Trong 3 năm gần đây (2022–2024), số vụ án hình sự có người bị tạm giữ để điều tra tăng trung bình 7–10%/năm, theo thống kê của Bộ Công an. Nhiều người khi có người thân bị tạm giữ thường lo lắng không biết: “Tạm giữ là gì? Tạm giữ người có thời hạn bao lâu? Có bị coi là tội phạm không?”.
Bài viết dưới đây được Luật sư hình sự của Luật Thiên Mã tổng hợp theo Luật Tố tụng hình sự 2015 và Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam 2015, giúp bạn hiểu rõ quy định, quyền của người bị tạm giữ, và cách luật sư có thể hỗ trợ trong giai đoạn đầu của tố tụng.
⚖️ Nếu bạn đang có người thân bạn bè bị tạm giữ cần luật sư hỗ trợ giải quyết, hãy đặt lịch tư vấn ngay qua form hoặc gọi 1900 7495 để được Luật sư Hình sự Luật Thiên Mã hướng dẫn cách xử lý và bảo vệ an toàn pháp lý.
Tạm giữ là gì?
Theo Điều 117 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015, “Tạm giữ là biện pháp ngăn chặn do cơ quan có thẩm quyền áp dụng đối với người bị bắt trong trường hợp khẩn cấp, người phạm tội quả tang, người tự thú, đầu thú…”
Mục đích: đảm bảo điều tra, ngăn ngừa người bị tạm giữ trốn tránh, tiêu hủy chứng cứ, hoặc tiếp tục phạm tội.
Khác với tạm giam, người bị tạm giữ chưa bị khởi tố bị can.
📌 Trích lời Luật sư Trần M. (Đoàn Luật sư TP.HCM):
“Tạm giữ chỉ là giai đoạn đầu, chưa coi là có tội. Người bị tạm giữ vẫn được xem là công dân bình thường và có quyền được bảo vệ hợp pháp như mọi người khác.”
Căn cứ áp dụng biện pháp tạm giữ người
Căn cứ tại Điều 110 và 117 BLTTHS 2015:
- Người bị bắt trong trường hợp khẩn cấp.
- Người phạm tội quả tang.
- Người tự thú, đầu thú.
Quyết định tạm giữ do Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra, hoặc người được Viện kiểm sát phê chuẩn ký.
Trong vòng 12 giờ kể từ khi ra quyết định tạm giữ, phải thông báo cho Viện kiểm sát cùng cấp để kiểm sát tính hợp pháp.
Thời hạn tạm giữ người theo luật hiện hành
- Thời hạn tạm giữ ban đầu: 03 ngày kể từ khi ra quyết định tạm giữ.
- Có thể gia hạn 2 lần, mỗi lần 03 ngày, nếu cần thiết (tổng tối đa 09 ngày).
- Trong trường hợp đặc biệt (phức tạp, cần xác minh lý lịch, chứng cứ), Viện kiểm sát có thể cho gia hạn thêm tối đa 03 ngày, nhưng phải có căn cứ rõ ràng.
→ Như vậy, tổng thời gian tạm giữ người không quá 12 ngày.
📍 Ví dụ thực tế: Một người bị bắt quả tang vận chuyển ma túy có thể bị tạm giữ 09–12 ngày để lấy lời khai, xác minh tang vật trước khi ra quyết định khởi tố bị can và tạm giam.
Quyền của người bị tạm giữ
Theo Điều 9 Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam 2015, người bị tạm giữ có các quyền cơ bản sau:
- Được thông báo lý do tạm giữ và nhận quyết định tạm giữ.
- Được gặp luật sư sau 24 giờ kể từ khi bị tạm giữ.
- Được báo cho thân nhân biết về việc bị tạm giữ.
- Được đảm bảo chế độ ăn uống, chăm sóc y tế, nghỉ ngơi, vệ sinh theo quy định.
- Có quyền khiếu nại quyết định tạm giữ nếu cho rằng bị áp dụng sai.
💬 Luật sư hình sự khuyến nghị: “Gia đình nên sớm liên hệ với luật sư để làm đơn đề nghị được gặp người bị tạm giữ, tránh để người bị giữ khai báo bất lợi cho bản thân.”
⚖️ Nếu bạn đang có người thân bạn bè bị tạm giữ cần luật sư hỗ trợ giải quyết, hãy đặt lịch tư vấn ngay qua form hoặc gọi 1900 7495 để được Luật sư Hình sự Luật Thiên Mã hướng dẫn cách xử lý và bảo vệ an toàn pháp lý.
Chế độ sinh hoạt, ăn uống, và thăm gặp trong tạm giữ người theo quy định
- Căn cứ Điều 21 Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam, người bị tạm giữ được ăn tiêu chuẩn như người bị tạm giam.
- Mỗi ngày được ăn 0,8 kg gạo, 0,2 kg thịt, 0,1 kg cá, rau xanh, muối, nước mắm, chất đốt tương đương (hoặc quy đổi tiền).
- Được nhận đồ tiếp tế từ thân nhân 2 lần/tuần.
- Được đọc sách báo, nghe đài, nếu cơ sở giam giữ cho phép.
- Được gặp thân nhân khi có sự đồng ý của cơ quan điều tra.
Phân biệt giữa tạm giữ và tạm giam
| Tiêu chí | Tạm giữ | Tạm giam |
|---|---|---|
| Căn cứ pháp lý | Điều 117 BLTTHS | Điều 119 BLTTHS |
| Đối tượng | Người bị bắt quả tang, khẩn cấp | Người đã bị khởi tố bị can |
| Thời hạn tối đa | 12 ngày | Có thể tới 4 tháng (gia hạn đến 16 tháng) |
| Thẩm quyền quyết định | Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát | Viện kiểm sát, Tòa án |
| Mục đích | Xác minh ban đầu, tránh bỏ trốn | Phục vụ điều tra, truy tố, xét xử |
Mẫu và thủ tục liên quan đến tạm giữ người
- Mẫu biên bản tạm giữ người (ban hành kèm Thông tư 61/2017/TT-BCA).
- Quyết định tạm giữ người – ghi rõ họ tên, lý do, thời gian, cơ quan ra quyết định.
- Thủ tục luật sư vào gặp người bị tạm giữ:
- Nộp Giấy yêu cầu bào chữa.
- Xuất trình Thẻ luật sư và giấy giới thiệu.
- Được phép gặp người bị tạm giữ tại nơi tạm giữ có giám sát.
Các trường hợp kết thúc tạm giữ
- Hết thời hạn tạm giữ mà không đủ căn cứ khởi tố → phải trả tự do ngay.
- Nếu có căn cứ khởi tố → chuyển sang tạm giam.
- Nếu người bị tạm giữ chết trong thời gian tạm giữ → phải báo cáo ngay cho Viện kiểm sát và thân nhân.
⚖️ Nếu bạn đang có người thân bạn bè bị tạm giữ cần luật sư hỗ trợ giải quyết, hãy đặt lịch tư vấn ngay qua form hoặc gọi 1900 7495 để được Luật sư Hình sự Luật Thiên Mã hướng dẫn cách xử lý và bảo vệ an toàn pháp lý.
Kết luận từ Luật sư hình sự Luật Thiên Mã về trường hợp tạm giữ người
“Tạm giữ người là biện pháp ngăn chặn tạm thời, không đồng nghĩa với có tội. Tuy nhiên, đây là giai đoạn cực kỳ nhạy cảm – nơi một lời khai sai có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Gia đình nên chủ động nhờ luật sư hỗ trợ sớm ngay khi có quyết định tạm giữ.”
📞 Gọi ngay 1900 7495 để được luật sư hình sự Luật Thiên Mã tư vấn miễn phí 15 phút đầu tiên.
