Bồi thường tái định cư là nội dung được người dân quan tâm nhất hiện nay khi Nhà nước thu hồi đất. Có rất nhiều câu hỏi xung quanh vấn đề này như bồi thường đất tái định cư là gì? Chi trả bồi thường, hỗ trợ tái định cư như thế nào?
Bài viết dưới đây của Luật Thiên Mã sẽ giải đáp những vấn đề về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho người đọc được biết thông qua các nội dung cụ thể. Nếu các bạn còn thắc mắc thì hãy liên hệ số 1900 6174 để được đội ngũ luật sư của chúng tôi tư vấn một cách nhanh nhất.
>>>Luật sư tư vấn miễn phí các vấn đề liên quan đến việc bồi thường, hỗ trợ tái định cư. Gọi ngay: 1900.6174
Bồi thường tái định cư là gì?
Khi thu hồi đất nếu người sử dụng đất đáp ứng các điều kiện để được hưởng bồi thường thì sẽ được Nhà nước bồi thường về đất. Một trong các chính sách đặc biệt khi thu hồi đất đó là chính sách bồi thường tái định cư.
Người sử dụng đất có đất bị thu hồi, ngoài nhận được khoản bồi thường theo quy định thì người sử dụng đất còn được nhận các khoản hỗ trợ, tái định cư.
Luật Đất đai 2013 đã giải thích chi tiết những định nghĩa như bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Cụ thể như sau:
– Bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất là việc Nhà nước hoàn trả lại giá trị tương xứng với quyền sử dụng đất đã bị nhà nước thu hồi.
– Hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất là khoản trợ cấp của Nhà nước cho người sử dụng đất có đất bị thu hồi. Đây được xem như là một khoản tiền nhằm hỗ trợ người sử dụng đất để ổn định đời sống, sản xuất cho người sử dụng đất sau khi bị thu hồi đất.
– Tái định cư là một trong các chính sách nhằm giúp người sử dụng đất ổn định đời sống, bồi thường thiệt hại cho người sử dụng đất có đất bị thu hồi.
Từ các cơ sở trên, có thể thấy bồi thường tái định cư là các chính sách của Nhà nước nhằm hoàn trả lại giá trị của quyền sử dụng đất bị thu hồi và nhằm ổn định đời sống của người sử dụng đất sau khi bị thu hồi đất.
>>>Luật sư giải đáp miễn phí bồi thường, hỗ trợ tái định cư là gì? Gọi ngay: 1900.6174
Bồi thường và tái định cư có giống nhau không?
Hiện nay, có nhiều quan điểm cho rằng giữa bồi thường và tái định cư đều mang ý nghĩa như sau, đều cùng chung mục đích là bồi thường cho người sử dụng đất. Tuy nhiên, đây là hai chính sách của Nhà nước khi thu hồi đất hoàn toàn khác biệt nhau.
Trong đó, bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất là bao gồm các khoản bồi thường được pháp luật quy định như:
– Bồi thường về đất. Người sử dụng đất được bồi thường về đất nếu đất đáp ứng đầy đủ các điều kiện để được bồi thường.
– Bồi thường thiệt hại về tài sản, sản xuất và kinh doanh. Lưu ý đối với khoản bồi thường này là Nhà nước chỉ tiến hành bồi thường nếu tài sản đó là tài sản hợp pháp. Các trường hợp tài sản có được do hành vi trái phép thì không được bồi thường.
– Bồi thường chi phí đầu tư vào đất (nếu có).
Trái ngược với bồi thường, tái định cư là phương án nhằm bố trí chỗ ở cho người sử dụng đất có đất bị thu hồi. Theo đó, những trường hợp bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất gồm thu hồi vì mục đích quốc phòng – an ninh, thu hồi vì mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội, thu hồi do chấm dứt sử dụng đất, tự nguyện trả lại đất.
Như vậy, bồi thường và tái định cư là hai chính sách hoàn toàn khác nhau có cùng chung mục đích là nhằm đảm bảo được quyền lợi của người sử dụng đất có đất bị thu hồi.
>>>Luật sư giải đáp miễn phí cách phân biệt bồi thường và tái định cư. Gọi ngay: 1900.6174
Chi trả bồi thường tái định cư
Việc chi trả bồi thường, tái định cư được quy định tại Điều 93 Luật Đất đai 2013 gồm các nội dung dưới đây:
Cơ quan có thẩm quyền phải tiến hành bồi thường, tái định cư cho người sử dụng đất có đất bị thu hồi trong vòng 30 ngày kể từ ngày quyết định thu hồi đất có hiệu lực.
Nếu cơ quan có thẩm quyền thực hiện chi trả bồi thường, tái định cư chậm thì người sử dụng đất ngoài được hưởng một khoản tiền bồi thường, tái định cư theo quy định thì còn được nhận thêm một khoản tiền bằng mức tiền chậm nộp theo quy định của pháp luật.
Tuy nhiên nếu người sử dụng đất có đất bị thu hồi từ chối nhận tiền bồi thường, tái định cư thì số tiền này được gửi vào tài khoản tạm giữ của Kho bạc nhà nước tại địa phương.
Như vậy, việc chi trả bồi thường, tái định cư là trách nhiệm của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền. Số tiền bồi thường tái định cư mà người sử dụng đất có đất bị thu hồi nhận được là số tiền sau khi đã trừ đi nghĩa vụ tài chính nếu người sử dụng đất đó chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính.
>>>Luật sư giải đáp miễn phí về việc chi trả bồi thường, hỗ trợ tái định cư. Gọi ngay: 1900.6174
Quy định về phương án bồi thường tái định như thế nào?
Ủy ban nhân dân tỉnh không trực tiếp bồi thường cho người sử dụng đất mà sẽ giao cho Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường. Tùy vào điều kiện thực tế ở từng địa phương khác nhau mà Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường có thể là các tổ chức sau: Hội đồng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cấp huyện hoặc Tổ chức phát triển quỹ đất.
Các tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường được phép thuê các doanh nghiệp thực hiện các dịch vụ về bồi thường, giải phóng mặt bằng để thực hiện nhiệm vụ thay mình.
Các phương án bồi thường, tái định cư được sử dụng bao gồm nhiều phương án khác nhau có thể kể đến như bồi thường về đất hoặc bằng tiền; bồi thường về nhà ở; hỗ trợ chi phí cho người có đất bị thu hồi để ổn định đời sống sản xuất, kinh doanh; hỗ trợ đào tạo nghề, tìm kiếm việc làm; hỗ trợ tái định cư và nhiều các phương án khác.
Căn cứ vào từng trường hợp thu hồi đất khác nhau mà cơ quan có thẩm quyền lựa chọn các phương án bồi thường, tái định cư cho phù hợp. Tuy nhiên, việc lựa chọn phương án bồi thường tái định cư phải trải qua quá trình thẩm định, đánh giá để tìm ra phương án bồi thường phù hợp.
Chính vì vậy, người sử dụng đất có đất bị thu hồi sẽ nhận được các phương án bồi thường khác nhau do cơ quan có thẩm quyền quyết định, các phương án này được lựa chọn nhằm để bảo đảm quyền lợi cho người sử dụng đất có đất bị thu hồi nhất.
>>>Luật sư giải đáp miễn phí về các phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư theo quy định. Gọi ngay: 1900.6174
Nguyên tắc bồi thường tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất là gì?
Bồi thường, hỗ trợ tái định cư là một trong các chính sách của Nhà nước khi thu hồi đất của người sử dụng đất. Các chế định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được pháp luật quy định và thực tế có sự hoàn toàn khác nhau, các quy định của pháp luật khi áp dụng vào thực tế thì lại phát sinh những hạn chế nhất định. Nhận thấy được điều này nên Luật Đất đai 2013 đã chia thành hai nguyên tắc dưới đây.
Nguyên tắc bồi thường khi thu hồi đất
Nguyên tắc bồi thường khi thu hồi đất được quy định tại Điều 74 Luật Đất đai 2013 với nội dung khái quát là nếu người sử dụng đất có đất bị thu hồi đáp ứng các điều kiện để được hưởng bồi thường thì việc bồi thường phải thực hiện bằng cách giao đất có cùng mục đích sử dụng với đất đã bị thu hồi, trường hợp không giao đất được thì phải đền bù bằng tiền.
Đây được xem là một quy định của pháp luật nhằm hạn chế tình trạng người sử dụng đất yêu cầu giá bồi thường đất quá cao nếu bồi thường đất bằng tiền.
Bên cạnh đó, một trong những nguyên tắc cần phải lưu ý khi thu hồi đất đó chính là việc bồi thường phải đảm bảo một cách dân chủ, khách quan, công bằng, công khai, kịp thời và đúng quy định của pháp luật. Sở dĩ pháp luật quy định nguyên tắc trên bởi đây là quyền lợi chính đáng mà người sử dụng đất được hưởng, do đó việc bồi thường phải thực hiện dân chủ, khách quan và công bằng. Không có bất kỳ cá nhân, tổ chức nào được phép xâm phạm quyền và lợi ích chính đáng của họ.
Một trong những điểm mới của Luật Đất đai 2013 chính là xem xét bồi thường về đất không chỉ với tư cách là tài sản mà còn về cả tài nguyên và tư liệu sản xuất. Tức là ngoài việc bồi thường về đất, thì cơ quan có thẩm quyền còn tiến hành bồi thường về các khoản khác phát sinh khi thu hồi đất như bồi thường về thu nhập cho người đã bị thu hồi đất.
Thông qua các nội dung trên cho thấy việc bồi thường khi thu hồi đất phải đảm bảo các nguyên tắc khách quan do Nhà nước quy định. Cơ quan có thẩm quyền khi tiến hành bồi thường phải tuân theo các nguyên tắc bồi thường khi thu hồi đất, mọi trường hợp trái với nguyên tắc được xem là hành vi trái pháp luật và sẽ bị xử lý thích đáng.
>>>Luật sư giải đáp miễn phí nguyên tắc bồi thường khi thu hồi đất. Gọi ngay: 1900.6174
Nguyên tắc hỗ trợ, tái định cư khi thu hồi đất
Căn cứ theo quy định tại Điều 83 Luật Đất đai 2013 thì nguyên tắc hỗ trợ, tái định cư khi thu hồi đất bao gồm các nội dung cụ thể như sau:
Một là, hỗ trợ ổn định đời sống và sản xuất.
Hai là, hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm đối với trường hợp thu hồi đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp; thu hồi đất ở kết hợp kinh doanh dịch vụ của hộ gia đình, cá nhân mà phải di chuyển chỗ ở.
Ba là, một trong các hình thức hỗ trợ là hỗ trợ về chỗ ở, tái định cư. Nhằm khắc phục tình trạng một số khu vực tái định cư chất lượng còn thấp, không đồng bộ về cơ sở hạ tầng, chưa đảm bảo tiêu chí có điều kiện phát triển bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ.
Cũng giống với nguyên tắc bồi thường khi thu hồi đất thì nguyên tắc hỗ trợ, tái định cư khi thu hồi đất cũng phải đáp ứng điều kiện được thực hiện một cách khách quan, công bằng, kịp thời, công khai và đúng quy định của pháp luật. Việc thực hiện công khai, minh bạch và dân chủ được thể hiện qua các nội dung như:
– Quy định cụ thể đối với các trường hợp Nhà nước thu hồi đất do lỗi của người sử dụng đất để có những chính sách bồi thường cho phù hợp. Trường hợp này thì người sử dụng đất không được nhận bồi thường về đất khi thu hồi đất mà chỉ được bồi thường về tài sản gắn liền với đất bị thu hồi.
– Quy định rõ ràng thời hạn thông báo cho người sử dụng đất biết về quyết định thu hồi đất nhằm tạo thời gian cho họ chủ động trong việc xử lý tài sản trên đất cũng như phối hợp với cơ quan chức năng thực hiện kiểm kê, đo đạc để xây dựng phương án đền bù cho phù hợp.
– Quy định cụ thể và chi tiết các điều kiện mà người sử dụng đất cần đáp ứng để được hưởng bồi thường khi Nhà nước thu hồi. Qua đó làm hạn chế các tranh chấp phát sinh liên quan đến việc bồi thường tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất.
Như vậy, nguyên tắc bồi thường khi thu hồi đất và nguyên tắc hỗ trợ tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất đều là những chính sách nhằm tạo điều kiện ổn định đời sống sản xuất cho người sử dụng đất sau khi đất bị thu hồi. Đây là hai nguyên tắc thể hiện những điểm mới và tiến bộ trong quy định của Luật Đất đai 2013.
>>>Xem thêm: Bồi thường đất không thỏa đáng theo quy định Luật Đất đai 2013?
Trên đây là các nội dung mà Luật Thiên Mã gửi tới quý khách hàng về việc bồi thường tái định cư. Nếu quý khách hàng còn thắc mắc về những vấn đề trên hoặc có các câu hỏi liên quan thì hãy liên hệ ngay với Tổng đài 1900 6174 để được giải đáp. Xin chân thành cảm ơn!
