Khởi tố bị can và khởi tố vụ án là mộ phần quan trọng của tố tụng hình sự. Đối với khởi tố vụ án và khởi tố bị can vẫn có sự nhầm lẫn đối với 2 giai đoạn này.Vậy khởi tố vụ án và khởi tố bị can có sự khác nhau như thế nào. Mối liên hệ giữa khởi tố bị can và vụ án là gì? Ngay sau đây Luật Thiên Mã sẽ cung cấp thông tin chi tiết và giải đáp mọi vướng mắc mà quý bạn đọc đang gặp phải. Nếu quý bạn cần tư vấn khẩn cấp, hãy gọi ngay số hotline 19006171 để nhận được lời tư vấn chính xác và cụ thể nhất!
>> Liên hệ tổng đài 1900.6174 để đặt lịch hẹn với chuyên viên tư vấn giàu kinh nghiệm
Khởi tố là gì?
Khởi tố là bước đầu của giai đoạn tố tụng hình sự, theo đó cơ quan tư pháp hình sự sẽ tiến hành xác định các dấu hiệu của tội phạm có hay không, trong việc thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội. Cơ quan có thẩm quyền sẽ ban hành quyết định về việc khởi tố (hoặc không khởi tố) vụ án hình sự có liên quan tới hành vi này.
>>Xem thêm: Quy trình khởi tố vụ án hình sự theo quy định Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015
Khởi tố bị can và khởi tố vụ án, giống nhau
Khởi tố vụ án và khởi tố bị can là hai thuật ngữ pháp lý trong quá trình điều tra và xử lý tội phạm. Khởi tố bị can và khởi tố vụ án đều là quyết định bắt đầu điều tra công khai theo trình tự Tố tụng hình sự.
>> Liên hệ tổng đài 1900.6174 để đặt lịch hẹn với chuyên viên tư vấn điểm giống nhau giữa khởi tố vụ án và khởi tố bị can
Khởi tố bị can và khởi tố vụ án, khác nhau
Điểm khác nhau giữa khởi tố vụ án và khởi tố bị can :
- – Khởi tố vụ án: Đây là quá trình mà cơ quan điều tra hoặc viện kiểm sát quyết định chính thức bắt đầu tiến hành điều tra vụ án. Quyết định khởi tố vụ án thường dựa trên các thông tin, bằng chứng ban đầu cho thấy có sự vi phạm pháp luật và có đủ cơ sở để tiếp tục điều tra.
- Đối tượng: hành vi có dấu hiệu phạm tội
- Căn cứ: Tố giác của cá nhân; tin báo của cá nhân, cơ quan, tổ chức; tin báo trên phương tiện đại chúng; kiến nghị khởi tố của cơ quan nhà nước; khi phát hiện dấu hiệu tội phạm cơ quan có thẩm quyền trực tiếp tiến hành tố tụng; tội phạm đầu thú
- Thẩm quyền: Bao gồm 4 cơ quan có thẩm quyền ra quyết định khởi tố: Cơ quan điều tra; Cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra; Viện kiểm sát và Hội đồng xét xử.
- Các giai đoạn ra quyết định khởi tố: Bao – Khởi tố vụ án: Đây là quá trình mà cơ quan điều tra hoặc viện kiểm sát quyết định chính thức bắt đầu tiến hành điều tra vụ án. Quyết định khởi tố vụ án thường dựa trên các thông tin, bằng chứng ban đầu cho thấy có sự vi phạm pháp luật và có đủ cơ sở để tiếp tục điều tra.
- Đối tượng: hành vi có dấu hiệu phạm tội
- Căn cứ: Tố giác của cá nhân; tin báo của cá nhân, cơ quan, tổ chức; tin báo trên phương tiện đại chúng; kiến nghị khởi tố của cơ quan nhà nước; khi phát hiện dấu hiệu tội phạm cơ quan có thẩm quyền trực tiếp tiến hành tố tụng; tội phạm đầu thú
- Thẩm quyền: Bao gồm 4 cơ quan có thẩm quyền ra quyết định khởi tố: Cơ quan điều tra; cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra; Viện Kiểm sát; Hội đồng xét xử.
- Các giai đoạn ra quyết định khởi tố: Bao gồm 4 giai đoạn: Khởi tố; Điều tra; Truy tố; Xét xử
- Kết thúc khởi tố: Thời điểm kết thúc được tính từ khi đưa ra quyết định khởi tố vụ án hình sự khi có dấu hiệu tội phạm hoặc quyết định không khởi tố vụ án hình sự khi không có dấu hiệu tội phạm
- Khởi tố bị can: Đây là quá trình khi cơ quan điều tra hoặc viện kiểm sát quyết định chính thức tuyên bố một người là bị can trong quá trình điều tra vụ án. Quyết định khởi tố bị can thường dựa trên các bằng chứng và thông tin cho thấy người đó có liên quan đến tội phạm được điều tra.
- Đối tượng: Người hoặc pháp nhân có dấu hiệu phạm tội
- Căn cứ: Sau khi đã có quyết định khởi tố vụ án, cơ quan điều tra sẽ tiến hành điều tra vụ án. Nếu có đủ căn cứ pháp lý xác định đối tượng đã thực hiện hành vi được xem là tội phạm theo quy định của BLHS thì cơ quan điều tra ra quyết định khởi tố bị can.
- Thẩm quyền: Có 3 cơ quan có thẩm quyền ra quyết định khởi tố đó là Cơ quan điều tra; Cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra; Viện kiểm sát
- Các giai đoạn ra quyết định khởi tố: Có 2 giai đoạn là điều tra; truy tố.
- Kết thúc khởi tố: Khởi tố bị can là hành vi tố tụng tại giai đoạn điều tra của người có thẩm quyền ra quyết định khởi tố bị can khi đã xác định một người cụ thể có hành vi nguy hiểm cho xã hội được quy định theo pháp luật hình sự, do đó cần phải tiến hành các hoạt động điều tra đối với đối tượng này theo quy định pháp luật tố tụng hình sự.
Như vậy, khởi tố vụ án là quá trình bắt đầu tiến hành điều tra một vụ án, trong khi khởi tố bị can là quá trình đưa ra cáo trạng chính thức và đưa bị can vào trạng thái đối tượng của vụ án. Trong quá trình khởi tố, cơ quan điều tra sẽ thu thập chứng cứ, lắng nghe tất cả các chứng nhân và tiến hành các hoạt động cần thiết để xác định xem có đủ căn cứ để đưa ra cáo trạng hay không. Khởi tố bị can là một bước quan trọng trong quá trình xử lý vụ án và dựa vào thông tin và chứng cứ có sẵn để quyết định liệu vụ án có tiếp tục được đưa ra xét xử hay không.
>> Liên hệ tổng đài 1900.6174 để đặt lịch hẹn với chuyên viên tư vấn điểm khác nhau giữa khởi tố vụ án và khởi tố bị can
Mối liên hệ giữa khởi tố vụ án và khởi tố bị can
Mối liên hệ giữa khởi tố vụ án và khởi tố bị can là rất chặt chẽ:
– Khởi tố vụ án là quá trình mà cơ quan điều tra hoặc cơ quan công an xác định có đủ căn cứ để mở một vụ án hình sự và tiến hành điều tra. Trong quá trình khởi tố vụ án, cơ quan điều tra sẽ xác định các đối tượng có liên quan đến vụ án và thu thập bằng chứng để đưa ra xét xử.
– Khởi tố bị can xảy ra sau quá trình khởi tố vụ án, khi cơ quan điều tra có đủ bằng chứng để xác định một cá nhân hoặc một tổ chức nào đó có liên quan đến vụ án và có khả năng là người phạm tội. Khi một cá nhân hoặc tổ chức bị xác định là bị can, cơ quan điều tra sẽ tiến hành các biện pháp cần thiết để thu thập thêm chứng cứ và điều tra vụ án.
Như vậy, khởi tố vụ án là quá trình xác định có đủ căn cứ để mở vụ án, trong khi khởi tố bị can là quá trình xác định có đủ các yếu tố để cho rằng một người đã vi phạm pháp luật và cần phải chịu trách nhiệm hình sự. Khởi tố vụ án thường được tiến hành bởi cơ quan điều tra hoặc cơ quan công an sau khi thu thập đủ chứng cứ và thông tin liên quan. Trong quá trình khởi tố, cơ quan điều tra sẽ tập hợp các chứng cứ và thông tin để xây dựng hồ sơ vụ án, và sau đó làm đơn khởi tố hoặc đề nghị khởi tố đến cơ quan tố tụng.
>> Xem thêm: Căn cứ khởi tố vụ án hình sự theo quy định Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015
Quyền hạn và trình tự, thủ tục đăng ký bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp
– Luật sư phải xuất trình Thẻ luật sư (kèm theo đó là bản sao có chứng thực và giấy nhờ Luật sư bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bị hại, đương sự, người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố);
– Bào chữa viên nhân dân xuất trình Chứng minh nhân dân hoặc thẻ Căn cước công dân kèm theo bản sao có chứng thực và văn bản cử bào chữa viên nhân dân của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên của Mặt trận;
– Người đại diện của bị hại, đương sự, người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố xuất trình Chứng minh nhân dân hoặc thẻ Căn cước công dân kèm theo bản sao có chứng thực và giấy tờ có xác nhận của cơ quan có thẩm quyền về mối quan hệ của họ với bị hại, đương sự, người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố.
Sau khi Cơ quan điều tra hoặc trực ban hình sự của từng đơn bị điều tra, trực ban các cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra có trách nhiệm tiếp nhận hồ sơ đăng ký bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp. Bên cạnh đó phải có trách nhiệm ghi rõ giờ, ngày, tháng, năm nhận, thực hiện việc đóng dấu văn bản đến và giao ngay cho Điều tra viên được phân công vụ giải quyết vụ án, vụ việc.
Trường hợp hồ sơ đảm bảo theo quy định thì trong thời hạn không quá 24 giờ kể từ khi tiếp nhận, Điều tra viên, Cán bộ điều tra có trách nhiệm trình Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra, Cấp trưởng, Cấp phó cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra ký Thông báo về việc đăng ký bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp và vào sổ đăng ký bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp. Trường hợp hồ sơ đăng ký bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp chưa bảo đảm theo quy định thì Điều tra viên, Cán bộ điều tra thông báo cho người đăng ký bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp biết để bổ sung hồ sơ.
>> Liên hệ tổng đài 1900.6174 để đặt lịch hẹn với chuyên viên tư vấn giàu kinh nghiệm
Cám ơn bạn đã tìm hiểu về vấn đề khởi tố bị can và khởi tố vụ án. Mọi thắc về vấn đề pháp lý hoặc cần sự tư vấn từ luật sư, tôi khuyến nghị liên hệ với số hotline 19006171 để được hỗ trợ chi tiết và chính xác nhất. Luật Thiên Mã sẽ giúp bạn giải quyết các thắc mắc và cung cấp thông tin pháp lý liên quan đến vấn đề của bạn!
