Bạn đang tìm hiểu về thuế giá trị gia tăng (GTGT) và băn khoăn không biết cách kê khai, nộp thuế sao cho đúng quy định pháp luật? Nếu không nắm rõ cơ chế tính thuế, đối tượng chịu thuế, miễn giảm hoặc hoàn thuế, bạn có thể gặp rắc rối trong quá trình thực hiện nghĩa vụ thuế hoặc bị xử phạt do khai sai, nộp thiếu. Để tránh những sai sót không đáng có, bạn nên tìm hiểu kỹ các quy định pháp luật hiện hành.

Bài viết dưới đây, do đội ngũ luật sư của Luật Thiên Mã biên soạn, sẽ cung cấp thông tin chi tiết và dễ hiểu về thuế GTGT theo Luật Thuế giá trị gia tăng 2008 (đã được sửa đổi, bổ sung năm 2013), Nghị định 123/2020/NĐ-CP cùng các văn bản hướng dẫn liên quan. Nếu bạn cần tư vấn cụ thể cho trường hợp của mình, đừng ngần ngại đặt lịch hẹn để được hỗ trợ nhanh chóng, đúng luật và hiệu quả.

Thuế giá trị gia tăng là gì?

1. Khái niệm thuế GTGT

Thuế giá trị gia tăng (GTGT) là loại thuế gián thu, được tính trên phần giá trị tăng thêm của hàng hóa hoặc dịch vụ tại mỗi khâu trong quá trình sản xuất, phân phối và tiêu dùng.

• Người nộp thuế GTGT: Tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ, bao gồm cả doanh nghiệp, hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh có phát sinh hoạt động chịu thuế.
• Người chịu thuế thực tế: Người tiêu dùng cuối cùng, vì thuế GTGT được cộng vào giá bán.

Ví dụ: Một công ty bán sản phẩm A với giá 100.000 đồng, thuế GTGT 10% là 10.000 đồng → khách hàng phải trả 110.000 đồng. Công ty sẽ nộp 10.000 đồng này cho Nhà nước.

2. Ý nghĩa của thuế GTGT

• Tăng thu ngân sách nhà nước: Là một trong những nguồn thu chính, ổn định và lâu dài cho ngân sách.
• Thúc đẩy minh bạch tài chính: Khuyến khích doanh nghiệp sử dụng hóa đơn GTGT đầy đủ, từ đó hạn chế giao dịch “ngầm” và chống thất thu thuế.
• Công bằng về nghĩa vụ thuế: Vì người tiêu dùng sử dụng nhiều hàng hóa/dịch vụ sẽ gián tiếp đóng thuế nhiều hơn, phù hợp với khả năng chi trả.

Theo thống kê từ Tổng cục Thuế (2024):

• Thuế GTGT chiếm khoảng 30% tổng thu ngân sách nhà nước.
• Trong năm 2023, tổng số thu từ thuế GTGT đạt hơn 1.500 nghìn tỷ đồng.
• Các lĩnh vực đóng góp nhiều nhất gồm: bán lẻ, sản xuất công nghiệp, vận tải – logistics, thương mại điện tử.

>>> Đặt lịch tư vấn với luật sư của chúng tôi và trải nghiệm dịch vụ pháp lý uy tín, nơi mọi vấn đề của bạn sẽ được giải quyết hiệu quả và nhanh chóng!

Đặt lịch tư vấn

Quy định pháp luật liên quan đến thuế giá trị gia tăng (GTGT)

1. Cơ sở pháp lý

• Luật Thuế giá trị gia tăng số 13/2008/QH12, đã được sửa đổi, bổ sung bởi:
  • Luật số 31/2013/QH13 (sửa đổi năm 2013),
  • Luật số 71/2014/QH13 (về các luật thuế),
  • Luật số 106/2016/QH13,
  • Luật số 26/2022/QH15 (sửa đổi bổ sung thuế GTGT năm 2022).
• Nghị định số 44/2023/NĐ-CP và Nghị quyết 101/2023/QH15: Quy định về gia hạn chính sách giảm thuế GTGT từ 10% xuống 8% đối với một số nhóm hàng hóa, dịch vụ trong năm 2024 nhằm kích cầu tiêu dùng, phục hồi kinh tế.
• Thông tư 219/2013/TT-BTC (vẫn còn hiệu lực thi hành): Hướng dẫn chi tiết thi hành Luật thuế GTGT và các văn bản liên quan.

2. Mức thuế suất GTGT

Thuế GTGT được áp dụng theo 3 mức thuế suất chính:

• 0%: áp dụng với hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu, dịch vụ vận tải quốc tế, dịch vụ cung cấp ra nước ngoài (nếu đủ điều kiện về chứng từ thanh toán và tờ khai hải quan theo quy định).
• 5%: áp dụng đối với một số mặt hàng, dịch vụ thiết yếu, nhằm hỗ trợ an sinh xã hội, bao gồm:
  • Sản phẩm nông nghiệp, thủy sản chưa qua chế biến.
  • Dịch vụ y tế, giáo dục, sách.
  • Nước sạch sinh hoạt.
• 10%: là thuế suất phổ biến, áp dụng cho hầu hết các hàng hóa, dịch vụ tiêu dùng thông thường.

Lưu ý: Năm 2024, theo Nghị quyết 101/2023/QH15, nhiều nhóm hàng hóa, dịch vụ thuộc diện 10% được giảm còn 8% đến hết ngày 31/12/2024.

Theo báo cáo của Tổng cục Thuế năm 2024:

• Khoảng 80% doanh nghiệp đang áp dụng thuế suất 10%, chủ yếu là các ngành bán lẻ, dịch vụ, sản xuất hàng tiêu dùng.
• Nhóm doanh nghiệp này đóng góp gần 70% tổng thu ngân sách từ thuế GTGT, cho thấy vai trò chủ lực của thuế GTGT trong cơ cấu thu ngân sách nhà nước.

Thủ tục nộp thuế giá trị gia tăng (GTGT)

Thuế giá trị gia tăng (GTGT) là loại thuế gián thu quan trọng nhất trong hệ thống thuế Việt Nam, áp dụng với hầu hết hàng hóa, dịch vụ tiêu dùng. Việc kê khai và nộp thuế GTGT đúng quy định là nghĩa vụ bắt buộc với doanh nghiệp, tổ chức kinh doanh và một số cá nhân nộp thuế theo phương pháp kê khai.

1. Quy trình nộp thuế GTGT

Để thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế GTGT, các tổ chức cần tuân theo quy trình gồm 2 giai đoạn:

1. Đăng ký phương pháp tính thuế GTGT

Ngay khi thành lập hoặc có thay đổi về phương pháp tính thuế, doanh nghiệp cần đăng ký tại cơ quan thuế quản lý:

• Phương pháp khấu trừ thuế: Áp dụng cho doanh nghiệp có doanh thu từ 3 tỷ đồng/năm trở lên hoặc tự nguyện đăng ký. Doanh nghiệp cần sử dụng hóa đơn GTGT và có đủ điều kiện về chứng từ kế toán.
• Phương pháp trực tiếp: Áp dụng cho doanh nghiệp nhỏ, hộ kinh doanh hoặc doanh nghiệp không đáp ứng điều kiện khấu trừ.

Đăng ký bằng Mẫu 06/GTGT (trong một số trường hợp) và được xét duyệt bởi cơ quan thuế.

1. Kê khai và nộp thuế định kỳ

Doanh nghiệp kê khai và nộp thuế theo tháng hoặc theo quý tùy theo doanh thu năm trước liền kề. Hình thức kê khai bao gồm:

• Khai thuế GTGT đầu ra – đầu vào
• Tính số thuế phải nộp hoặc được khấu trừ/hoàn thuế
• Nộp tờ khai và tiền thuế qua hệ thống thuế điện tử (eTax)

2. Các bước thực hiện cụ thể

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ

Tùy theo phương pháp tính thuế, doanh nghiệp cần chuẩn bị:

• Hóa đơn GTGT đầu ra, đầu vào
• Bảng kê chi tiết hàng hóa, dịch vụ bán ra và mua vào
• Tờ khai thuế GTGT:
  • Mẫu 01/GTGT: với doanh nghiệp tính thuế theo phương pháp khấu trừ
  • Mẫu 03/GTGT: với doanh nghiệp tính thuế theo phương pháp trực tiếp

Bước 2: Nộp tờ khai và tiền thuế

• Truy cập cổng thông tin điện tử eTax tại https://thuedientu.gdt.gov.vn
• Đăng nhập bằng tài khoản thuế điện tử
• Gửi tờ khai đúng thời hạn:
  • Theo tháng: chậm nhất ngày 20 của tháng sau
  • Theo quý: chậm nhất ngày 30 của quý sau
• Nộp tiền thuế vào tài khoản kho bạc nhà nước theo thông tin trên hệ thống eTax

Theo Tổng cục Thuế (2024):

• Có tới 90% doanh nghiệp kê khai thuế GTGT qua cổng eTax, phản ánh xu hướng chuyển đổi số mạnh mẽ trong ngành thuế.
• Thời gian xử lý báo cáo thuế và nhận thông báo nộp thuế được rút ngắn khoảng 60% so với phương pháp nộp hồ sơ giấy.
• Các địa phương có tỷ lệ cao về nộp thuế GTGT điện tử bao gồm TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội, Đà Nẵng và Bình Dương.

>>> Nhanh tay đặt lịch tư vấn với luật sư của chúng tôi để được giải đáp mọi thắc mắc pháp lý, đảm bảo quyền lợi và sự an tâm cho bạn!

Đặt lịch tư vấn

Hồ sơ và thời hạn nộp thuế giá trị gia tăng

Thuế GTGT là sắc thuế gián thu phổ biến, áp dụng với hầu hết các hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ. Việc kê khai và nộp thuế GTGT đúng hạn giúp doanh nghiệp tuân thủ pháp luật, tránh bị xử phạt hành chính và phát sinh chi phí không đáng có.

Thành phần hồ sơ

Tùy vào phương pháp tính thuế, doanh nghiệp cần nộp các loại hồ sơ sau:

1. Doanh nghiệp áp dụng phương pháp khấu trừ (thường là doanh nghiệp có doanh thu trên 3 tỷ đồng/năm):

• Tờ khai thuế GTGT (Mẫu 01/GTGT).
• Phụ lục bảng kê hóa đơn hàng hóa, dịch vụ bán ra, mua vào (không bắt buộc nộp nhưng phải lưu trữ đầy đủ để giải trình khi cần).

2. Doanh nghiệp áp dụng phương pháp trực tiếp (thường là hộ cá thể hoặc doanh nghiệp nhỏ):

• Tờ khai thuế GTGT (Mẫu 03/GTGT) – theo tỷ lệ trên doanh thu.
• Không cần nộp bảng kê mua vào/bán ra.

3. Tài liệu kèm theo (nếu có):

• Giải trình chênh lệch đầu ra/đầu vào (nếu số liệu bất thường).
• Thông báo điều chỉnh thuế nếu phát hiện sai sót kỳ trước.

Thời hạn nộp thuế

Căn cứ Điều 44 Luật Quản lý thuế 2019 và Điều 8 Nghị định 126/2020/NĐ-CP:

Lưu ý: Trường hợp doanh nghiệp thành lập mới, trong 12 tháng đầu được kê khai theo quý, trừ khi đăng ký tự nguyện kê khai theo tháng.

Theo báo cáo của Tổng cục Thuế năm 2024:

• 65% doanh nghiệp bị xử phạt do nộp hồ sơ thuế GTGT trễ hạn.
• Mức phạt trung bình từ 2–5 triệu đồng/lần vi phạm, tùy thời gian chậm và số lần vi phạm trong năm.
• Các doanh nghiệp vi phạm thường gặp ở nhóm sử dụng hóa đơn điện tử nhưng không đối chiếu đầy đủ đầu vào – đầu ra, dẫn đến kê khai sai, bị xử phạt bổ sung.

Lưu ý và giải pháp để nộp thuế GTGT đúng quy định

Thuế giá trị gia tăng (GTGT) là một trong những sắc thuế quan trọng, áp dụng phổ biến với hầu hết cá nhân, hộ kinh doanh và doanh nghiệp. Tuy nhiên, nếu không tuân thủ đúng quy định trong quá trình kê khai và nộp thuế, người nộp thuế có thể bị xử phạt, truy thu, hoặc mất quyền hoàn thuế. Dưới đây là những lưu ý quan trọng và giải pháp thực tế để đảm bảo thực hiện đúng nghĩa vụ thuế GTGT.

Lưu ý quan trọng

1. Lưu giữ hóa đơn, chứng từ hợp lệ để đối chiếu với cơ quan thuế

Toàn bộ hóa đơn GTGT đầu vào – đầu ra cần được lập, xuất đúng thời điểm, nội dung và định dạng theo quy định. Việc lưu trữ đầy đủ các chứng từ đi kèm như hợp đồng, bảng kê, chứng từ thanh toán… sẽ giúp người nộp thuế chứng minh tính hợp pháp và hợp lý của khoản thu/chi khi bị thanh kiểm tra thuế.

2. Kiểm tra kỹ thông tin kê khai để tránh sai sót dẫn đến truy thu hoặc phạt
   Các lỗi phổ biến như kê khai sai mã số thuế, sai kỳ tính thuế, ghi nhầm số tiền GTGT đầu vào/đầu ra… đều có thể dẫn đến truy thu, tính lãi chậm nộp hoặc phạt vi phạm hành chính. Do đó, người nộp thuế cần kiểm tra kỹ toàn bộ tờ khai trước khi nộp qua hệ thống eTax.

Giải pháp thực hiện

1. Sử dụng phần mềm kế toán hoặc dịch vụ tư vấn thuế để quản lý hiệu quả
   Phần mềm kế toán có khả năng kết nối hóa đơn điện tử, đối chiếu doanh thu – chi phí, tự động lập tờ khai thuế chính xác và kịp thời. Đối với hộ kinh doanh hoặc doanh nghiệp nhỏ không có bộ phận kế toán riêng, việc thuê dịch vụ kê khai thuế định kỳ sẽ giúp đảm bảo tuân thủ đúng luật, đúng hạn.
2. Liên hệ luật sư khi gặp vấn đề về kê khai, hoàn thuế hoặc xử lý vi phạm
   Trong các trường hợp đặc biệt như hoàn thuế GTGT, bị thông báo vi phạm, cần giải trình với cơ quan thuế, hoặc bị thanh tra – kiểm tra thuế, việc có luật sư chuyên ngành đồng hành sẽ giúp bạn:

o Soát xét toàn bộ hồ sơ, kê khai, hóa đơn

o Tư vấn chiến lược xử lý phù hợp

o Đại diện làm việc với cơ quan thuế, bảo vệ quyền lợi hợp pháp

Dịch vụ tư vấn thuế GTGT tại Luật Thiên Mã

Luật Thiên Mã cung cấp dịch vụ hỗ trợ chuyên sâu về thuế GTGT cho cá nhân, hộ kinh doanh và doanh nghiệp, bao gồm:

• Tư vấn chính sách thuế GTGT theo từng ngành nghề cụ thể
• Hướng dẫn lập – kê khai – điều chỉnh tờ khai thuế GTGT
• Hỗ trợ hồ sơ hoàn thuế GTGT nhanh chóng, đúng quy định
• Xử lý sai sót, vi phạm thuế GTGT và làm việc với cơ quan thuế
• Cập nhật các quy định mới liên quan đến thuế điện tử, hóa đơn điện tử

Ưu điểm dịch vụ:

• Tư vấn tận tâm, nhanh chóng, bảo mật tuyệt đối
• Hỗ trợ online – trực tiếp linh hoạt theo nhu cầu
• Đồng hành trọn gói theo quý hoặc năm với chi phí hợp lý

>>> Đặt lịch tư vấn với luật sư của chúng tôi và trải nghiệm dịch vụ pháp lý uy tín, nơi mọi vấn đề của bạn sẽ được giải quyết hiệu quả và nhanh chóng!

  Đặt lịch tư vấn

Thuế giá trị gia tăng là một trong những nghĩa vụ thuế quan trọng, đòi hỏi doanh nghiệp và hộ kinh doanh tuân thủ nghiêm ngặt để tránh rủi ro pháp lý. Việc nắm rõ quy định, chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, và nộp thuế đúng hạn là yếu tố then chốt. Luật Thiên Mã sẵn sàng đồng hành cùng bạn với dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp. Liên hệ ngay hôm nay để được hỗ trợ chi tiết và hiệu quả theo quy định pháp luật mới nhất!