Tử hình là hình phạt xuất hiện từ rất sớm, dưới mỗi thời đại, cụm từ này sẽ có tên gọi khác nhau, nhưng nhìn chung đều có cùng một đặc điểm là tước bỏ mạng sống của một ai đó. Bài viết dưới đây, chúng tôi sẽ cung cấp những thông tin, quy định về tử hình. Bài viết bao gồm các nội dung chính, như: Tử hình là gì?; Những đặc điểm mới của quy định về hình phạt tử hình; Các tội phạm áp dụng hình phạt tử hình ở Việt Nam?; Các trường hợp không áp dụng hình phạt tử hình; Tử hình có đặc điểm gì? và những quan điểm về án tử hình. Trong quá trình tìm hiểu thông tin, nếu các bạn có thắc mắc về quy định tử hình, hay những quy định pháp luật khác, hãy gọi cho Luật Thiên Mã theo số điện thoại 1900 6174, để được tư vấn giải đáp.
>>> Liên hệ với luật sư chúng tôi để tư vấn về Bộ luật hình sự 2015. Gọi ngay 1900 6174
Tử hình là gì?
Hiện nay, trên thế giới vẫn còn nhiều quan điểm, ý kiến khác nhau về tử hình. Những nước bác bỏ hình phạt tử hình, luôn không đồng ý với hình thức này, và những quốc gia đồng ý với án tử hình, giữ án tử hình trong bộ luật, cho rằng đây là hình phạt nghiêm khắc, mang tính răn đe cao, được áp dụng đối với những tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.
Trong hệ thống pháp luật Việt Nam, tử hình là hình phạt nghiêm khắc nhất, dành cho những tội phạm đặc biệt nghiêm trọng. Tử hình, là hình phạt chấm dứt quyền sống của một người phạm tội đặc biệt nghiêm trọng. Trong bộ luật hình sự, quy định về tử hình:
– Là hình phạt đặc biệt, chỉ áp dụng đối với những người đặc biệt nghiêm trọng, thuộc nhóm đối tượng xâm phạm an ninh quốc gia, tính mạng con người, các tội về ma tuý, tham nhũng, và những tội khác được quy định trong bộ luật này.
– Không áp dụng hình phạt tử hình đối với những người dưới 18 tuổi, phụ nữ có thai, phụ nữ nuôi con dưới 36 tháng tôi và người đủ 75 tuổi trở lên.
– Không áp dụng án tử hình đối với những trường hợp, người phạm tội tham ô, nhận hối lộ, nhưng chủ động nộp lại tài sản giá trị ¾ số tài sản tham ô, hợp tác tích cực đối với cơ quan chức năng trong quá trình điều tra.
Như vậy, có thể hiểu, tử hình là hình phạt tước bỏ quyền sống của một người phạm tội đặc biệt nghiêm trọng. Đây là hình phạt đặc biệt và nghiêm khắc nhất trong hệ thống pháp luật.
>>> Liên hệ ngay với đội ngũ luật sư chuyên nghiệp. Gọi ngay 1900 6174.
Những điểm mới của quy định hình phạt tử hình
Bộ luật hình sự 2015 quy định về án tử hình, có một số điểm khác biệt so với bộ luật 1999. Cụ thể: Điều 40 Luật hình sự 2015, quy định như sau:
-Thứ nhất: Tiếp tục thể chế hoá chủ trương của Đảng; tinh thần của Hiến pháp 2013 về hạn chế áp dụng hình phạt tử hình. Điều 40, bộ luật này quy định hình phạt tử hình là hình phạt đặc biệt, chỉ áp dụng với những nhóm đối tượng phạm tội đặc biệt nghiêm trọng, các tội xâm phạm tính mạng con người, an ninh quốc gia, ma tuý, tham nhũng và những tội phạm khác theo quy định của bộ luật này.
Bộ luật này, cũng bổ sung một số trường hợp không áp dụng hình phạt tử hình, không thi hành án tử hình. Án tử hình, sẽ không áp dụng đối với những người phạm tội đủ từ 75 tuổi trở lên; Đối với những trường hợp phạm tội tham nhũng, hối lộ, nhưng đã chủ động nộp lại ¾ số tài sản tham nhũng, đã chủ động hợp tác trong quá trình điều tra.
Theo đó, Bộ luật hình sự năm 2015, đã bác bỏ án tử hình đối với 8 tội danh:
-Điều 168: Tội cướp tài sản
-Điều 193: Tội sản xuất, buôn bán hàng cấm là lương thực, thực phẩm
-Điều 249: Tội tàng trữ trái phép chất ma tuý
-Điều 252: Tội chiếm đoạt ma tuý
-Điều 303: Tội phá huỷ công trình, cơ sở phương tiện quan trọng an ninh quốc gia
-Điều 394: Tội chống mệnh lệnh
-Điều 399: Tội đầu hàng địch
Thứ hai: Không thi hành án tử hình trong một số trường hợp
Bên cạnh việc quy định không áp dụng hình phạt tử hình, và không thi hành án tử hình đối với những người phạm tội đủ từ 75 tuổi trở lên, bộ luật này cũng bổ sung thêm một số quy định mới: Không áp dụng hình phạt tử hình đối với những đối tượng tham ô, hối lộ, mà nộp trả lại ¾ số tài sản, có thái độ hợp tác tích cực trong quá trình điều tra trong việc phát hiện, điều tra tội phạm.
Cơ sở của quy định này: Người phạm tội mang tính vụ lợi, yếu tố khắc phục hậu quả, thu hồi tài sản chiếm đoạt được xem xét là tình tiết đặc biệt khi thi hành án tử hình. Tuy nhiên, trên thực tế nước ta trong điều kiện đất nước còn đang phát triển, nhưng số tài sản tham nhũng lại vô cùng lớn, cho thấy việc thu hồi lại tài sản tham nhũng còn gặp nhiều khó khăn.
Chính vì vậy, quy định lại mang tính nhân đạo khoan hồng của Nhà nước, giúp cho công tác thu hồi tài sản khả thi, giảm bớt được gánh nặng cho nền kinh tế quốc gia. Tuy nhiên, để đảm bảo yếu tố công bằng, người phạm tội bên cạnh việc nộp lại tài sản tham ô, còn phải đáp ứng những điều kiện quy định khác, như tích cực hợp tác với cơ quan điều tra, trong quá trình phát hiện tội phạm. và các yếu tố khác, mới đủ điều kiện miễn thi hành hình phạt tử hình.
Thứ ba, quy định về xét giảm án đối với những người bị kết án tử hình được ân giảm xuống thành tù chung thân.
Luật hình sự 2015, đã bổ sung giảm mức hình phạt đã tuyên, đối với những trường hợp kết án tử hình đã được ân giảm, người bị kết án tử hình thuộc các trường hợp quy định Điều 40 của bộ luật này, khi đó thời gian chấp hành hình phạt tử hình sẽ được xem xét giảm lần đầu là 25 năm tù, nhưng vẫn phải đảm bảo thời hạn thi hành án thực tế là 30 năm tù. Điều này, không được quy định trong bộ luật hình sự 1999.
Trên thực tế, khi thi hành án hình sự đối với những phạm nhân tử hình, được ân giảm thành tù chung thân, nếu không quy định sẽ được tiếp tục giảm án, tù chung thân sẽ không được giảm án, và phải thi hành án đến chết. Việc thi hành án kéo dài này, tạo gánh nặng cho Nhà nước khi phải đáp ứng các điều kiện để thi hành án phạt tù này.
Bên cạnh đó, thi hành án kéo dài không làm cho người phạm tội có động lực phấn đấu, trở thành người có ích, mà dẫn đến những hành vi cực đoan, nảy sinh tâm lý chống đối, tự vẫn.
Như vậy, có thể thấy, những điểm mới trong quy định của bộ luật hình sự 2015, phần nào đó thể hiện được khía cạnh tích cực cho người phạm tội, thể hiện tính nhân đạo, khoan hồng của hệ thống pháp luật.
>>> Liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn chi tiết tử hình là gì?. Gọi ngay 1900 6174
Các tội phạm áp dụng hình phạt tử hình ở Việt Nam
Theo quy định tại Bộ luật hình sự 2015, những trường hợp áp dụng án tử hình ở Việt Nam là:
-Điều 108: Tội phản bội Tổ quốc
-Điều 109: Tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân
-Điều 110: Tội gián điệp
-Điều 112: Tội bạo loạn
-Điều 113: Tội khủng bố nhằm chống chính quyền nhân dân
-Điều 114: Tội phá hoại cơ sở vật chất – kỹ thuật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
-Điều 123: Tội giết người
-Điều 142: Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi
-Điều 194: Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh
-Điều 248: Tội sản xuất trái phép chất ma tuý
-Điều 249: Tội tàng trữ trái phép chất ma túy
-Điều 251: Tội mua bán trái phép chất ma tuý
-Điều 299: Tội khủng bố
-Điều 353: Tội tham ô tài sản
-Điều 354: Tội nhận hối lộ
-Điều 421: Tội phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược
-Điều 422: Tội chống loài người
-Điều 423: Tội phạm chiến tranh
Có thể thấy, bộ luật hình sự 2015, quy định 18 tội danh thuộc trường hợp áp dụng án tử hình, những tội danh này đã được giảm so với quy định tại bộ luậy 1999.
>>> Liên hệ ngay với chúng tôi để tư vấn bộ luật hình sự 2018. Gọi ngay 1900 6174
Các trường hợp không áp dụng hình phạt tử hình hoặc thi hành án tử hình
Theo quy định tại Điều 40 bộ luật hình sự 2015, quy định những trường hợp không áp dụng hình phạt tử hình:
-Người phạm tội thuộc đối tượng dưới 18 tuổi
-Người phạm tội là phụ nữ có thai, phụ nữ đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi
-Người phạm tội đủ 75 tuổi trở lên khi đang xét xử
Những trường hợp không thi hành án tử hình, được quy định tại Điều 40 khoản 3 luật hình sự 2015:
-Người phạm tội là phụ nữ có thai, phụ nữ đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi
-Người phạm tội đủ 75 tuổi trở lên khi đang xét xử
-Những đối tượng tham ô, hối lộ, mà nộp trả lại ¾ số tài sản, có thái độ hợp tác tích cực trong quá trình điều tra trong việc phát hiện, điều tra tội phạm.
>>> Liên hệ ngay với đội ngũ luật sư để tư vấn các vấn đề pháp luật. Gọi ngay 1900 6174
Tử hình là hình phạt có đặc điểm gì?
Là một trong những hình phạt của bộ luật hình sự, nhưng tử hình có đặc điểm, tính chất khác so với loại hình phạt khác. Cụ thể:
-Tử hình là hình phạt đặc biệt và nghiêm khắc nhất trong các loại hình phạt
-Hình phạt tử hình có mục đích phòng ngừa người phạm tội tái phạm lại, nhưng không có mục đích giáo dục người bị kết án vì đã tước bỏ cơ hội tái hòa nhập và phục thiện của họ;
-Hình phạt tử hình, là hình phạt có khả năng phòng ngừa tội phạm cao so với các hình phạt khác
-Bên cạnh đó, sẽ không có khả năng khắc phục, sửa chữa khi áp dụng hình phạt tử hình.
Như vậy, mặc dù là tội danh được quy định trong bộ luật, nhưng hình phạt tử hình có đặc điểm khác biệt tương đối so với những hình phạt khác.
>>> Thắc mắc các vấn đề pháp lý. Gọi ngay 1900 6174
Tử hình và những quan điểm khác nhau
Trên thực tế, hiện nay có nhiều quan điểm khác nhau về án tử hình, có những quốc gia đồng ý và không đồng ý với hình phạt này, cho rằng đây là hành vi xâm phạm quyền sống của con người. Thật khó để có thể sửa chữa, khắc phục, nếu tử hình oan một người. Có nhiều học giả cho rằng, bản chất con người mỗi chúng ta là sai lầm, khi tử hình oan một ai đó, thì sẽ không có cách nào khắc phục, sửa chữa, cách khắc phục duy nhất có thể là xóa bỏ hình phạt tử hình. Bên cạnh đó, những quan điểm Tôn giáo về án tử hình cũng cho rằng Đấng tối cao là người sinh ra con người và chỉ có Người mới có quyền tước bỏ mạng sống của con người, không có Nhà nước nào có thể sử dụng quyền của mình áp dụng án tử hình cho con người. Một số quan điểm khác lại c
Tuy nhiên, một số quan điểm khác cho rằng tử hình chính là biện pháp răn đe hiệu quả nhất so với các biện pháp khác. Trong một công trình nghiên cứu của Issac Ehrlich, chỉ ra rằng cứ mỗi cuộc thi hành án tử hình, sẽ giảm được từ 7 đến 8 vụ giết người. Thông thường, những người thực hiện những hành vi như giết người, tham nhũng, họ đều cân nhắc tới hậu quả sẽ phải chịu trách nhiệm như thế nào, vậy nên tử hình có thể ngăn chặn được hành vi vi phạm tội từ trong ý nghĩa nếu còn giữ án tử hình.
Nhiều học giả, cho rằng tử hình là biện pháp tốt nhất để ngăn ngừa tội phạm nguy hiểm, vì khả năng tái phạm cao khi họ được phóng thích, hoặc thậm chí trốn thoát, bởi vậy, nếu không giữ hình phạt tử hình sẽ khiến nhiều người gặp nguy hiểm. Tuy vậy, nhiều quan điểm phản bác lại điều này, cho rằng việc ngăn cản họ khỏi họ xã hội, biệt giam đã làm hạn chế được hành vi của họ, đảm bảo an toàn cho cộng đồng, việc thi hành án tử hình là không cần thiết.
Một số quan điểm cho rằng, tử hình là phù hợp bởi nó đúng với công lý “nợ máu trở bằng máu”, khi tước bỏ tính mạng của một người, thì sẽ bị pháp luật tước đi quyền sống, như vậy mới công bằng. Nhưng một số ý kiến cho rằng, bản chất pháp luật sinh ra là để giáo dục con người, nhưng nếu tử hình là tước bỏ hoàn toàn quyền sống, những người này sẽ không còn cơ hội được giáo dục nữa, không còn cơ hội được cải tạo hành vi. Nếu tử hình lại tội phạm giết người, vì mục đích “nợ máu trả máu”, thì không khác gì hành động của người phạm tội, và mang tính trả thù cao hơn là răn đe.
Có quan điểm cho rằng, việc một kẻ giết người bị kết án tử hình là cần thiết vì đó là hình thức đền bù thích đáng nhất cho những mất mát, đau khổ của những nạn nhân và gia đình họ. Một số người thậm chí cho rằng, việc tha tội chết cho những kẻ phạm tội giết người là một hành động phỉ báng với những nạn nhân và gia đình họ. Tuy nhiên, một số nghiên cứu tổng hợp từ một số quốc gia cho thấy, không phải tất cả các những người nhà nạn nhân trên tất cả các quốc gia đều cảm thấy được an ủi, đền bù về mặt tâm lý khi thi hành án tử hình đối với nạn nhân. Nhiều quốc gia, một số gia đình nạn nhân cảm thấy thanh thản khi tha thứ cho người phạm tội. Và thậm chí, nếu có sai sót trong quá trình điều tra, tố tụng, việc tử hình diễn ra oan sai, còn khiến gia đình nạn nhân rơi vào khủng hoạn, rối loạn.
Nhiều người cho rằng, tử hình sẽ đỡ tốn kém hơn án tù chung thân, vì chung thân Nhà nước sẽ phải cung cấp những điều kiện để đảm bảo quá trình thi hành án dài hạn này của người phạm tội. Tuy nhiên, quan điểm khác cho rằng, cho đến khi nào còn được sống, cho dù bị kết án tù chung thân, một người tù vẫn còn có hy vọng được tái hòa nhập cộng đồng, được giảm án, ân xá hay được giải tội. Việc thi hành án tử hình sẽ triệt tiêu những cơ hội này của họ. Thêm vào đó, hình phạt tử hình không chỉ gây cho phạm nhân những đau đớn về thể chất khi bị hành quyết, mà còn khiến họ bị khủng hoảng tinh thần vô cùng nặng nề trong thời gian chờ đợi thi hành án. Bởi vậy, không thể nói là so với hình phạt tù chung thân, hình phạt tử hình có tính nhân đạo hơn.
Nhiều quan điểm cho rằng, hình phạt tử hình trái với quan điểm của các tôn giáo, đặc biệt là hai tôn giáo lớn của thế giới là Thiên chúa giáo và Hồi giáo. Những quan điểm ủng hộ tử hình, sẽ viện dẫn những quy định liên quan trong Tôn giáo và Thiên Chúa Giáo để bảo vệ quan điểm đồng ý với tử hình, cho rằng việc xóa án tử hình là làm trái với, chống lại những tôn giáo trên thế giới. Mặc dù vậy, trên thực tế, không phải tất cả các tín đồ tôn giáo đều ủng hộ việc giữ án tử hình. Nhiều người có thái độ tích cực trong việc bác bỏ hình phạt này, giải thích nhiều quy định cả trong kinh Cựu ước và Tân ước để chứng minh cho lập trường của mình, cho rằng Chúa phản đối hình phạt tử hình. Chúa ban sự sống cho muôn loài, sắp đặt cuộc sống của từng các nhân, vì vậy, nếu thi hành án tử hình, tước đoạt đi mạng sống của một người, là hành vi ngăn cản công việc của Chúa.
Có quan điểm cho rằng, án tử hình là biện pháp quá tàn khốc, so với một hình phạt, là triệu chứng của một nền văn hoá bạo lực, chứ không phải là một biện pháp giáo dục con người. Mặc dù vậy, có nhiều quan điểm phản bác lại, chỉ rằng nếu thi hành tử hình, sẽ giảm thiểu mức độ đau đớn tối đa trong quá trình hành quyết, là phù hợp so với vấn đề đạo đức. Tuy vậy, nhiều người cho rằng không có hình phạt nào là hoàn toàn không đau đớn với tử tù, mà chỉ là những mức độ đau đớn khác nhau. Ngoài ra, bên cạnh nỗi đau thể chất, tử tù còn bị hành hạ về nỗi đau tinh thần, với những người bị thi hành án tử hình, nỗi đau về thể xác chỉ là những nỗi đau nhất thời, những nỗi đau về mặt tinh thần, rối loạn tâm lý trong suốt thời gian chờ thi hành án tử hình là sự khủng hoảng, lo sợ. Đối với gia đình của tử tù, thời gian này còn khiến họ rơi vào trạng thái tâm lý rối loạn, đau khổ và không khủng hoảng.
Tổng hợp lại, từ những quan điểm trên, có thể thấy tử hình vẫn là điều khiến nhiều người tranh cãi, và là chủ đề được nhiều người quan tâm, đưa ra ý kiến mỗi khi được đem ra bàn luận. Những quan điểm ủng hộ, và phản đối tử hình, đều có những lập luận, quan điểm riêng của mình, để bảo vệ quan điểm đó. Có lẽ, việc thi hành án tử hình sẽ được áp dụng tuỳ thuộc vào bối cảnh của quốc gia thi hành hình phạt này, không có hình phạt nào là tuyệt đối.
Trên đây là toàn bộ những thông tin, quy định về hình phạt tử hình mà chúng tôi cung cấp cho các bạn. Hiện nay, tử hình vẫn là chủ đề có nhiều quan điểm khác nhau, có những quốc gia vẫn giữ án tử hình, và có những quốc gia đã xóa bỏ hình phạt này. Đây là hình phạt tước đi quyền sống, tính mạnh của một người bị kết án, và tử hình chỉ áp dụng đối với những trường hợp phạm tội đặc biệt nghiêm trọng. Việt Nam, là quốc gia vẫn giữ thi hành án tử hình, bởi theo quy định tại Hiến pháp Việt Nam, quyền con người, quyền công dân chỉ bị hạn chế theo quy định của pháp luật, trong trường hợp cần thiết, vì lý do quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn quốc gia. Việc thi hành án tử hình, có những sự phù hợp, răn đe riêng đối với người phạm tội. Mong rằng những thông tin chúng tôi cung cấp bên trên, sẽ giúp các bạn hiểu hơn về những quy định về hình phạt này. Nếu có thắc mắc về vấn đề trên, hay bất kỳ vấn đề pháp luật khác, hãy gọi cho chúng tôi theo số điện thoại 1900 6174, để được tư vấn giải đáp.
