Điều tra tội phạm công nghệ cao được quy định như thế nào? Trong thời đại công nghệ phát triển vượt bậc như ngày nay, tội phạm công nghệ cao ngày càng trở nên phức tạp và tinh vi hơn bao giờ hết. Những kẻ xâm nhập tài khoản, lừa đảo qua mạng, tấn công hệ thống, và thực hiện các hành vi tội phạm trực tuyến khác đang tạo ra những đe dọa ngày càng lớn đối với sự an toàn và bảo mật thông tin của cả cá nhân lẫn tổ chức.
Điều tra tội phạm công nghệ cao đã trở thành một phần thiết yếu trong việc đối phó và ngăn chặn những tội ác hiện đại này. Để có cái nhìn chi tiết hơn về vấn đề này hãy cùng tìm hiểu thông qua bài viết dưới đây. Trường hợp có nhu cầu cần được các Luật sư tư vấn khẩn cấp, hãy nhấc máy gọi đến đường dây nóng 1900.6174 để được hỗ trợ nhanh chóng và chính xác nhất!
>>>Luật sư tư vấn miễn phí Điều tra tội phạm công nghệ cao được quy định như thế nào? Gọi ngay 1900.6174
Tội phạm công nghệ cao
Theo Điều 8 của Bộ luật Hình sự năm 2015, tội phạm được xác định là hành vi gây nguy hiểm cho xã hội và được quy định trong cùng Bộ luật Hình sự. Tội phạm này do người có năng lực trách nhiệm hình sự hoặc các tổ chức thương mại thực hiện, một cách cố ý hoặc vô ý, xâm phạm đến các quyền sau đây:
– Xâm phạm độc lập, chủ quyền, thống nhất, và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc.
– Xâm phạm chế độ chính trị, chế độ kinh tế, nền văn hóa, quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội, cũng như quyền và lợi ích hợp pháp của các tổ chức.
– Xâm phạm quyền con người, quyền, và lợi ích hợp pháp của công dân.
– Xâm phạm những lĩnh vực khác của trật tự pháp luật xã hội chủ nghĩa, mà theo quy định phải bị xử lý hình sự.
Trong số này, tội phạm công nghệ cao đã xuất hiện và phát triển song song với sự tiến bộ của công nghệ thông tin. Các hành vi vi phạm của tội phạm công nghệ cao luôn đặc trưng bởi tính tinh vi và khó lường trước.
Hiện tại, Bộ luật Hình sự vẫn chưa có quy định cụ thể về tội phạm công nghệ cao. Tuy nhiên, theo khoản 1 Điều 3 của Nghị định số 25/2014/NĐ-CP, tội phạm sử dụng công nghệ cao là hành vi gây nguy hiểm cho xã hội và được quy định trong cùng Bộ luật Hình sự nêu trên. Điều này áp dụng cho những đối tượng là tội phạm công nghệ cao thực hiện hành vi vi phạm thông qua mạng internet, mạng máy tính, mạng viễn thông và các thiết bị số.
>>>Tội phạm công nghệ cao là gì? Gọi ngay 1900.6174
Tội phạm công nghệ cao gồm các loại nào?
Các hành vi tội phạm liên quan đến công nghệ cao đang được quy định trong Bộ luật Hình sự năm 2015 với sự điều chỉnh và bổ sung vào năm 2017. Những tội phạm này được phân loại vào các Điều từ 285 đến 294. Dưới đây là những chi tiết cụ thể:
– Vi phạm tội sản xuất, mua bán, trao đổi hoặc tặng công cụ, thiết bị, phần mềm nhằm sử dụng vào các mục đích trái pháp luật (Điều 285).
– Phạm tội phát tán chương trình tin học gây hại cho hoạt động của mạng máy tính, mạng viễn thông và phương tiện điện tử (Điều 286).
– Tội phạm cản trở hoặc gây rối loạn hoạt động của mạng máy tính, mạng viễn thông và phương tiện điện tử (Điều 287).
– Đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông (Điều 288).
– Phạm tội xâm nhập trái phép vào mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử của người khác (Điều 289).
– Sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử để thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản (Điều 290).
– Thu thập, tàng trữ, trao đổi, mua bán, công khai hóa trái phép thông tin về tài khoản ngân hàng (Điều 291).
– Lạm dụng trái phép tần số vô tuyến điện dành riêng cho mục đích cấp cứu, an toàn, tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn, quốc phòng và an ninh (Điều 293).
– Phạm tội cố ý gây nhiễu có hại (Điều 294).
Mức án tù cao nhất đối với tội phạm công nghệ cao là 20 năm (áp dụng cho tội sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử để thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản).
>>>Tội phạm công nghệ cao gồm các loại nào? Gọi ngay 1900.6174
Điều tra tội phạm công nghệ cao ai có thẩm quyền
Báo cáo thẩm tra dự án luật của Ủy ban Tư pháp của Quốc hội nhận định về tình hình tội phạm sử dụng công nghệ cao đang ngày càng phức tạp và xuất hiện nhiều thủ đoạn tinh vi, đặc biệt là các trường hợp có tính chất xuyên quốc gia. Vì lý do này, Ủy ban Tư pháp đã đồng ý với đề xuất bổ sung lực lượng Cảnh sát Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao vào Công an nhân dân, nhằm giao cho cơ quan này nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra liên quan đến các tội phạm có sử dụng công nghệ cao, theo quy định của Bộ luật Hình sự.
Cơ quan Cảnh sát Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao được phân công với nhiều nhiệm vụ, bao gồm khởi tố vụ án hình sự, thu thập lời khai, thực hiện khám nghiệm hiện trường, thực hiện khám xét, thu giữ và bảo quản vật chứng, tài liệu liên quan, cũng như chuyển hồ sơ vụ án cho Cơ quan Cảnh sát điều tra có thẩm quyền trong vòng 7 ngày (trừ trường hợp điều tra toàn diện một vụ án hình sự); đồng thời cơ quan này cũng thực hiện điều tra và thu thập chứng cứ theo yêu cầu của Cơ quan điều tra chuyên trách.
>>>Điều tra tội phạm công nghệ cao ai có thẩm quyền? Gọi ngay 1900.6174
Mức xử phạt một số tội phạm công nghệ cao phổ biến
Mỗi tội phạm công nghệ cao sẽ đều có những đặc điểm riêng và bị xử phạt theo mức độ nghiêm trọng của hành vi phạm tội. Dưới đây là một số tội phạm công nghệ cao phổ biến và mức xử phạt tương ứng:
Tội sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử để chiếm đoạt tài sản (Điều 290 Bộ luật Hình sự):
Theo quy định tại Điều 290 của Bộ luật Hình sự 2015, được sửa đổi vào năm 2017, những hành vi sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử để thực hiện các vi phạm sau có thể bị xử lý hình sự về tội “sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông để chiếm đoạt tài sản”:
– Sử dụng thông tin về tài khoản, thẻ ngân hàng của cơ quan, tổ chức, cá nhân để chiếm đoạt tài sản của chủ tài khoản, chủ thẻ hoặc thanh toán hàng hóa, dịch vụ.
– Làm, tàng trữ, mua bán, sử dụng, lưu hành thẻ ngân hàng giả nhằm chiếm đoạt tài sản hoặc thanh toán hàng hóa, dịch vụ.
– Truy cập bất hợp pháp vào tài khoản của cơ quan, tổ chức, cá nhân nhằm chiếm đoạt tài sản.
– Lừa đảo trong thương mại, thanh toán điện tử, huy động vốn, kinh doanh đa cấp hoặc giao dịch chứng khoán qua mạng nhằm chiếm đoạt tài sản.
– Thiết lập, cung cấp trái phép dịch vụ viễn thông, internet nhằm chiếm đoạt tài sản.
Theo quy định này, mức án phạt tù thấp nhất áp dụng cho tội này là cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng – 03 năm. Mức án phạt tù cao nhất là từ 12 – 20 năm.
Ngoài ra, người phạm tội còn bị áp dụng phạt tiền từ 20 – 100 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề từ 01 – 05 năm hoặc bị tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.
>>>Xem thêm: Thời hạn điều tra vụ án hình sự – Thời hạn phục hồi, gia hạn điều tra
Trong khi đó, tội “xâm nhập trái phép vào mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử của người khác” theo Điều 289 của Bộ luật Hình sự có nội dung như sau:
– Sử dụng quyền quản trị của người khác.
– Xâm nhập trái phép vào mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử của người khác để chiếm quyền điều khiển.
– Can thiệp vào chức năng hoạt động của phương tiện điện tử.
– Lấy cắp, thay đổi, hủy hoại, làm giả dữ liệu hoặc sử dụng trái phép các dịch vụ.
Khung hình phạt thấp nhất của tội này là phạt tiền từ 50 – 300 triệu đồng hoặc phạt tù từ 01 – 05 năm, khung hình phạt cao nhất là 07 – 12 năm.
Ngoài ra, người phạm tội cũng có thể bị phạt tiền từ 05 – 50 triệu đồng, bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 – 05 năm.
>>>Mức xử phạt một số tội phạm công nghệ cao phổ biến, Gọi ngay 1900.6174
Giải pháp phòng chống tội phạm công nghệ cao
Nâng cao công tác tuyên truyền và giáo dục nhằm tạo ý thức phòng chống tội phạm công nghệ cao cho tất cả người dân, đặc biệt là tầng lớp trẻ có trí thức cao và các doanh nghiệp thương mại điện tử, ngân hàng,…
Cơ quan chức năng cần tiến hành theo dõi và cập nhật tình hình diễn biến của tội phạm một cách chủ động; đồng thời đề ra các chiến lược và biện pháp kịp thời để ngăn chặn những thủ đoạn tinh vi và không ngừng biến đổi của tội phạm công nghệ cao.
Tăng cường các biện pháp xử lý đối với hành vi vi phạm công nghệ cao nhằm răn đe các đối tượng đã và sẽ vi phạm.
Tăng cường công tác kiểm tra và giám sát dân số, xuất nhập cảnh, nhằm không để kẻ nước ngoài lợi dụng các lỗ hổng của pháp luật để thực hiện những hành vi phạm pháp.
Các doanh nghiệp cần tăng cường đầu tư vào việc bảo mật cơ sở dữ liệu để đảm bảo an toàn thông tin.
Mỗi cá nhân phải tự bảo vệ thông tin cá nhân trên các thiết bị công nghệ, đề cao cảnh giác và tránh để bị kẻ xấu lợi dụng. Nếu phát hiện có hành vi phạm pháp, cần tố giác tội phạm và hợp tác với các cơ quan chức năng khi yêu cầu.
>>>Giải pháp phòng chống tội phạm công nghệ cao là gì? Gọi ngay 1900.6174
Tóm lại, điều tra tội phạm công nghệ cao đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc bảo vệ xã hội và duy trì trật tự an ninh mạng. Đối mặt với sự phát triển không ngừng của công nghệ và sự gia tăng của tội phạm trực tuyến, việc nâng cao năng lực điều tra và đào tạo những chuyên gia chống tội phạm công nghệ cao trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Chỉ thông qua sự hợp tác và nỗ lực chung của các cơ quan chức năng, doanh nghiệp và cộng đồng mạng, chúng ta mới có thể đối phó hiệu quả và bảo vệ môi trường sống an toàn, minh bạch và đáng tin cậy cho tất cả mọi người. Mọi thắc mắc liên quan đến thông tin trong bài viết, quý bạn đọc có thể liên hệ qua tổng đài 1900.6174 để được đội ngũ Luật sư Luật Thiên Mã giải đáp nhanh chóng nhất!
