Khi phát sinh tranh chấp hoặc không đồng thuận với quyết định của cơ quan nhà nước, người dân và tổ chức có quyền khiếu nại để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Tuy nhiên, trong thực tế, rất nhiều trường hợp khiếu nại bị bác hoặc không được xử lý đúng hạn do không tuân thủ quy trình, không gửi đúng thẩm quyền hoặc không biết rõ thời hạn khiếu nại.
Vậy giải quyết khiếu nại là gì? Quy trình giải quyết khiếu nại được thực hiện ra sao? Cơ quan nào có thẩm quyền xử lý? Thời hạn giải quyết là bao lâu? – Tất cả sẽ được Luật Thiên Mã giải đáp chi tiết trong bài viết này.
>>> Đặt lịch tư vấn với luật sư của chúng tôi và trải nghiệm dịch vụ pháp lý uy tín, nơi mọi vấn đề của bạn sẽ được giải quyết hiệu quả và nhanh chóng!
GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI LÀ GÌ?
Giải quyết khiếu nại là xem xét, xác minh, kết luận và ra quyết định theo trình tự và thủ tục do luật định các khiếu nại đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính của cơ quan hành chính hoặc người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước, đề nghị xem xét lại quyết định hành chính hoặc hành vi hành chính đó khi có căn cứ cho rằng quyết định, hành vi hành chính đó là trái pháp luật, xâm phạm đến quyền, lợi ích hợp pháp của người (hoặc cơ quan, tổ chức) đưa đơn khiếu nại.
Hai loại cơ quan (và cá nhân) có thẩm quyền giải quyết khiếu nại là:
1) Các cơ quan, người đứng đầu cơ quan hành chính nhà nước ở các cấp (Thủ tướng Chính phủ, Tổng thanh tra Chính phủ, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ; Chủ tịch Uỷ ban nhân dân các cấp; Thủ trưởng cơ quan thuộc bộ, thuộc cơ quan ngang bộ, Giám đốc sở, Thủ trưởng cơ quan thuộc sở và cấp tương đương);
2) Toà hành chính các cấp. Việc giải quyết khiếu nại của hai loại cơ quan này được tiến hành theo trình tự, thủ tục khác nhau. Thẩm quyền, thủ tục, trình tự giải quyết khiếu nại của các cơ quan hành chính nhà nước theo quy định của pháp luật khiếu nại, tố cáo (Luật khiếu nại, tố cáo năm 1998 và các văn bản hướng dẫn thi hành) còn thẩm quyền, thủ tục, trình tự giải quyết khiếu nại theo con đường tư pháp, theo thủ tục tố tụng hành chính được quy định tại Pháp lệnh thủ tục giải quyết các vụ án hành chính và các văn bản hướng dẫn thi hành).
CÁC HÀNH VI BỊ NGHIÊM CẤM TRONG HOẠT ĐỘNG KHIẾU NẠI
Điều 6 Luật Khiếu nại năm 2011 quy định các hành vi sau đây bị cấm trong hoạt động khiếu nại:
- Cản trở, gây phiền hà cho người thực hiện quyền khiếu nại; đe doạ, trả thù, trù dập người khiếu nại.
- Thiếu trách nhiệm trong việc giải quyết khiếu nại; không giải quyết khiếu nại; làm sai lệch các thông tin, tài liệu, hồ sơ vụ việc khiếu nại; cố ý giải quyết khiếu nại trái pháp luật.
- Ra quyết định giải quyết khiếu nại không bằng hình thức quyết định.
- Bao che cho người bị khiếu nại; can thiệp trái pháp luật vào việc giải quyết khiếu nại.
- Cố tình khiếu nại sai sự thật;
- Kích động, xúi giục, cưỡng ép, dụ dỗ, mua chuộc, lôi kéo người khác tập trung đông người khiếu nại, gây rối an ninh trật tự công cộng.
- Lợi dụng việc khiếu nại để tuyên truyền chống Nhà nước, xâm phạm lợi ích của Nhà nước; xuyên tạc, vu khống, đe dọa, xúc phạm uy tín, danh dự của cơ quan, tổ chức, người có trách nhiệm giải quyết khiếu nại, người thi hành nhiệm vụ, công vụ khác.
- Vi phạm quy chế tiếp công dân;
- Vi phạm các quy định khác của pháp luật về khiếu nại và giải quyết khiếu nại.
QUY TRÌNH GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI – CẬP NHẬT THEO QUY ĐỊNH MỚI
- Khi có căn cứ cho rằng quyết định hành chính, hành vi hành chính là trái pháp luật, xâm phạm trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp của mình thì người khiếu nại khiếu nại lần đầu đến người đã ra quyết định hành chính hoặc cơ quan có người có hành vi hành chính hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án theo quy định của Luật tố tụng hành chính.
Trường hợp người khiếu nại không đồng ý với quyết định giải quyết lần đầu hoặc quá thời hạn quy định mà khiếu nại không được giải quyết thì có quyền khiếu nại lần hai đến Thủ trưởng cấp trên trực tiếp của người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án theo quy định của Luật tố tụng hành chính.
Trường hợp người khiếu nại không đồng ý với quyết định giải quyết khiếu nại lần hai hoặc hết thời hạn quy định mà khiếu nại không được giải quyết thì có quyền khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án theo quy định của Luật tố tụng hành chính.
- Đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, Thủ trưởng cơ quan thuộc Chính phủ (sau đây gọi chung là Bộ trưởng) thì người khiếu nại khiếu nại đến Bộ trưởng hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án theo quy định của Luật tố tụng hành chính.
Trường hợp người khiếu nại không đồng ý với quyết định giải quyết khiếu nại của Bộ trưởng hoặc quá thời hạn quy định mà khiếu nại không được giải quyết thì có quyền khởi kiện vụ án hành chính tại Toà án theo quy định của Luật tố tụng hành chính.
- Đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính của Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (sau đây gọi chung là cấp tỉnh) thì người khiếu nại khiếu nại lần đầu đến Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án theo quy định của Luật tố tụng hành chính.
Trường hợp người khiếu nại không đồng ý với quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh hoặc hết thời hạn quy định mà khiếu nại không được giải quyết thì có quyền khiếu nại lần hai đến Bộ trưởng quản lý ngành, lĩnh vực hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án theo quy định của Luật tố tụng hành chính.
Trường hợp người khiếu nại không đồng ý với quyết định giải quyết lần hai của Bộ trưởng hoặc hết thời hạn quy định mà khiếu nại không được giải quyết thì có quyền khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án theo quy định của Luật tố tụng hành chính.
THẨM QUYỀN GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI – GỬI ĐÚNG NƠI, XỬ ĐÚNG VIỆC
- Cơ quan, tổ chức, cá nhân trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình có trách nhiệm tiếp nhận, giải quyết kịp thời, đúng pháp luật các khiếu nại, xử lý nghiêm minh người vi phạm; áp dụng biện pháp cần thiết nhằm ngăn chặn thiệt hại có thể xảy ra; bảo đảm cho quyết định giải quyết khiếu nại được thi hành nghiêm chỉnh và phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về quyết định của mình.
- Cơ quan, tổ chức hữu quan có trách nhiệm phối hợp với cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền trong việc giải quyết khiếu nại; cung cấp thông tin, tài liệu có liên quan đến việc khiếu nại theo yêu cầu của cơ quan, tổ chức, cá nhân đó.
- Cơ quan, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm kiểm tra, xem xét lại quyết định hành chính, hành vi hành chính, quyết định kỷ luật của mình; nếu trái pháp luật phải kịp thời sửa chữa, khắc phục, tránh phát sinh khiếu nại.
Nhà nước khuyến khích việc hòa giải tranh chấp giữa các cơ quan, tổ chức, cá nhân trước khi cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền giải quyết tranh chấp đó.
THỜI HẠN GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI – KHÔNG ĐƯỢC ĐỂ QUÁ HẠN!
a) thời hiệu khiếu nại
Thời hiệu khiếu nại là 90 ngày, kể từ ngày nhận được quyết định hành chính hoặc biết được quyết định hành chính, hành vi hành chính.
Trường hợp người khiếu nại không thực hiện được quyền khiếu nại theo đúng thời hiệu vì ốm đau, thiên tai, địch họa, đi công tác, học tập ở nơi xa hoặc vì những trở ngại khách quan khác thì thời gian có trở ngại đó không tính vào thời hiệu khiếu nại.
b) Rút khiếu nại
Người khiếu nại có thể rút khiếu nại tại bất cứ thời điểm nào trong quá trình khiếu nại và giải quyết khiếu nại; việc rút khiếu nại phải được thực hiện bằng đơn có chữ ký hoặc điểm chỉ của người khiếu nại; đơn xin rút khiếu nại phải gửi đến người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại.
Người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại khi nhận được đơn xin rút khiếu nại thì đình chỉ việc giải quyết và thông báo bằng văn bản cho người khiếu nại về việc đình chỉ giải quyết khiếu nại.
CÁC CÂU HỎI THƯỜNG GẶP VỀ GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI
- Khiếu nại là gì? Có bắt buộc phải thực hiện trước khi khởi kiện không?
Khiếu nại là việc cá nhân, tổ chức đề nghị cơ quan có thẩm quyền xem xét lại quyết định hành chính, hành vi hành chính mà họ cho rằng trái pháp luật, xâm phạm quyền lợi của mình.
Việc khiếu nại không bắt buộc phải thực hiện trước khi khởi kiện ra Tòa, trừ những trường hợp luật quy định cụ thể (ví dụ: khiếu nại trong nội bộ cơ quan hành chính trước khi khởi kiện hành chính).
- Tôi nên khiếu nại hay tố cáo khi cơ quan làm sai?
Nếu bạn bị xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp, bạn nên khiếu nại. Nếu bạn phát hiện người khác vi phạm pháp luật gây hại cho Nhà nước, tổ chức, cá nhân khác, bạn nên tố cáo.
- Ai có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu?
Theo Luật Khiếu nại 2011, người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị đã ban hành quyết định hành chính hoặc thực hiện hành vi hành chính có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu.
Nếu không đồng ý với kết quả, bạn có thể khiếu nại lần hai lên cấp trên trực tiếp của cơ quan đó.
- Thời hạn giải quyết khiếu nại là bao lâu?
Thời hạn giải quyết được quy định như sau:
- Lần đầu: Trong vòng 30 ngày, tối đa 45 ngày nếu vụ việc phức tạp.
- Lần hai: Tương tự như lần đầu.
- Trường hợp ở vùng sâu, vùng xa: Có thể kéo dài nhưng không quá 60 ngày.
Nếu cơ quan không giải quyết trong thời gian này, bạn có quyền khiếu nại tiếp hoặc khởi kiện ra Tòa án.
- Nếu quá thời hiệu khiếu nại thì có được xem xét không?
Không. Theo quy định, thời hiệu khiếu nại là 90 ngày kể từ ngày nhận được hoặc biết được quyết định/hành vi bị khiếu nại. Hết thời hiệu, cơ quan có thể từ chối giải quyết.
Trong môi trường hành chính ngày càng chuyên nghiệp, việc hiểu và thực hiện đúng quy trình giải quyết khiếu nại là chìa khóa bảo vệ quyền lợi cá nhân, tổ chức. Tuy nhiên, một sai sót nhỏ như gửi sai cơ quan, nộp trễ thời hạn, hoặc không nắm rõ thẩm quyền có thể khiến toàn bộ quyền khiếu nại bị bác bỏ.
Đừng để rủi ro pháp lý ảnh hưởng đến quyền lợi của bạn!
>>> Thanh toán phí tư vấn hôm nay để nhận được giải pháp pháp lý tối ưu từ luật sư, bảo vệ quyền lợi của bạn một cách tốt nhất!
