Thu hồi đất làm khu công nghiệp là một trong những biện pháp quan trọng để thúc đẩy quá trình công nghiệp hóa và phát triển kinh tế của một quốc gia. Tuy nhiên quá trình này khá phức tạp và nhiều vấn đề. Để giúp quý bạn đọc có thêm thông tin về vấn đề này đội ngũ Luật sư của Luật Thiên Mã sẽ cung cấp những thông tin pháp lý hữu ích về vấn đề trên thông qua bài viết dưới đây.
>>> Liên hệ Luật Thiên Mã tư vấn miễn phí về trường hợp đất bạn bị thu hồi để làm khu công nghiệp. Gọi ngay 1900.6174
Thu hồi đất là gì?
Thu hồi đất là quá trình quyết định của Nhà nước nhằm thu lại quyền sử dụng đất của cá nhân hoặc tổ chức đã được Nhà nước trao quyền, hoặc đất đai bị thu hồi từ người sử dụng đất vi phạm pháp luật về đất đai. Điều này được quy định tại khoản 11 của Điều 3 trong Luật Đất đai 2013.
Trong quá trình này, Nhà nước có nhiệm vụ đảm bảo tuân thủ quy trình pháp lý và đảm bảo quyền lợi của cả hai bên liên quan, đồng thời thúc đẩy việc sử dụng đất đai một cách hợp lý và hiệu quả.
>>> Xem thêm: Cưỡng chế thu hồi đất được quy định như thế nào?
Thu hồi đất làm khu công nghiệp có được không?
Chị Linh tại Bình Định đã gửi đến thắc mắc:
Tôi xin nhờ sự giúp đỡ về một vấn đề liên quan đến việc thu hồi đất. Hiện tại, mảnh đất gia đình tôi đang sinh sống đã bị Nhà nước ra quyết định thu hồi để xây dựng khu công nghiệp. Tôi muốn biết liệu việc này có tuân thủ đúng quy định của pháp luật không?
Mến chào chị, đội ngũ luật sư chúng tôi xin chân thành cảm ơn vì được chị lựa chọn tin tưởng. Với câu hỏi của chị chúng tôi xin cung cấp câu trả lời qua những thông tin sau:
Theo quy định tại Điều 62 Luật Đất đai 2013, Nhà nước có quyền Thu hồi đất làm khu công nghiệp để phát triển kinh tế – xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng trong những trường hợp sau đây:
Các dự án sau đây do Thủ tướng Chính phủ chấp thuận và quyết định đầu tư, yêu cầu thu hồi đất:
Thực hiện các dự án quan trọng cấp quốc gia, được Quốc hội quyết định đầu tư và yêu cầu thu hồi đất, gồm:
Các dự án chấp thuận và quyết định đầu tư do Thủ tướng Chính phủ:
- Xây dựng khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, khu kinh tế; đô thị mới; dự án ODA.
- Xây dựng trụ sở cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị-xã hội trung ương; trụ sở tổ chức nước ngoài ngoại giao; công trình di tích lịch sử-văn hóa, danh lam thắng cảnh hàng đầu; công viên, quảng trường, tượng đài, bia tưởng niệm, công trình quốc gia.
- Xây dựng kết cấu hạ tầng quốc gia: giao thông, thủy lợi, cấp nước, thoát nước, điện lực, thông tin liên lạc; hệ thống dẫn, chứa xăng dầu, khí đốt; kho dự trữ quốc gia; công trình xử lý chất thải.
Các dự án chấp thuận và yêu cầu thu hồi đất do Hội đồng nhân dân cấp tỉnh:
- Xây dựng trụ sở cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị-xã hội; công trình di tích lịch sử-văn hóa, danh lam thắng cảnh hàng địa phương; công viên, quảng trường, tượng đài, bia tưởng niệm, công trình cấp địa phương.
- Xây dựng kết cấu hạ tầng địa phương: giao thông, thủy lợi, cấp nước, thoát nước, điện lực, thông tin liên lạc, chiếu sáng đô thị; công trình xử lý chất thải.
- Xây dựng công trình cộng đồng: dân cư, tái định cư, nhà ở sinh viên, nhà ở xã hội, nhà ở công vụ; công trình tôn giáo; khu văn hóa, thể thao, giải trí công cộng; chợ; nghĩa trang, nhà tang lễ, nhà hỏa táng.
- Xây dựng khu đô thị mới, khu dân cư nông thôn mới; chỉnh trang đô thị, khu dân cư nông thôn; cụm công nghiệp; khu sản xuất, chế biến nông sản, lâm sản, thủy sản, hải sản tập trung; dự án phát triển rừng phòng hộ, rừng đặc dụng.
- Khai thác khoáng sản theo phép cấp của cơ quan có thẩm quyền, trừ trường hợp khai thác khoáng sản thông thường làm vật liệu xây dựng, than bùn, khoáng sản tại các khu vực có khoáng sản phân tán, nhỏ lẻ và khai thác tận thu.
Như vậy, theo quy định của Điều 62 Luật Đất đai 2013, Nhà nước được phép thu hồi đất để thực hiện các dự án xây dựng khu công nghiệp nhằm phát triển kinh tế – xã hội với mục tiêu lợi ích quốc gia và công cộng. Chính vì vậy mà trong trường hợp của chị Linh, nhà nước hoàn toàn có quyền thu hồi đất và điều này đảm bảo chấp hành theo quy định của pháp luật.
>>> Nếu bạn gặp tình huống như trên hãy liên hệ luật sư chúng tôi để được tư vấn miễn phí pháp luật. Gọi ngay 1900.6174
Điều kiện để hộ gia đình bị Nhà nước thu hồi đất thực hiện dự án xây dựng khu công nghiệp được bồi thường là gì?
Anh Hoàng tại Vĩnh Phúc có câu hỏi như sau:
Chào quý luật sư, tôi mong được giúp đỡ về một vấn đề liên quan đến việc thu hồi đất và bồi thường. Hiện tại, mảnh đất gia đình tôi đang sinh sống đã bị Nhà nước ra quyết định thu hồi để xây dựng khu công nghiệp. Tôi muốn về quyền lợi của gia đình tôi trong việc được bồi thường và liệu có các điều kiện nào cần thiết để chúng tôi được bồi thường?
Tôi chân thành cảm ơn sự hỗ trợ và tư vấn của quý luật sư trong vấn đề này.
Mến chào anh Hoàng, đầu tiên chúng tôi xin chân thành cảm ơn vì anh đã lựa chọn tin tưởng gửi câu hỏi của mình đến cho chúng tôi. Về vấn đề của gia đình anh, chúng tôi sẽ giải đáp như sau:
Theo Điều 75 của Luật Đất đai 2013, khi Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh hoặc phát triển kinh tế – xã hội vì lợi ích quốc gia và công cộng, có những điều kiện sau đây để được bồi thường về đất:
- Hộ gia đình và cá nhân đang sử dụng đất không phải là đất thuê trả tiền hàng năm và có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, hoặc có đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận. Điều này không áp dụng nếu quy định tại khoản 2 của Điều 77 của Luật Đất đai 2013 được áp dụng. Đối với người Việt Nam định cư ở nước ngoài, họ cũng được coi là đối tượng được sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam nếu có Giấy chứng nhận hoặc đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận.
- Cộng đồng dân cư, cơ sở tôn giáo, tín ngưỡng đang sử dụng đất mà không phải là đất do Nhà nước giao và cho thuê, và có Giấy chứng nhận hoặc đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận theo quy định của Luật Đất đai 2013.
- Người Việt Nam định cư ở nước ngoài được Nhà nước giao đất và thu tiền sử dụng đất một lần cho cả thời gian thuê. Họ cũng có quyền nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất trong các khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, khu kinh tế nếu có Giấy chứng nhận hoặc đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận theo quy định của Luật Đất đai 2013.
- Tổ chức được Nhà nước giao đất và thu tiền sử dụng đất một lần cho cả thời gian thuê. Họ cũng có quyền thừa kế quyền sử dụng đất và nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất nếu đã nộp tiền sử dụng đất hoặc tiền chuyển nhượng không có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước. Điều này áp dụng khi có Giấy chứng nhận hoặc đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận theo quy định của Luật Đất đai 2013.
- Tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao được Nhà nước cho thuê đất và thu tiền sử dụng đất một lần cho cả thời gian thuê, và có Giấy chứng nhận hoặc đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận theo quy định của Luật Đất đai 2013.
- Tổ chức kinh tế, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài được Nhà nước giao đất để thực hiện dự án xây dựng nhà ở để bán hoặc bán kết hợp cho thuê. Họ cũng được cho thuê đất và thu tiền sử dụng đất một lần cho cả thời gian thuê, và có Giấy chứng nhận hoặc đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận theo quy định của Luật Đất đai 2013.
Do đó, trong trường hợp Nhà nước thu hồi đất để thực hiện dự án xây dựng khu công nghiệp, hộ gia đình đang sử dụng đất không phải là đất thuê trả tiền thuê đất hàng năm và có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, hoặc đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận, sẽ được Nhà nước bồi thường. Vì thế đối với trường hợp gia đình anh Hoàng cần xem xét các điều kiện nêu trên và tiến hành thủ tục liên quan để nhận được tiền bồi thường nếu có.
>>> Liên hệ luật sư tư vấn miễn phí về các trường hợp bị thu hồi và bồi thường theo quy định. Gọi ngay 1900.6174
Thu hồi đất làm khu công nghiệp, cơ quan nào có thẩm quyền?
Dựa vào Điều 66 của Luật Đất đai 2013, quy định về thẩm quyền thu hồi đất được sắp xếp như sau:
Trong phạm vi thẩm quyền của mình, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có thẩm quyền quyết định thu hồi đất trong những trường hợp sau:
- Thu hồi đất đối với tổ chức, cơ sở tôn giáo, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao, và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, trừ trường hợp được quy định tại khoản 2 của Điều 66 Luật Đất đai 2013.
- Thu hồi đất nông nghiệp thuộc quỹ đất công ích của xã, phường, thị trấn.
Trong phạm vi thẩm quyền của mình, Ủy ban nhân dân cấp huyện có thẩm quyền quyết định thu hồi đất trong những trường hợp sau:
- Thu hồi đất đối với hộ gia đình, cá nhân và cộng đồng dân cư.
- Thu hồi đất ở của người Việt Nam định cư ở nước ngoài và sở hữu nhà ở tại Việt Nam.
Trong trường hợp khu vực thu hồi đất có cả đối tượng được quy định tại khoản 1 và khoản 2 của Điều 66 Luật Đất đai 2013, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh sẽ quyết định thu hồi đất hoặc ủy quyền cho Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định thu hồi đất.
>>> Xem thêm: Quy hoạch nông thôn là gì. Nội dung quy định những gì?
Điều kiện đối với dự án đầu tư được nhà nước giao đất
Các dự án sử dụng đất phải tuân thủ các điều kiện được quy định tại Khoản 3 Điều 58 của Luật Đất đai (về chủ thể đối với người được Nhà nước giao đất hoặc cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tư). Các điều kiện này bao gồm:
- Dự án đầu tư xây dựng nhà ở để bán, cho thuê hoặc kết hợp bán và cho thuê theo quy định của pháp luật về nhà ở.
- Dự án đầu tư kinh doanh bất động sản liên quan đến quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật về kinh doanh bất động sản.
- Dự án sản xuất, kinh doanh không sử dụng vốn từ ngân sách nhà nước.
Đối với các dự án sử dụng đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng cho mục đích khác mà không thuộc các trường hợp được Quốc hội quyết định hoặc Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương đầu tư, cơ quan nhà nước có thẩm quyền chỉ có thể quyết định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất khi có văn bản chấp thuận của Thủ tướng Chính phủ đối với trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất từ 10 hecta trở lên đối với đất trồng lúa, hoặc từ 20 hecta trở lên đối với đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng.
>>> Liên hệ luật sư tư vấn miễn phí về khoản điều kiện nếu được nhà nước giao đất dự án. Gọi ngay 1900.6174
Thu hồi đất làm khu công nghiệp có được tái định cư không?
Dựa theo quy định tại điểm a, khoản 1 của Nghị định 47/2014/NĐ-CP và Điều 86 của Luật Đất đai 2013, việc bồi thường và tái định cư chỉ áp dụng khi người sử dụng đất bị thu hồi mất toàn bộ diện tích đất ở hoặc phần diện tích đất ở còn lại sau khi thu hồi không đủ điều kiện để ở, theo quy định của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh. Do đó, trong trường hợp người sử dụng đất bị thu hồi đất nông nghiệp, không có chế độ bồi thường tái định cư.
Tuy nhiên, hộ gia đình và cá nhân vẫn có thể được tái định cư trên phần diện tích đất nông nghiệp còn lại của thửa đất có nhà ở, khi nhà nước thu hồi đất thông qua việc chuyển đổi mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp sang đất ở.
Việc tái định cư này chỉ áp dụng trong các trường hợp sau đây, như quy định tại khoản 5 của Nghị định 47/2014/NĐ-CP và khoản 1 của Điều 4 Thông tư 37/2014/TT-BTNMT:
- Thửa đất có nhà ở bị thu hồi và phần diện tích đất còn lại không bị thu hồi thuộc diện tích đất nông nghiệp.
- Phần diện tích còn lại của thửa đất bị thu hồi phải đáp ứng các điều kiện để được tách thửa, theo quy định của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh nơi có đất bị thu hồi.
Việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất ở cần tuân thủ quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất hàng năm, để đảm bảo quy trình thực hiện đúng và không gây ra rủi ro không đáng có.
Trên đây là những thông tin cơ bản về quá trình thu hồi đất làm khu công nghiệp. Việc thu hồi đất không chỉ đảm bảo sự phát triển bền vững của nền kinh tế mà còn tạo ra cơ hội tạo việc làm, thu hút đầu tư, đóng góp vào sự phát triển xã hội và cuộc sống của người dân. Mọi thắc mắc liên quan đến nội dung bài viết trên đây, quý bạn đọc có thể liên hệ Luật Thiên Mã để được đội ngũ Luật sư với chuyên môn cao và giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực pháp luật dân sự giải đáp nhanh chóng nhất!
>>> Liên hệ Luật Thiên Mã tư vấn miễn phí về tái định cư khi đất bị thu hồi cho dự án công nghiệp. Gọi ngay 1900.6174