuế TNCN, căn cứ theo Luật Quản lý thuế 2019, Nghị định 125/2020/NĐ-CP, và Thông tư 105/2020/TT-BTC. Để tránh những rủi ro không đáng có và đảm bảo thực hiện đúng nghĩa vụ thuế, bạn nên đặt lịch tư vấn với Luật Thiên Mã để được hỗ trợ kịp thời, chính xác và hiệu quả
Chậm nộp quyết toán thuế TNCN là gì?
Khái niệm quyết toán thuế TNCN
Quyết toán thuế thu nhập cá nhân (TNCN) là thủ tục pháp lý nhằm tổng hợp toàn bộ thu nhập chịu thuế của cá nhân trong một năm và xác định số thuế phải nộp hoặc được hoàn lại.
Theo Điều 8 Thông tư 111/2013/TT-BTC (được sửa đổi, bổ sung bởi Thông tư 92/2015/TT-BTC và Thông tư 80/2021/TT-BTC):
- Cá nhân có thu nhập từ tiền lương, tiền công phải tự quyết toán thuế nếu:
- Có thu nhập từ nhiều nơi;
- Có số thuế phải nộp thêm hoặc đề nghị hoàn thuế.
- Tổ chức chi trả thu nhập (doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp…) có trách nhiệm quyết toán thay cho người lao động có ủy quyền hoặc thực hiện quyết toán cho toàn bộ khoản chi trả.
Hành vi chậm nộp quyết toán
Chậm nộp quyết toán thuế là việc không nộp hồ sơ quyết toán đúng thời hạn theo quy định tại Điều 44 Luật Quản lý thuế 2019:
- Cá nhân phải nộp chậm nhất là ngày 31/3 năm sau.
- Tổ chức chi trả thu nhập phải nộp chậm nhất là ngày 30/4 năm sau.
Hậu quả pháp lý của hành vi chậm nộp bao gồm:
- Bị xử phạt vi phạm hành chính theo Nghị định 125/2020/NĐ-CP:
- Mức phạt từ 1 triệu đồng đến 25 triệu đồng tùy theo thời gian chậm và tính chất vi phạm.
- Phải nộp tiền chậm nộp thuế theo lãi suất 0,03%/ngày trên số thuế còn thiếu (nếu có phát sinh số thuế phải nộp).
Theo báo cáo của Tổng cục Thuế năm 2024:
Trong năm 2023, có hơn 200.000 cá nhân và tổ chức bị xử phạt do chậm nộp hồ sơ quyết toán thuế TNCN, với tổng số tiền phạt khoảng 1.200 tỷ đồng. Đa số vi phạm thuộc nhóm doanh nghiệp vừa và nhỏ, hoặc cá nhân có nhiều nguồn thu nhập không thống nhất khai báo kịp thời.
>>> Chỉ một cuộc hẹn với luật sư, mọi vấn đề pháp lý sẽ được giải quyết triệt để, tiết kiệm thời gian và chi phí cho bạn!
Pháp luật quy định về chậm nộp quyết toán thuế TNCN
Cơ sở pháp lý
- Điều 16 Luật Quản lý thuế năm 2019 (hiệu lực từ 01/7/2020): Quy định nghĩa vụ khai, nộp và quyết toán thuế đúng thời hạn.
- Điều 13 và Điều 28 Nghị định 125/2020/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 102/2021/NĐ-CP): Quy định mức phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thuế, hóa đơn.
Các trường hợp bị xử phạt
- Chậm nộp hồ sơ quyết toán thuế TNCN (kể cả khi không phát sinh số thuế phải nộp):
o Mức phạt tùy theo thời gian nộp chậm:
- 1–5 ngày: Cảnh cáo nếu có tình tiết giảm nhẹ.
- 6–10 ngày: Phạt từ 2 – 5 triệu đồng.
- 11–20 ngày: Phạt từ 5 – 8 triệu đồng.
- Trên 20 ngày đến 30 ngày: Phạt từ 8 – 15 triệu đồng.
- Trên 30 ngày: Phạt tối đa 25 triệu đồng.
- Chậm nộp có phát sinh thuế phải nộp:
o Ngoài mức phạt hành chính, cá nhân còn bị:
- Tính tiền chậm nộp thuế: 0,03%/ngày trên số tiền thuế chậm nộp.
- Bị truy thu thuế nếu có kê khai sai dẫn đến thiếu số thuế phải nộp.
Một số lưu ý
- Thời hạn nộp quyết toán TNCN: Chậm nhất là 31/3 hằng năm (đối với cá nhân tự quyết toán).
- Trường hợp cá nhân có thu nhập từ một nguồn duy nhất và đã được tổ chức khấu trừ đầy đủ, không bắt buộc phải quyết toán, trừ khi có nhu cầu hoàn thuế
Theo Tổng cục Thuế (2024), 70% trường hợp chậm nộp quyết toán thuế TNCN là do cá nhân tự quyết toán, trong đó nguyên nhân phổ biến là thiếu thông tin về thời hạn và quy trình pháp lý.
Mức phạt khi chậm nộp quyết toán thuế thu nhập cá nhân (TNCN)
- Mức phạt hành chính do chậm nộp hồ sơ quyết toán thuế TNCN
- Chậm từ 01 – 10 ngày và có tình tiết giảm nhẹ:
→ Phạt cảnh cáo (khoản 1 Điều 13 Nghị định 125/2020/NĐ-CP).
- Chậm từ 01 – 30 ngày (không có tình tiết giảm nhẹ):
→ Phạt tiền từ 2.000.000 đến 5.000.000 đồng (theo khoản 2 Điều 13 – đã sửa đổi tại Nghị định 102/2021/NĐ-CP).
- Chậm từ 31 – 60 ngày:
→ Phạt từ 5.000.000 đến 8.000.000 đồng.
- Chậm từ 61 – 90 ngày:
→ Phạt từ 8.000.000 đến 15.000.000 đồng.
- Chậm trên 90 ngày nhưng chưa nộp hồ sơ:
→ Phạt từ 15.000.000 đến 25.000.000 đồng và buộc nộp hồ sơ quyết toán thuế.
Lưu ý: Người nộp thuế là cá nhân trực tiếp quyết toán thường chỉ bị cảnh cáo hoặc phạt ở mức nhẹ nếu chứng minh được lý do chính đáng.
- Tiền chậm nộp thuế TNCN (ngoài phạt hành chính)
- Mức tính tiền chậm nộp:
→ 0,03%/ngày trên số thuế nộp chậm (tính theo ngày thực tế chậm nộp).
- Ví dụ minh họa:
Nợ 10.000.000 đồng thuế TNCN, chậm nộp 30 ngày:
→ Tiền chậm nộp = 10.000.000 x 0,03% x 30 = 90.000 đồng.
- Gợi ý
- Nên nộp trước ngày 30/4 hàng năm nếu là cá nhân tự quyết toán thuế.
- Có thể nộp trực tuyến qua hệ thống eTax hoặc phần mềm HTKK, không cần đến cơ quan thuế.
>>> Nhanh tay đặt lịch tư vấn với luật sư của chúng tôi để được giải đáp mọi thắc mắc pháp lý, đảm bảo quyền lợi và sự an tâm cho bạn!
Hậu quả của việc chậm nộp quyết toán thuế TNCN
Việc chậm nộp hồ sơ quyết toán thuế thu nhập cá nhân (TNCN) không chỉ khiến người nộp phải chịu xử phạt theo quy định, mà còn ảnh hưởng đến quyền lợi tài chính, uy tín và thậm chí cả quyền xuất cảnh.
- Hậu quả pháp lý
- Bị truy thu và xử phạt hành chính
- Nếu sau khi quyết toán, phát hiện thiếu thuế phải nộp, người nộp thuế sẽ bị truy thu số tiền còn thiếu kèm theo:
Tiền phạt vi phạm hành chính do nộp hồ sơ sai hạn (từ 2 đến 25 triệu đồng tùy mức độ vi phạm – theo Nghị định 125/2020/NĐ-CP).
Tiền chậm nộp với mức 0,03%/ngày tính trên số tiền thuế nộp thiếu.
- Nguy cơ cưỡng chế và tạm hoãn xuất cảnh
Theo Luật Quản lý thuế sửa đổi có hiệu lực từ 01/01/2025, cơ quan thuế có quyền:
Cưỡng chế trừ tiền từ tài khoản ngân hàng.
Đề nghị tạm hoãn xuất cảnh đối với người nộp thuế còn nợ thuế quá hạn, đặc biệt trong trường hợp có hành vi trốn thuế hoặc chây ì nghĩa vụ.
- Tác động tài chính và uy tín
- Chi phí phát sinh do phạt và chậm nộp
Số tiền phạt và tiền lãi chậm nộp sẽ tăng dần theo số ngày vi phạm, ảnh hưởng trực tiếp đến tài chính cá nhân.
- Ảnh hưởng đến hồ sơ thuế và uy tín giao dịch
Việc bị đánh dấu là “có nợ thuế” có thể khiến cá nhân:
Bị hạn chế khi vay vốn, mở thẻ tín dụng.
Gặp khó khăn trong các giao dịch với cơ quan nhà nước hoặc doanh nghiệp.
Ví dụ minh họa
Một cá nhân chậm quyết toán và còn thiếu 20 triệu đồng tiền thuế TNCN. Nếu nộp chậm 60 ngày, số tiền phạt phát sinh là:
Tiền chậm nộp = 20.000.000 x 0,03% x 60 = 360.000 đồng
Chưa kể tiền phạt hành chính có thể lên đến 8 triệu đồng nếu không giải trình hợp lý.
Cách khắc phục và phòng tránh chậm nộp quyết toán thuế
Việc chậm nộp hồ sơ quyết toán thuế có thể khiến cá nhân hoặc doanh nghiệp bị xử phạt hành chính và mất quyền được hoàn thuế hoặc hưởng ưu đãi. Tuy nhiên, nếu xử lý sớm và đúng cách, bạn vẫn có thể giảm nhẹ mức phạt và tránh tái phạm.
Biện pháp khắc phục
- Nộp bổ sung hồ sơ quyết toán và số thuế còn thiếu ngay khi phát hiện
- Theo Luật Quản lý thuế 2019, nếu chưa bị cơ quan thuế kiểm tra, người nộp thuế có thể tự nộp bổ sung hồ sơ quyết toán và khai lại phần thuế còn thiếu.
- Nếu nộp chậm, tiền phạt chậm nộp được tính 0,03%/ngày trên số tiền chưa nộp, nên cần khẩn trương hoàn tất để hạn chế rủi ro tài chính.
- Liên hệ luật sư để được hỗ trợ xử lý vi phạm và giảm thiểu mức phạt
- Luật sư có thể hỗ trợ kiểm tra tính hợp lệ của hồ sơ quyết toán, xác định căn cứ giảm nhẹ và soạn đơn đề nghị miễn, giảm tiền phạt theo đúng quy trình.
- Trường hợp phát sinh tranh chấp hoặc sai sót do lỗi khách quan, luật sư có thể đại diện làm việc với cơ quan thuế.
Phòng tránh vi phạm
- Sử dụng cổng thông tin thuế điện tử (eTax) để nộp hồ sơ đúng hạn
- Hệ thống eTax (thuedientu.gdt.gov.vn) giúp người nộp thuế nộp quyết toán online, tra cứu nghĩa vụ và nhận thông báo nhắc hạn từ cơ quan thuế.
- Nên đăng ký email và số điện thoại chính xác để nhận cảnh báo lịch kê khai và thời hạn nộp quyết toán.
- Cập nhật lịch nộp thuế và các quy định mới về quyết toán TNCN
- Quyết toán thuế thường được thực hiện vào quý I năm sau (trước 30/3 đối với tổ chức và cá nhân có uỷ quyền; trước 30/4 đối với cá nhân tự quyết toán).
- Các thay đổi về mức giảm trừ gia cảnh, biểu thuế lũy tiến, hồ sơ hoàn thuế TNCN… cần được cập nhật kịp thời để tránh nộp sai hoặc nộp thiếu.
>>> Đặt lịch tư vấn với luật sư của chúng tôi và trải nghiệm dịch vụ pháp lý uy tín, nơi mọi vấn đề của bạn sẽ được giải quyết hiệu quả và nhanh chóng!
Chậm nộp quyết toán thuế TNCN có thể dẫn đến các khoản phạt hành chính và tiền chậm nộp, gây ảnh hưởng lớn đến tài chính và uy tín của bạn. Việc nắm rõ quy định, thời hạn, và cách khắc phục là cần thiết để tuân thủ pháp luật. Luật Thiên Mã sẵn sàng đồng hành cùng bạn với dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp. Liên hệ ngay hôm nay để được hỗ trợ chi tiết và hiệu quả theo quy định pháp luật mới nhất!
