Thuế GTGT (Giá trị gia tăng) luôn là một vấn đề pháp lý quan trọng trong quá trình vận hành doanh nghiệp, đặc biệt đối với các chi nhánh hạch toán phụ thuộc. Trong thực tiễn, nhiều đơn vị chưa hiểu rõ cách kê khai thuế GTGT cho chi nhánh phụ thuộc, dẫn đến vi phạm hoặc kê khai sai lệch, bị xử phạt hành chính.
Bài viết do Luật Thiên Mã biên soạn sẽ cung cấp cho bạn quy trình kê khai đúng pháp luật, các thủ tục kê khai thuế GTGT cho chi nhánh phụ thuộc, cũng như các quy định pháp lý mới nhất đang áp dụng theo Luật Quản lý thuế hiện hành.
>>> Thanh toán phí tư vấn hôm nay để nhận được giải pháp pháp lý tối ưu từ luật sư, bảo vệ quyền lợi của bạn một cách tốt nhất!
KHI NÀO PHẢI KÊ KHAI THUẾ GTGT CHO CHI NHÁNH PHỤ THUỘC?
Kê khai thuế GTGT cho chi nhánh phụ thuộc là một vấn đề pháp lý đặc thù mà doanh nghiệp cần nắm rõ ngay từ khi thành lập chi nhánh. Theo quy định hiện hành tại Thông tư 80/2021/TT-BTC, chi nhánh hạch toán phụ thuộc chỉ phải thực hiện kê khai thuế GTGT trong một số trường hợp nhất định.
Cụ thể, chi nhánh phụ thuộc cần kê khai thuế GTGT khi thỏa mãn một trong các điều kiện sau:
- Chi nhánh có phát sinh hoạt động bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ thuộc diện chịu thuế GTGT
Nếu chi nhánh thực hiện hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa hoặc dịch vụ chịu thuế và tự lập hóa đơn, thì đây là cơ sở để phát sinh nghĩa vụ kê khai thuế GTGT riêng.
- Chi nhánh có đăng ký mã số thuế riêng và đăng ký kê khai thuế GTGT trực tiếp với cơ quan thuế quản lý
Trường hợp doanh nghiệp ủy quyền cho chi nhánh kê khai và nộp thuế riêng thì chi nhánh có trách nhiệm tự lập tờ khai và nộp thuế tại cơ quan thuế nơi mình đặt trụ sở.
- Chi nhánh thực hiện hạch toán độc lập hoặc được ủy quyền phát hành hóa đơn
Một số chi nhánh tuy hạch toán phụ thuộc nhưng được ủy quyền xuất hóa đơn riêng thì vẫn cần kê khai phần thuế phát sinh từ hoạt động đó.
- Theo mô hình tổ chức và thỏa thuận nội bộ của doanh nghiệp
Một số tập đoàn, công ty mẹ lựa chọn để từng chi nhánh khai thuế riêng nhằm dễ quản lý dòng tiền và định mức thuế GTGT đầu vào – đầu ra phù hợp.
Theo thống kê của Tổng cục Thuế, hơn 68% chi nhánh tại TP.HCM đang thực hiện khai thuế tập trung tại trụ sở chính, trong khi hơn 32% chi nhánh còn lại đã đăng ký khai thuế GTGT riêng do phát sinh hoạt động độc lập.
Lưu ý quan trọng: Không phải mọi chi nhánh đều được hoặc phải kê khai thuế GTGT. Doanh nghiệp cần xác định rõ bản chất hạch toán, mức độ độc lập trong hoạt động kinh doanh, và thỏa thuận nội bộ với chi nhánh để lựa chọn mô hình kê khai đúng luật.
THỦ TỤC KÊ KHAI THUẾ GTGT CHO CHI NHÁNH PHỤ THUỘC
Khi chi nhánh phụ thuộc đáp ứng đủ điều kiện phải kê khai thuế GTGT, doanh nghiệp cần thực hiện đúng – đủ – đúng hạn các bước theo quy định pháp luật thuế hiện hành. Sai sót trong thủ tục kê khai có thể dẫn đến xử phạt hành chính, ấn định thuế hoặc bị truy thu.
Dưới đây là quy trình kê khai thuế GTGT cho chi nhánh phụ thuộc theo hướng dẫn tại Thông tư 80/2021/TT-BTC:
Bước 1: Đăng ký phương pháp kê khai thuế GTGT
- Chi nhánh phụ thuộc phải đăng ký phương pháp tính thuế GTGT (khấu trừ hoặc trực tiếp) theo Mẫu 06/GTGT gửi đến cơ quan thuế quản lý trực tiếp chi nhánh.
- Trường hợp chi nhánh được ủy quyền phát hành hóa đơn hoặc có doanh thu riêng → đăng ký phương pháp khấu trừ là phổ biến.
Lưu ý: Việc đăng ký phương pháp khấu trừ cần phù hợp với mô hình kê khai tại công ty mẹ.
Bước 2: Nộp tờ khai thuế GTGT định kỳ
- Tờ khai mẫu 01/GTGT: Được sử dụng nếu chi nhánh kê khai theo phương pháp khấu trừ.
- Tờ khai mẫu 04/GTGT: Dành cho chi nhánh áp dụng phương pháp trực tiếp trên doanh thu.
- Chu kỳ kê khai:
- Theo tháng nếu doanh thu từ 50 tỷ đồng trở lên trong năm trước liền kề.
- Theo quý nếu doanh thu dưới 50 tỷ đồng hoặc mới thành lập.
Hạn nộp: Chậm nhất là ngày 20 của tháng tiếp theo hoặc quý tiếp theo.
Bước 3: Kê khai và khấu trừ thuế GTGT đầu vào – đầu ra
- Phân bổ thuế GTGT đầu vào sử dụng chung giữa chi nhánh và công ty mẹ nếu cần.
- Trường hợp chi nhánh sử dụng hóa đơn riêng, phần thuế GTGT đầu ra phải khai và nộp tại chi nhánh.
Bước 4: Nộp thuế GTGT vào ngân sách nhà nước
- Chi nhánh nộp thuế vào tài khoản kho bạc của cơ quan thuế quản lý theo đúng thông tin trên giấy nộp tiền (mẫu C1-02/NS).
Hồ sơ cần chuẩn bị:
- Mẫu tờ khai phù hợp (01/GTGT hoặc 04/GTGT)
- Hóa đơn GTGT đầu ra – đầu vào
- Giấy ủy quyền kê khai nếu do công ty mẹ khai thay
- Tờ khai phân bổ thuế GTGT (nếu có)
Gợi ý thực tế: Nhiều doanh nghiệp chọn hình thức ủy quyền cho trụ sở chính kê khai tập trung để giảm rủi ro, nhưng khi chi nhánh có hoạt động thương mại mạnh hoặc ở địa phương khác → nên để chi nhánh kê khai riêng để tránh xung đột về hoàn thuế, quyết toán.
CÁCH KÊ KHAI THUẾ GTGT CHO CHI NHÁNH PHỤ THUỘC
Trường hợp 1: Trụ sở chính kê khai thuế GTGT cho chi nhánh phụ thuộc
Áp dụng khi:
- Chi nhánh không phát sinh hoạt động bán hàng, hoặc
- Chi nhánh không trực tiếp phát hành hóa đơn, hoặc
- Chi nhánh không thực hiện hạch toán kế toán đầy đủ, độc lập.
Cách thực hiện:
- Trụ sở chính kê khai toàn bộ thuế GTGT phát sinh từ hoạt động của chi nhánh (bao gồm cả đầu ra và đầu vào nếu có).
- Tờ khai mẫu 01/GTGT được sử dụng chung cho cả doanh nghiệp.
- Không cần phân bổ thuế GTGT theo địa bàn.
Hồ sơ bổ sung: Có thể yêu cầu giấy ủy quyền từ chi nhánh, hoặc thông báo với cơ quan thuế về việc khai tập trung.
Trường hợp 2: Chi nhánh phụ thuộc tự kê khai thuế GTGT riêng
Áp dụng khi:
- Chi nhánh có phát sinh doanh thu, tự phát hành hóa đơn, hoặc
- Chi nhánh có kế toán độc lập và đăng ký hạch toán riêng phần thuế GTGT.
Cách thực hiện:
- Chi nhánh kê khai thuế tại cơ quan thuế địa phương nơi chi nhánh hoạt động.
- Lựa chọn 1 trong 2 phương pháp:
- Phương pháp khấu trừ: sử dụng tờ khai 01/GTGT
- Phương pháp trực tiếp trên doanh thu: sử dụng tờ khai 04/GTGT
- Phân bổ hoặc khấu trừ thuế GTGT đầu vào – đầu ra theo thực tế phát sinh tại chi nhánh.
Lưu ý đặc biệt: Cần xác định rõ phần thuế GTGT nào được khấu trừ tại chi nhánh và phần nào được chuyển về trụ sở chính nếu có hoạt động liên vùng.
Một số cách kê khai đặc biệt theo mô hình tổ chức
| Mô hình doanh nghiệp | Cách kê khai GTGT đề xuất |
| Có nhiều chi nhánh cùng tỉnh | Kê khai tập trung tại trụ sở chính (nếu không bán hàng) |
| Có chi nhánh ở tỉnh khác phát sinh doanh thu | Kê khai riêng tại chi nhánh |
| Có chi nhánh sản xuất – gia công nội bộ | Kê khai tập trung nếu không phát hành hóa đơn |
Kê khai GTGT điện tử (trên phần mềm HTKK hoặc eTax):
- Đăng nhập tài khoản doanh nghiệp
- Chọn loại hình khai thuế → chọn “Chi nhánh phụ thuộc”
- Nhập mã số thuế chi nhánh
- Lập tờ khai đúng mẫu, kỳ hạn → ký số và gửi tờ khai
CÁC CÂU HỎI THƯỜNG GẶP
- Chi nhánh phụ thuộc không phát sinh hóa đơn, có phải kê khai thuế GTGT không?
Không. Nếu chi nhánh không phát sinh hoạt động kinh doanh và hóa đơn trong kỳ thì không phải lập tờ khai, nhưng vẫn phải báo cáo “không phát sinh”.
- Có được thay đổi từ hình thức kê khai độc lập sang kê khai tập trung không?
Có. Doanh nghiệp gửi mẫu 08-MST cập nhật phương thức kê khai, kèm văn bản giải trình lý do và được cơ quan thuế chấp thuận bằng văn bản.
- Chi nhánh hạch toán phụ thuộc có được hoàn thuế GTGT không?
Có thể. Tuy nhiên, chỉ khi chi nhánh được ủy quyền kê khai và có số thuế GTGT đầu vào lớn hơn đầu ra liên tục 12 tháng hoặc 3 quý liên tiếp.
- Mức phạt nếu kê khai sai địa chỉ thuế cho chi nhánh là gì?
Có thể bị xử phạt từ 2 triệu – 5 triệu đồng theo Nghị định 125/2020/NĐ-CP do khai sai dẫn đến sai địa chỉ nộp thuế, kê khai nhầm cơ quan quản lý.
- Chi nhánh kê khai thuế GTGT tại nơi không đúng quy định thì sao?
Cơ quan thuế sẽ chuyển hồ sơ về đúng địa bàn quản lý, đồng thời có thể ấn định thuế, truy thu và xử phạt vi phạm hành chính.
Việc kê khai thuế GTGT cho chi nhánh phụ thuộc không chỉ ảnh hưởng đến nghĩa vụ thuế mà còn liên quan đến hoàn thuế, xuất hóa đơn, và quản trị dòng tiền doanh nghiệp. Mỗi hình thức kê khai cần xác định rõ thẩm quyền, phương pháp và thủ tục đi kèm.
Đừng để nhầm lẫn nhỏ dẫn đến sai sót lớn, truy thu và bị phạt!
>>> Liên hệ ngay để được hỗ trợ pháp lý tận tâm và chuyên nghiệp từ các luật sư, giúp bạn an tâm hơn trong mọi quyết định!
