Khởi tố pháp nhân thương mại là vấn đề nhận được nhiều sự quan tâm trong thời gian gần đây. Pháp nhân là một tổ chức được pháp luật công nhận và có khả năng tồn tại, hành vi, chịu trách nhiệm và có quyền lợi pháp lý. Pháp nhân có thể là pháp nhân thương mại hoặc pháp nhân phi thương mại, tùy thuộc vào hoạt động và mục tiêu của tổ chức đó.
Như vậy, pháp nhân thương mại là gì? Pháp luật quy định như thế nào về khởi tố pháp nhân trong thương mại? Ngay sau đây Luật Thiên Mã sẽ cung cấp thông tin chi tiết và giải đáp mọi vướng mắc mà quý bạn đọc đang gặp phải. Nếu quý bạn cần tư vấn khẩn cấp, hãy gọi ngay số hotline 19006174 để nhận được lời tư vấn chính xác và cụ thể nhất!
>>>Luật sư giải đáp miễn phí về khởi tố bị can đối với pháp nhân thương mại. Gọi ngay 1900.6174
Pháp nhân thương mại là gì?
Căn cứ theo quy định tại điều 75 Bộ luật dân sự 2015 thì Pháp nhân thương mại được quy định như sau:
Pháp nhân thương mại là một khái niệm dùng để chỉ các tổ chức, doanh nghiệp và các đơn vị kinh doanh khác có quyền pháp nhân và đủ năng lực pháp lý để thực hiện các hành vi pháp lý liên quan đến hoạt động thương mại và kinh doanh. Đây là những đơn vị có khả năng tham gia vào các giao dịch thương mại, ký kết hợp đồng, chịu trách nhiệm về nợ nần và có quyền và nghĩa vụ trong việc thành lập, tồn tại và chấm dứt.
Các pháp nhân thương mại có thể là các công ty, tổ chức tư nhân, liên doanh, công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn, và nhiều hình thức tổ chức kinh doanh khác.
Như vậy, Pháp nhân thương mại là tổ chức kinh doanh, có mục đích chính là thu lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh, như các công ty, doanh nghiệp, cửa hàng, nhà hàng, ngân hàng, và các tổ chức tương tự.
>>>Luật sư giải đáp miễn phí về pháp nhân thương mại là gì? Gọi ngay 1900.6174
Khi nào quyết định khởi tố bị can?
Căn cứ theo quy định tại điều 433 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 về khởi tố bị can, thay đổi, bổ sung quyết định khởi tố bị can đối với pháp nhân, cụ thể như sau:
– Về căn cứ xác định: Cơ quan có thẩm quyền ra quyết định khởi tố bị can đối với pháp nhân khi có đủ căn cứ xác định pháp nhân đã thực hiện hành vi mà Bộ luật hình sự quy định là tội phạm;
– Về quyết định khởi tố: Quyết định khởi tố bị can đối với pháp nhân phải ghi rõ thời gian, địa điểm ra quyết định; họ tên, chức vụ người ra quyết định thành lập cơ quan có thẩm quyền; tội danh, điều khoản của Bộ luật hình sự đã áp dụng; thời gian địa điểm phạm tội và những tình tiết khác của tội phạm. Trường hợp pháp nhân bị khởi tố với nhiều tội khác nhau thì quyết định khởi tố phải ghi từng tội danh cụ thể và điều, khoản của Bộ luật hình sự đã được áp dụng
– Về thẩm quyền: Thẩm quyền, trình tự, thủ tục khởi tố bị can, thay đổi, bổ sung quyết định khởi tố bị can đối với pháp nhân được quy định tại Điều 179 và Điều 180 của Bộ luật hình sự 2015
Như vậy, khi có đủ căn cứ xác định pháp nhân đã thực hiện hành vi tội phạm thì cơ quan có thẩm quyền ra quyết định khởi tố bị can đối với pháp nhân trên.
>>>Luật sư giải đáp miễn phí về thời điểm quyết định khởi tố bị can? Gọi ngay 1900.6174
Khởi tố pháp nhân thương mại có thực sự cần thiết không?
Khởi tố pháp nhân thương mại có thể là một quyết định cần thiết trong nhiều trường hợp. Dưới đây là một số lý do vì sao khởi tố pháp nhân thương mại có thể cần thiết:
- Bảo vệ quyền lợi của các bên liên quan: Một pháp nhân thương mại có thể vi phạm quyền lợi của khách hàng, đối tác kinh doanh hoặc nhân viên. Khởi tố pháp nhân thương mại có thể giúp bảo vệ quyền lợi của những người bị ảnh hưởng và thúc đẩy sự công bằng trong quan hệ kinh doanh.
- Xử lý hành vi vi phạm pháp luật: Pháp nhân thương mại có thể vi phạm các quy định pháp luật liên quan đến thuế, môi trường, lao động và quyền sở hữu trí tuệ. Khởi tố pháp nhân thương mại có thể giúp đưa ra trách nhiệm pháp lý và đảm bảo tuân thủ pháp luật.
- Thúc đẩy trật tự kinh tế: Khởi tố pháp nhân thương mại có thể giúp xử lý các hành vi không cạnh tranh, gian lận thương mại và lạm dụng địa vị thị trường. Việc khởi tố và xử lý các pháp nhân thương mại có hành vi vi phạm luật pháp kinh tế sẽ tạo ra một môi trường kinh doanh công bằng và cạnh tranh hơn. Điều này sẽ thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế và đảm bảo sự cân đối trong thị trường, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia vào cuộc chơi kinh tế.
Như vậy, khởi tố pháp nhân thương mại thật sự cần thiết, bởi lẽ nó cân bằng được môi trường cạnh tranh trên thị trường, cũng như đào thải những pháp nhân vi phạm ra khỏi nền kinh tế, tạo cho nền kinh tế vững mạnh.
>>>Xem thêm: Khởi tố bị can và khởi tố vụ án khách nhau thế nào?
Khởi tố pháp nhân thương mại khi nào?
Có thể khẳng định không phải mọi pháp nhân đều trở thành tội phạm mà chỉ có Pháp nhân thương mại phạm tội mới bị xem là tội phạm căn cứ theo quy định tại Điều 74, Điều 76 Bộ luật Hình sự năm 2015. Pháp nhân thương mại là pháp nhân có mục tiêu chính là tìm kiếm lợi nhuận và lợi nhuận được chia cho các thành viên. Như vậy, doanh nghiệp và tổ chức kinh tế có tư cách pháp nhân tại Việt Nam là pháp nhân có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Điều kiện: Pháp nhân thương mại chỉ chịu trách nhiệm hình sự khi: Hành vi phạm tội được thực hiện nhân danh Pháp nhân thương mại; Hành vi phạm tội được thực hiện vì lợi ích của Pháp nhân thương mại; Hành vi phạm tội được thực hiện có sự chỉ đạo, điều hành hoặc chấp thuận của Pháp nhân thương mại; Chưa hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự.
Như vậy, pháp nhân thương mại chỉ chịu trách nhiệm hình sự khi có hành vi phạm tội được thực hiện nhân danh và vì lợi ích của pháp nhân thương mại đó, dưới sự điều hành, chấp thuận của chính pháp nhân thương mại. Điều này có nghĩa là pháp nhân thương mại chỉ có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự khi có sự can thiệp của con người trong việc phạm tội, không áp dụng trong trường hợp hành vi phạm tội do sự ngẫu nhiên hoặc lỗi kỹ thuật xảy ra
Pháp nhân thương mại chỉ chịu trách nhiệm hình sự khi có hành vi phạm tội cấu thành một trong 33 tội danh được quy định cụ thể tại Điều 76 Bộ luật Hình sự năm 2015, cụ thể các loại tội phạm này có thể chia làm 3 nhóm:
- Nhóm các tội phạm trong lĩnh vực kinh tế như tội ‘Buôn lậu’; ‘Vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền tệ qua biên giới’; ‘Sản xuất, buôn bán hàng cấm’; ‘Trốn thuế’; ‘Đầu cơ’; ‘Xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp‘;
- Nhóm các tội phạm trong lĩnh vực môi trường như tội ‘Gây ô nhiễm môi trường’; ‘Vi phạm phòng ngừa, ứng phó, khắc phục sự cố môi trường’; ‘Đưa chất thải vào lãnh thổ Việt Nam’;
- Nhóm các tội phạm trong lĩnh vực an toàn công cộng như tội ‘Tài trợ khủng bố’; ‘Rửa tiền’.
Như vậy, theo Bộ luật Hình sự năm 2015, pháp nhân thương mại chỉ chịu trách nhiệm hình sự khi có hành vi phạm tội cấu thành một trong 33 tội danh được quy định cụ thể tại Điều 76 của Bộ luật Hình sự. Nếu pháp nhân thương mại vi phạm các tội danh khác ngoài danh sách này, thì họ sẽ không chịu trách nhiệm hình sự mà có thể bị xử phạt dân sự hoặc hành chính.
>>>Luật sư giải đáp miễn phí về thời điểm quyết định khởi tố với bị can là pháp nhân thương mại? Gọi ngay 1900.6174
Quy định của Bộ luật hình sự về trách nhiệm hình sự đối với pháp nhân thương mại
Theo Bộ luật Hình sự Việt Nam, các quy định về trách nhiệm hình sự đối với pháp nhân thương mại được quy định trong Điều 74 đến Điều 89.
- Về trách nhiệm hình sự của tổ chức, công ty, doanh nghiệp:
– Pháp nhân thương mại có thể chịu trách nhiệm hình sự nếu hành vi phạm tội do một số người trong tổ chức, công ty, doanh nghiệp thực hiện, và việc pháp nhân hứa hẹn, sẵn sàng hoặc đồng ý với những hành vi đó.
– Pháp nhân thương mại chỉ chịu trách nhiệm hình sự nếu tội phạm được thực hiện vì lợi ích của pháp nhân, và có liên quan trực tiếp đến hoạt động kinh doanh của pháp nhân.
- Về việc áp dụng biện pháp hình sự đối với pháp nhân thương mại
– Trong trường hợp xảy ra tội phạm, công ty, tổ chức, doanh nghiệp có thể bị áp dụng biện pháp cưỡng chế như phạt tài chính, tịch thu tài sản, đình chỉ hoạt động kinh doanh, hoặc thậm chí giải thể công ty. Những biện pháp này nhằm xử lý hành vi phạm pháp của các doanh nghiệp và đảm bảo trật tự, an ninh xã hội. Tuy nhiên, quyết định áp dụng biện pháp hình sự đối với pháp nhân thương mại phải tuân thủ quy định của pháp luật, đảm bảo quyền lợi hợp pháp của pháp nhân và cần phải có cơ sở xác định rõ ràng về vi phạm pháp luật của doanh nghiệp.
Bộ luật Hình sự năm 2015 của Việt Nam cũng có một số quy định liên quan đến vấn đề quyết định hình phạt, miễn hình phạt và xóa án tích đối với pháp nhân.
>>>Luật sư giải đáp miễn phí về trách nhiệm hình sự đối với pháp nhân thương mại? Gọi ngay 1900.6174
Thủ tục khởi tố bị can đối với pháp nhân thương mại
Chương XXIX của Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 đã được bổ sung để đảm bảo việc truy cứu trách nhiệm hình sự đối với pháp nhân thương mại được thực hiện đúng quy định của Bộ luật hình sự năm 2015. Chương này gồm 16 điều quy định các vấn đề về thủ tục tố tụng trong việc xử lý trách nhiệm hình sự của pháp nhân thương mại.
Theo quy định tại Điều 432 và Điều 433 của Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 thì về cơ bản, thẩm quyền, trình tự, thủ tục cũng như căn cứ khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với pháp nhân không có gì khác biệt so với quy định chung. Điều đó có nghĩa là, vẫn áp dụng các quy định tại các điều 143, 153, 154, 156, 179 và 180 của Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 để xử lý vụ án.
>>>Luật sư giải đáp miễn phí về thủ tục khởi tố với bị can là pháp nhân thương mại? Gọi ngay 1900.6174
Thẩm quyền khởi tố bị can là pháp nhân thương mại
Theo quy định của pháp luật, thẩm quyền khởi tố bị can là pháp nhân và thẩm quyền khởi tố bị can là cá nhân đều thuộc thẩm quyền của cơ quan điều tra. Điều này có nghĩa là cả pháp nhân và cá nhân đều có quyền khởi tố bị can và tiến hành các biện pháp tố tụng liên quan trong quá trình điều tra vụ án.
Như vậy, trường hợp một pháp nhân bị khởi tố về nhiều tội phạm khác nhau, quyết định khởi tố bị can đối với pháp nhân đó phải ghi rõ từng tội danh và điều, khoản của Bộ luật hình sự đã áp dụng. Điều này giúp tạo ra sự minh bạch và rõ ràng trong quyết định khởi tố và đảm bảo quyền lợi của bị can được bảo đảm.
>>>Xem thêm: Nhận hối lộ bao nhiêu thì bị khởi tố theo quy định của pháp luật
Cám ơn bạn đã đặt câu hỏi cho chúng tôi và tìm hiểu về vấn đề khởi tố pháp nhân thương mại. Mọi thắc về vấn đề pháp lý hoặc cần sự tư vấn từ luật sư, tôi khuyến nghị liên hệ với số hotline 19006174 để được hỗ trợ chi tiết và chính xác nhất. Luật sư của Luật Thiên Mã sẽ giúp bạn giải quyết các thắc mắc và cung cấp thông tin pháp lý liên quan đến vấn đề của bạn!
