Bạn là hộ kinh doanh và đang băn khoăn không biết mình phải nộp những loại thuế nào, mức thuế ra sao và quy trình kê khai, nộp thuế cần tuân thủ theo quy định pháp luật nào? Nếu không hiểu rõ nghĩa vụ thuế, bạn có thể vô tình vi phạm, bị truy thu, xử phạt hoặc ảnh hưởng đến uy tín kinh doanh. Đừng để những vướng mắc về thuế làm gián đoạn hoạt động của bạn.

Bài viết dưới đây, do đội ngũ luật sư của Luật Thiên Mã biên soạn, sẽ giúp bạn nắm rõ toàn bộ quy định về nộp thuế đối với hộ kinh doanh theo Luật Quản lý thuế 2019, Nghị định 123/2020/NĐ-CP và Thông tư 40/2021/TT-BTC. Nếu bạn cần tư vấn cụ thể cho trường hợp của mình, hãy đặt lịch hẹn ngay hôm nay để được hỗ trợ tận tình, đúng luật và hiệu quả.

Nghĩa vụ nộp thuế của hộ kinh doanh là gì?

1. Khái niệm nộp thuế đối với hộ kinh doanh

Hộ kinh doanh là hình thức kinh doanh do cá nhân hoặc nhóm cá nhân (thường là hộ gia đình) thực hiện, có đăng ký kinh doanh và hoạt động hợp pháp theo quy định của pháp luật Việt Nam.

Theo quy định tại Luật Quản lý thuế và các văn bản hướng dẫn, hộ kinh doanh phải thực hiện nghĩa vụ nộp thuế đối với các khoản thuế sau:

• Thuế môn bài: Nộp hàng năm, căn cứ vào doanh thu hoặc vốn đăng ký.
• Thuế giá trị gia tăng (GTGT): Đánh vào phần giá trị tăng thêm của hàng hóa, dịch vụ do hộ kinh doanh cung cấp.
• Thuế thu nhập cá nhân (TNCN): Tính trên phần thu nhập phát sinh từ hoạt động kinh doanh.

Tùy theo quy mô và phương pháp tính thuế, hộ kinh doanh có thể kê khai theo phương pháp khoán, kê khai theo từng lần phát sinh, hoặc tự nguyện áp dụng kê khai theo hóa đơn chứng từ.

2. Ý nghĩa của việc nộp thuế

Việc thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế không chỉ là trách nhiệm của hộ kinh doanh đối với Nhà nước, mà còn mang lại nhiều lợi ích thiết thực:

• Tuân thủ đúng quy định pháp luật: Tránh các hành vi vi phạm về thuế, không bị xử phạt hành chính hoặc truy thu.
• Đảm bảo quyền lợi hợp pháp: Giúp hộ kinh doanh tạo uy tín với khách hàng, đối tác và thuận lợi khi tham gia giao dịch với cơ quan Nhà nước, ngân hàng hoặc các tổ chức tài chính.
• Tham gia bình đẳng vào môi trường kinh doanh: Góp phần tạo sân chơi công bằng giữa các chủ thể kinh doanh, nhất là trong bối cảnh chuyển đổi số và thương mại điện tử phát triển mạnh.

Theo báo cáo của Tổng cục Thuế năm 2024, trong năm 2023:

• Cả nước có hơn 1,8 triệu hộ kinh doanh thực hiện nghĩa vụ nộp thuế.
• Tổng số thu từ khu vực hộ kinh doanh đạt khoảng 7.000 tỷ đồng, chiếm tỷ lệ đáng kể trong tổng thu ngân sách từ khu vực kinh tế ngoài quốc doanh.
• Các địa phương có số lượng hộ nộp thuế cao gồm TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội, Bình Dương, Đà Nẵng.

>>> Chỉ một cuộc hẹn với luật sư, mọi vấn đề pháp lý sẽ được giải quyết triệt để, tiết kiệm thời gian và chi phí cho bạn!

  Đặt lịch tư vấn

Các loại thuế hộ kinh doanh phải nộp

1. Thuế môn bài

• Mức thuế: Tùy vào doanh thu của hộ kinh doanh trong năm trước liền kề, cụ thể:
  • Doanh thu trên 500 triệu đồng/năm: 1.000.000 đồng/năm
  • Doanh thu từ 300–500 triệu đồng/năm: 500.000 đồng/năm
  • Doanh thu từ 100–300 triệu đồng/năm: 300.000 đồng/năm
• Miễn lệ phí môn bài trong năm đầu tiên thành lập hoặc chuyển từ cá nhân sang hộ kinh doanh có đăng ký.
• Thời hạn nộp: Chậm nhất ngày 30/1 hàng năm hoặc trong vòng 30 ngày kể từ ngày thành lập đối với hộ mới.

2. Thuế GTGT và thuế TNCN

Hộ kinh doanh nộp hai loại thuế này theo 1 trong 2 phương pháp:

1. a) Phương pháp khoán

• Áp dụng cho hộ kinh doanh ổn định, không ghi chép đầy đủ sổ sách kế toán.
• Thuế GTGT và TNCN được ấn định theo tỷ lệ phần trăm doanh thu, tùy theo ngành nghề:
  • Thương mại: GTGT 1%, TNCN 0,5%
  • Dịch vụ: GTGT 5%, TNCN 2%
  • Sản xuất, vận tải: GTGT 3%, TNCN 1,5%
• Cơ quan thuế sẽ dựa vào tình hình kinh doanh, mặt bằng, vị trí và ước lượng doanh thu để xác định mức khoán hàng tháng.

1. b) Phương pháp kê khai

• Áp dụng cho hộ kinh doanh có quy mô lớn, sử dụng hóa đơn thường xuyên, có sổ sách kế toán và đăng ký kê khai thuế.
• Thuế được tính như sau:
  • GTGT: 10% doanh thu (nếu không thuộc đối tượng miễn, giảm).
  • TNCN: dựa trên thu nhập tính thuế = doanh thu – chi phí hợp lý.

Theo báo cáo của Tổng cục Thuế năm 2024, có khoảng 70% hộ kinh doanh đang áp dụng phương pháp khoán, với mức thuế bình quân 2–4 triệu đồng/năm, tùy lĩnh vực và địa bàn kinh doanh. Hộ kinh doanh nhỏ, ổn định, không có nhiều giao dịch hóa đơn thường lựa chọn phương pháp này do thủ tục đơn giản, dễ quản lý.

Thủ tục nộp thuế hộ kinh doanh

Hộ kinh doanh (HKD) là mô hình phổ biến tại Việt Nam, đặc biệt trong các lĩnh vực thương mại, dịch vụ, ăn uống, bán lẻ… Dù quy mô nhỏ, nhưng HKD vẫn phải thực hiện nghĩa vụ thuế đầy đủ theo quy định. Việc nắm rõ quy trình nộp thuế giúp hộ kinh doanh tránh sai sót, xử phạt hành chính, đồng thời tạo thuận lợi trong quá trình hoạt động và mở rộng.

1. Quy trình nộp thuế hộ kinh doanh

Quy trình nộp thuế gồm 2 giai đoạn chính:

1. Đăng ký mã số thuế và phương pháp tính thuế

Ngay sau khi được cấp giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh, cá nhân phải:

• Đăng ký mã số thuế tại chi cục thuế quận/huyện nơi đặt địa điểm kinh doanh.
• Lựa chọn phương pháp tính thuế, bao gồm:
  • Phương pháp khoán (áp dụng với hộ kinh doanh nhỏ, doanh thu dưới 100 triệu đồng/năm)
  • Phương pháp kê khai (áp dụng với hộ kinh doanh lớn hoặc có yêu cầu xuất hóa đơn, thuê nhiều lao động)

1. Nộp báo cáo thuế định kỳ

• Theo phương pháp khoán: Nộp thuế khoán theo năm (chia làm 2 hoặc 4 lần tùy địa phương).
• Theo phương pháp kê khai: Nộp tờ khai và báo cáo thuế hàng tháng hoặc hàng quý, bao gồm:
  • Thuế giá trị gia tăng (GTGT)
  • Thuế thu nhập cá nhân (TNCN)
  • Lệ phí môn bài

2. Các bước thực hiện

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ khai thuế

Tùy vào phương pháp tính thuế, hồ sơ có thể bao gồm:

• Tờ khai thuế GTGT, TNCN (Mẫu 01/CNKD)
• Báo cáo doanh thu, hóa đơn đầu ra, đầu vào (nếu có)
• Tờ khai lệ phí môn bài đầu năm hoặc khi thay đổi quy mô

Bước 2: Nộp hồ sơ thuế

Hộ kinh doanh có 2 hình thức nộp:

• Nộp qua cổng thông tin điện tử eTax tại địa chỉ https://thuedientu.gdt.gov.vn, nếu có tài khoản thuế điện tử.
• Nộp trực tiếp tại bộ phận một cửa của chi cục thuế, nếu chưa đăng ký tài khoản điện tử hoặc gặp khó khăn kỹ thuật.

Theo Tổng cục Thuế (2024):

• Có đến 85% hộ kinh doanh lựa chọn nộp thuế qua cổng eTax, nhờ tính tiện lợi, nhanh chóng và tiết kiệm thời gian.
• Thống kê cho thấy việc nộp điện tử giúp tiết kiệm trung bình 50% thời gian so với nộp hồ sơ giấy truyền thống.
• Việc sử dụng chữ ký số không bắt buộc với HKD, nhưng khuyến khích sử dụng để thao tác hoàn toàn online

4. Một số lưu ý quan trọng

• Hộ kinh doanh có doanh thu dưới 100 triệu đồng/năm thuộc diện không phải nộp thuế, nhưng vẫn cần đăng ký với cơ quan thuế.
• Nếu thay đổi địa điểm kinh doanh, ngành nghề hoặc doanh thu tăng đáng kể, cần thông báo với chi cục thuế để điều chỉnh mức thuế khoán.
• Trường hợp muốn xuất hóa đơn VAT, hộ kinh doanh phải đăng ký chuyển sang phương pháp kê khai, đồng thời mở sổ sách, báo cáo đầy đủ.

>>> Đặt lịch tư vấn với luật sư của chúng tôi và trải nghiệm dịch vụ pháp lý uy tín, nơi mọi vấn đề của bạn sẽ được giải quyết hiệu quả và nhanh chóng!

  Đặt lịch tư vấn

Hồ sơ và thời hạn nộp thuế hộ kinh doanh

Hộ kinh doanh cá thể, bao gồm cả hộ kinh doanh thường xuyên và hộ kinh doanh nộp thuế khoán, có nghĩa vụ thực hiện đầy đủ các thủ tục thuế theo quy định. Việc nộp đúng hồ sơ và đúng thời hạn không chỉ tránh được các khoản phạt vi phạm hành chính mà còn tạo nền tảng vững chắc cho hoạt động kinh doanh bền vững, hợp pháp.

Thành phần hồ sơ

Tùy theo hình thức nộp thuế (theo phương pháp kê khai hay khoán), hộ kinh doanh cần chuẩn bị các hồ sơ sau:

1. Tờ khai lệ phí môn bài (Mẫu 01/LPMB)

o Áp dụng cho hộ kinh doanh mới thành lập hoặc thay đổi quy mô.

o Không phải nộp lại hằng năm nếu không có thay đổi.

2. Tờ khai thuế GTGT và thuế TNCN (Mẫu 01/TT-HKD)

o Áp dụng cho hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán.

o Trường hợp kinh doanh theo phương pháp kê khai, sử dụng các mẫu tờ khai tương tự doanh nghiệp (Mẫu 01/GTGT, Mẫu 02/TNCN).

3. Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh và các tài liệu liên quan đến doanh thu (nếu có)

o Trường hợp cơ quan thuế yêu cầu hoặc khi có biến động lớn về hoạt động kinh doanh, hộ kinh doanh cần nộp báo cáo doanh thu, chi phí…

Thời hạn nộp thuế

Căn cứ Điều 44 và Điều 55 Luật Quản lý thuế 2019 và các văn bản hướng dẫn:

1. Lệ phí môn bài

o Thời hạn nộp: Trước ngày 30/01 hằng năm.

o Hộ kinh doanh mới thành lập trong 6 tháng đầu năm: nộp trong năm thành lập.

o Hộ thành lập từ 01/7 trở đi được miễn lệ phí môn bài cho năm đầu.

2. Thuế GTGT và thuế TNCN

o Hộ nộp khoán: Cơ quan thuế ấn định mức thuế năm, chia đều cho 12 tháng và thông báo vào tháng 12 năm trước hoặc đầu năm.

o Hộ kinh doanh theo phương pháp kê khai: Nộp theo tháng (chậm nhất ngày 20 của tháng kế tiếp) hoặc theo quý (chậm nhất ngày cuối tháng đầu quý sau).

Theo khảo sát của Tổng cục Thuế (2024):

• Có 60% hộ kinh doanh bị xử phạt hành chính vì nộp chậm tờ khai hoặc báo cáo sai thông tin.
• Nguyên nhân chủ yếu là do không nắm rõ thời hạn hoặc thiếu cập nhật biểu mẫu mới theo quy định của Bộ Tài chính.

>>> Chỉ một cuộc hẹn với luật sư, mọi vấn đề pháp lý sẽ được giải quyết triệt để, tiết kiệm thời gian và chi phí cho bạn!

Đặt lịch tư vấn

Lưu ý và giải pháp để nộp thuế đúng quy định

Việc nộp thuế đúng và đủ không chỉ thể hiện trách nhiệm pháp lý mà còn giúp cá nhân, hộ kinh doanh và doanh nghiệp duy trì hoạt động bền vững, minh bạch. Tránh vi phạm pháp luật về thuế là yếu tố then chốt để giảm rủi ro thanh tra, kiểm tra hoặc bị xử phạt. Dưới đây là những lưu ý quan trọng và giải pháp thực tế để thực hiện nghĩa vụ thuế hiệu quả.

Lưu ý quan trọng

1. Đảm bảo thông tin doanh thu khớp với sổ sách kế toán hoặc hóa đơn

Người nộp thuế cần thống nhất số liệu giữa các nguồn: hóa đơn, sổ sách nội bộ, báo cáo tài chính và tờ khai thuế. Bất kỳ sai lệch nào đều có thể bị cơ quan thuế xem là dấu hiệu trốn/lách thuế, dẫn đến việc kiểm tra, truy thu hoặc xử phạt hành chính.

2. Cập nhật các chính sách thuế mới để tận dụng ưu đãi

Hiện nay, hộ kinh doanh cá thể có doanh thu dưới 100 triệu đồng/năm thường được miễn thuế TNCN và thuế GTGT. Tuy nhiên, mức doanh thu này được tính trên tổng doanh thu thực tế, không chỉ riêng theo hóa đơn đầu ra. Do đó, việc hiểu và áp dụng đúng chính sách giúp tiết kiệm chi phí và tránh vô tình vi phạm.

Giải pháp thực hiện

1. Sử dụng phần mềm kế toán hoặc dịch vụ tư vấn để quản lý thuế hiệu quả

Việc áp dụng phần mềm kế toán giúp tự động hóa quy trình theo dõi thu nhập, chi phí, xuất hóa đơn và lập báo cáo thuế. Với hộ kinh doanh nhỏ hoặc cá nhân làm nghề tự do, có thể sử dụng dịch vụ kê khai thuế định kỳ để tránh chậm nộp hoặc kê khai sai.

2. Liên hệ luật sư khi gặp vấn đề về kê khai hoặc xử lý vi phạm thuế

Trường hợp bị cơ quan thuế yêu cầu giải trình, kiểm tra đột xuất hoặc thông báo vi phạm, cần có luật sư chuyên về thuế hỗ trợ rà soát hồ sơ, đưa ra hướng giải quyết và bảo vệ quyền lợi hợp pháp.

Dịch vụ tư vấn thuế tại Luật Thiên Mã

Luật Thiên Mã cung cấp giải pháp toàn diện cho cá nhân, hộ kinh doanh và doanh nghiệp trong việc kê khai, nộp và xử lý các vấn đề liên quan đến thuế một cách nhanh chóng, đúng luật và tiết kiệm.

Dịch vụ bao gồm:

• Tư vấn lựa chọn phương pháp tính thuế và kê khai phù hợp (khoán, theo hóa đơn…)
• Hướng dẫn cập nhật chính sách thuế mới nhất (ưu đãi, miễn/giảm thuế…)
• Hỗ trợ lập tờ khai, nộp thuế qua cổng eTax, phần mềm hỗ trợ kê khai
• Soát xét hồ sơ và xử lý sai sót trong các kỳ thuế trước
• Đại diện làm việc với cơ quan thuế khi có tranh chấp, vi phạm hoặc kiểm tra

Lợi ích khi chọn Luật Thiên Mã:

• Tư vấn cá nhân hóa theo từng loại hình kinh doanh
• Hỗ trợ nhanh chóng, chuyên nghiệp, bảo mật tuyệt đối
• Cam kết đồng hành lâu dài, tiết kiệm thời gian và chi phí

>>> Thanh toán phí tư vấn hôm nay để nhận được giải pháp pháp lý tối ưu từ luật sư, bảo vệ quyền lợi của bạn một cách tốt nhất!

  Đặt lịch tư vấn

Nộp thuế là nghĩa vụ quan trọng của hộ kinh doanh, giúp đảm bảo tuân thủ pháp luật và duy trì hoạt động kinh doanh hợp pháp. Việc nắm rõ quy định, chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, và nộp thuế đúng hạn là yếu tố then chốt. Luật Thiên Mã sẵn sàng đồng hành cùng bạn với dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp. Liên hệ ngay hôm nay để được hỗ trợ chi tiết và hiệu quả theo quy định pháp luật mới nhất!