Các tội khởi tố theo yêu cầu bị hại quy định tại Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015. Trong trường hợp đặc biệt, khi tính chất của vụ án hình sự và lợi ích của bị hại đòi hỏi, cơ quan có thẩm quyền sẽ không tự quyết định việc khởi tố, mà sẽ tiến hành khởi tố vụ án hình sự theo yêu cầu của bị hại. Quyết định này được đưa ra với mục đích đảm bảo quyền lợi và bảo vệ của bị hại trong quá trình xét xử và truy tố phạm nhân.
Việc khởi tố vụ án hình sự theo yêu cầu của bị hại là một biện pháp đáng quan tâm và phù hợp với tình hình cụ thể của từng vụ án. Vậy Các tội khởi tố theo yêu cầu bị hại là những tội nào? Đội ngũ Luật sư giàu kinh nghiệm của Luật Thiên Mã xin gửi đến quý bạn đọc câu trả lời qua bài viết dưới đây! Để được đảm bảo quyền lợi, quý khách hàng có thể liên hệ với chúng tôi qua hotline 1900.6174 để được hỗ trợ.
>> Liên hệ tổng đài 1900.6174 để đặt lịch hẹn với chuyên viên tư vấn giàu kinh nghiệm
Khởi tố theo yêu cầu của bị hại
>> Hướng dẫn miễn phí các tội khởi tố theo yêu cầu bị hại nhanh chóng, gọi ngay 1900.6174
Việc đảm bảo quyền con người và quyền cơ bản của công dân theo Hiến pháp năm 2013 đã được Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 quy định một số tội phạm có thể khởi tố theo yêu cầu của bị hại (Điều 155).
Trong số các tội này, tội cố ý gây thương tích và gây tổn hại đến sức khỏe của người khác theo Điều 136 Bộ luật hình sự năm 2015 đã trở thành một vấn đề nghiêm trọng trong suốt nhiều năm qua.
Thực tế cho thấy, tội phạm này thường bị lợi dụng bởi các đối tượng phạm tội, gây ra khó khăn và cản trở quá trình điều tra và truy tố tội phạm của các đơn vị và địa phương.
Thường thì, các đối tượng phạm tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại sức khỏe của người khác có thể hoạt động theo kiểu “xã hội đen” hoặc được thuê bởi tội phạm có tổ chức.
Sau khi phạm tội, chúng thường áp dụng nhiều thủ đoạn để trốn tránh trách nhiệm pháp luật, như mua chuộc, đe dọa và khống chế người bị hại để ngăn chặn việc tố giác tội phạm.
Trường hợp đã có tố giác, chúng thậm chí rút đơn tố cáo.
Thậm chí, trong trường hợp không có căn cứ để rút đơn (do hậu quả thương tật không vượt quá mức tăng nặng), các đối tượng phạm tội thường sử dụng các hình thức mua chuộc hoặc đe dọa để không chế người bị hại, nhằm khiến họ từ chối tham gia vào quá trình giám định thương tật.
Điều này gây ra rất nhiều khó khăn trong quá trình xử lý của các cơ quan tố tụng. Khi không thể xử lý được các trường hợp này, bọn tội phạm sẽ có thể tiếp tục hoạt động một cách tự do, gây bức xúc trong dư luận và công chúng.
Vì vậy, ngoài những nội dung đã được nêu trong Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015, trong quá trình triển khai và thực hiện, cần tiến hành nghiên cứu và áp dụng những biện pháp cưỡng chế cần thiết đối với những trường hợp bị hại từ chối tham gia giám định.
Điều này nhằm khắc phục triệt để kẽ hở này, tạo điều kiện thuận lợi để xử lý nghiêm khắc đối với người phạm tội. Việc này đóng góp tích cực vào việc ổn định trật tự và đảm bảo an toàn xã hội.
Đồng thời, cần chú trọng đến việc nâng cao ý thức và hiểu biết pháp luật của công chúng, tăng cường công tác giáo dục về quyền lợi và trách nhiệm của người bị hại.
Điều này sẽ giúp ngăn chặn và đối phó hiệu quả với các thủ đoạn pháp lý và tinh vi mà tội phạm sử dụng để trốn tránh trách nhiệm và ảnh hưởng xấu đến quá trình truy tố và xử lý tội phạm.
>> Xem thêm: Chi phí thuê Luật sư [Khởi kiện] và [Bào chữa] trong vụ án – Bảng giá mời Luật sư phí tốt nhất
Các tội khởi tố theo yêu cầu bị hại
>> Hướng dẫn chi tiết các tội khởi tố theo yêu cầu bị hại miễn phí, liên hệ 1900.6174
Theo quy định tại khoản 1 Điều 155 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 (sửa đổi 2021), chỉ có thể khởi tố vụ án hình sự đối với các tội phạm quy định tại khoản 1 của các Điều 134, 135, 136, 138, 139, 141, 143, 155 và 156 Bộ luật Hình sự 2015 khi có yêu cầu của bị hại hoặc người đại diện của bị hại là người dưới 18 tuổi, người có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất hoặc đã chết trong các trường hợp như sau:trong các trường hợp dưới đây:
Trường hợp chỉ khởi tố vụ án hình sự theo yêu cầu của bị hại về tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác.
Theo khoản 1 Điều 134 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017), tội phạm cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác áp dụng trong trường hợp tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 11% đến 30%.
Điều này đảm bảo rằng chỉ trong những trường hợp nghiêm trọng, khi tỷ lệ tổn thương nằm trong khoảng từ 11% đến 30%, vụ án hình sự sẽ chỉ được khởi tố khi có yêu cầu của bị hại hoặc người đại diện của bị hại.
Hoặc trong trường hợp tỷ lệ tổn thương cơ thể dưới 11%, nhưng thuộc vào một trong những trường hợp sau đây, người phạm tội sẽ bị áp dụng các biện pháp hình sự như cải tạo không giam giữ trong khoảng thời gian không quá 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm:
Sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, hung khí nguy hiểm hoặc áp dụng các thủ đoạn có khả năng gây nguy hại cho nhiều người;
Sử dụng axit nguy hiểm hoặc hóa chất nguy hiểm;
Đối với người dưới 16 tuổi, phụ nữ mang thai, người già yếu, bị ốm đau hoặc những người không có khả năng tự vệ;
Đối với ông, bà, cha, mẹ, thầy giáo, cô giáo của mình, người nuôi dưỡng, hoặc những người đã chăm sóc, điều trị bệnh cho mình.
Có tổ chức;
Lợi dụng chức vụ và quyền hạn của mình;
Trong các trường hợp đang bị giữ, tạm giữ, tạm giam, đang chấp hành án phạt tù, đang chấp hành biện pháp tư pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng hoặc đang chấp hành biện pháp xử lý vi phạm hành chính đưa vào cơ sở giáo dưỡng bắt buộc, đưa vào trường giáo dưỡng hoặc đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc;
Thuê người gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác hoặc tự gây thương tích hoặc tự gây tổn hại cho sức khỏe của người khác với mục đích thuê người khác tiến hành;
Có tính chất côn đồ;
Đối với những người đang thi hành công vụ hoặc vì lý do công vụ của nạn nhân.
Trường hợp chỉ khởi tố vụ án hình sự theo yêu cầu của bị hại về tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh.
Theo khoản 1 Điều 135 Bộ luật Hình sự 2015, tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh được quy định như sau:
Người nào cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60% trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh do hành vi trái pháp luật nghiêm trọng của nạn nhân đối với người đó;
Hoặc đối với người thân thích của người đó, sẽ bị áp dụng mức phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ trong khoảng thời gian không quá 3 năm.
Trường hợp chỉ khởi tố vụ án hình sự theo yêu cầu của bị hại về tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng hoặc do vượt quá mức cần thiết khi bắt giữ người phạm tội.
Theo khoản 1 Điều 136 Bộ luật Hình sự 2015, tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng hoặc do vượt quá mức cần thiết khi bắt giữ tội phạm được quy định như sau:
Người nào cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác với tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60% do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng;
Hoặc do vượt quá mức cần thiết khi bắt giữ người phạm tội, sẽ bị áp dụng mức phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ trong khoảng thời gian không quá 3 năm.
Trường hợp chỉ khởi tố vụ án hình sự theo yêu cầu của bị hại về tội vô ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác.
Theo khoản 1 Điều 138 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017), tội vô ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác được quy định như sau:
Người nào vô ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác với tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%, sẽ bị áp dụng mức phạt cảnh cáo, phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ trong khoảng thời gian không quá 1 năm.
Trường hợp chỉ khởi tố vụ án hình sự theo yêu cầu của bị hại về tội vô ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác do vi phạm quy tắc nghề nghiệp hoặc quy tắc hành chính.
Theo khoản 1 Điều 139 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017), tội vô ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác do vi phạm quy tắc nghề nghiệp hoặc quy tắc hành chính được quy định như sau:
Người nào vô ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác do vi phạm quy tắc nghề nghiệp hoặc quy tắc hành chính với tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%, sẽ bị áp dụng mức phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ trong khoảng thời gian không quá 2 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 1 năm.
Trường hợp chỉ khởi tố vụ án hình sự theo yêu cầu của bị hại về tội hiếp dâm.
Theo khoản 1 Điều 141 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017), tội hiếp dâm được quy định như sau:
Người nào sử dụng vũ lực, đe dọa sử dụng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác để thực hiện hành vi giao cấu hoặc hành vi quan hệ tình dục khác mà trái với ý muốn của nạn nhân, sẽ bị áp dụng mức phạt tù từ 2 năm đến 7 năm.
Trường hợp này liên quan đến việc thực hiện hành vi hiếp dâm, một tội phạm nghiêm trọng và vi phạm nghiêm trọng đối với quyền tự do và sự an toàn của cá nhân.
Người phạm tội sử dụng vũ lực, đe dọa hoặc tận dụng tình trạng không thể tự vệ của nạn nhân hoặc sử dụng các thủ đoạn khác để thực hiện hành vi giao cấu hoặc hành vi quan hệ tình dục trái với ý muốn của nạn nhân sẽ bị áp dụng mức phạt tù từ 2 năm đến 7 năm.
Đây là một tội phạm nghiêm trọng và đòi hỏi sự xử lý nghiêm khắc để bảo vệ quyền lợi và sự an toàn của nạn nhân và xã hội nói chung.
Trường hợp chỉ khởi tố vụ án hình sự theo yêu cầu của bị hại về tội cưỡng dâm.
Theo khoản 1 Điều 143 Bộ luật Hình sự 2015, tội cưỡng dâm được quy định như sau:
Người nào sử dụng mọi thủ đoạn khiến người lệ thuộc mình hoặc người đang ở trong tình trạng quẫn bách phải miễn cưỡng thực hiện hành vi giao cấu hoặc hành vi quan hệ tình dục khác, sẽ bị áp dụng mức phạt tù từ 1 năm đến 5 năm.
Trường hợp chỉ khởi tố vụ án hình sự theo yêu cầu của bị hại về tội làm nhục người khác.
Theo khoản 1 Điều 155 Bộ luật Hình sự 2015, tội làm nhục người khác được quy định như sau:
Người nào xúc phạm nghiêm trọng đến nhân phẩm, danh dự của người khác sẽ bị áp dụng mức phạt cảnh cáo, phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.
Trường hợp này liên quan đến việc xúc phạm nghiêm trọng đến nhân phẩm và danh dự của người khác. Hành vi này gây tổn thương tinh thần và tạo ra sự xấu hổ, nhục nhã đối với nạn nhân.
Trường hợp chỉ khởi tố vụ án hình sự theo yêu cầu của bị hại về tội vu khống.
Theo khoản 1 Điều 156 Bộ luật Hình sự 2015, tội vu khống được quy định như sau:
Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây sẽ bị áp dụng mức phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm:
Bịa đặt hoặc lan truyền những thông tin biết rõ là sai sự thật với mục đích xúc phạm nghiêm trọng đến nhân phẩm, danh dự của người khác hoặc gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khác: Việc bịa đặt thông tin sai sự thật và lan truyền nó có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, gây tổn thương đến danh dự và nhân phẩm của người bị đích danh.
Điều này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống cá nhân, công việc và mối quan hệ xã hội của người bị đích danh. Đồng thời, hành vi này cũng có thể gây thiệt hại đến quyền lợi và lợi ích hợp pháp của người bị ảnh hưởng.
Bịa đặt người khác phạm tội và tố cáo họ trước cơ quan có thẩm quyền: Việc bịa đặt người khác phạm tội và tố cáo họ trước cơ quan có thẩm quyền cũng là một hành vi sai trái và vi phạm quyền của người bị tố cáo.
Điều này có thể gây ra sự bất công và gây hại cho người bị tố cáo trong quá trình thụ lý và xử lý vụ án.
>> Xem thêm: Giai đoạn khởi tố theo quy định Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015
Đặc điểm của khởi tố theo yêu cầu bị hại
>> Tư vấn chi tiết các tội khởi tố theo yêu cầu bị hại miễn phí, gọi ngay 1900.6174
Dựa trên những phân tích trên, ta có thể suy ra những đặc điểm quan trọng của quy định khởi tố vụ án hình sự theo yêu cầu bị hại như sau:
Thứ nhất, khởi tố vụ án hình sự theo yêu cầu bị hại là một quy định đặc biệt trong hệ thống pháp luật tố tụng hình sự của Việt Nam.
Điều này tạo điều kiện cho bị hại trực tiếp tham gia và yêu cầu việc khởi tố vụ án hình sự khi bị phạm tội, đảm bảo quyền lợi và công bằng cho bị hại trong quá trình truy cứu trách nhiệm hình sự của người phạm tội.
Luật hình sự là cơ sở pháp lý để điều chỉnh quan hệ xã hội đặc thù giữa Nhà nước và người phạm tội.
Trong quan hệ này, quyền và trách nhiệm của các bên được xác định và thực thi theo quy định của pháp luật. Nhà nước có thẩm quyền quyết định về việc truy cứu trách nhiệm hình sự của người phạm tội, và bị hại có quyền yêu cầu khởi tố vụ án hình sự khi bị phạm tội.
Một trong những nguyên tắc quan trọng của luật hình sự là phát hiện tội phạm một cách nhanh chóng, kịp thời để ngăn chặn và xử lý tội phạm.
Quy định về khởi tố vụ án hình sự theo yêu cầu bị hại đảm bảo rằng việc xử lý tội phạm được tiến hành một cách hiệu quả và không bỏ qua các yếu tố quan trọng liên quan đến bị hại.
Các trường hợp khởi tố vụ án hình sự theo yêu cầu của bị hại mang tính chất chỉ ảnh hưởng đến quyền lợi và lợi ích hợp pháp của bị hại mà không ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của các cá nhân, tổ chức, cơ quan khác và xã hội trong tổng thể.
Mặc dù việc khởi tố vụ án hình sự và truy cứu trách nhiệm hình sự của người phạm tội có thể xâm phạm đến quyền lợi của cá nhân, tổ chức, cơ quan khác, nhưng trong trường hợp này, việc khởi tố không chỉ không mang lại lợi ích cho bị hại, mà còn có thể gây ra những tổn thất và thiệt hại lớn hơn cho bị hại.
Đôi khi, trong một số tình huống, việc không khởi tố vụ án hình sự và truy cứu trách nhiệm hình sự vẫn đủ để đáp ứng mục đích giáo dục và răn đe của pháp luật.
Trong những trường hợp như vậy, không khởi tố vụ án hình sự có thể được coi là một phương pháp tốt hơn so với việc tiến hành truy cứu trách nhiệm hình sự.
Thứ hai, quy định về khởi tố vụ án hình sự theo yêu cầu bị hại chỉ áp dụng cho mười trường hợp phạm tội có tính chất nguy hiểm thấp đối với lợi ích chung của xã hội, chủ yếu gây thiệt hại đến các quyền riêng của cá nhân, tổ chức và cơ quan.
Theo Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015, có mười tội (so với sáu tội trong Bộ luật Tố tụng hình sự năm 1988 và mười một tội trong Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2003) thuộc trường hợp khởi tố vụ án hình sự theo yêu cầu bị hại.
Đặc điểm chung của mười tội này là đều thuộc khoản 1 và không có tình tiết tăng nặng.
Trong số mười trường hợp này, có tám trường hợp được xem là tội ít nghiêm trọng, với khung hình phạt cao nhất là ba năm tù, chỉ có hai trường hợp thuộc Điều 141 và Điều 143 Bộ luật Hình sự 2015 được coi là tội nghiêm trọng.
Thứ ba, trong việc khởi tố vụ án hình sự, ý chí của bị hại (hoặc người đại diện bị hại) đóng vai trò quan trọng và quyết định, không chỉ trong quyết định khởi tố vụ án hình sự mà còn trong toàn bộ quá trình tố tụng và truy cứu trách nhiệm hình sự của người phạm tội.
Như đã đề cập trong đặc điểm thứ nhất, đối với mười trường hợp quy định tại Điều 155 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015, việc bị hại hoặc người đại diện bị hại đưa ra yêu cầu là điều kiện bắt buộc để cơ quan có thẩm quyền quyết định khởi tố vụ án hình sự sau khi xác minh thấy có tội phạm xảy ra.
Trong quá trình tố tụng và truy cứu trách nhiệm hình sự, nếu bị hại rút lại yêu cầu của mình, cơ quan tố tụng sẽ tiếp tục tiến hành tố tụng theo quy định và có thể đình chỉ giải quyết vụ án.
>> Xem thêm: Khởi tố lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo quy định Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015
Ý nghĩa khởi tố theo yêu cầu bị hại
Việc khởi tố vụ án hình sự theo yêu cầu của bị hại trong tố tụng hình sự ở Việt Nam không chỉ mang ý nghĩa chung của việc khởi tố vụ án hình sự, mà còn có nhiều ý nghĩa lý luận và thực tiễn đáng kể:
Thứ nhất, việc quy định và thực hiện quy định khởi tố vụ án hình sự theo yêu cầu của bị hại đóng góp quan trọng vào việc thực hiện nhiệm vụ được đề ra trong Bộ luật Tố tụng hình sự, đó là bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, giáo dục mọi người nâng cao ý thức tuân theo pháp luật, đấu tranh phòng ngừa và chống tội phạm. Điều này cũng là mục tiêu chung được đặt ra cho hệ thống pháp luật hình sự.
Bằng cách khuyến khích và tôn trọng ý kiến và yêu cầu của bị hại trong việc khởi tố vụ án hình sự, chúng ta tôn trọng quyền tự quyết và quyền được nghe và tham gia của bị hại trong quá trình tố tụng.
Điều này góp phần tăng cường sự công bằng và minh bạch của quá trình tố tụng, cũng như tạo động lực cho bị hại tham gia tích cực trong việc truy cứu trách nhiệm hình sự của người phạm tội.
Ngoài ra, việc khởi tố vụ án theo yêu cầu của bị hại còn giúp xây dựng lòng tin và sự tin tưởng của công chúng vào hệ thống pháp luật và công tác truy cứu trách nhiệm hình sự.
Thứ hai, quy định về việc khởi tố vụ án hình sự theo yêu cầu của bị hại có đóng góp quan trọng để đạt được mục tiêu liên quan đến người phạm tội, bao gồm việc giáo dục họ về ý thức tuân theo pháp luật và quy tắc cuộc sống, cũng như ngăn ngừa họ tái phạm.
Thông qua các hoạt động hoà giải và sự tha thứ từ phía bị hại, ta có thể giáo dục và tác động lên người phạm tội và tổ chức thương mại để tôn trọng pháp luật, đồng thời đấu tranh phòng ngừa và chống tội phạm mà không cần phải truy cứu trách nhiệm hình sự và áp dụng hình phạt đối với người phạm tội. Điều này phản ánh chính sách nhân đạo và khoan hồng của Đảng và Nhà nước.
Thứ ba, quy định và thực hiện khởi tố vụ án hình sự theo yêu cầu của bị hại không chỉ đơn thuần là việc thực hiện quyền dân chủ, mà còn là sự thể hiện của sự tôn trọng và cảm thông đối với những thiệt hại và mất mát mà bị hại đã chịu đựng.
Trong việc xử lý người phạm tội, không phải lúc nào cách tiếp cận trừng trị cũng là giải pháp tốt nhất để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bị hại.
Điều này bởi vì trong nhiều trường hợp, thiệt hại đã xảy ra và không thể được khôi phục trở lại, đặc biệt là đối với những hậu quả về thể chất, danh dự và nhân phẩm.
Thậm chí, có nhiều trường hợp bị hại không mong muốn xử lý người phạm tội vì việc này có thể gây thêm hậu quả và tổn thương nặng nề hơn, như ảnh hưởng đến danh dự, nhân phẩm, uy tín và tương lai của bị hại hoặc gia đình bị hại.
Do đó, trao quyền cho bị hại để tự do lựa chọn cách giải quyết, bao gồm việc khởi tố vụ án hình sự hay không khởi tố, là cần thiết và phù hợp với tình hình thực tế.
>> Tư vấn miễn phí các tội khởi tố theo yêu cầu bị hại chính xác, gọi ngay 1900.6174
Vướng mắc khi tiến hành khởi tố theo yêu cầu bị hại
Bị hại không hợp tác:
Thực tế trong giải quyết vụ án hình sự theo yêu cầu của bị hại, các vụ án liên quan đến tội “Cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe người khác” luôn chiếm tỷ lệ cao trong các vụ án chỉ được khởi tố theo yêu cầu của bị hại.
Trong trường hợp vụ án liên quan đến cố ý gây thương tích, yêu cầu bắt buộc đối với cơ quan điều tra là phải xác định tỷ lệ thương tích của bị hại.
Chỉ khi tỷ lệ thương tích của bị hại được xác định, cơ quan điều tra mới có căn cứ để quyết định việc khởi tố vụ án hình sự.
Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, cơ quan tố tụng gặp khó khăn trong việc giải quyết vụ án do bị hại không hợp tác và từ chối tiến hành các bước giám định để xác định tỷ lệ thương tích.
Điều này tạo ra những khó khăn đáng kể trong quá trình giải quyết vụ án.
Sự không hợp tác của bị hại có thể là do nhiều nguyên nhân khác nhau, như sợ hãi, áp lực tâm lý, sự lo ngại về cá nhân hay các vấn đề gia đình.
Tuy nhiên, hậu quả của việc bị hại không hợp tác là gây trở ngại đáng kể trong quá trình thu thập chứng cứ, xác minh sự việc và truy cứu trách nhiệm hình sự của người phạm tội.
Một số trường hợp không thể xác định được tỷ lệ thương tích chính xác hoặc không có đủ chứng cứ để khởi tố vụ án do bị hại không cung cấp thông tin cần thiết hoặc từ chối tham gia các quy trình giám định y tế.
Điều này gây ảnh hưởng đáng kể đến quyết định khởi tố vụ án và làm trì hoãn, làm chậm quá trình xét xử và truy cứu trách nhiệm hình sự của người phạm tội.
Điểm b khoản 2 Điều 127 của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 đã quy định về việc áp dụng biện pháp dẫn giải đối với trường hợp bị hại không hợp tác hoặc từ chối tham gia vào quá trình giám định:
Theo quy định, nếu bị hại từ chối tham gia vào quá trình giám định theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng mà không có lý do bất khả kháng hoặc không do trở ngại khách quan, cơ quan có thẩm quyền có thể áp dụng biện pháp dẫn giải.
Biện pháp dẫn giải được áp dụng nhằm khắc phục tình huống bị hại từ chối tham gia vào quá trình giám định, gây khó khăn trong quá trình giải quyết vụ án hình sự.
Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện quy định này cũng gặp phải một số vướng mắc.
Điều đó bao gồm trường hợp bị hại vẫn cứng đầu từ chối tham gia vào quá trình giám định và thể hiện thái độ không hợp tác đối với cơ quan tiến hành tố tụng, với lý do cho rằng họ có quyền tự chủ về thân thể và không chấp nhận tham gia giám định.
Do đó, việc tiến hành giám định không thể được thực hiện.
Giới hạn trong việc giải quyết vụ án khởi tố theo yêu cầu của bị hại đã gây ra một số khó khăn và tranh cãi do những tình huống sau:
Trong trường hợp một vụ án có nhiều bị hại, nhưng chỉ một hoặc một số người yêu cầu khởi tố vụ án, trong khi những người khác không yêu cầu khởi tố vụ án, việc xác định liệu những người không yêu cầu khởi tố có được coi là bị hại hay không cũng gây ra nhiều khó khăn.
Trường hợp này dẫn đến thắc mắc về việc liệu vụ án có nên khởi tố vụ án hình sự hay không.
Nếu cơ quan tiến hành tố tụng không ra quyết định khởi tố vụ án hình sự, sẽ không bảo vệ được quyền lợi của những người bị hại yêu cầu khởi tố.
Ngược lại, nếu ra quyết định khởi tố vụ án hình sự, sẽ ảnh hưởng đến quyền lợi của những người bị hại không yêu cầu khởi tố. Vấn đề này gây ra sự tranh luận với các quan điểm khác nhau để giải quyết.
Quan điểm thứ nhất cho rằng, trong trường hợp này, không nên khởi tố vụ án hình sự vì không thể đáp ứng đầy đủ tất cả yêu cầu của các bị hại liên quan đến việc khởi tố vụ án.
Điều này có nghĩa là việc khởi tố vụ án sẽ không đảm bảo quyền lợi toàn diện cho tất cả các bị hại. Một số nguyên nhân có thể là sự không chắc chắn về tính chất phạm tội, khó khăn trong thu thập chứng cứ, hoặc những yếu tố khác gây ra mâu thuẫn trong việc khởi tố vụ án.
Quan điểm thứ hai cho rằng, chỉ cần có yêu cầu khởi tố vụ án từ một hoặc một số bị hại, cơ quan tiến hành tố tụng phải khởi tố vụ án nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bị hại.
Theo quan điểm này, sự yêu cầu khởi tố từ một phần bị hại đủ để cho rằng việc khởi tố vụ án là cần thiết và hợp lý.
Việc này nhằm đảm bảo rằng các bị hại không bị bỏ quên và cung cấp một cơ chế pháp lý để đối mặt với những tình huống phạm tội và đòi lại công lý.
Trong trường hợp vụ án có nhiều người thực hiện hành vi phạm tội, nhưng chỉ một hoặc một số người bị hại yêu cầu khởi tố vụ án đối với hành vi của một hoặc một số người phạm tội, câu hỏi đặt ra là liệu cơ quan điều tra có nên khởi tố và truy cứu trách nhiệm hình sự đối với tất cả các người phạm tội hay không? Vấn đề này có nhiều quan điểm khác nhau:
Quan điểm thứ nhất cho rằng, cơ quan điều tra nên khởi tố và truy cứu trách nhiệm hình sự đối với tất cả các bị can để đảm bảo giải quyết triệt để vụ án và bảo vệ quyền lợi chính đáng của bị hại.
Theo quan điểm này, việc khởi tố và truy cứu trách nhiệm hình sự đối với tất cả các người phạm tội là cần thiết để đảm bảo công lý và ngăn chặn các hành vi phạm tội tương tự trong tương lai.
Quan điểm thứ hai cho rằng, cơ quan điều tra phải tôn trọng quyền tự quyết của bị hại và chỉ giải quyết đối với các bị can bị bị hại yêu cầu khởi tố, trong khi không giải quyết đối với các bị can không bị bị hại yêu cầu truy cứu trách nhiệm hình sự.
Theo quan điểm này, việc giải quyết vụ án chỉ nên tập trung vào những người gây thiệt hại trực tiếp đến quyền lợi của bị hại và không cần khởi tố và truy cứu trách nhiệm hình sự đối với những người không liên quan đến sự việc.
>> Liên hệ Luật sư tư vấn về chủ đề các tội khởi tố theo yêu cầu bị hại nhanh chóng và chính xác nhất, liên hệ ngay 1900.6174
Trên đây là toàn bộ thông tin để giải đáp thắc mắc về Các tội khởi tố theo yêu cầu bị hại mà Đội ngũ luật sư của Luật Thiên Mã muốn cung cấp cho quý bạn đọc. Trong quá trình theo dõi, nếu có bất kỳ vướng mắc nào, quý bạn đọc vui lòng liên hệ 1900.6174 để được hỗ trợ kịp thời và đầy đủ nhất!
